بخشی از مقاله
چکیده
داوری - حکمیت - تدبیری قرآنی برای حل اختلافات خانوادگی و جلوگیری از طلاق است. قانونگذار نیز نهاد داوری را در قانون پیشبینی نموده است. آمار بالای طلاق موجب طرح مباحثی راجع به اثربخشی حکمیت در محاکم خانواده گردیده است. در این مقاله که با روش تحلیل محتوا، اسنادی و مراجعه به پژوهشهای انجام شده صورت گرفته است، ضمن بررسی حکمیت و اثربخشی آن از دیدگاه قرآنی، فقهی و قانونی، به دیدگاه مشاوره و روانشناسی پرداخته شده است.
در پایان هم راهکارهایی جهت حل مشکلات و افزایش اثربخشی اجرای حکمیت از جمله بررسی و اجرای حکمیت توسط کارگروه مشترک از متخصصان حقوقی - فقهی- مشاوره و روانشناسی، اقدام به داوری قبل از عمیق شدن اختلاف زوجین و مراجعه آنان به دادگاه، توجه به آثار مثبت حکمیت حتی در صورت انجام طلاق، آموزش خانوادهها و فعال کردن نقش آنها، آموزش مهارتهای خرد مشاورهای، ایجاد و تقویت مراکز مردم نهاد، اصلاح قانون و نحوه اجرای آن، تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات مشاورهای و تشکیل وزارت ازدواج و خانواده، پیشنهاد گردید.
1,1 خانواده
خانواده به عنوان هسته اولیه و مهمترین کانون زندگی انسان، دارای اهمیت ویژه ای در ساختن شخصیت اوست. به طور قطع می توان گفت که بقا و زوال هر جامعه ای به نهاد مهم خانواده مربوط می شود. پیامبراکرم - ص - می فرمایند: »هیچ بنایی در اسلام نزد خداوند متعال محبوب تر از کانون گرم خانواده نیست. - - 1 طبق بینش قرآنی، خانواده نشانه ای از رحمت، عطوفت وحکمت خداوند است و شایسته است صفات رحمت، جمال، عدالت و سایر صفات الهی در یک خانواده سالم خودنمایی کند. - - 2
1.2 صلح وطلاق
در مورد طلاق هم با وجود این که در قرآن کریم، عملی حرام تلقی نشده و چنانچه امید اصلاح و حفظ کانون زناشویی امکانپذیر نباشد، استفاده از این روش به عنوان آخرین روش در رفع اختلافات خانوادگی به رسمیت شناخته شده است - که آن هم باید در فضایی آرام و با حفظ شان دو طرف انجام گیرد - اما تمام آیات قرآن درجهت محدود کردن افراد برای انجام طلاق و ترغیب ایشان به رجوع و بازگشت میباشد و اصل بر رفع اختلافات زناشویی گذاشته است. - - 3
در روایات امامان معصوم علیهم السلام بر اصلاح ذات البین درجامعه اسلامی تأکید شده و از این اقدام به عنوان برترین عبادت یاد شده است. همچنین طبق این روایات، تلاش برای برقراری صلح بین دو نفر ثوابی برابرلیله القدر دارد. به تعبیر شهید مطهری، صلح خانوادگی غیر ازصلح سیاسی است. در صلح خانوادگی عدم تجاوز به حقوق یکدیگر کافی نیست، اتحاد و ×یگانگی و آمیخته شدن روحها باید تحقق پذیرد. - - 4
اگر چه ایران با نرخ طلاق 16,3 در مقایسه با دیگر کشورها در وضعیت بهتری قرار دارد، اما بررسی آمار طلاق در کشور نشان می دهد طی ده گذشته روند صعودی به خود گرفته است. به طوری که به اعتقاد کارشناسان آمار طلاق در ایران به زلزله ای خاموش تبدیل شده است که هر روز در حال تکان دادن جامعه می باشد. بر اساس آمار اعلام شده از سوی سازمان ثبت احوال همچنان تهران رکورددار طلاق در کشور است به طوریکه روزانه 90 زوج در تهران از یکدیگر جدا می شوند.
