بخشی از مقاله
چکیده
امروزه یکی از بحث هایی که افکار همگان را هم در سطح بین المللی و ملی به خود درگیر نموده است توسعه پایدار است . توسعه ای که مبتنی بر حفظ محیط زیست می باشد و جوامع شهری و روستایی برای تامین معیشتو نیاز مردم و جامعه اقدام به فعالیت های اقتصادی و شرکت ها و کارخانجات می نمایند که اگر این فعالیت ها فاقد شرایط زیست محیطی باشد پس از مدتی منابع و محیط طبیعی و انسانی اعم از دریا ، خاک ، هوا و جماعات انسانی و ... دچار مشکلات زیست محیطی و اقتصادی و ... می شوند .همچنان که کشور ایران نیز با توجه به اینکه توسعه لازم و تقریبا یکسان با کشور های پیشرفته و صنعتی جهان را نداشته اما در زمینه زیست محیطی مشکلات عدیده ای را در زمینه های مختلف توسعه پایدار چون فقر و نابرابری ، مشکلات جمعیتی ، بهداشتی ، آلودگی هوا و آب ها ، فرسایش خاک ها و ... برای خود به وجود آورده است که باید علاوه بر ارتقا و شکوفایی اقتصادی و سلامت جامعه برای آگاهی و هوشیاری کامل در جهت رفع مشکلات زیست محیطی تلاش نماید.
کلمات کلیدی:توسعه پایدار - محیط زیست - اقتصاد
مقدمه
بعد از کنفرانس ریودوژانیرودر برزیل در سال 1992 که در مورد محیط زیست بوده و به اجلاس زمین معروف شد عنوان تازه ای به نام توسعه ی پایدار مطرح شد . استفاده از منابع محیطی مثل معادن و جنگل ها ، مراتع ، آب و نفت و ... لازمه توسعهی اقتصادی است و کشور ها برای پاسخگویی به نیاز های مردم خود به ناچار باید از منابع طبیعی استفاده کنند تا به توسعه ی اقتصادی دست یابند . اگر بهره برداری از منابع بدون در نظر گرفتن ظرفیت های محیطی و فقط برای رفع نیازهای جمعیت کنونی باشد ، خسارت جدی و جبران ناپذیری به محیط وارد می شود که ضمن آسیب بر جامعه و جمعیت فعلی ، نسل های آینده نیزدچار ضرر و زیان خواهند شد . بنابراین چنین توسعه ای دوام ندارد و پایدار نخواهد بود .
مفهوم توسعه
توسعه در لغت به معنای گستردن فراخ کردن و در اصطلاح به مفهوم حرکت به جلو بردن برای رسیدن به شرایط بهتر است ودرباره جوامع به معنای استفاده از امکانات محیطی و اجتمتعی برای بهبود بخشیدن به شرایط زندگی در آن جامعه است و از این نظر توسعه یک مفهوم اقتصلدی پیدا می کند و به شکل توسعه اقتصادی به کار می رود و به علت نیاز به شناسایی محیط زندگی وبرنامه ریزی برای آینده این محیط و مردم ساکن آن جغرافیدانان هم وارد میدان مطالعات اقتصادی و اجتماعی شده اند و بین جغرافیا و مطالعات توسعه ارتباط قوی یه وجود آمده است .
برداشت متفاوت از توسعه
با توجه به درآمد کشور ها و معیارهای اقتصادی کشور های جهان را به دو گروه عمده کشور های توسعه یافته اقتصادی - کشورهای شمالی یا غنی - و در حال توسعه اقتصادی - کشور های جنوبی یا فقیر - تقسیم نموده اند . بعد از جنگ جهانی دوم کشور ها به دو گروه کشور های سرمایه داری و دارای نظام برنامه ریزی متمرکز و کشور های فقیر و یا جهان سوم نام نهادند که با فروپاشی شوروی در سال 1990 و از بین رفتن نظام برنامه ریزی شده در این کشور و بسیاری از کشور های تحت سلطه اش در اروپای شرقی ، اکنون کشور ها را به دو گروه عمده کشور های توسعه یافته و کشور های در حال توسعه تقسیم می کنند.
توسعه پایدار و رابطه آن با محیط زیست
انسان در جهان معاصر در لحظات بسیار حساسی از حیات خود قرار می گیرد . با گذشت قرن ها از زندگی بشر بر رئی کره زمین و ظهور و مبارزه انسان های فرهیخته بسیاری در طول تاریخ برای برقراری مساوات ، عدالت توسعه ، هنوز نابرابری در میان کشور ها و در درون کشور ها نه تنها از میان نرفته که روز به روز عمیق تر شده و می شود . فقر و گرسنگی عدم برخورداری از آموزش و بهداشت و آزادی های مشروع در همه کشور ها ، در مقیاس های متفاوت ، پدیده های شناخته شده و ملموسی هستند . ازدیاد نامعقول جمعیت همراه با عوامل فوق ، زیست بوم هایی را که حیات بشر بدانها وابته است ، به شدت در معرض نابودی قرار داده است .حال برای احتراز از نابودی مطلق محیط زیست ، همه انسان ها - در ابعاد جهانی یا ملی بویژه در سطح محلی باید این واقعیتمهم را دریابند که پیشرفت و توسعه باید روندی پایدار داشته باشد و از ثمرات آن نه تنها نسل های حاضر که نسل ها یآینده نیز بهره مند شوند .
توسعه مردم معاصر نباید به قیمت نابودی و اضمحال زندگی آیندگان که برای دفاع از حقوق خود فعلا حضور ندارند ، تمام شود . همچنین باید بیاموزیم که توسعه حق همه ی مردم اعم از مرد ، زن ، پیر و جوان و کودک است نه تنها همه باید از ثمرات آن بهره مند شوند بلکه باید در روند توسعه نیز مشارکت داشته باشند .توسعه ای که تداوم داشته باشد و ابعادمختلف اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی در نظر گرفته شود - توسعه پایدار - .کشوری که مردمش از نظر مسائل زیست محیطی آگاه باشند بیش از دیگر کشور ها از بخت توسعه برخوردار است .کشور ایران اگر چه سهمی یکسان با کشور های دیگر از توسعه نداشته اما در این مسابقع جهانی برای نابودی محیط زیست خود ، عقب نمانده و مشکلات عدیده ای در زمینه های مختلف توسعه پایدار ، چون فقر و نابرابری مشکلات جمعیت ، بهداشتی وتغذیه ای ، مشکلات زیست محیطی ، کاهش جنگل ها ، بیابان زایی ، فرسایش خاک ، آلودگی آب ، آلودگی هوا ، انقراض تنوع
