بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مهمترین مقولات در جامعه اطلاعاتی، مسئله دولت الکترونیکی است. دولت الکترونیکی گام بزرگ و مهم برای پیشبرد ارتباط هایی است که در سطح بین المللی مورد تایید قرار گرفته است. با نگاهی به کشورهای پیشرفته جهان درمی یابیم دولت الکترونیکی تا چه حد توانسته است هزینه های عمومی را کاهش دهد و کارایی و اثربخشی کنترل و مدیریت سیستم های اجتماعی، مالیاتی، بهداشتی، درمان عمومی و تامین اجتماعی را به حداکثر برساند. با توجه به این مقوله این تحقیق در نظر دارد با تهیه زیرساخت های نظری و فکری و شفاف سازی ارتباط بین شهر الکترونیک و توسعه پایدار، به توجیه دلایل علمی این امر و ضرورت ایجاد شهر الکترونیک در جهان رو به توسعه پایدار بپردازد.
روش تحقیق موجود در این مقاله توصیفی - تحلیلی و کاربردی است. یافته های پژوهش نشان میدهد که متاسفانه بر خلاف وجود امکانات مختلف سخت افزاری و نرم افزاری در سازمانها و ادارات دولتی و به علت عدم استفاده بهینه از آنها، فاصله بسیار زیاد و چشمگیری میان سطح دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور و دیگر نقاط جهان وجود دارد. نتایج تحقیق نیز حاکی از اینست که کاهش میزان آلودگی هوا و ترافیک و همچنین شفاف کردن اطلاعات و مراحل و انجام خدمات و قوانین و جلوگیری از اعمال سلیقه کارمندان از مزایای شهر الکترونیک است. از طرفی به علت افزایش تراکم و جمعیت شهر تبریز و ایجاد مشکلات فراوان محیطی و انسانی ایجاد شهر الکترونیک در این شهر برای رسیدن به توسعه پایدار ضرورت دارد.
-1 مقدمه
-1-1 بیان مسئله
دولت الکترونیکی به معنای فراهم کردن شرایطی است که دولتها بتوانند خدمات خود را به صورت شبانه روزی و در تمام ایام هفته به شهروندان ارائه کنند. دولت الکترونیکی استفاده از فناوری به منظور تسهیل امور دولت از طریق ارائه خدمات و اطلاعات کارا و موثر به شهروندان و شرکت های تجاری و تولیدی می باشد. دولت الکترونیکی یک دولت بدون ساختمان و سازمانی مجازی است که خدمات دولتی را بدون واسطه به مشتریان ارائه میدهد و موجب مشارکت آنان در فعالیتهای سیاسی می گردد.
مهم ترین هدف شهر الکترونیک خدمت رسانی مطلوب به شهروندان و کسب رضایت آنان می باشد. این در صورتی است که افراد جامعه به عنوان دریافت کننده این خدمات، قابلیت استفاده از این خدمات را داشته باشند - Ebbers, , - 2007,22 با توجه به نقش بنیادی و کلیدی فناوری اطلاعات و ارتباطات در تسهیل فرآیند گذار و تغییر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی و رشد فزاینده فناوری های اطلاعات و ارتباعات این فرصت را پیش روی دولت ها قرار داده است تا با تغییرات بنیادی در در بدنه خودراه را برای ارائه هر چه بهتر خدمات به شهروندان فراهم سازند.
از این رو بیش از یک دهه است که پروژه های ایجاد شهر الکترونیک در کشورهای مختلف کلید خورده است . در ایران نیز دولت گامهایی در ایجاد چنین شهری با سه محور دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک وآموزش الکترونیک، برداشته است - هادیلی، زینالی،». - 35:1389کارت های هوشمند«، »بانکداری الکترونیک«، »آموزش الکترونیک«، »سلامت الکترونیک«، »تجارت الکترونیک«، »دولت اکترونیک« و....... واژه هایی هستند که هر روزه به گوش شهروندان می رسند، اما تمام این ها وقتی در شهری واحد کنار هم جمع می شوند،»شهر الکترونیک را به وجود می آورند. ارائه خدمات با سرعت و کارایی بالا در حوزه شهر، همزمان با کاهش هزینه ها و ترافیک، آلودگی ها و..... در شهر الکترونیک متصور است.
فراهم آوردن زیر ساخت های ارتباطی، شبکه افزار، انسان افزار، زیر ساختهای امنیتی و توسعه نهادهای اطلاعاتی از جمله پیش زمینه های ایجاد شهر الکترونیک است. شهرها، بر حسب میزان استفاده از خدمات الکترونیک، طبقه بندی می شوند. در برخی مناطق دنیا نظیر آمریکا، نمونه های موفقی از شهرهای الکترونیک وجود دارد. ایجاد شهرهای الکترونیک یکی از مهمترین اهداف فناوری اطلاعات است که شهرداری ها نقش عمده ای در تحقق آن دارند - جلالی، . - 47-58: 1384
-1-2 اهمیت تحقیق
ازدحام و تراکم جمعیت های بزرگ و تفاوت جمعیت شب و روز در شهرهایی مثل تهران، تبریز همراه با آلودگی گسترده هوا و فضا و مساله ترافیک و زمان، باعث یافتن چاره ای برای کاهش آلام ناشی از زندگی در این گونه شهرها شده است ایجاد شهر و دولت الکترونیک پاسخ به ضرورت بهره وری در زمان و هزینه و سادگی ارائه خدمات و اطلاعات بخش دولتی و سازمان ها به جامعه است .دولتها برای پاسخ به این پیچیدگی ناگزیر هستند که به ایجاد شهرهای الکترونیکی روی آورند.
دولت الکترونیکی دارای منافع گوناگونی است که ارائه بهتر خدمات دولتی به شهروندان، بهبود ارتباطات میان سازمان های دولتی با بخش تجارت و صنعت و سایر سازمان های دولتی،افزایش اختیارات شهروندان از طریق دسترسی به اطلاعات و اداره موثرتر امور دولتی از آن جمله است.نتایج این مزایا،وقوع مفاسد اداری کمتر،افزایش دقت،شفافیت در کارهای دولتی،برخورداری از رفاه بیشتر،رشد درآمدهای دولت و کاهش هزینه ها است. - Building an Information and Technology Vision for - Toronto,2002, 2
-1-3 هدف تحقیق
هدف از این تحقیق توجه به نقش بنیادی و کلیدی فناوری اطلاعات و ارتباطات در تسهیل فرآیند گذار و تغییر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی و رشد فزاینده فناوری های اطلاعات و ارتباعات است که این خود فرصتی را پیش روی دولت ها قرار می دهد تا با تغییرات بنیادی در در بدنه خود راه را برای ارائه هر چه بهتر خدمات به شهروندان و رسیدن به توسعه پایدار را فراهم سازند.
-1-4 روش تحقیق
با توجه به ماهیت موضوع رویکرد حاکم بر این پزوهش روش توصیفی-تبیینی است.به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای اسنادی استفاده شده است.
-1-5 محدوده ی مورد مطالعه
شهر تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی، در 46 درجه و 17 دقیقه درازای خاوری و 38 درجه و 5 دقیقه پهنای شمالی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دریا 1366 متر است. شهر تبریز با جمعیت 1494998 نفر در سال » 1390بر گوشه شمال شرقی دشتی به وسعت 3000 کیلومتر مربع به ارتفاع تقریبی 1350 متر از سطح دریا قرار گرفته است؛ این دشت محصور در میان کوه ها و تپه ها با شیب ملایمی تا دریاچه ارومیه در مغرب ادامه می یابد« - رئیس نیا، :1378 . - 973 تبریز در »گوشه شرقی جلگه ای رسوبی واقع و توسط چند رودخانه آبیاری می شود« - مینورسکی، - 2 :1337 که مهم ترین آنها آجی چای - تلخه رود - و میدان چای - مهران رود - است.
مرزهای طبیعی این جلگه را رشته کوه میشو در شمال غربی، کوه مورو و ارتفاعات عینالی در شمال، رشته کوه قره داغ در شمال شرقی، ارتفاعات نرمیق در شرق، رشته کوه بزقوش در جنوب شرقی و دامنه های سهند در جنوب تشکیل می دهند. موقعیت شهر تبریز به عنوان مرکز ثقل و چهارراه ارتباطی منطقه آذربایجان از یک طرف و معتدل بودن آب و هوا و حاصلخیزی خاک از طرف دیگر همواره تبریز را به مثابه » سرزمین مساعد« - رضازاد، - 14 :1380 در ایران از نظر همگان مطرح می سازد. که این عوامل باعث افزایش جمعیت و تراکم آن در شهر تبریز گردیده است.
-2 مبانی نظری
-2-1 دولت الکترونیک
دولت الکترونیکی به معنای فراهم کردن شرایطی است که دولتها بتوانند خدمات خود را به صورت شبانه روزی و در تمام ایام هفته به شهروندان ارائه کنند.
