بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری و اقتصاد گردشگری درحال حاضر شرایط تبدیل شدن به ارکان اصلی اقتصادی تجاری جهان را داراست دراین راستا گردشگری روستایی نیز جزء فعالیتهای محسوب می شود،که می تواند با برنامه ر زیی اصولی و مناسب باعث تحول درساختار اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی در جامعه روستایی گردد و تعادل منطقه ای درسطح ملی را مهیاسازد. هدف تحقیق مقایسه بین روستا های اوتار وقلعه بین در زمینه عوامل مؤثردر جذب گردشگر ی خانه های دوم دربین ا ین دو روستا می باشد .نتایج تحقیق نشان می دهد روستای اوتار با توجه به شرایط ساحل و وجود تبلیغات در زمینه گردشگری، دارای خانه های دوم می باشد. روستای قلعه بین که جزءروستاها ی جلگه ای ودر نزدیکی این روستا قرار دارد فاقد خانه ها ی دوم می باشد، لذا درزمینه جذب ا ین گونه از گردشگران در روستا ی قلعه بین نیاز به برنامه ر زیی وتوجه خاص می باشد. تحقیق از نوع کاربردی و روش آن توصیفی وتحلیلی است.اطلاعات وداده های مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی و پیما یشیجمع آوری گردید وتوسط 20درصد از خانوارها ی هر دو روستا پرسشنامه تکم یل د وفرضیه ها ی تحقیق با آزمون آمار ی توسط نرم افزار spss تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
مقدمه
تحولاتی جهانی که در زمینه ها ی اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی در طی سال های بعد از جنگ جهانی دوم به خصوص در زمینه ها ی سهولت جابه جایی و ترک جمعیت ، افزا یش جمعیت ،گسترش شهرنشینی ،بالا رفتن سطح رفاه اجتماعی و افزایش اوقات فراغت منجربه توسعه ی گردشگری در نواحی روستایی یاگردشگری روستایی شد - قادری ،1383،. - 16 . در ایران نیز به و ژیه در نواحی کوهستانی مجاور شهرهای بزرگ و همچنین در سوا حل در ایی خزر از چند دهه گذشته خانه ها ی دوم یاخانه ها ی تعطیلات با هد ف گذراندن اوقات فراغت گسترش یافته است - رضوانی ،1383،. - 60همانند وازه های گردشگری تعریف خاص و جامع برا ی خانه های دوم وجود ندارد .خانه های دوم مساکنی هستند که به طور موقت و در مدتی از سال برای مقاصد تفریحی و فراغتی استفاده می شود Varies B - ، 1981،. - 163
خانه های دوم جزء املاکی هستند که برای اوقات فراغت نگهداری می شوند و محل سکونت اصلی مالکان آن ها نیست .تاریخ ایجاد این خانه ها به دوران کلاسیک بر می گردد که بر گزیدگان اجتماع برا ی لذ ت بردن و آرامش و اغلب برا ی از گرمای نامطلوب تابستان محل سکونت عاد ی شان به سکونتگاه ها ی دیگر پناه م ی بردند - . - Jafari 2000 523در اکثر روستاها ی جلگه ای ، کوهپایه ا ی و کوهستانی استان گیلان کم و بیش خانه ها ی دوم وجود دارد ، ولیکن در هم ین مناطق رو ستاها ی فاقد خانه ها ی دوم نیزمشاهده می شود.در مقاله حاضر سعی براین است که بهاین سوال اساسی پاسخ داده شود که چه عواملی در ایجاد خانه های دوم در مناطق روستای از جمله روستای اوتاردخالت داشته است.
روش کار
دراین تحقیقاطلاعات و داده های مورد نیاز از طر یق رو ش ها ی کتابخانه ای به منظور بررسی سوابق و پیشینه ی موضوع پرداخته شد . در روش پیما یشی و میدانی پرسش نامه ای در دو سطح برای خانوارهای ساکن رو ستا و مالکان خانه ها ی دوم تهیه شد که از مالکان خانه ها ی دوم درموردعوامل موثر در انتخاب نوع روستا به عنوان مکان خانه ها ی دوم پرسش بعمل آمد . ساکنان دو رو ستاجمعاَ به 80 پرسش نامه با سؤالات مشابه پاسخ دادند . . بعد از تکمیل پرسش نامه ها دادها از طریق نرم افزار spss مورد تحلیل و پردازش قرار گرفت .
فرضیه های تحقیق
-1 از لحاظ وضعیت ساحلی بین دو روستا ی - اوتار وقلعه بین - تفاوت معناداری وجود دارد.
-2 بین دو روستا ی - اوتار وقلعه بین - در زمینه ی تبلیغات گردشگری تفاوت معنا داری وجود دارد.
گردشگری روستایی
گردشگری روستایی به کلیه ی فعالیت ها و خدماتی گفته می شود که به وسیله ی کشاورزان، مردم و دو لت ها برا ی تفریح و استراحت و جذب گردشگران و نیز فعالیت ها یی که به وسیله ی گردشگران در نواح ی روستایی انجام می شود . همچنین می تواند شامل گردشگری کشاورزی ، مزرعه ، طبیعی و فرهنگی شود - رکن الدین افتخار ی ،1385،. - 5 گردشگری روستایی امروز یکی از مردمی ترین اشکا ل گردشگری محسوب می شود . بر اساس گزارش همکاری و توسعه ی اقتصادی - OECD - در ایالات متحده ی امریکا در سال 1992 بیش از 70 درصد جمعیت ازانواع تفریحات روستایی و محیط های کشاورزی بر خوردار گردید . - شارپلی ،1380،. - 5
گردشگری روستایی را می توان از دو جنبه مختلف مورد توجه قرار داد : ازیک سو مح یط های روستایی وپیرامون آن ها این فرصت را مهیامی کنند تا گردشگران فارغ از هیاهوی شهر وسیطره ی فناوری در بطن سنتی روستا زمانی را به فراغت بگذرانند و از دیگر سو در کنار آن اقتصاروستا یی وابسته به زمین م ی تواند را ه ها ی تنفس دیگری را تجربه کند . یکی از شیوه ها ی که می تواند آثار اقتصاد ی مهمی داشته باشد و به نوعی به کند شدن روند تخلیه ی سکو نتگاه های روستایی و جریان مهاجرت جمعیت کمک کند - سقایی ، 1382 ، . - 3در زمینه ارتباط بین گردشگر ی و توسعه ی روستایی سه دیدگاه مطرح است . دیدگاه اول گردشگر ی را به عنوان راهبرد ی برای توسعه روستایی به کار م ی گیرد .در این د یدگاه با توجه به روند روز افزون تخر یب روستاها و افول کشاورز ی سعی در ارائه ی راهبردهای جدید برا ی اح ایی نواحی روستایی از طریق ایجاد فعالیت های مکمل یامتحول نمودن این نواحی با توجه به منابع طبیعی و انسانی آن ها دارند.
تنها راه احیاء مجدد این رو ستاها را ارائه ی برنامه هایی می دانند که بتوانند هم از منابع طبیعی و انسانی آن ها بهره ببرند و هم باعث ا یجاد درآمد و افزایش رفاه ساکنان نواحی روستایی گردند .در دیدگاه دوم ، گردشگر ی به عنوان سیاستی برای باز ساخت سکونتگاه ها ی روستایی مورد توجه قرار می گیرد.طرفداران این د یدگاه معتقدند که می توان از اتکا ی بیش از حد تولید کنندگان روستایی به کشاورزی کاست و آن ها را در فرصت های اقتصادی جد دی مشارکت داد ، در کشورهای اروپای شرقی بر این د یدگاه یعنی توسعه ی گردشگری به عنوان ابزار ی برای بازسازی مجدد روستاها پس از فروپاشی کشاورزی تأکید شده است . در دیدگاه سوم ، گردشگی روستایی به عنوان ابزار ی برای توسعه ی پایدار و حفاظت از منابع طبیعی مطرح است . این د یدگا ه خواهان رشد بلند مدت گردشگری بدون اثرات مخرب بر ز یست بوم ها ی طبیعی است . - رکن الدین افتخار ی و قادری ،32-35 ،. - 1381
خانه های دوم و نواحی روستایی
اگر چه سابقه ی خانه های دوم به نوعی به مصر باستان و امپراطوری روم باز می گردد ،تعداد کمی از این خانه ها در اطراف شهر های امریکا ی شمالی و اروپا در سده ها ی 18 و 19 وجود داشته است ، ولی طبق نظر کلات - 1974 - گسترش خانه های دوم مربوط به بعد از سا ل 1945 است . عوامل مختلفی در گسترش این پد یده ها موثر بوده ولی امکان تخصیص قسمتی از درآمد افراد برا ی امور غیر ضروری ، وجود فراغت و وقت کافی و سهولت تحرک و جا به جایی به دلیل بهبود حمل ونقل عمومی و خصوصی نقش تعیین کننده ا ی داشته اند به طور کلی همان عوامل که در گسترش گردشگری روستایی نقش داشته در توسعه ی خانه های دوم نیز موثر بوده اند خانه های دومعمدتاَ از دهه ی 1340 به ویژ ه از انقلاب اسلامی در ایران رواج یافت و طی سال های اخیر شدت یافته است - رضوانی ، 1382،. - 61در دانمارک خانه ها ی دوم و استفاده از آن ها برا ی تفریح یک سنت د ریینه است که به قرن نوزدهم بر م ی گردد . نقطه آغاز آن را می توان زمانی که نقاشان و دیگر هنرمندان در جستجو ی چشم انداز دست نخورده - بکر - و توصیف منظره ی طبیعی روستایی در سال های 1860-1870 بودند ،دانست - .. - Andersen,2008,281موقعیت خانه های دوم در اروپا و آمریکا ی شمالی حاکی از سه حوزه ی اصلی اولویت است :
-1 نواحی روستایی در محدود دسترسی آسان به مراکز شهرهای بزرگ
؛-2 نواحی ساحلی ؛
-3 نواحی مرتفع با جذابیت و چشم انداز زیبا . - Mathieson andWall ,1982,126 -
انگیزه ه ای اصلی ساکنان شهری برای تملک خانه هایدوم عمدتاَ برای گردش در نواحی روستایی ،تمایل به سرمایه گذار ی ،پس انداز شخصی در زمینه ی مسکن ، تأ م ین محلی برای استراحت و فراغت و بالاخره سهولت مالکیت مسکن در نواحی روستایی به دلیل قوانین خاص در ا ین نواحی است - رضوانی ،1382،. - 61
