بخشی از مقاله
چکیده:
سفر همواره مورد توجه افراد بوده است.گردشگری به عنوان نوعی کاربری با اهمیت محسوب می شود زیرا در شرایط مناسب می تواند باعث حفاظت از محیط زیست و اشتغال زایی و افزایش درآمد و توسعه در بخش های دیگر اقتصادی می شود. صنعت گردشگری در دنیا یکی از مهم ترین و متنوع ترین صنایع مطرح شده است و منبع درآمد قابل ملاحظه ای برای بسیاری از دولت ها ست و یکی از عوامل موثر در تبادل فرهنگی بین کشورها محسوب میشود. در این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای اسنادی به بررسی جاذبه های شهر گرگان و نقش آن در اقتصاد میپردازیم. شهرستان گرگان به دلیل آب و هوای معتدل و وجود جنگل و فضای سبز،و بناهای تاریخی و مذهبی یکی از بهترین پتانسیل های گردشگری به حساب می آید که میتواند راهگشای مناسبی برای بهبود معیشت مردم و توسعه منطقه شود.از طرف دیگر میتواند باعث افزایش آگاهی و درک طبیعت و ویژگی های فرهنگی شود که باعث مسئولیت پذیری گردشگران در برابر این عناصر طبیعی شود.
واژه های کلیدی:گردشگری،جاذبه های گردشگری،توسعه اقتصادی،اقتصاد و گردشگری،شهرستان گرگان
مقدمه و بیان مساله:
در جهان رشد شهرنشینی و ازدیاد شهرهای بزرگ با جمعیت زیاد و شهرک های صنعتی باعث دور شدن انسان از طبیعت شده که کاهش سطح منابع طبیعی جهان را باعث شده وجهان را به سان زندانی برای عزلت نشینی درآورده است.افزایش جمعیت در کشورهای توسعه یافته باعث در تگنا قرار گرفتن این کشورها از نظر اقتصادی شده است.علت این عقب افتادگی در واقع ناآگاهی و سطح پایین دانش مردم درر استفاده از منابع طبیعی است. - بهرامی،بهرامی، - 2 :1391توسعه فعالیت های اقتصادی در بسیاری از ابعاد با فعالیت های مرتبط با گردشگری گره خورده است. - شربتی، - 55 :1389جاذبه های گردشگری در واقع می تواند یکی از علل جذب گردشگران برای رفتن به سفر باشد که شامل جاذبه های فرهنگی،طبیعت گردی،تجاری،آموزشی،درمانی ،تاریخی،ورزشی باشد.سفر همواره مورد توجه افراد بوده و افراد همیشه تحت تاثیر عواملی مانند امکانات و امنیت و گذراندن اوقات فراغت بوده اند.
سفر با انگیزه های مختلفی چون محرک فیزیکی،فرهنگی،بین فردی و موقعیتی انجام می شود. گردشگری از لحاظ اقتصادی نیز باعث افزایش درآمد و اشتغال زایی می شود. و پول خود را در این زمینه هزینه کنند مطالعه کنند - فرقانی،جاروندی،:1387 . - 124گردشگری به عنوان نوعی کاربری با اهمیت محسوب می شود زیرا یکی از سودمندترین انواع کاربری ها به حساب می آید و در شرایط مناسب می تواند باعث حفاظت از محیط زیست و اشتغال زایی و افزایش درآمد و توسعه در بخش های دیگر اقتصادی می شود - وارثی و همکاران ،. - 50 :1390 صنعت گردشگری در دنیا یکی از مهم ترین و متنوع ترین صنایع مطرح شده است و منبع درآمد قابل ملاحظه ای برای بسیاری از دولت ها ست و یکی از عوامل موثر در تبادل فرهنگی بین کشورها محسوب میشود. - سرایی،شمشیری، - 69 : 1390
توریسم از جمله فعالیت هایی است که باعث تغییراتی در اوضاع سیاسی ،اقتصادی ،فرهنگی و روش زندگی افراد می شود و نخستین گام برای ارتقای این صنعت شناخت جاذبه های توریستی است که از جمله آن میتوان به طبیعت و فضای سبز اشاره کرد که هر ساله گردشگران زیادی را به خود جلب می کند - وارثی و همکاران ،. - 51 :1390 امروزه توسعه گردشگری در تمام عرصه ها چه ملی و منطقه ای چه بین المللی مورد توجه برنامه ریزان دولتی و شرکت های خصوصی قرار گرفته است.کشورها فهمیده اند برای بهبود وضعیت اقتصادی باید ابتکار عمل داشته باشند.آگاهی جوامع از این که گردشگری منبع درآمد ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه در اختیار کشور است باعث گسترش مفهوم گردشگری در ابعاد مختلف اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی شده است.بسیاری از کشورها این صنعت را به عنوان منبع اصلی درآمد،اشتغال زایی میدانند.
اگر چه در شهرهای مختلف شرایط متفاوت است . - طیبی و همکاران، - 84: 1386در دنیای امروز گردشگری مهم ترین فعالیت مطرح در جهان است به طوری که در سطح جهانی تعداد گردشگران داخلی و خارجی و میزان درآمد آن ها به طور پیوسته در حال افزایش است.بر اساس گزارشات جهانی گردشگری،درآمد حاصل از گردشگری بین المللی در سال 1990 تا 2005 تقریبا بیش از 2 برابر شده ودرصد عمده ای این فعالیت مرتبط با گردشگری طبیعت است - کاظمی و همکاران، - 20 :1390با گذشت نیم قرن از توسعه گردشگری در جهان این فعالیت به عنوان موضوعی با وجه ی ملی برای کشور تحت تاثیر قرار گرفته است.ایران کشوری است که بنا به گفته منابع کارشناسی در بخش هایی مانند میراث فرهنگی،بعد اکوتوریسمی و جاذبه های مذهبی توانمند است.بنابراین پتانسیل رشد توریسم ایران با جامعه و فرهنگ بومی ما در ارتباط است و اثرات بالقوه زیادی بر صنعت توریسم می گذارد.
گردش های فرهنگی مانند دیدار از اماکن باستانی و تاریخی و شاهکارهای هنری ایران ،دیدار و خرید از بازار های سنتی ،حضور در اماکن مذهبی نفع اقتصادی دارد و باعث انتقال صنعت و فرهنگ می شود. - شایسته فر،. - 67 :1389در هر سرزمین و فرهنگی،عناصر منحصر به فردی دیده میشود که برای مردمان سرزمین های دیگر تازه و منحصر به فرد است که بهانه ای برای گردشگری می شود.این عناصر را جاذبه های گردشگری می گویندکه به دو دسته کلی جاذبه های طبیعی و جاذبه های فرهنگی دسته بندی میشود.جاذبه های طبیعی همان موهبت های الهی هستند که در طبیعت وجود دارند که خود به سه دسته جاذبه های برانگیزاننده حس کنجکاوی و اکتشاف،جاذبه های ویژه تفریح و لذت جویی،جاذبه های موثر در درمان دسته بندی می شود.جاذبه های فرهنگی آن هایی هستند که ساخته دست بشرند و مهم ترین آن ها جاذبه تاریخی،جاذبه دینی و مذهبی،جاذبه های اجتماعی و مردم شناختی و ...است. - ضرابی و همکاران، - 36: 1390
فعالیت های مربوط به گردشگری موجب می شود بسیاری از افراد در تعطیلات نقل مکان کنند و فرصتی برای مشاغل و تجهیزات جدید فراهم می آید.گردشگری به دلیل اثری که بر جغرافیای ممالک جهان می گذارد صنعت نامیده می شود.مطابق آمار سازمان جهانی گردشگری درآمدجهانی در سال 1990برابر 249000میلیون دلار بوده که سهم ایران فقط 39 میلیون دلار بوده است و کشور ما در رتبه 98جهانی را در بین بهره گیری از منابع توریستی به خود اختصاص داده است. - نه روزیان ، - 124 : 1379 طبق برآوردهای صورت گرفته پیش بینی کارشناسان تعداد گردشگران در جهان تا سال 2020با بیش از 1.6 میلیارد گردشگر جزو نخستین صنایع درآمد زای جهان خواهد بود و درآمد آن به 2 تریلیون دلار تخمین زده شده است گردشگری از اهمیت زیادی برخوردار است. - بهرامی،بهرامی، - 15 :1391به دلیل اثراتی که فعالیت های گردشگری در اقتصاد مناطق جاذب گردشگری دارد توجه زیادی به این بخش شده و عده زیادی توجه خود را معطوف به طبیعت کرده اند.
در واقع مکان هایی که دارای جاذبه های طبیعی هستند توجه عده زیادی را به خود جلب کرده و جریانات گردشگری به دلیل بهره برداری از آرامش و زیبایی طبیعت بیشتر بدین سمت رفته است.گردشگری هنوز فعالیتی جدید است برای کشورهایی که تجربه کمی در اقتصاد دارند. - نوربخش،اکبر پور سراسکانرود، . - 21: 1389ایران گهواره غنی ترین تمدن در تاریخ است که جاذبه های تاریخی و فرهنگی زیادی دارد .ایران جزو 10 کشور اول از نظر جاذبه گردشگری و از لحاظ آثار باستانی یکی از 5 سرزمین اول ب علت جاذبه های اکوتوریسمی و تنوع گیاهی و جانوری است و جزو سه کشور اول از لحاظ تنوع صنایع دستی می باشد در حالی که تنها 0.5درصد سهم گردشگری جهان را دارد و رتبه جذب گردشگر در آن 90 است. - ضرابی و همکاران، 1390 ، - 36شهر گرگان یکی از مقاصد اکوتوریسمی بوده که با برنامه ریزی درست میتواند باعث توسعه گردشگری شود - فنی و همکاران ، - 33: 1391 ولی کمتر کسی به بررسی جاذبه های شهری این شهر پرداخته است در واقع هدف از تحقیق حاضر بررسی جاذبه های گردشگری شهر گرگان و تعیین نقش اقتصاد در آن است.
پیشینه تحقیق:
