بخشی از مقاله
چکیده
توسعه گردشگری به عنوان یک پدیده فرهنگی،گسترش دهنده فرصت های تبادل فرهنگی بین گردشگر و جامعه میزبان است . شکل ، ساختار،فضا ها و ساخت و سازهاس عمومی و... ازعناصر شکل دهنده هویت تاریخی شهر ها هستند. و احداث این گونه بناها و بسیار دیگر ازساخت و سازهای شهری ،باعث ایجاد کشش بیشتر برای شهرا می شود . گردشگر فرهنگی حرکت انسانها برای بازدید از جاذبه های فرهنگی است.که با هدف به دست آوردن اطلاعات و تجربه جدید ،برای اراضای نیازهای فرهنگی صورت می گیرد.شهرستان مهدیشهر با داشتن ده ها جاذبه تاریخی ، فرهنگی،مذهبی و طبیعی و.... از نظر تنوع مکانی یکی از بی مانندترین شهرهای محسوب می شودوهمچنین این تحقیق ازنوع توصیفی تحلیلی می باشد.
واژگان کلیدی :گردشگری فرهنگی، جاذبه های تاریخی ،مهدیشهر
مقدمه :
صنعت گردشگری در بسیاری ازکشورها نمودی ازهویت فرهنگی یک کشور و یکی از منابع مهم کسب در آمد آن کشور است توسعه این صنعت برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی چون بیکاری ، محدودین منابع ارزی ، و اقتصاد تک محصولی مواحه هستند ازاهمیت ویژه ای بر خوردار است - صباغ کرمانی و همکاران ، 58، - 1379 ارتباط بین فرهنگی و انتقال پیام در بین فرهنگ ها، آثار زیادی در توانایی شناختی و رفتاری فرد دارد و موجب تسهیل تعاملات ف سلیقه ها ، خواست ها، مطالبات و انتظارات افراد در فرهنگ های گوناگون با هم نزدیک شده و روابط خرده فرهنگ و فرهنگ های عام با هم دیگر تقویت می شود . پدیده های مانند گردشگری نقش مهمی در ایجاد این وضعیت و تقویت ویژگی های مشترک بین افراد جامعه دارند .
- مقصودی و همکاران ،1378، - 103توسعه گردشگری به عنوان یک پدیده فرهنگی، موجب می شود که فرصت کافی برای تبادل فرهنگ بین گردشگر و جامعه میزبان بوجود آید براین مبنا، آنان می توانند یکدیگر را بهتر درک کرده ، به فرهنگ هم بیشتر احترام بگذارند. - ترنر،95، - 1378 مردم مناطق و ساکن محلی به دو شیوه ازمنافع فرهنگی توسعه گردشگری بهرمند می شوند: اول اینکه گردشگری فرهنگ جامعه میزبان را با سایر جوامع و فرهنگ ها معرفی می کند،دوم اینکه ص3نعت گردشگری فرصتی برای ساکنان ایجاد می کند. تا فرهنگ خود را مستقیم و بدون واسطه وبه شکل واقعی به علاقه مندان عرضه کنند، این عمل به ویژه باغث تقویت غرور و همبستگی جامعه میزبان و افزایش استانه تحمل آنان در برابر فرهنگ های دیگر می شود.معرفی فرهنگ خود به دیگران ،هر گونه شائبه یا پنداشت های نادرست را درباره فرهنگ جامعه میزبان برطرف می کند و گردشگران امکان مشاهده فرهنگ واقعی میزبان خود را به دست می آورند به علاوه مهمانان می توانند برخی ویژگی های فرهنگی جامعه میزبان که خودشان کمتر به آن توجه داشته اند شناسایی و معرفی کنند - اشنایدر و همکاران ، 1379، - 16
چنانچه ساکنان محلی بدانند که گردشگران به منظور بازدید از آثار فرهنگی و جاذیه های ارزشمند آن منطقه هزینه ورنج سفر را متحمل شده اند، احساس غرور خواهند کرد و به آنجه دارند افتخار می کنند و می کوشند تا زبان، آداب سنن و اصول پیشینه تاریحی و فرهنگی خود را حفظ نمایند - کاظمی، 45، - 1381 به این ترتیب از یک سو فرهنگ عامل تسهیل کننده در توسعه گردشگری عمل می کند و از سوی دیگر گردشگری موجب پایداری فرهنگ جامعه خواهد بود - کاظمی ،1385، - 107 همان گونه که از عنوان گردشگری فرهنگی بر می آید فرهنگ در جامع ترین تعریف آن که فرهنگ مادی و معنوی یا غیر مادی را در بر می گیرند ،بنیاد برنانه ریزی گردشگری تلقی می شود بدین معنی که از یک سو ، برای جذب گردشگران فرهنگی اهتمام ویژه مبذول می گردد و از سوی دیگر ، فرهنگ مادی و غیر مادی جامعه بر پایه نگاهی مقایسه ای تاریخی ، محور بنیادین گردشگری تلقی می شوند ، به دیگر سخن سه سطح کلان، میانه و خرد در بحث گردشگری، حول فرهنگ بهم گره می خورند - کروبی،1387، - 321
یکی از انگیزه های که گردشگران را به شهر می کشاند ، وجود جاذبه های یادمانی و تاریخی در شهرها ، به ویژه شهرهای قدیمی است . جاذبه های یادمانی وتاریخی با انگیزه های گوناگون بوجود آمده اند . گروهی ازجاذبه ها ، برای ، برای ماندگار شدن رویدادی مهم و یا به مناسبت یادآور شدن دوره ای دارای اهمیت درتاریخ شهرها احداث می شوند . اما مجموعه اقداماتی که با هدف هویت شهری در شهر ها انجام می گیرند، تابع مولفه های متعددی هستند مهمترین این مؤلفه ازبعد کاربری گردشگری و مؤلفه های مصنوع هویت شهری ، از دوره های گوناگون تاریخی است . مصادیقی مانند شکل شهر، ساختار شهر، فضاها و ساخت و سازهای عمومی ، کاخ ها و محله ها ازجمله عناصر تشکیل دهنده هویت تاریخی شهر ها هستند - بهزاد فر ،1386، - 58 احداث بناهای یاد بود، میادین ، خیابانها ، پل ها،کاروان سراها ،امکان ، مقدسه، مساجد و کلیسا ها و آتشکده ها ، بازارها ،آب انبارها ، بادگیرها و بسیاری دیگر از ساخت و سازهای شهری ، ازجمله اقداماتی هستند که وجود آن ها در شهرها ، باعث ایحاد جذابیت و کشش بیشتری برای شهرها می شود - رهنمایی،14، - 1390
پیشینه پژوهش
گردشگری فرهنگی بطور عام و گردشگری تاریخی بطور خاص ازجمله مباحث مطرح در صنعت گردشگری هستند که مطالعات چندانی بر روی آن انجام نشده است و این موضوع در کشوری همچون ایران که مهد تمدن و تاریخ مدون است جای کار بسیار دارد. در ادامه به طرح مواردی در زمینه گردشگری فرهنگی پرداخته می شود: کروبی - 1384 - در پژوهشی با عنوان برسی نقش فولکلور - فرهنگ عامه - در توسعه گردشگری ایران، اثر گذار ترین منابع برای جذب گردشگران را برخورداری فرهنگی مناسب و تکیه بر مناسبات وتکیه برمناسبات فرهنگی خاص به ویژه فلوکلور می داند .تقوی و
