بخشی از مقاله
چکیده :
هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه بین مولفه های سازمان یادگیرنده و خلاقیت مدیران و معاونان در اداره های تربیت بدنی استان اصفهان بود. نوع تحقیق توصیفی - همبستگی و روش تحقیق پیمایشی بود. جامعه آماری طبق آمار اداره کل تربیت بدنی استان شامل ۰۶ نفر از مدیران و معاونان اداره های تربیت بدنی استان اصفهان در سال ۹۸۳۱ بود و با توجه به حجم جامعه آماری نمونه با جامعه برابر بوده است . ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه استاندارد ابعاد سازمان یادگیرنده با ۳۴ گویه و پرسشنامه استاندارد خلاقیت رندسیپ با ۰۵ گویه بود که ضریب پایایی با استفاده از فرمول کرونباخ ۴۸/۰ برای پرسشنامه ابعاد سازمان یادگیرنده و ۵۹/۰ برای پرسشنامه خلاقیت بدست آمد.
تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی - فراوانی: درصد و عددی، میانگین - و در سطح آمار استنباطی - ضریب همبستگی پیرسون ، تحلیل کواریانس چند متغیره - مانکوا - ، تحلیل رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر - صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد بین پنج مولفه سازمان یادگیرنده - یادگیری مداوم - - **۶۹۷/۰R=، تحقیق و جستجو و گفت و شنود - ** - ۲۴۵/۰R=، یادگیری تیمی - - *۱۹۶/۰R=، سیستمهای ادغام شده - - *۸۰۶/۰R=، توانمندسازی - - *۱۱۷/۰ - R= با خلاقیت مدیران و معاونان رابطه معنی دار وجود دارد و دو مولفه پیوند با سیستم و رهبری راهبردی رابطه معنی داری با متغیر وابسته خلاقیت مدیران و معاونان نداشتند. همچنین بین هر سه سطح فردی ، گروهی و سازمانی ابعاد سازمان یادگیرنده با خلاقیت مدیران و معاونان ارتباط معنی دار مشاهده گردید و سطح فردی بیشترین رابطه را با خلاقیت داشته است.
مقدمه:
در سازمان های ورزشی فعالیت گروهی نیروها با توجه به هدف مشترکی که غالبا از برنامه های ورزشی نشات می گیرد اعمال می گردد. عدم برنامه های مدون،وجود افراد غیر متخصص،ساختار عمودی و عدم خلاقیت،مسائلی است که در سازمانهای ورزشی کشور مشاهده می شود. افراد غیر ورزشی به دلیل مطرح نمودن خود و استفاده های سیاسی تلاش زیادی برای احراز پستهای مدیریتی سازمان های ورزشی می کنند و عدم استقلال این سازمان ها در تصمیم گیری مانع نتیجه گیری در میادین ورزشی می شود. مدیران ، فقط مدیران هزینه هستند و سازمان های ورزشی به صورت سنتی اداره می شوند و روابط جای قوانین را می گیرد در نتیجه استعدادهای بالقوه نیروها به عمل نمی آید و خلاقیت افراد به کار گرفته نمی شود.
حفظ ارتباط و پیشرفت ، یادگیری بهتر و سریعتر برای سازمان ها مهمترین بحران است.اغلب تلاشهابرای ایجاد تغییرات سازمانی بیهوده است - ۷۱ - .هر چند که در این سالها اقدامهای جزئی از طرف مسئولین جهت اصلاح ساختار سازمانهای ورزشی ایران صورت گرفته است ولی درعمل تغییرات کلی و سازنده ای صورت نگرفته است. با پیشرفت روز افزون دانش و فناوری و جریان گسترده اطلاعات و کاربرد علوم مختلف در ورزش این پدیده بصورت یک علم پیچیده در آمده است و این حضور افراد متخصص را در اداره سازمانهای ورزشی کشور را ایجاب می کند تا با استفاده از قابلیت های شخصی و الگوهای خلاق و آرمانی مشترک ، ظرفیت نیروها و سازمان را افزایش داده تا اهداف تربیت بدنی در سازمان حاصل شود و این همان حضور نقش های سازمان یادگیرنده در نهادها و سازمان های ورزشی است که با تاثیر بر یادگیری فردی و سازمانی میزان خلاقیت افراد را تغییر می دهد.
وجود افراد خلاق در سازمان ها دلیل نوآوری است؛ مدیران و رهبران به عنوان اصلی ترین منابع تغییر بنیادی در سازمان به شمار می آیند. لذا سازمانهای ورزشی باید مدیران و رهبران شایسته و خلاقی را انتخاب کنند که توانایی اداره سازمان و باشگاه را داشته باشند و بتوانند با تغییرات هماهنگ و در مواقع حساس بحران ها را مدیریت کنند. نظریه سازمان یادگیرنده اولین بار توسط سنگه ١ - ۰۹۹۱ - بیان شده است.
به نظر سنگه سازمان یادگیرنده جایی است که افراد بطور مستمر توانایی های خود را برای خلق نتایجی که طالب آنها هستند افزایش می دهند محلی که الگوهای جدید و گسترده پرورش داده می شود، اندیشه های جمعی ترویج داده می شوند و افراد بطور پیوسته چگونگی آموختن را به اتفاق می آموزند. - ۶۱ - . واتکینز و مارسیک٢ - ۶۹۹۱ - سازمان یادگیرنده را به عنوان سازمانی که به طور مداوم یاد می گیرد و خودش را تغییر می دهد معرفی می کنند. همچنین آنها ۷ بعد متمایز ، اما مرتبط به هم را در سطوح فردی ، تیمی و سازمانی ، سازمان یادگیرنده شناسایی کردند که عبارت اند از :
سطح فردی: یادگیری مداوم ، تحقیق و جستجو و گفت و شنود سطح گروهی - تیمی -
سطح سازمانی: سیستم های ادغام شده ، توانمند سازی ، پیوند با سیستم ، رهبری راهبردی - ۱۲ - . هلریگال و همکاران٣ - ۲۰۰۲ - خلاقیت را توانایی تجسم کردن، تولید و پیاده سازی ایده های جدید توصیف می کنند - ۹ - . آدامز٤ - ۵۰۰۲ - پژوهشی تحت عنوان» منابع خلاقیت« انجام داد در این تحقیق منابع نوآوری و خلاقیت هم در سطح فردی و هم در سطح سازمانی ارائه شده است - ۶ - . اسماعیل - ۶۰۰۲ - از کشور مالزی پژوهشی تحت عنوان »جو خلاقیت و فرهنگ یادگیرنده:
مشارکت به سوی نوآوری در توسعه مناسب سازمان ها« انجام داد که این تخقیق اثر حضور فرهنگ یادگیرنده و خلاقیت را بر نوآوری سازمانی بررسی می کند و نشان می دهد که کدامیک از فاکتورهای مطرح شده در تحقیق، پیشگوی بهتری برای نوآوری سازمانی و تکنولوﮊی می باشد - ۰۱ - . صفاری - ۶۸۳۱ - از دانشگاه تهران در پژوهشی به مقایسه ابعاد سازمان یادگیرنده در سازمان تربیت بدنی،کمیته ملی المپیک و تربیت بدنی آموزش و پرورش پرداخت. یافته ها و نتایج این تحقیق نشان داد بین ابعاد سازمان یادگیرنده - ۷ بعد - در سه سازمان تربیت بدنی، کمیته ملی المپیک و تربیت بدنی آموزش و پرورش تفاوت معنی داری وجود ندارد.
در عین حال از نظر مشخصه های سازمان یادگیرنده و وضعیت یادگیری در هر سه سازمان در سطح ضعیفی قرار دارند : به طوری که در تمام ابعاد سازمان ها نمراتی کمتر از میانگین دریافت کرده اند - ۳ - . گریوز١ - ۸۰۰۲ - تحقیقی تحت عنوان » چرا ما باید ائیده های سازمان یادگیرنده را به کار بگیریم« انجام داد هدف از این تحقیق بررسی دلایل ترک ائیده های سازمان یادگیرنده است. ائیده های متصوری که حالا در جریان است . مقاله به بررسی ریشه های موضوع می پردازد - ۸ - . نادران - ۷۸۳۱ - در پژوهشی رابطه سازمان یادگیرنده و عملکرد در کارشناسان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران را مورد بررسی قرار داد.
با استناد به یافته های این پژوهش مبنی بر ارتباط مثبت و معنی دار بین سازمان یادگیرنده در کارشناسان ،در نتیجه،تلاش جهت بهبود دانش و اطلاعات کاری کارشناسان به عنوان یکی از مهمترین پیش شرط های ارتقاﺀ و عملکرد در آنها خواهد بود و لازمه رسیدن به این مهم، توجه بیشتر مسئولین و سیاست گذاران سازمان تربیت بدنی به عامل یادگیری در کارشناسان است - ۴ - . جویسیویشن و کسیوشوت٢ - ۹۰۰۲ - تحقیقی تحت عنوان خلاقیت سازمانی به عنوان یک فاکتور ضروری سازمان یادگیرنده انجام داد. و ارتباط بین مفهوم سازمان یادگیرنده، یادگیری سازمانی و خلاقیت سازمانی را بررسی کرد. و خلاقیت سازمانی را باعث ظهور طبیعی سازمان یادگیرنده بیان می کند - ۱۱ - .
روش شناسی تحقیق
نوع و روش تحقیق:
نوع تحقیق توصیفی- همبستگی و روش تحقیق پیمایشی می باشد.
جامعه آماری و نمونه:
جامعه آماری شامل کلیه مدیران و معاونان اداره های تربیت بدنی استان اصفهان که تعداد آنها طبق آمار اداره کل تربیت بدنی ۰۶ نفر می باشد. و به دلیل محدود بودن جامعه آماری نمونه با جامعه برابر است.
ابزار اندازه گیری و روش های آماری :
ابزار اندازه گیری تحقیق جهت اندازه گیری خلاقیت مدیران و معاونان،پرسشنامه خلاقیت رندسیپ با ۰۵ گویه بود. پایایی این پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ ۵۹ درصد تعیین شده است. پرسشنامه ابعاد سازمان یادگیرنده - ٣ - DLOQ که توسط دکتر کارن واتکینز و دکتر مارسیک اساتید دانشگاه جورجیا بر اساس یک مدل یکپارچه از سازمان یادگیرنده در سال ۶۹۹۱ تهیه شده است. این پرسشنامه شامل ۶۴ سوال ۶ گزینه ای می باشد که از طیف هرگز تا همیشه و ابعاد سازمان یادگیرنده را در ۳ سطح کلی و ۷ بعد تقسیم بندی می کند.
نحوه امتیاز دهی به هر سوال بر اساس شماره گزینه انتخاب شده می باشد بدین صورت که امتیاز هر سوال برابر شماره گزینه انتخابی می باشد. پایایی این پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ ۴۸ درصد مشخص گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی - فراوانی: درصد و عددی، میانگین - و در سطح آمار استنباطی - ضریب همبستگی پیرسون ، تحلیل کواریانس چند متغیره - مانکوا - ، تحلیل رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر - صورت گرفته است.
