بخشی از مقاله
چکیده
موضوع وقوع جرم در اماکن ورزشی از جمله معضلاتی است کهتقریباً تمامی جوامع به طور کم و بیش با آن مواجه می باشند .امروزه در زمینه مبارزه با وقوع جرم در اماکن ورز شی، بی شتر تأکید بر روی رویکردهایی ا ست که بر پی شگیری از بروز چنین پدیده ای تمرکز می کند . این پژوهش به برر سی نقش فرهنگ سازمانی، به عنوان یکی از عوامل پی شگیرانه در کاهش وقوع جرم در اماکن ورز شی پرداخته است . پژوهش حاضر از جنبه هدف کاربردی و نیز توسعه ای و از نظر ماهیت توصیفی پیمایشی است .یافته های تحقیق که حاصل جمع آوری اطلاعات از یک نمونه 373 نفری از متخصصین اداری است، حاکی از رابطه معناداری بین شاخص های فرهنگ و پایین آمدن وقوع جرم در اماکن ورزشی است . پیشنهاد اصلی این تحقیق اولویت دادن به رویکرد فرهنگی و ساختاری در کنار رویکردهای رایج انضباطی بوده است .از جمله مؤلفه های فرهنگی مؤثر بر وقوع جرم در اماکن ورزشی به ترتیب اولویت عبارتند از :ارزش های سازمانی، جامعه پذیری و هویت بخشی، کنترل رفتار، ارزش های فردی، ارزش های بنیادین و شیوه های انگیزشی .در نهایت مدلی مناسب درزمینه مؤلفه های فرهنگی مؤثر برکاهش وقوع جرم در اماکن ورزشی ارائه گردیده است.
کلمات کلیدی: فرهنگ سازمانی، وقوع جرم، اماکن ورزشی
1.مقدمه
م سائل امروز و ر شد روزافزون تکنولوژی، سازمان ها را به مراتب پیچیده تر از گذ شته کرده ا ست و در نتیجه اداره کردن سازمان های ع صر حا ضر دشوارتر از قبل شده است . یکی از تبعات این پیچیدگی پدیده فساد می باشد .فساد امری پیچیده، پنهان و متنوع است و از این رو مبارزه با آن نیز م ستلزم تلا شی م ستمر، طولانی و ا صولی ا ست.ان سان هایی در یک نظام اجتماعی دارای باورها، اعتقادات، ارزش ها، سنت ها و هنجارهای م شترکی ه ستند که در مجموع فرهنگ نامیده می شود .وجود یک فرهنگ سازمانی غنی و پایدار باعث می شود که تعهد کارکنان به سازمان به جای اینکه توسط بوروکراسی سخت و سنگین بالا رود، از طریق هنجارها و ارزش های مورد قبول رشد نماید.
شواهد نشان می دهد که مطالعات ایرانی در زمینه فرهنگ و فسادعمدتاً مسیری ناقص را طی کرده وصرفاً از مد لهای فرهنگی رایج، اقدام به رابطه و اثرسنجی فرهنگ و فساد نموده اند این در حالی است که شاخ صهای فرهنگی باید از متن فرهنگ جاری ایرانی و سازمان ذیربط استخراج شود .با این اوصاف اگرچه در ایران برنامه های زیادی برای مبارزه با فساد، طراحی و به اجرا درآمده اما در این رابطه موفقیت اندکی حاصل شده است که می توان دلیل اصلی آن را این چنین بیان کردکه برنامه های صورت گرفته از سوی دولت هاغالباً بر روی تنبیه و مجازات متخلفین متمرکز بوده است بجای آنکه بر پیشگیری از بروز فساد تأکید داشته باشد . در این پژوهش، سعی شده است که تأثیر فرهنگ سازمانی به عنوان یکی از عوامل پیشگیرانه در بروز وقوع جرم در اماکن ورزشی مورد بحث قرار گیرد.
.2 مبانی نظری پژوهش
.1,2 فرهنگ سازمانی
فرهنگ سازمانی وجود سیستمی از معانی و مفاهیم مشترک در میان اعضاء سازمان است[11] هچ در چارچوب استعاره تئوری های سازمانی، فرهنگ را به عنوان یک استعاره برای سازمان می داند و معتقد است که استعاره فرهنگ بر آداب و رسوم، سنت ها، روایات و افسانه ها، مصنوعات بشری و نمادهای سازمانی تأکید دارد[21] در زمینه" فرهنگ "تعاریف متعددی وجود دارد که در زیر به پنج دسته از این تعاریف اشاره شده است:تعاریف تاریخی که تأکید این تعاریف بر میراث اجتماعی است و توسط ساترلند و وودوارد در سال 1940 ارائه شده است":فرهنگ، شامل هر آن چیزی است که بتواند از نسلی به نسل دیگر رسانده شود."
تعاریف روان شناختی که تو سط پانگ بیان گردیده ا ست" : فرهنگ مت شکل از ت صورات، نگرش ها، عادت های م شترک و کمابیش یک سان شده می باشد که در جهت نیازهای آدمی پرورانده شده است."تعاریف ساختاری که تأکید بر الگوسازی یا ساختار فرهنگ دارد و توسط ویلی بیان شده است" :فرهنگ سیستمی است از الگوهای عادتی و پاسخگوکه با یکدیگر همبسته هستند." در سال 1929 ارائه « ویسلر تعاریف هنجاری که تأکید آن بر قاعده و روش ا ست و تو سط شده ا ست" :فرهنگ آن شیوه زندگانی ا ست که یک اجتماع یا قبیله از آن پیروی می کنند."تعاریف تشریحی که بر عناصر تشکیل دهنده ی فرهنگ تاکید دارد و توسط تیلور در سال 1971بیان شده است" :فرهنگ با تمدن کلیت درهم بافته ای است شامل دانش، دین، هنر، قانون، اخلاقیات و هر گونه توانایی است که آدمی به عنوان عضوی از جامعه به دست می آورد[9] شاین معتقد ا ست که فرهنگ خا صیتی از گروه ا ست .
هر گاه در گروهی تجربه م شترک ی گرد آید، فرهنگی در آن جوانه می زند [5]. برخی ابعادفرهنگی را می توان به آسانی شناخت، اما اگر فرهنگ را به دریایی تشبیه کنیم شناخت دیگر ابعاد فرهنگی نیازمند آن است که به عمق این دریا فرو رویم [3]. به طورکلی فرهنگ سازمانی دارای دو بعد ا ست ، اول باورهای راهنما که مربوط به باورهای مدیران عالی سازمان ا ست و جهت حرکت سازمان و باورهای روزمره کارکنان را تعیین می کند و دوم باورهای عمومی و روزمره که مربوط به همه کارکنان است و ریشه در .[17]فرهنگ عمومی جامعه دارد[1]از نظر زیگفرید فرهنگ روح اجتماع ا ست و هر جامعه ای را از سایر جوامع متمایز می کند .
در وی با مطالعه شاخص ترین وجه فرهنگی هر یک از جوامع، ان ضباط آلمانی، « روح ملت ها » کتاب هو شمندی و ابتکار فران سوی، سر سختی انگلی سی، بالندگی آمریکایی و سازگاری ایرانی را به در پی اصلاح و « سازگاری » عنوان ویژگی های ممیزه این ملت ها معرفی کرده است [2]. البته بهبود جامعه و محیط زیست نیست بلکه در برابر محیط، تسلیم و اسیر است و به این ترتیب، سازگاری به طور ریشه ای آثار منفی و مخربی دارد[7] در واقع فرهنگ سازمانی با معرفی الگوهای رفتاری مطلوب به کارکنان، می تواند رفتار آن ها را کنترل کند [17]. اهمیت فرهنگ سازمانی در شکل دادن به رفتار کارکنان و اتصال تعهد دورنی آن به حدی است که می تواند همانند یک سازمان غیررسمی در افراد نوعی تعهد و احساس مسئولیت به وجود آید .حال پس از بررسی جنبه های مختلف فرهنگ سازمانی ، به بررسی پدیده فساد اداری می پردازیم..
2,2 فساد اداری در بخش ورزش
فساد اداری در ورزش، ابزاری نامشروع در برآوردن تقاضاهای نامشروع از نظام اداری است [30]. فساد اداری که به آن فساد مالی سطح پایین یا سطح خیابانی گفته می شود، همان ا ست که هر روز در برخورد با مدیران عمومی در بخش هایی مانند بیمار ستان ها،با شگاهها، مدارس، پلیس و گمرک و مواردی از این قبیل رخ می دهد [19]. محققان معتقدند فساد زمانی نمایان می شود که مرز تعریف شده و مشخصی بین سیاست های اقتصادی کشور و تجارت های بخش خصوصی وجود نداشته باشد .[29]وجه اشتراک اغلب تعاریف ارائه شده درباره فساد دستگا ه های دولتی را می توان رشوه و سوءاستفاده از موقعیت های شغلی برای نفع شخصی دانست .
پیامدهای فساد اداری نیز در قالب معضلاتی مانند اختلاس، کلاهبرداری، پارتی بازی، بی عدالتی، باج خواهی، ایجاد نارضایتی برای ذی نفعان، سرقت اموال و دارایی های سازمان، فروش اطلاعات محرمانه ومواردی از این قبیل پدیدار می گردد [6]. صاحب نظران علوم اقتصاد و مدیریت به مسائل فساد توجه بسیاری داشته و آن را از نظر درجه بندی در اعماق آسیب شناسی اجتماعی قرار می دهند [22]. چنانچه بخواهیم. فساد را در قالب یک معادله ارائه دهیم، این معادله بدین صورت خواهد بود[21] پاسخگویی و شفافیت قدرت پنهانکاری + انحصار = فسادبسیاری از محققان این حوزه - تاتری، فریمن و جاکویست، کالنسیس - نیز فساد را عموما سوء استفاده از اختیارات عمومی برای کسب سود شخصی تعریف کرده اند. [25]
در پیش نویس کنوانسیون مبارزه با فساد در سال 2003 در وین، موارد مهم در تعریف فساد این گونه آمده است:ارتکاب اعمالی که نشانگر اجرای ناسالم وظیفه یا سوء استفاده از منصب باشد؛ داشتن هدف برای رسیدن به یک امتیاز خاص؛ پیشنهاد و یا مطالبه امتیاز به صورت مستقیم یا غیرمستقیم؛ داشتن نفع برای کارگزار یا دیگری[12]تحقیقات گوناگون صورت گرفته بر روی میزان درآمد افراد جامعه، حکایت از این دارد که با گذشت زمان، نه تنها سطح درآمد از حرکتی نزولی برخوردار شده ا ست [13]. با شکل گیری چنین شرایطی، طبیعی ا ست که افراد در عر صه رقابت های اجتماعی ناعادلانه تلاش کنند تا از طریق مسیرهای غیرقانونی به اهداف خود دست یابند[12].[17]
درهر حال ف ساد ر شد اقت صادی در هر ک شور را کند میکند زیرا انگیزه سرمایه گذاری را چه برای سرمایه گذاران داخلی و چه برای سرمایه گذارانخارجی کاهش می دهد [27]. البته چنانچه یک اراده و توان سیا سی برای اجرای مقررات لازم وجود دا شته با شد می توان ف ساد اداری را کنترل و محدود کرد[14]در این راستا برای افزایش آگاهی مردم نسبت به عملکرد مسئولان پیرامون مبارزه با فساد ، تعیین شاخص هایی که نمایانگر وضعیت کشورها در این رابطه باشد، امری ضروری است. شاخص ، - BR - شاخص نسبت رشوه ، - CPI - شاخص هایی از قبیل شاخص درک یا تصور از فساد شاخص گزارش رقابت ، - ICRG - شاخص راهنمای ری سک بین الملل ، - BI - تجارت بین الملل از جمله این شاخ ص ها برای معین نمودن - TI - و شاخص شفافیت بین الملل - GCR - جهانی وضعیت کشور ها هستند[10]
