بخشی از مقاله
هدف کلی مقاله : مشخص کردن شاخص ها و ویژگیها و اصول کلی دو سبک زندگی اسلام و غرب جهت آشنا سازي، الگو برداري و انتخاب آزادانه و آگاهانه و ارائه پیشنهادات حاصل از این مقاله به دبیرخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد آباده در استان فارس به منظور استفاده بهینه در حوزه تربیت فرهنگی و مدیریت سبک زندگی صورت گرفته است. به منظور تحقق اهداف فوق، هدفهاي ویژه ذیل مطرح و به آن پاسخ داده شده است:
. 1 شناسایی خصوصیات و ویژگی هاي فرهنگ و سبک زندگی اسلام و غرب در حوزه خانواده و روابط خانوادگی.
. 2 شناسایی خصوصیات و ویژگی هاي فرهنگ و سبک زندگی اسلام و غرب در حوزه روابط بین زن و مرد .
. 3 شناسایی خصوصیات و ویژگی هاي فرهنگ و سبک زندگی اسلام و غرب در حوزه روابط جنسی.
. 4 بررسی نقش قرآن، احادیث در سبک زندگی اسلام در حوزه خانواده و روابط خانوادگی.
. 5 بررسی و شناسایی علل مشکلات و بحران ها در سبک زندگی غربی در حوزه خانواده و روابط آن ها و روابط هم جنس گرایی.
در این مقاله، از روش توصیفی و کتابخانهاي استفاده نموده است. براي جمعآوري اطلاعات مورد نظر از یک سو از آیات قرآن کریم، سخنان حکیمانه امامان معصوم»علیه السلام« و از سوي دیگر از نظرات و سخنان گوهربار رهبر انقلاب و مقام معظم رهبري و نظریات دانشمندان و نظریه پردازان غربی، با توجه به نقاط مشترك بهره گرفته شده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات، ابعاد شاخصها و ویژگیهاي موضوع در دو سبک زندگی اسلام و غرب در حوزه خانواده و روابط آن ها و هم جنس گرایی، استخراج و در نتیجه جایگاه آن مشخص شده است.
نتایج مقاله نشان میدهد:
- 1 آسیب شناسی در این حوزه باید نه به صورت مقطعی بلکه با یک عزم ملی تحقیق، بصیرت و با همکاري دستگاهها و نهادهاي فرهنگی بخصوص دانشگاه و حوزه هاي علمیه صورت پذیرد.
- 2 ترسیم راه و سبک بهره گیري از شیوه هاي زندگی از نظر قرآن و اندیشمندان اسلامی، رهبر کبیر انقلاب و مقام معظم رهبري به عنوان کلید راه و موفقیت در این صحنه می باشد.
- 3 بحران هایی نظیر بحران خانواده،بحران معنویت و اخلاق،بحران هاي ارزشی و سیاسی ایالات متحده آمریکا و غرب را در سراشیبی سقوط قرار داده است واین بحران ها در سبک زندگی آن ها منجر شده است که حجم وسیع تبلیغات گمراه کننده جهان غرب و روشنفکران آن ها را بی اعتبار نموده است.
- 4 یکی از ابعاد پیشرفت با مفهوم اسلامی عبارت است از سبک زندگی کردن مطابق دستورات خداوند در قرآن، کلام معصومین، سخنان گوهربار رهبر کبیر انقلاب و مقام معظم رهبري است و از آسیبهاي اجتماعی و شبیه خون فرهنگی غرب در امان میمانیم.
- 5 سبک و سیاق زندگی و فرهنگ غرب و آزادي هاي بی وبندباري موجبات فروپاشی نهاد خانواده و منشا پدید آمدن بحران هاي اخلاقی،خانواده و... در بطن جامعه و فرهنگ آن ها گردیده است.
- 6 یکی از شیوههاي ایجاد محیط تربیتی مساعد در سبک زندگی، پدید آوردن الگوهاي شایسته در جامعه و طرد الگوهاي ناشایست بخصوص غرب میباشد و این امر الگو برداري از مکارم اخلاقی را ترغیب میکند.
- 7 اجراي یک برنامه تربیتی کارآمد در سبک زندگی اسلامی در مسایل خانواده و روابط خانوادگی به هماهنگی همهي عوامل مؤثر در آن یعنی سیاستگذاران، خانواده، نهادهاي تربیتی، رسانههاي جمعی بستگی دارد، در غیر این صورت هر کدام اثر دیگري را خنثی میکنند.
- 8 قرآن با طرح چهرههاي محبوب و منفور در کنار هم، اولاً جامعه انسانی را به گزینش آگاهانه و آزادانه در انتخاب الگوي مورد نظر در سبک زندگی در مبحث خانواده ،روابط جنسی دعوت میکند. ثانیاً موجبات تحریک عواطف، پرورش تعقل و خردمندي بوجود میآورد و از تقلیدهاي کورکورانه از فرهنگهاي بیگانه به خصوص غرب جلوگیري به عمل میآورد؛ زیرا الگوهاي مورد نیاز را در محیط و ذهن و روحشان پر میکند تا بتواند به تدریج با آنان همانندسازي کند.
با توجه به نتایج فوق و اهمیت آن در سبک زندگی، پژوهشگر پیشنهادهاي خود را در سه محور براي برنامه ریزان و سیاستگذاران، رسانههاي جمعی و خانواده تنظیم و ارائه داده است که با اجراي آن میتوان گامی در زمینه تحقق پژوهش برداشت. امید آنکه نتایج و پیشنهادهاي این مقاله و مقاله هاي مشابه بتواند در مشخص ساختن اصول و ویژگی هاي دو سبک زندگی اسلام و غرب در جهت آشنا سازي، الگوبرداري و انتخاب آزادانه و آگاهانه. موثر و مفید واقع گردد و راهگشایی براي تحقیقات و پژوهش هاي علمی آینده در این زمینه باشد.
مقدمه:
خداوند حکیم امکانات لازم را در دنیا بگونهاي در اختیار بشر قرار داده که انسان قادر است جهان درون و برون خویش را بشایستگی بشناسد و شرایط مساعد و مناسب براي زندگی را بوسیلهي دین درك و انتخاب نماید و سپس سرنوشت خود را به اختیار رقم بزند. بله باید گفت میان دین و سبک زندگی رابطه تنگاتنگ و نا گسستنی وجود دارد. به عبارت دیگر دین مانند آب چشمه اي است که در جهان جریان دارد که از میان هر کوچه و محله و هر شهري میگذرد رهگذران تشنه را سیراب می کند و به آن ها هویت می بخشد. چرا که دین و اخلاق در متن زندگی - سبک زندگی - بشر قرار داشته و دارد و داراي نقش حیاتی و سرنوشت سازي می باشد.
اى فرزندان آدم چون پیامبرانی از خودتان براى شما بیایند و آیات مرا بر شما بخوانند پس هر کس به پرهیزگارى و صلاح گراید نه بیمی بر آنان خواهد بود و نه اندوهگین میشوند. بدین ترتیب اهمیت و ضرورت سبک و روش زندگی انسان ها باعث گردید که خداوند، پیامبران را بفرستد تا مسئولیت تربیت انسان و هدایت او را در جهت رسیدن به کمال که همان تحقق حیات طیبه در ابعاد فردي و اجتماعی است را بر عهده گیرند. بنا براین این عوامل فوق و دلایل ذیل، مشوق راه نگارنده شد و نیروي انگیزه او را تحریک کرد تا درباره ي تقابل دو سبک زندگی اسلامی و غربی جهت آشنا سازي، الگوبرداري و انتخاب آزادانه و آگاهانه بدون هیچ گونه موضع گیري در این راستا به تحقیق و تفحص بپردازد.
در نتیجه اولا وجود الگوها در افراد وسیلهاي براي تحریک استعدادهاي ذاتی و روحی انسان شده و امر انتخاب در فرهنگ و سبک زندگی را آسان میکند ثانیا به عنوان نمونههاي عینی، تحقق آرمانهاي اسلامی و انسانهاي طراز اول مکتب میتوانند دامنهي مسئولیت و بلندي اندیشه و بزرگی روح انسان را، آنگونه که اسلام در سبک زندگی میخواهد به نمایش بگذارد از یک سو و از سوي دیگر، یکی از عوامل خودباختگی و جرأت انسان در ارتکاب فساد و گناهکاري تقلیدهاي کورکورانه و شبیه ساختن به دیگران است.
بدین منظور محقق سعی کرده است ماهیت زندگی فردي و جمعی و سبک زندگی در اسلام و تمدن غرب را در حوزهي خانواده و روابط خانوادگی و روابط زن و مرد و روابط جنسی، بدون هیچ نقد و موضع گیري به تصویر بکشاند تا شاید از این رهگذر چشم انداز روشن و امیدوار در مقابل افراد جامعه گشوده شود که نتایج مثبت آن سبب شود که به طور آگاهانه و آزادانه در این مسیر گام بردارند و سبکی را انتخاب کنند که با فطرت انسانی و فضایل اخلاقی و مبانی دین آنها سنخیت داشته باشد.
بیان مسأله
سبک زندگی واژهاي است که پیوسته در فضاي هستی و در جوامع بگونه اي جولان میزند، کرانه و پهناهاي تمدن ها و فرهنگ ها را رقم میزند که همان افکار، عقاید، آرزوها، مهارتها، آداب و رسومی که افراد اجتماع در آن تولد یافته و رشد میکنند می باشد - شریعتمداري، 1376 ؛ - 28 سپس گسترده و گسترده تر میشود، تا آنجایی که میان آن و تمدن تفاوتی برجاي نمی ماند با توجه به اینکه در اجتماع امروز ما سبک زندگی اسلامی و ایرانی که برگرفته از آموزههاي دین اسلام براي رسیدن به حیات طیبه میباشد اما سوالاتی مطرح می شود چرا در این بخش، پیشرفت ما چشمگیر نیست؛ در این زمینه ما مثل بخش اول حرکت نکردیم - بیانات مقام معظم رهبري، - 1391 چگونه ما میتوانیم به سبک اسلامی بپردازیم در حالی که تمایل به مدگرایی در واقع شیوه زندگی غربی است ما به آن گرایش پیدا کردهایم.
با توجه به سوالات فوق، سوالات اصلی تحقیق بدین گونه مطرح شده است.
1 چگونه میتوان خصوصیات و ویژگیهاي فرهنگ و سبک زندگی اسلامی و غربی را در حوزهي خانواده و روابط خانوادگی و روابط زن و مرد و روابط جنسی شناسایی کرد؟
2 با استفاده، از چه روشهایی میتوان در جهت شناسایی علل مشکلات و بحرانها در سبک زندگی در جوامع غربی در حوزه خانواده جهت آشنا سازي جامعه ایران در بخش نرم افزاري تمدن آن ها گام برداشت؟
– 3 بررسی شود ارزشهاي سبک زندگی اسلامی با چه رفتارهایی در حوزه خانواده و روابط آن ها مطابقت دارد و چه کم و کاستی هایی در این رابطه در جامعه مشاهده میشود؟
– 4 چگونه میتوان از کلام وحی،احادیث و سخنان رهبر کبیر انقلاب و مقام معظم رهبري در سبک زندگی اسلامی و غربی در حوزه خانواده و روابط جنسی بهره کافی را برد؟
– 5 چگونه میتوان از تقلیدهاي کورکورانه در سبک زندگی در جامعه ما و اثرات مخرب آن جلوگیري به عمل آورد؟ به نظر نگارنده اولا تقلید و الگوسازي از سبک زندگیهاي مختلف در جوامع نقش اساسی در سرنوشت آنها داشته اند که این امر ریشه در فطرت و سرشت انسانها داشته و دارد ثانیا در موقعیتهاي عادي، به سختی میتوانیم بفهمیم که این فرهنگ ماست که بر آنچه میپذیریم و مورد توجه، انتخاب و عمل میدهیم تأثیر میگذارد - - Hall,1977 در نتیجه معلوم نمیباشد که این دانش فرهنگی در سبک زندگی چگونه مبادله یا درونی گشته است و تقلیدها از فرهنگهاي بیگانه بدون اینکه ما متوجه شویم در آن غرق شدهایم با توجه به این پیش فرض براي رسیدن به جواب سوالات فوق باید گفت:
1 این امر ممکن نیست مگر این که اولاً با زندگی در فرهنگ دیگر، نوعی عدم تعادل »شوك فرهنگی « را تجربه کرد زیرا ما نمیتوانیم بدون بهره گیري از لایههاي فکري که از فرهنگ خود کسب کردهایم به خود مقوله فرهنگ و سبک زندگی که در آن زندگی میکنیم بیندیشیم. براي کسب زاویه دیدي متفاوت جهت درك شناخت فرهنگ خود، ناگزیر به خارج از محدوده نگرشهاي فرهنگ بنیادمان قدم گذاریم. - Bohrnnon. 1995, p..4 -
