بخشی از مقاله
چکیده
سیر و سیاحت در سرزمینهای مختلف همواره جزئی از نیازهای زندگی انسان و یکی از روشهای پر رونق گذران سالم اوقات فراغت بشمار می رود و در عین حال عامل اصلی در روند توسعه اقتصادی و رونق اشتغال زایی یک منطقه بشمار می رود، هدف مقاله حاضر تحلیل گردشگری و اوقات فراغت در شهرهای اسلامی از دیدگاه مختلف بوده، که روش تحقیق از نظر هدف بنیادی، و براساس روش و ماهیت کاملا توصیفی و تبینی می باشد ، شیوه گردآوری اطلاعات مورد نظر از طریق اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفته شده است.
این پژوهش از دیدگاههای متفاوت به گردشگری و اوقاغت فراغت در شهرهای اسلامی پرداخته از جمله گردشگری زیارتی،گردشگری حلال،گردشگری طبی - اسلامی و...، همچنین به بررسی پیامدهای مثبت و منفی این نوع گردشگری و این که راهکارهای پیشنهادی در زمینه گردشگری اسلامی موفق کدامند انجام شده است
نتایج مطالعاتی نشان می دهد که گردشگری و اوقاغت فراغت اسلامی یکی از موفق ترین نوع گردشگری چه به لحا ظ اقتصادی و چه به لحاظ اجتماعی و هویتی فرهنگی می باشد که باعث رونق اقتصادی و ترویج فرهنگ اسلامی گرددیده است، بنابراین به طور کلی میتوان گردشگری اسلامی را به کارگیری ظرفیتهای مناطق طبیعی ، احیا و بهره وری آن در آینده و کمک به شناخت آداب و رسوم و شیوه های زندگی مردم محلی برای کسب تجربه گردشگری ، پذیرفتن سود عادلانه مردم از سودهای گردشگری و بالا بردن اشتیاق و انگیزه مردم دانست.
مقدمه
امروزه صنعت گردشگری چه در داخل و چه در خارج مرز ها،باعث جابه جایی میلیون ها تن می شود. توریسم و تجربه های گردشگری به مفهوم امروزی خود،محصول جامعه کنونی است، جامعه ای که به تعبیر هگل بر پایه مدرنیسم شکل گرفته است و مدرنیسم نتیجه همان انقلاب صنعتی است، به عبارتی صنعت گردشگری جدید زاده انقلاب صنعتی است.امروزه صنعت گردشگری در جهان توسعه فراوانی یافته و بسیاری از کشورها از این رهیافت توانسته اند وضعیت خویش را تا حد در خور توجهی بهبود بخشند و بر مشکلات اقتصادی خویش از قبیل؛ پایین بودن سطح درآمد؛ بیکاری؛اشتغال و کمبود درآمد ارزی فائق آیند
گردشگری به عنوان یکی از تاثیر گذارترین پدیده ها و محصولات مدرنیته به حساب می آید. در زندگی مدرن گردشگری تبدیل به نیازی اساسی برای بشر تبدیل شده است
صنعت گردشگری متکی بر اشتراک 3 عامل اقتصاد؛ فرهنگ و سیاست می باشد که بسته به محیطهای انسانی و طبیعی گوناگون متفاوت است چرا که قطعا سیاست ؛ اقتصاد و فرهنگ در جوامع انسانی مختلف تفاو تهای اساسی با هم دارند از این رو هر کشور و سرزمینی می تواند با ارائه فعالیتهای خدماتی مناسب زمینه پیشرفت و توسعه گردشگری را فراهم کند
گردشگری به عنوان صنعنی بدودن دود و همچنین علت و معلولی در روند جهانی شدن است که بخش عمده اقتصاد جهانی و یکی از بزرگترین صتایع جهان محسوب میشود، به عبارتی صنعت گردشگری به عنوان صنعت اشتغال زا، حامی فرهنگی جوامع محلی،ارتباط دهنده فرهنگی و عامل شکوفایی اقتصاد، نقش مهمی را در جامعه جهانی ایفا می کند. گردشگری در هر جامعه ای متاثر از عوامل پیچیده ودر هم بافته سیا سی، فرهنگی و اقتصادی و همچنین ویژگیهای جغرافیایی است که دیگران مجذوب خود می کند امروزه گردشگری یکی از امید بخش ترین فعالیت هاست که از آن به عنوان گذرگاه توسعه یاد می کنند
به عبارتی گردشگری به عنوان اهرمی قدرتمند در الگوی توسعه مورد تایید قرار گرفته است بنابراین این تحقیق جستاری است برتحلیلی از بحث گردشگری و اوقات فراغت در شهرهای اسلامی است
لذا سوالات اساسی در این پژوهش عبارتند از:
- 1جایگاه گردشگری از نظر قران ، احادیث ، و روایات چگونه است؟
- 2 معرفی شاخه های گردشگری اسلامی ؟
- 3چالشها و تنگناهای پیش روی گردشگری اسلامی چیست؟
- 4اثرات مثبت و منفی گردشگری اسلامی چیست؟
مبانی نظری
سیر و سیاحت در سرزمینهای مختلف همواره جزئی از نیازهای زندگی انسان و یکی از روشهای پر رونق گذران سالم اوقات فراغت بشمار می رود این فعالیت که در جوامع گوناگون بشری و در طول زمان جریان داشته بتدریج با گذشت زمان و همواره با تغییر شکل زندگی انسانها تحول یافته تا به مرحله کنونی رسیده است در جریان امروزی فن آوریهای نوین - دگرگونیهای همه جانبه ای را بویژه در زمینه ارتباطات و حمل و نقل به وجود آورده که جوامع شهری را با مشکلات زیادی - تقسیم کار ، تولید انبوه ، خستگی مفرط - مواجه کرده است لذا مسافرت و تغییر مکان موقت برای تمدد اعصاب و تجدید قوای روحی و جسمی امری ضروری به نظر می رسد.
پل جهانگردی کشورهای دور و نزدیک را بهم مرتبط می کند فرهنگ و انسانها و ملتها را به یکدیگر پیوند می دهد انسانها را با فرهنگ ، سیاست جامعه و فنون وطبیعت های تازه آشنا می کندو ذهن اندیشه انها را توسعه می بخشد. صنعت جهانگردی موجب توسعه اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی ملتها می گردد مشاغل بیشماری را ایجاد میکند دوستی و صلح را بین کشورها فراهم می سازد و ارتقاء سطح دانش و آگاهی انسانها را باعث می شود.
جهانگردی از مهمترین عوامل عمران نواحی بشمار می رود فعالیتی است ارز آور و متعادل کننده که موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه شده و توزیع عادلانه درآمد و همچنین اشتغال زایی را به همراه داردو...... لذا با توجه به موارد فوق و نیازهای روز افزون انسان شهرنشین به محیطهای تفریحی و استراحتگاهی و بالاتر از همه جابجایی میلیونها جهانگرد در طول سال لزوم پژوهش در مسائل جهانگردی و امکانات آن در یک منطقه بیشتر احساس می شود.
اوقات فراغ ت: آن بخش از زمان بیداری که انسان از تعهدات شغلی و کار مولد آزاد است و به طور دلخواه به استراحت و ترمیم قوا و رفع خستگی جسمی و روحی می پردازد.
سازمان کنفرانس اسلامی گردشگری اسلامی را بر اساس سه بار مفهومی - اقتصاد ، فرهنگ ، مذهب - تعریف نموده است:مفهوم اقتصادی گردشگری شهرهای اسلامی عبارتست از : گردشگری اسلامی شکوفایی گردشگری را در کشورهای اسلامی و غیر اسلامی مد نظر دارد ، توسعه مقصد های جدید گردشگری و تقویت همکاریهای دولتی و نهادی را شامل می شود.
در مفهوم فرهنگی ، گردشگری اسلامی عبارتست از: تمرکزبر مولفه های اسلامی در برنامه های سازمان های گردشگری و معرفی نمودن اماکن فرهنگی - تاریخی اسلامی که گردشگران اسلامی و غیر اسلامی بتوانند بازدید کنند .
مفهوم محافظه کارانه و سنتی گردشگری اسلامی که رویکردی بنیادی دارد عبارتست از : هدف اصلی گردشگری اسلامی عبارتست از همسازی و تعدیل صنایع گردشگری اسلامی که جداسازی جنسیتی ، مشروبات الکلی ، اقتصاد اسلامی و سازمان های اسلامی شامل می شود - حمید وارثی و همکاران 1389ص - 8 تعریف گردشگری شهرهای اسلامی : این نوع گردشگری می تواند برای همگرایی و کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای اسلامی مثمر ثمر باشد.
نیاز به گردشگری در شهرها اسلامی را چنین می توان بیان کرد: اساسا فضای معنوی کشورهای مسلمان ، خود داری جاذبه است . بسیاری از مسلمانان دوست دارند به مناطقی سفر کنند که فرهنگ و ارزشهای اسلامی بر آنها حاکم است . رعایت ارزش ها و آداب اسلامی از جمله وجود غذاهای حلال و راحتی در انجام فرایض دینی ، احساس امنیت و خاطری آسوده را برای گردشگران مسلمان فراهم می کند
