بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین مدیریت دانش و سرمایه فکري در دانشگاه آزاد ساري انجام شده است. روش تحقیق از نظر شیوه گردآوري اطلاعات توصیفی - همبستگی - و از نظر هدف کاربردي بوده است. جامعه آماري پژوهش شامل کارکنان دانشگاه آزاد ساري بوده است. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 108 نفر تعیین و نمونهها با استفاده از روش نمونهگیري تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوري دادهها، پرسشنامه محقق ساخته بر مبناي فرآیند چهار مرحلهاي »گلد - 2001 - « با ضریب آلفاي 0/83 و پرسشنامه سرمایه فکري »بنتیس - 1998 - « در سه بعد سرمایه انسانی، سرمایه سازمانی و سرمایه رابطهاي با ضریب آلفاي 0/85 بوده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمونهاي K-S،ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون از طریق نرمافزار آماري SPSS انجام شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که رابطه معناداري بین مدیریت دانش و سرمایه فکري در کارکنان دانشگاه آزاد ساري وجود دارد و 64/3 درصد تغییرات سرمایه فکري را متغیر مدیریت دانش تبیین میکند.
واژههاي کلیدي: مدیریت دانش، سرمایه فکري.
-1 مقدمه
در سالهاي اخیر سازمانهاي مختلف پیوستن به روند دانش را آغاز کرده و مفاهیم جدیدي چون کار دانشی، دانشکار، مدیریت دانش و سازمانهاي دانشی خبر از شدت یافتن این روند میدهند. پیتر دراکر۱ با بکارگیري این واژگان خبر از ایجاد نوع جدیدي از سازمانها میدهد که در آنها به جاي قدرت بازو، قدرت ذهن حاکمیت دارد. بر اساس این نظریه، در آینده جوامعی میتوانند انتظار توسعه و پیشرفت را داشته باشند که از دانش بیشتري برخوردار باشند - الوانی، . - 1385 تئوريپردازان بزرگ اقتصادي و تجاري، دانش را به عنوان مزیت رقابتی براي سازمانهاي جدید و کلید پیروزي آنها بیان کردهاند و استدلال میکنند که دانش، تنها منبعی است که مشکل یا حتی غیرممکن است که تقلید و کپی شود - اسلامیه و ملائیان، . - 1392
مدیریت دانش تلاش نوین قرن مرسوم به عصر دانایی، براي حفظ، هدایت و افزایش هدفمند سرمایههاي دانشی سازمانهاست و به این اشاره دارد که سرمایهگذاري در علم بهترین و بیشترین سود را به بار می آورد - وردينژاد و همکاران،. - 1391 مدیریت دانش عبارت است از اهرم قراردادن دانش به صورت راهبردي و در جهت اهداف سازمان. امروزه پیادهسازي یک راهبرد مدیریت دانش کارا و تبدیل سازمان به یک سازمان مبتنی بر دانش، به عنوان شرطی اساسی براي موفقیت سازمانهایی در نظر گرفته شده است که وارد اقتصاد دانش محور میشوند - لیوت و گونر،. - 2000 2تعریفی دیگر براي مدیریت دانش اینگونه است: مدیریت دانش یک فرایند آگاهانه ایجاد دانش، اعتبار بخشی به آن، توزیع و کاربرد آن است.
در این تعریف اجزاء اصلی مدیریت دانش عبارتند از اطلاعات، افراد و سیستم - زرآبادي پور و زرگرپور، . - 1386مدیریت دانش میتواند به توسعه شرایط خلق و نوآوري دانش کمک کند. در سطح تئوري، جانسون3 و همکاران - 1999 - اظهار میدارند که شرایط نوآوري و سیستم یادگیري سازمانی شامل توسعه، کیپارچه سازي و استفاده از دانش است - خجستهپور و همکاران، . - 1390سازمانهایی که میخواهند دانش خود را طوري اداره کنند که در آینده قابل دسترس باشد باید حداقل بر سه فرآیند تسلط داشته باشند:
-1 باید از میان بسیاري از رویدادها، اشخاص و فرآیندها، آنهایی را انتخاب کنند که ارزش نگهداري دارند. این کار باعث حذف دانش ناکارآمد میشود و سازمان بابت نگهداري این اطلاعات هزینهاي صرف نمیکند.
-2 سازمان باید قادر باشد دانش و تجربه خود را به یک شکل مناسب ذخیره کند. ذخیرهسازي میتواند به صورت ایجاد بانکهاي اطلاعاتی یا نگهداري کارکنان کلیدي باشد.
-3 سازمان باید تضمین کند که به حافظه سازمانی روزآمد و نیز سیستم اطلاعرسانی مانند اینترنت و اینترانت دسترسی دارند یا نه؟ بنابراین، یکی از مهمترین وظایف سازمان، علاوه بر فراهم نمودن امکانات ذکر شده، تشویق کارکنان جهت یادگیري مداوم در راستاي پیشرفت دانش جدید شغلی است - پرابست و همکاران،2000، نقل از اسلامیه و ملائیان، . - 1392
مدیریت دانش منافع زیادي براي سازمانها دارد. منافع مدیریت دانش در یک سازمان در سطح - فردي و سازمانی - است؛ در سطح فردي مدیریت دانش به کارکنان امکان میدهد که مهارتها و تجربیات خود را از طریق همکاري با دیگران و سهیم شدن در دانش آنها و یادگیري ارتقاء دهند تا به رشد حرفهاي دست یابند. در سطح سازمانی، مدیریت دانش چهار منفعت عمده براي یک سازمان دارد؛ ارتقاي عملکرد سازمان از طریق کارایی، بهره وري، کیفیت و نوآوري، لذا سازمان ها مدیریت دانش را به منزله یک راهبرد و امتیاز رقابتی به حساب میآورند - سیفالهی و داوري، . - 1387
امروزه جنبه نامشهود اقتصاد بر پایه سرمایه فکري بنیان نهاده شده و ماده نخستین و اصلی آن، دانش و اطلاعات است - خاوندکار، . - 1388 سرمایه فکري مجموعهاي از دارائیهاي دانش محور است که به یک سازمان اختصاص دارند و در زمره
