بخشی از مقاله
چکیده
حسابداري منابع انسانی دورنمایی از اطلاعاتی مفید براي مدیران و سرمایه گذاران بطو ر یکسان فراهم می آورد. ااقتصاددانان بر این باورند که سرمایه گذاري در منابع انسانی باعث کارآیی می گردد. یکی از اهداف حسابداري منابع انسانی گسترش کاربرد روش هاي معتبر و اطمینان بخش براي اندازه گیري ارزش منابع انسانی در سازمان است. در این راستا آنچه که سازمانها را از یکدیگر متمایز می سازد به غیر از سرمایه، فناوري، تجهیزات، مواد اولیه و غیره نیروي انسانی متخصص و کارآمد بوده که بی شک یکی از مهمترین عوامل موفقیت و شکست سازمان ها می باشد. در این مقاله ضمن تعریف مفاهیم و اصطلاحات منابع انسانی، روش هاي اندازه گیري و ارزشگذاري منابع انسانی مورد بررسی قرار می دهیم.
مقدمه
عصر صنعت و تفکر خالص صنعتی سپري شده و اکنون دوره اقتصاد مبتنی بر دانش است و سرمایه هاي انسانی در سازمان هاي دانش محور نقش و اهمیت ویژه اي پیدا نموده و مدیریت برسرمایه هاي انسانی و دانشگران در سازمانهاي امروزي به رمز موفقیت آنان تبدیل شده است. لذا سرمایه انسانی تنها نهاده اي است که می تواند ضمن تغییر خود، سایر نهاده هاي تولید را تغییر داده و مبنایی براي نو آوري فراهم سازد که در سطح وسیع به رشد اقتصادي بینجامد.
حسابداري منابع انسانی از مباحث با اهمیت و جدیدي می باشد که در کشور ما مورد توجه قرار گرفته است. از آنجا که استفاده کنندگان از صورت هاي مالی نیازمند اطلاعات مناسب در مورد تمام منابع اقتصادي مورد استفاده واحد اقتصادي می باشند، لذا اطلاع از منابع انسانی مورد استفاده سازمان نیز مورد توجه ایشان است. سرمایه گذاران به عنوان استفاده کنندگان صورتهاي مالی به اطلاعاتی درباره ارزش دارایی هاي انسانی و تغییرات این دارایی ها در طی دوره ي مالی براي اخذ تصمیمات صحیح تر سرمایه گذاري نیاز دارند.
مدیریت واحدها نیز به عنوان دسته اي دیگر از استفاده کنندگان اطلاعات مالی براي برنامه ریزي و کنترل منابع انسانی به چنین اطلاعاتی نیازمندند. علاوه بر این حسابداري منابع انسانی روشی براي ارزیابی عملکرد مدیریت در بهرهگیري از منابع انسانی است. در تمامی سازمان ها کارکنان ماهر و متخصص جزء منابع نادري هستند که مدیریت تمامی واحدهاي اقتصادي و نهادهاي اجتماعی براي ارتقاء سطح عملکرد خود در جستجوي آن هستند و یا با صرف هزینه هاي گزاف سعی دارند تا به هر گونه ممکن منابع انسانی موجود خود را براي رسیدن به سطح مطلوب آموزش دهند. مسلما عدم وجود اطلاعات درباره اینکه ارزش اقتصادي چنین منابع کمیابی چقدر است و یا چه میزان از مخارج انجام شده، ارزش به حساب دارایی بردن دارد و چه میزان هزینه دوره تلقی میگردد، منجر به عدم توانایی در اصلاح یا به کارگیري صحیح این منابع خواهد شد.
اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
در سازمان هاي امروزي، نیروي انسانی شاغل علاوه بر انجام وظایف عمومی، قادر به ارائه خدمات تخصصی نیز می باشد، که بیش از پیش براي سازمان ارزش آفرین خواهد بود. بنابراین لزوم وجود سیستم و ابزاري که بتواند ارزش واقعی خدمات ارائه شده توسط نیروي انسانی را به عنوان سرمایه فکري تعیین کند احساس می شود. علاوه بر این صورت هاي مالی سنتی که بر طبق اصول پذیرفته شده حسابداري تدوین شده اند فقط نشان دهنده ارزش دارایی هاي فیزیکی سازمان بوده و میزان سرمایه گذاري انجام شده در جهت به کارگیري، استخدام، آموزش و نگهداري این منبع ارزشمند در قالب معیارهاي پولی باشد ارائه نمی دهد.
به اینکه به منابع انسانی به عنوان در آمد و سرمایه گذاري و نه هزینه می نگرد، فقط هزینه استهلاك منابع انسانی در صورت سود و زیان و به عنوان هزینه آورده شده و مابقی مبالغ صرف شده در زمینه منابع انسانی در حساب ترازنامه و تحت عنوان سرمایه گذاري منابع انسانی درج می گردد. همچنین در این سیستم تمام مبالغ صرف شده براي نیروي انسانی، به صورت جداگانه و تحت عنوان سرمایه گذاري در منابع انسانی، در ستون مربوط به دارایی ها آورده می شود، زیرا مبالغ صرف شده در زمینه نیروي انسانی در سازمان تحت عنوان سرمایه گذاري و نه هزینه محسوب می گردد. لذا این نوع نگرش در سیستم حسابداري منجر به شفافیت اقلام مندرج در اقلام ترازنامه و در نتیجه شفافیت سود و زیان سازمان نیز خواهد شد.
ادبیات وپیشینه تحقیق
تعریف حسابداري منابع انسانی
حسابداري منابع انسانی عبارت است از معیارها و استانداردهاي اندازه گیري نیروي انسانی در یک سازمان صنعتی، بازرگانی یا خدماتی با توجه به تجزیه و تحلیل کمی و کیفی اینگونه سرمایه گذاري ها. به عبارت ساده تر یک موسسه صنعتی یا بازرگانی باید از ارزش سرمایه گذاري در نیروي خود آگاه باشد. همچنین بتواند نرخ بازگشت این سرمایه را نیز محاسبه کند و بداند که آیا بازده سرمایه گذاري رضایت بخش است یا خیر؟ حسابداري منابع انسانی در واقع کاربرد مفاهیم و روشهاي حسابداري در محدوده ي مدیریت نیروي انسانی است. این حسابداري معیارسنجی و گزینش هزینه و ارزش گذاري نیروي انسانی به عنوان منابع اصلی هر موسسه است، این هزینه ها، نظیر سایر هزینه ها، از بخش هاي جاري و سرمایهاي آ یا به تعبیر دیگر هزینه هاي مستقیم و غیر مستقیم آ تشکیل میشود.
