بخشی از مقاله
چکیده
سبک زندگی یکی از مهمترین وتأمل برانگیزترین مسائل علوم انسانی است که دردورة معاصر توجه گروهی ازفلاسفه، روان شناسان،جامعه شناسان وپژوهشگران حوزة دین رابه خود جلب کرده است.نمودعینی آن گذشته در رفتارهاي فردي انسانی،دراولین وقدیمی ترین واحدجمعی که همان خانواده است متجلی میباشد.در واقع خانواده اصیل ترین کانون حیات بخش وبالنده جامعه انسانی است که محل رشد وشکوفایی استعدادهاي انسانی بوده ودرنهایت تولد،تکوین وتعالی جامعه انسانی بسته به وجود خانواده هایی متعالی،سالم وصالح درسایه نظم وامنیت است. چنین خانواده هایی می توانندسبک زندگی راستین وواقعی رامحقق نمایند.
حال دست یابی به این اهداف وعینیت بخشیدن به این آرزوهاي دیرینه انسانی متوقف برمعماري سبک زندگی که همان زیستن برمداردانایی وخردورزي است می باشدکه آن نیزدربسترنظم و امنیت انسانی فراهم میآید.یکی از اساسی ترین مباحث مربوط به معماري نوین سبک زندگی توجه به موضوع امنیت و نظم است. اگر سبک زندگی را رفتارهاي ظاهري برآمده از باورها، اعتقادات، و درون مایههاي باطنی بدانیم مسئله امنیت و نظم از جوهرة تشکیل دهندة »سبک زندگی« می باشد.بنابراین سیر منطقی بحث اقتضاء دارد که در ابتدا به چیستی و تعریف واژه هاي مهم»سبک زندگی ونظم وامنیت « پرداخته شود. در مرحله ي بعد ابعادامنیت وحوزه هاي اساسی آن بررسی شده ودرنهایت نقش وجایگاه نظم وامنیت درسامان دهی »سبک زندگی« ارائه میگردد.
کلیدواژه ها:خانواده،سبک زندگی،جامعه،اخلاق ،نظم وامنیت
مقدمه
تحقیقات و مطالعات تاریخی در حوزة علوم انسانی نشان می دهد که تولد، تکوین و رشد واژه »سبک زندگی« خاستگاه ایرانی ندارد و اولین بار جامعه شناس غربی به نام وبلن در سال1899 میلادي تعبیر »سبک زندگی« بکار برده است. - فعالی،1393،ص - 45 و بعداز آن فلاسفه ، جامعه شناسان و روان شناسان این واژه و واژه هاي معادل آنرا هریک به مناسبت دیدگاه خود در این علوم بکار برده اند.اگرچه می توان »سبک زندگی« را بیشتر به یک نوع نگاهتلقّی و مورد ارزیابی قرار داد تا یک اصطلاح، ولی اخیرا »سبک زندگی« توسط روان شناس اتریشی به نام الفردادلر به سال 1929 میلادي مطرح شده و همچنین این مفهوم در دهه 1960 به تدریج گسترش یافته و به فضاي اقتصادي هم وارد شده است توکلّی - ،1393،ص. - 223هم اکنون در فضاي گفتمانی ما اصطلاح»سبک زندگی« یکی از مباحث مهم فلسفی ، جامعه شناسی ، روان شناسی و دینی مورد تأمل و تحقیق واقع شده است.
از آنجا که تأثیرات مباحث مربوط به»سبک زندگی« را بر دیگر حوزه هاي معرفتی نمی توان انکار نمود،این مهم ایجاب می کند در شرایط تاریخی و اجتماعی انسان و جهان امروز که از یک طرف غبار یأس و نومیدي و بی معنایی زندگی بر بخش هایی از آینه فکرت آدمیاننشسته و از طرف دیگر نداي فطري و درونی انسانها و بسترهاي بیرونی از جمله خانواده، جامعه، دین، حکومت، قانون، نظام تعلیم و تربیت، روابط اجتماعی و اقتصادي، سازمان هاي حکومتی و مدنی مردم نهاد، هر یک به میزان ظرفیت حقیقت یابی و واقع نمایی خود فرد و جامعه انسانی را مخاطب قرار داده، با تشویق و ترغیب ،متفکران و پژوهشگران به معماري و مهندسی جدیدي از »سبک زندگی« بپردازند.برصاحب نظران مسئولیت پذیر لازم می آید تا در این حوزة مهم و حساس، کوشش ها و تلاش هاي مضاعف و پیگیري را به نقد عمر در راستایشناسایی توسعه و ارتقاء »سبک زندگی«ارائه نمایند.
گرچه مسأله»سبک زندگی« جان مایه دهها موضوع اصلی و فرعی مطالعاتی و پژوهشی می باشد ولی یکی از ضروري ترین و شاید مهمترین مباحث مرتبط تأثیرگذار آن، رابطه نظم و امنیت با شکل گیري، رشد و توسعه سبک زندگی است. براي سامان دهی این کوشش علمی - پژوهشی با توجه به میراث کهن جامعه علمی اسلامی از منابع متون اسلامی و دینی،سنّت هاي اجتماعی و ملی ، استعدادها و سرمایه هاي اجتماعی از جمله وجود الگوهاي اعتقادي ، اخلاقی، تربیتی و معنوي ،حس قانون گرایی، مسئولیت پذیري، جامعه محوري متون حقوقی و قانونی ، و با استفاده از نقش نهادهاي مدنی و حکومتی می توان دست آوردهاي مطالعات و پژوهش هاي علمی و فکري را در خدمت نهادهاي اجرایی و عملیاتی جهت تأمین، توسعه و ارتقاء سبک زندگی باشاخصه هاي متنوع و تأثیر گذار آن از جمله رویکرد نظم و امنیت قرارداد.این پژوهش در صدد است تا باروشی تحلیلی
– توصیفی به بررسی موضوع خانواده و سبک زندگی بارویکرد نظم وامنیت بپردازد. در این پژوهش اطلاعات مورد نظر جمع آوري شده و سعی می شود تا با استفاده از قواعد تحلیل واستنتاج به عنوان روش مطالعه به اهداف مورد نظر پژوهش دست پیدا کنیم. اینمقالهباروشگردآوریاطلاعات ازنوعکتابخانهایبوده کهابزارآن در این تحقیق فیش هایی است که از طریق مطالعه متون فراهم آمده است.مهم ترین دستاورداینپژوهشĤناستکهنظم وامنیت ازجان مایه هاي ضروري واصیل تحقق سبک زندگی می باشدکه درشؤون مختلف ومتنوع فردي ،اجتماعی ،سیاسی ،فرهنگی ،اقتصادي وروانی زندگی انسان حضورعینی وتأثیرگذاردارد.
-1 اهمیت و ضرورت مسأله
انسان معاصر در متن یک زندگیسیال که همواره در حال حرکت، پیشرفت و توسعه می باشد قرار گرفته است و در همین راستا کوشش هاي فراوانی می کند تا بتواند از یک طرف به خواسته هاي کمالی خود دست یابد و از طرف دیگر همراه با تحول و تغییرات گریزناپذیر حاکم بر فضاي زندگی خویش ادامه مسیر داده و عقب گرد نکند. براي چنین موجودي که گاه از سر درماندگی و گاهی از سر شوق و امید به تکاپو و تلاش خود ادامه می دهد ترسیم حقیقی کانون خانواده و معماري سبک زندگی که همان بستر واقعی تولد، تکوین و رشد و تعالی انسانی است از اهمیت به سزایی برخوردار است.میزان واقع نمایی سبک زندگی در این معماري نوین آن هم در عصر جدید که بسیاري از اسرار و رازهاي پنهان نسل گذشته آشکار شده استبسته به نوعتفکّر و واقع بینی در حوزه اندیشه و اعتقادات انسانی است. بطور کلی می توان گفت که انسانها می توانند دو نوع نگاه، برداشت و باور نسبت به جهان هستی و انسان داشته باشند:
یکی نگاه غیر مسئولانه جبري و مادي مسلک صرف و دیگري نگاه مسئولانه، حقیقت گرا آرمان خواه و تعالی طلب آن هم از سر شوق و امید. در نگاهدوم انسان جایگاه حقیقی خویش را در مدار جهان هستی می یابد و براي لحظات زندگی خود ارزش قایل است و خود را مسئول دانسته و براي جلوگیري از هرگونه ضرر و خسران در زندگی امروز و آینده اش برنامه ریزي می کند و طرحی سازگار با روحیات و استعدادهاي انسانی خود آماده کرده،راهی کوتاه و مطمئن جهت رسیدن به آرمانها و آرزوهایش و به فعلیت رساندن استعدادهاي ذاتی خود جویا می شود.از مطمئن ترین ودر عین حال واقعی و جامع ترین نگاه به انسان، خانواده و جامعه و زندگی، از زاویه دین و معارف قدسی است که در این دیدگاه انسان موجودي مسئول و خانواده کانون و نهاد مقدسی است که منشأ اصلی آن یک زن و یک مرد می باشد. خداوند زن و مرد را براي آرامش یکدیگر آفرید و به منظور برخورداري از تفاهم هرچه بیشتر میان آنان رشته هاي پیوند و دوستی برقرار ساخت:
