بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: پژوهش حاضربا هدف تعیین رابطه بین عملکرد خانواده و سبک های فرزند پروری با سازگاری اجتماعی دانش آموزان شهرکرمانشاه صورت گرفت.
روش: در یک مطالعه از نوع همبستگی ، 130 نفر از دانش آموزان به شیوه تصادفی نسبتی خوشه ای در طی چند مرحله انتخاب شدند.سپس پرسشنامه های سبکهای فرزندپروری ، سنجش خانواده و پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی - AISS - اجرا گردید.نتایج حاصل از پرسشنامه های فوق با روش همبستگی پیرسون و tتست گروه های مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: خانواده به عنوان اساسی ترین مؤلفه در سازندگی شخصیت کودک مطرح است . عملکرد خانواده و استفاده والدین از هر کدام از شیوه های تر بیتی - مقتدر و منطقی ، دیکتاتور، آزاد گذار - می تواند باعث تعالی شخصیت کودک شود یا عامل ایجاد اختلالات روانی ؛همچون ناسازگاری شود.
نتیجه گیری: عملکرد خانواده و سبکهای فرزند پروری با سازگاری اجتماعی را بطه مثبت ومعنا داری دارند.هر چه عملکرد خانواده از راندمان بهتری برخوردار باشد میزان سازگاری اجتماعی افراد افزایش می یابد و همچنین از بین سه سبک فرزند پروری - مقتدر ومنطقی ،دیکتاتور،آزاد گذار - سبک اقتدارگرا رابطه ای مثبت و معنادابا سازگاری اجتماعی دانش آموزان دارد.
مقدمه
خانواده مهمترین نهاد تربیتی جامعه و نخستین پرورشگاه فرد محسوب می شود .بیان هر سخنی درباره تربیت کودک و نوجوان، بدون توجه به نقش حیاتی خانواده ناقص است .عملکرد خانواده به زمینه هایی مانند :توانایی خانواده در هماهنگی با تغییرات، حل تضادها و تعارضات، همبستگی بین اعضاء، موفقیت در اعمال الگوهای انظباطی، رعایت حد و مرز بین افراد و اجرای مقررات و اصول بر این نهاد با هدف حفاظت از کل سیستم خانواده بستگی دارد گلدنبرگ و گلدنبرگ . - 1998 - از نظر عملکرد می توان خانواده ها را در دو دسته عملکردی و غیر عملکردی تقسیم کرد .
خانواده عملکردی، مشکلات خود را به درجات و در زمانبندیهایی متفاوت حل میکنند .در واقع، خانواده منظومه ای باز است که اعضاء به طور عاطفی به هم پیوسته اند، البته برای گسترش هویت فردی خود نیز تشویق می شوند .فضای چنین خانواده هایی مملو از عشق و پذیرش بدون قید و شرط است .در نتیجه تعارض را تحمل میکنند و با میل و رغبت، درخواست کمک یکدیگر را اجابت میکنند.استریت1985؛ ترجمه تبریزی و علوی نیا . - 1379 - خانواده ی غیر عملکردی حالت بسته دارد و اعضاء از لحاظ عاطفی به حال خود رها شده و جدا از هم هستند .
مرزهای بین اعضا سخت و حتی مبهم است .عشق مشروط بوده و اعضا خانواده برای گسترش هویت فردی، تشویق نمیشوند .خانواده از قبول مشکل یا درخواست کمک خودداری نموده و به نظر میرسد، مشکلات ادامه می یابند و به شکلهای دیگر بروز میکنند پیکرستان، - . - 1380 بین سه شیوه تربیتی یعنی شیوههای مستبدانه، مقتدرانه و آسانگیر تمایز قائل شد .شیوه تربیتی مستبدانه با سختگیری و انعطاف ناپذیری مشخص میشود .از سوی دیگر والدین مقتدر بر خودمختاری فرزندان در محدوده مقررات خانواده تأکید دارند بامریند . - 1967 - والدین آسانگیر در تربیت فرزندان از قوانین مشخص پیروی نمی کنند و کنترلی بر کردار و رفتار آنان ندارند و فرضیه های گوناگونی در تبیین این تفاوت مطرح شده است.
اسعد، زکایی، کاویانی، محمدی و گوهری، - 1385 - .مطالعات متعددی در داخل و خارج از کشور، ارتباط عملکرد خانواده یا سبکهای فرزندپروری را با سازگاری آنها مورد بررسی قرار داده اند .لاستر، مکادو و پایپس - 2000 - ، در پژوهشی به منظور شناسایی عوامل مرتبط با پیشرفت و سازگاری کودکان آفریقایی آمریکایی نشان دادند که بین عوامل نامطلوب موجود در محیط خانواده و مشکلات آموزشگاهی و رفتاری کودکان رابطه ی مثبت برقرار است .
مطالعات تجلی و اردلان - 1389 - نیز بر ارتباط عملکرد خانواده با سازگاری دانش آموزان تأکید کردند .نتایج مطالعات محمودی وبتسر - 2010 - روی دانشآموزان کلاس سوّم راهنمایی نشان میدهد که عزت نفس تأثیر مثبتی روی سازگاری دانش آموزان دارد . همه تحقیقات نظریه روانی اجتماعی سازگاری بر این ضرورت متکی است، که نوجوانان ناسازگار متعلق به خانواده هایی است که الگوی رفتاری غلط و نظام ارزشی نادرست است و عملکردهای نامناسب از ویژگیهای آن است.
نوابی نژاد، . - 1365 - تحقیقات مختلف رابطه ی اختلال در عملکرد خانواده و مشکلات متعدد اعضای آن را نشان داده اند از جمله میلروهمکاران،2002؛ فرانکر، کمبل و سیدز،2002؛ ترکوم و همکاران،2005؛ کای -کن و همکاران، 2006؛ هر، هامن و برنان،2008؛ صیادی،1381؛ یوسف نژاد، 1386؛ عباسی و همکاران،1388به نقل از قمری،1390همچنین پژوهشهای مختلفی رابطه ی عملکردمناسب خانواده و سلامت اعضای آن را نشان داده اند
مشهدی زاده،1381؛ لشکری،1383؛ رحیمی، - 1386 - .حال این سوال مورد توجه است که آیا بین مولفه های عملکرد خانواده وسبک های فرزند پروری وسازگاری اجتماعی ارتباط وجود داردوعملکرد خانواده وروش های تربیتی چه رابطه ای با سازگاری دانش اموزان دارد.لذا این پژوهش به منظور دستیابی به اهداف فوق انجام گرفته است .جامعه اماری این پژوهش کلیه دانش آموزان متوسطه مشغول به تحصیل پسر شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 94-93 می باشد.انتظار می رود با انجام این پژوهش عملکرد صحیح مرتبط با سازگاری وسبک تربیتی با تاثیر مثبت روی سازگاری شناسایی شود تا بتوان با بکارگیری آنها کودکان سازگارتری در خانواده تربیت شوند تا بدینوسیله سطح کارامدی خانواده و به موازات آن جامعه بهبود یابد.
فرضیههای تحقیق:
1-بین عملکرد خانواده و سازگاری اجتماعی رابطه وجود دارد.
2-بین سبکهای فرزند پروری وسازگاری اجتماعی رابطه وجود دارد.
3-بین متغیرهای عملکرد خانواده و سبکهای فرزند پروری با سازگاری اجتماعی را بطه وجود دارد .
4-بین هر کدام از مولفه های عملکرد خانواده وسازگاری اجتماعی رابطه وجود دارد.
5-سبک های فرزند پروری و عملکرد خانواده ،سازگاری اجتماعی را پیش بینی می کنند.
جامعه آماری، نمونه آماری و روش نمونه گیری:
جامعه آماری کلیه دانش آموزان پسر متوسطه سطح کرمانشاه در سال 94-1393 بود.
نمونه گیری:
شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای بود .به این شیوه که از میان سه ناحیه آموزش و پرورش ناحیه 1انتخاب شد و از میان 30دبیرستان پسرانه به قید قرعه شش دبیرستان انتخاب شد و از میان 68کلاس این شش مدرسه 4کلاس دوم تجربی 40نفر، اول عمومی 35نفر، دوم انسانی 35نفر و سوم تجربی 30نفر پرسشنامه اجرا شد که در این میان 110نفر در تجزیه و تحلیل وارد شد . ابزار سنجش خانواده : یک پرسشنامه 60سؤالی است که برای سنجیدن عملکرد خانواده بنا بر الگوی مک مستر تدوین شده است .
تهیه کنندگان این پرسشنامه ناتان بی .اپشتاین، لارنس ام .بالدوین، و دوان اس .بیشاپ می باشند.این الگو خصوصیات ساختاری، شغلی، و تعاملی خانواده را معین میسازد و شش بُعد از عملکرد خانواده را مشخص میکند .این ابعاد از این قرار است :حل مشکل، ارتباط، نقشها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، و کنترل رفتار .لذا …ابزار سنجش خانواده »متناسببا این شش بُعد، از شش خرده مقیاس برای سنجیدن آنها، به علاوه یک خرده مقیاس هفتم مربوط به عملکرد کلی خانواده تشکیل شده است .یک مقیاس درجهبندی بالینی هم وجود دارد که مشاوران و متخصصان بالینی از آن برای سنجیدن عملکرد خانواده استفاده میکنند.
