بخشی از مقاله
چکیده:
اعتقاد و گرایش به خدا و معاد و حرکت به سوی کمال به زندگی انسان معنا بخشیده و حیات اورا هدفمند میسازد.حذف خدا از زندگی موجب بحران های عاطفی معنوی و اخلاقی خواهد بود.معنای زندگی ارتباط تنگاتنگی با هدف و فلسفه ی زندگی دارد اگر نگوییم که آنها مترادف هستند.این مقاله برآن است که تعریفی از مبانی نظری پژوهش حاضر از قبیل »معنای زندگی « و »معنویت« و »دلبستگی به خدا« و »تاب آوری« و... داشته باشد و پس از آن به مولفه های اضطراب و به نمونه هایی از راهکار های مقابله با آن با استفاده از متون دینی - قرآن و حدیث و علوم تجربی - به ویژه نماز در کاهش هورمون های اضطراب و حتی بالاتر از در خاموش کردن ژن های بد و روشن کردن ژن های خوب اشاره کرده , سپس مروری به برخی تحقیقات به عمل آمده معاصر از ارتباط ایمان به خدا , معناداری زندگی و دلبستگی به خدا با افزایش تاب آوری انسان ها در ناملایمات زندگی افراد از جمله همسران شاهد , دانشجویان , سالمندان , والدین, فرزندان ویزه و زنان نابارور داشته ; تحقیقات همسو نشان میدهد افرادی که اعتقاد به خدا و دلبستگی به او دارند در مقابله با استرس و فشار روحی و روانی مقاوم ترند و باور دارند که خداوند آنهارا در سختی ها تنها نخواهد گذاشت.
واژگان کلیدی: معنای زندگی، دلبستگی به خدا،تاب آوری، اضطراب و سلامت روان، راهکارهای مقابله با استرس
مقدمه
در این مقاله ابتدا تعریفی از مبانی نظری از قبیل »معنای زندگی « و »تاب آوری و استقامت « و »دلبستگی به خدا « و ... شده است; سپس از آنجاییکه نقش تاب آوری و اصطبار باتوجه به مشکلات عدیده ای که ملت ایران به ویژه در اثر تحریم های دشمنان اسلام داشته است , مهم و ضروری می نماید به رابطه دلبستگی به خدا و معنویت در تاب آوری افراد پرداخته شود.اگر بخواهیم به شکل منطقی به این بحث بپردازیم کبری قضیه این است که در مقالات محققین رابطه مثبت و موثر معنویت با تاب آوری و مقابله با مشکلات و ناملایمات ثابت گشته است. - کبری - این مقاله بر آن است که صغری را توضیح دهد مبنی بر این که مذهب چه راهکار هایی را برای تاب اوری و مقابله با ناملایمات ارائه داده است ; یعنی به صورت ساده و اختصار مذهب چه میگوید - صغری - و آنچه را مذهب به طور اجمال - درباره ی تاب آوری و افزایش مقاومت و سلامت روان - گفته مثبت و موثر - در سلامت روان و تاب آوری افراد - دانسته شده است .
پس راهکار های مذهبی نقش موثر و مثبتی در افزایش سلامت روان و تاب آوری دارد.پرداختن به راهکار های چندگانه ارائه شده ی مستخرج از متون دینی در این مقاله بتواند در جهت رسیدن به آرامش و سلامت اهمیت به سزایی داشته باشد. از این رو مطالعه ی مروری حاضر با رویکرد قرانی B روایی و عقلانی به بررسی نقش دلبستگی به خدا و معنویت در افزایش صبر و احیانا نقش خود صبر در مقابله با مشکلات و پیشگیری از پیامد های ناگوار و رسیدن به آرامش پرداخته است.خدا و معانی زندگی با تاکید بر نقش دلبستگی به خدا در تاب آوری - اصطبار و تحمل - انسان ها در ناملایمات بی تردید غفلت از ساحت غیر مادی انسان و فضایل فطری او و عدم توجه به خدا و تعالیم پیامبران ریشه بحران های اخلاقی , معرفتی ,روانی و معنوی خواهد بود.
تمام بحران هایی که اشاره شد ناشی از آن است که آدمی خود یعنی خداوند متعال را از داده است , درحالیکه او موجودی فقیر و وابسته به خداست.آیا اعتماد به خدا به زندگی انسان هدف و معنا میبخشد و پشتوانه محکمی در مقابل اضطراب ها و استرس ها می باشد؟انسان هدفمند هستی خود را از خدا میداند و زندگی در این دنیا را محل ابتلا و آزمایش شمرده که بعد از مدتی به سرای جاودان رفته و برای همه حوادث اعم از سختی ها و آسانی ها و مشکلات و بیماری ها و خوشی ها توجیه مناسبی داشته , او هرگز به آنچه از دست داده غمگین نمیشود و سرزنش ها و ناملایمات بر او تاثیری ندارد ; او توکلش به خداست و راضی و خشنود از اوامر و نواهی و قضا و قدر الهی است.
اعتماد و ایمان به خدا و هدفمند کردن زندگی - معناداری زندگی -
به نظر میرسد خدا آگاهی و گرایش و تسلیم و خضوع در مقابل حق تنها داروی درد ناشی از بحران های معنوی و اخلاقی در زندگی بشر است. بشر امروزه علم دارد و داروی درد او ایمان است و از اگاهی روشنفکرانه کاری ساخته نیست .اگاهی چون آخرش آگاهی است ; علم و آگاهی به انسان هدف نمیدهد و زندگی اورا معنادار نمیسازد .همانطور که علم برای انسان هدف خلق نمیکند علم انسان را در رسیدن به هدف کمک میکند; مثلا اگر در گذشته از تهران به قم یک شبانه روز میرفتی تا میرسیدی , اکنون در سایه علم میتوانی در دوساعت بروی اما آیا علم و آگاهی میتواند بگوید که بااین اتومبیل به فقرا کمک کن یا دزدی کن؟؟در گذشته بشر خیلی بحران ها داشت که منشاش جهل و نادانی و فقدان علم بود ولی امروزه بحمدالله بال علم بشر رشد کرده و خیلی از بحران ها کم شده ولی متاسفانه بال ایمان همینجور باقی مانده و یک پرنده نمیتواند بایک بال پرواز کند.
فقط باایمان و اعتقاد و گرایش به خدا و معنویت است که در مقابل مصائب و مشکلات و ناملایمات میتوان استقامت نمود.علت واقعی که صبر و تاب آوری را مقدور میسازد ایمان و اعتقاد است که ما مِلکخداییم و مالک حق دارد هرگونه تصرفی در مِلک خود بکند و ایمان و اعتقاد داشتن به مالک بودن خدا ملازم با صبر در مصیبت هاست.صبری که ریشه و منشا هر جزع و تاسفی را میسوزاند و قطع مینماید.معنای زندگی با زندگی شخصی و اجتماعی انسان ها ارتباط مستقیم دارد , اینکه چه دیدگاهی را در این مسئله برگزینیم کارها و روابط و مناسبات و ارزش های اخلاقی مارا دستخوش تحول میکند .»معنای زندگی « ارتباط مهمی با مسئله هدف زندگی انسان ها دارد.عده ای بر این باورند که معنای زندگی آن وقت مطرح میشود که زندگی انسان به مرگ ختم میشود .ماوراءگرایی متعقد است که اگر خدا یا روح وجود داشته یا نداشته باشد ولی انسان از برقراری رابطه صحیح باآنها عاجز باشد آنگاه زندگی انسان بی معنا خواهد بود.
