بخشی از مقاله
چکیده
یکی از ویژگی هاي مثبت انسان که هم در رشد و تکامل خود او نقش مهمی دارد و هم پایه و اساس روابط اجتماعی می باشد "خوش بینی" استگهخوش بینی یعنی "نیک انگاري درباره ي خداوند، فعل و انفعالات جهان و نیز پندار و گفتار و کردار انسان ها و خود" استگهارزش این موضوع زمانی آشکار می شود که بدانیم در آیات و روایات هم به صراحت به آن پرداخته شده استگهالبته در منابع دینی با عنوان حسن ظن در مقابل سوء ظن عنوان شده استوگهازلاجملهإِذْدرسآیهمِعيچگتُمسورهوهينورظَنﱠخداوندالْممیؤْمِنُونَفرمایدثه" والْمؤْمِنات بِأَنْفُسِهِمخَیراً و قالُوا هذا إِفْک مبینٌ "آیا سزاوار این نبود که چون هاز منافقاناهچنین بهتان و دروغ ها شنیدید مردان و زنان مؤمن حسن ظنّشان درباره یکدیگر بیشتر شده و گویندثهاین دروغی است آشکار؟
در حکمت طلانهنهجهالبلاغه حضرت علیهعاهمی فرمایندثه»هبه سخنی که از دهان کسی بیرون می آید، گمان بد مبر، در حالی که راهی براي حمل کردن آن بر خیر وجود داشته باشد«گههه نا گفته نماند خوش بینی علی رغم همه ي پیامدهاي مثبتی که دارد از جمله سلامتی جسم و روح، تحکیم روابط،قدر دانی از نعمت هاهي خدا وگگگ، اگر آگاهانه و با شناخت شرایط زمانی و مکانی نباشد، ساده لوحی و خوش خیالی به حساب می آیدگههه از آنجایی که امید و نشاط و آرامش در زندگی و جامعه و سلامتی دین در سایه خوش بینی به عنوان یکی از فضایلانسان، حاصل می شود به این موضوع از منظر یک انسان کامل و معصوم، امام علیهعاهپرداخته می شود، کسی که نگرش مثبتش در وراء تمام عبارات نهجهالبلاغه و دیگر منابعی که دربردارنده ي کلمات گهر بار ایشان هستند، موج می زندگههه این مقاله در نظر دارد با روش کتابخانه اي به این موضوع در قالب اقسام خوش بینی، فرق آن با ساده لوحی، آثار ونتایج خوش بینی و بد بینی، ویژگی افراد مثبت اندیش و روش هاي تقویت خوش بینی بپردازد.
واژه هاي کلیدي:لرامام علیهعا، نهجهالبلاغه، خوش بینی، شناخت، ساده لوحیگ
مقدمه
خوش بینی را می توان، استفاده کردن از تمامی ظرفیت هاي ذهنی مثبت و نشاط انگیز و امیدوار کننده در زندگی براي تسلیم نشدن در برابر عوامل منفی ساخته ي ذهن و احساس هاي یأس آور ناشی از دشواري ارتباط با انسانها و رویارویی با طبیعت دانستههمپتن، گمنگ، یکی از مسائلی که در پالایش محیط از ناامنی و نابسامانی تأثیر بسزایی دارد و ریشه بسیاري ازدرگیري ها و تحقیرها را از بین می برد خوش بینی بجا و مناسب استگهدر جامعه اي که خوش بینی حاکم باشد همه با اعتماد به هم می نگرند و کارها زودتر به سامان می رسدگههه شاید اولین مفهوم متناقضی که در بحث خوش بینی به ذهن متبادر می شود این باشد که آن راساده لوحی و خوش خیالی به حساب آوریم، البته زندگی اجتماعی با همه ي دغدغه هایش جایی براي تردید باقی نمی گذارد و شناخت ظرافت ها کار واقعا دشواري است اما باید سعی کنیم با آیات و روایات که دقیق ترین مقیاس در دست بشر است در شناخت مفاهیم درست تلاش کنیمگه همچنان که حضرت در حکمت مرز بین این دو شناخت را، مقتضاي زمانی و مکانی می دانند و خوش بینی در جامعه اي که بدي بر آن خاکم شده را، فریفتن خود قلمداد می کنند.
با توجه به اهمیت موضوع که در منابع دینی هم به آن پرداخته شده است ولی این ویژگی بصورت خاص از منظر حضرت علی هعا هجز در قالب یک مقاله با عنوان "الگوئی نوین از مؤلفه هاي خوش بینی از منظر نهجهالبلاغهه" مورد توجه نگرفته استگهدر این راستا این مقاله در نظر دارد با استفاده از نهجهالبلاغه ومقاله آقاي نوري و دیگر منابعی که بیانات حضرت را در بردارد به این سؤلات پاسخ دهد که خوش بینی چیست و چه آثار و نتایجی در زندگی فرد به دنبال داردگهبراي رسیدن به این هدف به تعریف خوش بینی، انواع آن، نتایج خوش بینی و بد بینی ویژگی افراد مثبت اندیش و روش هاي تقویت خوش بینی پرداخته است براي درك بهتر مفهوم خوش بینی ابتدا به بررسی تفاوت آن با بدبینی می پردازیم.
تفاوت خوش بینی و مثبت اندیشی با ساده لوحیثهبر خلاف تصوربعضیها، خوش بینی به معناي خوش خیالی و خیال بافی و ساده نگري نیست بلکه مثبت اندیشی به معناي نگاهی عمیق و زیبا به اتفاقات و رفتارهاي خود و دیگران است هولیزاده، گمنگ، ص خنگاگهبه عبارتی دیگر مثبت اندیشی به این معنا نیست که مانند کبک سرمان را زیر برف کنیم و سختی ها را نبینیم و موقعیت هاي نامطبوع زندگی را انکار کنیم، مثبت اندیشی به این معنا است که با موقعیت هاي نامطبوع، مثبت و سازنده تر روبه رو شویم؛ زیرا قرار گرفتن در موقعیت هاي استرس زا و سخت به عنوان یک عامل مخرب، توانایی هاي واقعی ما را کاهش می دهد بنابراین باید میان این دو مقوله تفاوت قائل شدگهساده لوحی بر پایه ي بی مسئولیتی است، بر خلافخوش بینی که آگاهانه استگهانسان آگاه در عین حال که به دیگران حسن ظن دارد، زیرك و باهوش و حساس نیز است تا هیچ کس از او سوء استفاده ننماید، لذا اسلام به هوشیاري در انتخاب شریک و سند نوشتن و گواه گرفتن در بسیاري از معاملات تأکید کرده است .
جالب اینکه طولانی ترین آیه قرآن، یعنی سوره بقره آیهچمچ درباره ي تنظیم قرارداد، همراه با شاهد گرفتن در هنگام داد و ستدهاي مدت دار استگهولی در جایی که هیچ دلیل آشکاري بر بدگمان شدن به دیگران وجود ندارد، سفارش اسلام خوش بینی و خوش گمانی است تا بدین گونه، شخص از پیامدهاي برآمده از بدگمانی مانندثهقضاوت شتابزده و بدگویی و درگیري و اختلاف در امان بماند و جامعه دچار تنش نشودگههه حضرت علی جایگاه بدبینی و خوش بینی را، در حکمت عگگبیان می کند"رهنگامی که نیکی ونیکوکارى، روزگار و مردم را فراگرفته باشد، اگر کسی به شخصی که کار زشتی از وى سر نزده گمان بد ببرد، براستی که ستم کرده است و هنگامی که بدى و بدکارى بر روزگار و مردم، چیره است اگر کسی به کسی خوش گمان باشد، براستی که خود را فریفته استگه" و با توجه به لزوم رعایت احتیاط در گزینش افراد براي پست هاي کلیدي، ساده اندیشی در انتخاب کارگزاران را
