بخشی از مقاله
چکیده
امروزه حکومت های مختلف دنیا به دنبال اعتلای سطح زندگی جامعه و شهروندان خود می باشند که این امر نیازمند ابزارهایی در هم تنیده است که البته در نهایت در بستری واحد برای رسیدن به سطوح بالا زندگی در آن جامعه باهم آمیخته می شوند، اما یکی از مهمترین و اصلی ترین ابزارها برای نیل به این هدف، آموزش و پرورش می باشد. تاریخچه کشورهای مرفه و صنعتی دنیا به خوبی نشان می دهد که بدون برنامه ریزی اصولی و مدون در حوزه آموزش و پرورش نمی توان به جامعه ای در سطوح بالا رسید. اما رکن اصلی آموزش هر کشور معلمان آن مملکت می باشند که با تربیت معلمانی تراز، می توان به اهداف برنامه ریزی شده و معین دست یافت. چند سالی است که در کشور ما عزمی عمومی برای تحول در آموزش و پرورش ایجاد شده که منجر به تهیه سند تحول بنیادین شده است، بر طبق این سند و سایر اسناد فرادستی مهمترین عامل تغییر و تحول، تربیت نیروی انسانی کارآمد معرفی شده است که در راهکارهای این اسناد، وظیفه تربیت نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش را بر عهده دانشگاه فرهنگیان قرار داده اند و دانشگاه فرهنگیان رسالت دارد که بر طبق اصول، اسناد و رهنمود ها به جهت تربیت معلمانی فکور، شایسته و ارزشی برنامه ریزی و اقدام نماید.
کلید واژه: دانشگاه فرهنگیان، آموزش و پرورش، رسالت، سند تحول بنیادین
مقدمه
کمال انسان در نظام تعلیم و تربیت اسلامی رسیدن به قرب الهی و حیات طیبه است. و یکی از نهاد های مهم در این امر آموزش و پرورش می باشد و مهمتر از آن سکان دار این نهاد که معلم باشد بسیار قابل توجه است. معلم میتواند این نو نهال را به هر گونه که بخواهد تربیت و رشد و نمو دهد . سیستم آموزش و پرورش در هر کشوری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همه کشور های موفق در دنیا وامدار تلاش سیستم آموزش و پرورش خود می باشند، چرا که این نهاد است که مهمترین رکن توسعه یعنی نیروی انسانی متخصص و کارآمد را برای کشور تربیت می کند و تحویل جامعه می دهد.در این سیستم یکی ازارکان مهم، معلم می باشد.
حال ایمان داریم، امروزه دیگر نمی توان اهمیت و تناسب آموزش و پرورش را برای آینده جوامع، کم ارزش شمرد و آن را فعالیتی در ردیف و موازی سایر فعالیت ها دانست. به تعبیر میتچل »اگر تنها یک عرصه از عرصه های حیات بشری نیازمند توجه به آینده باشد، آن عرصه، عرصه آموزش و پرورش است.« - مهرمحمدی، - 1376 دانشگاه فرهنگیان با هدف تربیت نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش و توانمند سازی و بهبود عملکرد منابع انسانی موجود در آن شکل گرفته است. دانشگاه فرهنگیان را باید مولود مبارک و مغتنمی دانست که به شکل دفعی و ناگهانی در دامان نظام تعلیم و تربیت کشور قرار گرفته است. این حضور ناگهانی با مدیریت استراتژیک و نیز با برنامه ای استراتژیک، ملازمت تام داشته و آن را ضروری می سازد.
مدیریت عاجل، کوتاه مدت و شتاب زده چاره کار نیست و نمی تواند ره به مقصود ببرد. مقصود چیست؟ روشن است مقصود تربیت نیروی انسانی با کیفیت برای کمک به ایجاد تحول و تعالی در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران است. تربیت انسان های برخوردار از چنین کیفیتی هم حاصل نمی شود، مگر با یک مواجهه جامع و همه جانبه و البته هدفمند و هوشمند با مسأله توسعه دانشگاه. هدفمندی و هوشمندی نیز در صورتی در برنامه ها و اقدامات جاری رخ می نمایاند که با نظر به تصویر بزرگ ترسیم شده باشد یا همسو و هماهنگ با آرمان یا چشم انداز دانشگاه باشد. باید ببینیم چه رسالت ها و ماموریت هایی بر دوش دانشگاه فرهنگیان قرار گرفته است تا بیش از پیش به عنوان نهاد کلیدی و اصیل و ماموریت گرا در تربیت معلم برای تحول در آموزش و پرورش کشور گام بردارد؟
چه اهدافی در پس راه اندازی و تاسیس دانشگاه فرهنگیان نهفته است؟ چه وظایف راهبردی از سوی دانشگاه فرهنگیان باید مورد توجه قرار گیرد تا به هدف غایی و نهایی که تحول آموزش و پرورش است دست یابد؟ همه این پاسخ ها را می توان در اسناد فرادستی در راس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و اسنادی چون اساسنامه دانشگاه فرهنگیان و چشم انداز دانشگاه فرهنگیان در افق 1404 به راحتی لمس کرد و جستجو نمود. بی راه نیست که امروزه تعلیم و تربیت از دشوارترین، ظریف ترین و پرثمرترین امور انسانی و امری پر ارج به حساب می آورند، نقش معلمان در این امر بسیار حساس،مهم، موثر و سازنده است.
با ایجاد و گسترش تشکیلات تربیت معلم و ارائه برنامه های متنوع و متناسب می توان معلمانی تربیت کرد که مهارت ها و فنون لازم را در ابعاد انسانی و ادراکی کسب کنند و بتوانند از هنر، علم و تجربه خود در تبدیل انسان های خام به انسان های خلاق، بالنده و متعادل بهره گیرند. موسسات تربیت معلم در عصرکنونی جایگاه و رسالت ارزنده ای در نظام تعلیم و تربیت کشور دارند. به جهت اهمیت قضیه در این پژوهش به بررسی رسالت دانشگاه فرهنگیان در تربیت معلمان شایسته خواهیم پرداخت.دانشگاه فرهنگیان در خط مقدم تحول در آموزش و پرورش قرار دارد و باید دید این دانشگاه به عنوان یک دانشگاهماموریت گرا در تربیت معلم فکور که از مسیر تربیت حرفه ای معلمان محقق خواهد شد، چه رسالت ها و ماموریت هایی دارد،
روش پژوهش
پژوهش به روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر اسناد، کتب و مقالات مرتبط در این زمینه صورت گرفته است تا از این بازخوانی مجالی یابیم تا رسالت ها و ماموریت های دانشگاه فرهنگیان را با تکیه بر اسناد بالادستی مورد توجه قرار دهیم.
یافته ها
از آن جا که امروزه منابع انسانی با ارزش ترین عامل تولید و مهم ترین سرمایه هر سازمان و منبع اصلی ایجادکننده قابلیت های اساسی آن است، آموزش وپرورش به عنوان سازمانی در راستایافزایش علم و دانش با توجه به تغییرات پرشتاب سبب شده بهسازی و نوسازی نیروی انسانی را در رأس برنامه های خود قرار دهند. زیرا آموزش وپرورش یکی از مهم ترین عوامل توسعه کشورهاست و در این میان دانشگاه فرهنگیان نیز زمینه ساز تحول در نظام آموزش وپرورش بوده است . اصلاح نظام آموزشی، متضمن اصلاح اساسی در کیفیت و پایگاه حرفه ای معلم است؛ با عنایت به جایگاه ویژه آموزش وپرورش در توسعه پایدار کشور لزوم انجام اصلاحات اساسی در آن بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. در این میان، دانشگاه فرهنگیان که
مسئولیت اصلی تربیت معلم را بر عهده دارد، در متحول کردن نظام آموزشی از جایگاه والایی برخوردار است؛ چراکه انجام اصلاحات اساسی در روش ها و رویکردهای آموزشی و برنامه های درسی، بدون تحول در نگرش معلمان، ارتقای دانش تخصصی و مهارت های حرفه ای آن ها کاری غیرممکن خواهد بود. یکی از وظایف و مأموریت های راهبردی دانشگاه فرهنگیان، توانمندسازی و ارتقای شایستگی های عمومی، تخصصی و حرفه ای منابع انسانی وزارت آموزش وپرورش از طریق آموزش و حتی تحصیلات تکمیلی است.حال می دانیم این دانشگاه با همه ماموریت ها و رسالت های فراگیر خود باید در گام نخست برای هدف غایی و نهایی یعنی تحول در آموزش و پرورش تلاش نماید و این تحول ممکن نخواهد بود مگر اینکه معلمان و جامعه فرهنگی به عنوان پیشانی آموزش و پرورش با سبک و سیاق حرفه ای تربیت و برای تامین سرمایه انسانی آموزش و پرورش به نظام تعلیم و تریت بپیوندند و یا تزریق شوند.
بدون شک بر اهمیت رسالت ها و ماموریت های دانشگاه فرهنگیان آگاه هستیم چرا که با استناد به ماده یک اساسنامه این دانشگاه، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاهی است که با هدف تأمین، تربیت و توانمندسازی منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش با رویکرد پیشرو در آموزش، پژوهش، تولید و ترویج علم نافع مورد نیاز آموزش و پرورش، سرآمد در آموزش و شایستگیهای حرفهای و تخصصی تربیتمحور، توانمند در بهرهگیری از فناوریهای نوین آموزشی و تربیتی در انجام مأموریتها، مبتنی بر معیارهای نظام اسلامی، توانمند در زمینهسازی برای شکوفایی فطرت، استعدادها و شکلگیری هویت یکپارچه اسلامی- ایرانی- انقلابی دانشجو معلمان، برخوردار از هیأت علمی و مدیران مؤمن، آراسته به فضائل اخلاق اسلامی، عامل به عمل صالح، تعالیجو و تحولآفرین، باورمند به جامعه عدل جهانی - جامعه مهدوی - ، وابسته به
