بخشی از مقاله
چکیده
امروزه افزایش حجم دانش و اطلاعات و کهنه شدن سریع مطالب درسی، تغییرات سریع جوامع و غیر قابل پیش بینی بودن آینده لزوم آموزش و یادگیری مداوم را بجای آموزش مقطعی ایجاب میکند و از سوی دیگر آموزش مداوم شیوه آموزش جدیدی را می-طلبد شیوهای که به وسیله آن فرد بتواند بطور مستقل و خودگردان و برای همه عمر به مطالبه دانش و استفاده از آن بپردازد. بکارگیری گسترده فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند آموزش، همزمان با تحول در رویکردهای آموزشی در جهان، زمینه شکل گیری مدارس هوشمند را فراهم آورده است. این مدارس از جمله نیازمندیهای کلیدی جوامع دانش محور میباشند و رویکردهای توسعه مهارتهای دانشی و کارآفرینی دانش آموزان را دنبال مینمایند .در این مدارس، فرآیندهای یادگیری یاددهی تقویت شده و محیط تعاملی یکپارچه برای ارتقای مهارتهای کلیدی دانش آموزان در عصر دانایی محور فراهم میشود .
واژههای کلیدی: هوشمند، آموزش الکترونیکی، دانایی محور، تعامل
مقدمه
این روزها تلفیق فناوری های نوین با آموزش و هوشمندسازی مدارس سرلوجه کار آموزش و پرورش است، این روزها باز هم دانش آموز درآن سو ومعلم در سوی دیگر کلاس است اما به جای تخته سیاه تخته هوشمند قرار گرفته است. ایوان ایلیچ در حدود 41سال پیش در سال 1350گفت: مدارس به دانش آموزان می آموزند که فرایند و محتوا را با هم اشتباه بگیرند، به دانش آموز - آموزش - داده می شود که تدریس را با یادگیری و نمره های بهتر را با معلومات، مدرک را با قابلیت و روانی بیان را با توانایی گفتن حرف های تازه اشتباه بگیرند. و به استناد همین واقعیت ها در صدد مدرسه زدایی برآمد،
از نظر او همه در خارج از مدرسه یاد می گیرند که چگونه زندگی کنند، حرف بزنند، یکدیگر را دوست داشته باشند و ... اغلب مدارس ما در آن سالها مصداقی از فضای مورد انتقاد ایلیچ بود، در بیشتر کلاسها ردیف صندلی دانش آموزان در یک سو واقع بود وصندلی معلم به عنوان دانای کل در سوی دیگر به شیوایی سخنرانی می کرد. او با مرور دفترهای بزرگ حضور و غیاب از حضور دانش آموز در کلاس مطمئن می شود. حداکثر ابزارهای معلم گچ و تخته سیاه و چند تابلو بود، گهگاه معلم آزمایشهایی میکرد و به شیوه ای معجزه آسا پرده از یک راز علمی بر می داشت. دانش آموزان نیز مبهوت هنرنمایی معلم، در میانه صحنه آموزش به ثبت مشاهدات و جزوه نویسی می پرداختند.
آن روزها تدریس همان یادگیری بود و نمره بهتر نشانه معلومات بیشتر امروز بعد از حدود 40سال معلم به مدد ابزارهای جدید آموزش مثل پاور پوینت و ویدیو دیتا و ویژولایزر و بردهای هوشمند در کلاس به ارائه مطالب پرداخته و هنر نمایی می کند ودانش آموزان نیز اگر مدرسه واقعاً هوشمند شده باشد با لپ تاپ و تبلت در کلاس درس حضور دارند، حضور و غیاب دانش آموزان با کارت شناسایی هوشمند ثبت می گردد و در کلاس با نرم افزار های آزمایش مجازی به جای آزمایشگاه واقعی درگیر شده و دانش خود را افزایش می دهد. او در خانه تکلیفهایش ار انجام و به کمک فناوری اطلاعات با پست الکترونیک تکالیف خود را برای معلمش ارسال می نماید.
فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحولات گستردهای را در تمامی عرصههای اجتماعی بشریت به دنبال داشته و تأثیر آن بر جوامع بشری به گونهای است که جهان امروز به سرعت در حال تبدیل به یک جامعه اطلاعاتی است. جامعهای که در آن دانایی و میزان دسترسی و استفاده مفید از دانش، دارای نقش محوری و تعیین کننده است. فناوری اطلاعات، به عنوان عمدهترین محور تحول و توسعه در جهان منظور شده است. کامپیوتری شدن بسیاری از امور جاری مردم، انجام بسیاری از کارهای روزمره بانکی با استفاده از اینترنت و شبکههای ارتباطی در منزل، آموزش الکترونیکی و مجازی و عدم نیاز به حضور در کلاسهای درس، توسعه و ترویج تجارت الکترونیکی از دستاوردهای فناوری اطلاعات است و در رفاه و آسایش مردم نقش دارند امروزه مدیریت دانش در نظامهای اطلاعرسانی کامپیوتری به صورت قابل ملاحظهای مورد توجه قرار گرفته است.
سازماندهی و مدیریت دانش و به دنبال آن مدیریت اطلاعات، نقش اساسی را در انتقال دانش فردی به دانش سازمانی ایفا میکنند. همچنین مدیریت اطلاعات و منابع آموزشی در محیط آموزش الکترونیکی اهمیت ویژهای دارد. از آنجا که نظامهای یادگیری الکترونیکی اطلاعات بسیاری را نگهداری میکنند، ایجاد این چنین محیطهایی باید به گونهای انجام شود که کاربران بتوانند از اطلاعات موجود استفاده مفید و مؤثری داشته باشند. آموزش، رکن اصلی در توسعه پایدار هر کشور است و آموزش الکترونیکی، امروزه از جدیدترین، مؤثرترین و مطمئنترین روشها در توسعه آموزشهای فردی و سازمانی است.
همراه دارد. در گذشته تمامی آموزشهای کارکنان در شرکتها و سازمانها به شیوه کلاسهای حضوری برگزار میگردید که در آن محوریت کلاس با مربی آموزش بود. با ظهور اینترنت، آموزش الکترونیکی باعث گسترش دامنه آموزش و باعث به اشتراک گذاشتن دانش و اطلاعات شد. مدرسه هوشمند به مدرسه ای اطلاق می گردد که عملا دانش آموز را برای ورود به دنیای الکترونیک امروزی تربیت می کند. در مدرسه هوشمند همه چیز تحت تاثیر کامپیوتر قرار می گیرد. از نظام مدیریت، آموزش و تعلیم، ارتباط با اولیا، سیستم های ثبت نام و دریافت کارنامه، حضور و غیاب دانش آموزان ، اطلاع رسانی، بررسی مشکلات احتمالی دانش آموزان تا بحث و پرسش و پاسخ دانش آموزان با آموزگاران به صورت همزمان یا غیر همزمان و دهها کارکرد دیگر. البته این بدان معنا نیست که در مدرسه هوشمند به نظام اجتماعی توجهی نمی شود. بلکه تمامی مراحل مربوط به تربیت اجتماعی فراگیران با استفاده از روشهای نوین و تایید شده به قوت خود باقیست. در مدارس هوشمند دانش آموز نقش یادگیرنده دارد و معلم بیشتر به تعریف آموزیار نزدیک می شود.
معلم می کوشدکه به جای جستجو برای در اختیار قراردادن پاسخ و راه حل چگونه آموختن و پویا بودن و شیوه های دستیابی به پاسخ سوالات و تمیز قابلیت استناد منابع را در دانش آموزان تقویت کند. هم چنین در این مدارس قابلیت آن وجود دارد که دانش آموز با منابع علمی معتبر در سراسر جهان و نیز با دانش آموزان در مدارس - با قابلیت هوشمند - دیگر ارتباط برقرار کند. در این مدرسه دانش آموز با صرف زمان بر روی کشف اطلاعات قابلیت های خود را گسترش داده و به این توانمندی می رسد که با کوله باری از اطلاعات و ترکیب آن با خلاقیت شخصی خود، در موقعیت های مختلف شیوه های نوین ابداع کند.
دانشآموزان در مدرسه هوشمند نقش یاددهنده و یادگیرنده را برعهده دارند. در این مدرسه، برنامه درسی محدودکننده نیست و به دانشآموزان اجازه داده می شود از برنامههای درس خود فراتر گام بردارند. در این مدرسه روش تدریس براساس دانشآموز محوری است. تأکید بر مهارت فکر کردن و فراهم ساختن محیط یاددهی یادگیری از راهبردها و خط مشیهای مدرسه هوشمند است. بروز تحولات گسترده در زمینه کامپیوتر و ارتباطات، تغییرات عمدهای را در عرصههای متفاوت حیات بشری به دنبال داشته است. در سالیان اخیر فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، بیشترین تأثیر را در حیات بشریت داشتهاند. دنیای ارتباطات و تولید اطلاعات به سرعت در حال تغییر بوده و داده و اطلاعات به سرعت و در زمانی غیرقابل تصور به اقصی نقاط جهان منتقل و در دسترس استفادهکنندگان قرار میگیرد. بدون شک مهمترین و در عین حال بزرگترین پیشرفت در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات به ابداع اینترنت، برمیگردد. مدرسه هوشمند مدرسهای فیزیکی است و کنترل و مدیریت آن، مبتنی بر فناوری کامپیوتر و شبکه انجام
