بخشی از مقاله
چکیده
در طراحی محتوای الکترونیکی تنها به ارائهی متن اکتفا نمیشود. بلکه تلاش می شود تا با به کارگیری امکانات و ابزارهای پیشرفتهی چند رسانهای و تعاملی محیط کلاس بازسازی گردد و از فرایند یادگیری اطمینان حاصل شود.
استفاده از صوت، تصویر و پویانمایی از ویژگیهای محتوای الکترونیکی است و عبارتاند از: امکان ارتباط سریع و زنده با مربی و راهنمای آموزشی، دسترسی به بانک پرسشها و پاسخهای احتمالی، امکان نگارش و ذخیره جزوه و یادداشت شخصی، امکان دسترسی کامل به جزوههای هر درس، ارائهی پرسش و آزمون های متناوب و گزارش نتایج آن، امکان تکرار و بازبینی هر بخشی از درس، هدایت آموزشی فراگیرنده و مشخص کردن وظایف و مراحل کار در طول استفاده از دوره . در محیط الکترونیکی کتابها و متنها به اسلاید، تصاویر، جداول و فیلم تبدیل می شوند. برای رسیدن به این تغییر و تحول درک شعور، به تلاش و پشتکار و سعی فراوان نیاز است. چرا که هنوز به صورت یک روش جا افتاده برای تدریس محسوب نمی شود.
نویسنده در این نوشتار سعی نموده است تا ضمن بررسی تولید محتوای الکترونیک، اهمیت و جایگاه آن از زوایای مختلف در امر آموزش برای خوانندگان محترم تبیین گردد و در پایان جهت کمک به توسعه و ترویج کمی و بویژه کیفی آموزش های الکترونیک، پیشنهادها و راهکارهایی به خوانندگان محترم ارائه گردد.
کلید واژگان: آموزش، محتوای الکترونیک، تولید، اهمیت
مقدمه
مدت هاست که در ایران، در رسانهها و کنفرانسها، دورادور شاهد مباحث مربوط به آموزش الکترونیکی در دانشگاه مجازی بودهایم. محوریت این جلسات با کلماتی هم چون ایجاد زیر ساخت آموزش الکترونیکی در مدارس و در دانشگاهها و حتی تاسیس دانشگاه های مجازی با حمایت دولت همراه بوده است.
ساخت محتوای الکترونیکی یا تبدیل کلاسهای درسی به یک فضای مجازی و غیر فیزیکی، چیزی است که از دهه نود با جدی شدن اینترنت در فضای آموزشی مطرح شد و در پانزده سال گذشته، شرکتهای خصوصی و بسیاری از دانشگاهها، بر روی تولید محتوای الکترونیکی و هم چنین تولید نرم افزارهای فضای آموزشی مجازی اقدام کردند.
در یک محیط الکترونیکی، کتاب ها و مطالب به فایلها و اسلایدها تبدیل میشوند. تکالیف یا ایمیل ارسال میشوند یا از طریق سیستم آنلاین در صندوق استاد قرار می گیرند و شما دیگر چهره استاد خود را هر روز نمی بینند و نیازی به سفر فیزیکی به محل کلاس نیست و شاید حتی استاد را با دوربین و از روی وب تماشا کنید .... همه اینها تنها یک تغییر ماهیت از شکل قبلی به شکل جدی است. یک مدل پیشرفتهتر و کارآمدتر.
امروزه آموزش الکترونیکی، به ایجاد تحول در سیستم آموزشی به معنای آموزش انتخابی نیازمند است. مراکز تحقیقاتی بر روی تولید محتوای آموزشی کوچک، اتصال محتواها، تولید ترکیبی محتوا، سنجش هوشمند میزان فراگیری دانشجو و دانش آموز، اجازه انتخاب به هر دو در شکلدهی واحدهای درسی و ... متمرکز هستند. به طور کلی فرآیند تحقیق به سمت آموزش انتخابی و آموزش هوشمند در حرکت است با این حال در کشور ما به دلیل کمبود محتوای الکترونیکی، نوپا بودن آموزش مجازی و حتی تصور غلط بعضی از مسئولین نسبت به آموزش الکترونیکی ، این مسیر تحقیقاتی ، پیشرفت چندانی نداشته است.
تصور کنید روزی که شما وارد دانشگاه می شوید، خودتان واحدهای درسی دلخواهتان را میسازید، استاد دلخواه خود را بر میگزینید و حتی سرعت آموزشی خود را بر حسب توانمندی و علاقه آموزشی خود تنظیم میکنید.
حجم اطلاعاتی که در جهان امروز تولید و به جهانیان عرضه می شود غیر قابل تصور است و اینترنت و ارائه اطلاعات به صورت دیجیتالی بیشترین سهم انتقالی را دارد.
برای ایجاد آموزش الکترونیکی باید مفاهیم یک کتاب یا درس با استفاده از ابزارهای الکترونیکی انتقال یابد. به این منظور لازم است محتوای کتاب یا درس از حالت معمولی(کاغذی) به حالت دیجیتالی ( الکترونیکی) تغییر یابد تا با ابزارهای الکترونیکی قابل انتقال شود. برای ایجاد آموزش الکترونیکی((e-learning به تولید محتوای الکترونیکی (e- content) نیاز است .
مهمترین ویژگی این محتوا توجه به مؤلفه مهم تعامل بین فراگیرنده و محیط آموزشی است که سعی میشود به نحو شایستهای در طراحی محتوای درس، مثالها، تمرینات و آزمونهای پایان فصلها مدنظر قرار گیرد.
برای طراحی محتوای الکترونیکی در اولین قدم باید به تهیه سناریو اقدام شود. در این سناریو فرآیند ارائه مطالب آموزشی کاملا تشریح می شود. پس از آماده شدن سناریوی یک محتوا، با استفاده از تخصصهای مختلفی هم چون گرافیک، طراحی عکاسی و نگارش متون، عناصر تشکیل دهنده آن محتوا را می سازند و از به هم پیوستن آن ها بر اساس رهنمودهای سناریوی مربوطه، محتوای مورد نظر به صورت الکترونیکی ساخته می شود. ویراستاری و آمادهسازی مرکز آموزش الکترونیکی برای اعتبار بخشی انواع محتوای الکترونیکی چهار سطح کمی و کیفی استاندارد را برای تهیه محتوا در نظر گرفته که تفاوت آنها نسبت به یکدیگر به طور خلاصه چنین است:
برنزی
در طراحی و ساخت این دروس بیشتر از متون درسی از قبل آماده استفاده می شود و اغلب عناصر تصویری، نمودارها و جداول از قبل آماده هستند. هم چنین محتوای درس بیشتر بر پایهی سه عنصر رسانهای متن، تصویر و صدای عناوین و سرفصلها شکل میگیرد.
نقرهای
در طراحی و ساخت این محتوا باید سناریونویسی به عمل آید. هم چنین لازم است، بخش مهمی از متون، تصاویر، نمودارها و جداول مورد نیاز طراحی یا بازسازی شوند. در ضمن در طراحی و تولید محتوای این دروس، علاوه بر رسانههای متن، تصویر و صدای عناوین، لازم است به گفتارهای تشریحی در خلال ارائه محتوا و هم چنین پویانمایی ( (Animation برای انتقال اطلاعات و دانش توجه می شود.
طلایی
محتوای طلایی کاملترین محتوای الکترونیکی قابل عرضه در بستر اینترنت است.
در طراحی محتوای طلایی سناریونویسی به طور کامل انجام می شود و علاوه بر کاربرد رسانههای متن، صوت، تصویر و پویانمایی در صورت لزوم از فیلمهای آموزشی نیز به طور محدود استفاده می شود.
مهمترین ویژگی این محتوا توجه به مؤلفه مهم تعامل بین فراگیرنده و محیط آموزشی است که سعی میشود به نحو شایستهای در طراحی محتوای درس، مثالها، تمرینات و آزمونهای پایان فصلها مدنظر قرار گیرد.
پلاتین
این نوع محتوا ضمن برخورداری از کلیهی ویژگیهای محتوای طلایی، حجم برخورداری آن از رسانههای صدا، پویانمایی و فیلم بیشتر است. هم چنین حجم ترفندهای تعاملی نیز در تولید محتوای پلاتین بیشتر از دیگر انواع محتوای الکترونیکی است.
به طور کلی برای تولی محتوای الکترونیکی((e-content به مراحل زیر نیاز است:
1. طراحی: آماده سازی محتوا جهت تبدیل به الکترونیکی و تهیه سناریو و مراحل پروژه ( طرح درس)
2. تولید: تولید اجزای مورد استفاده در تولید محتوای الکترونیکی( موزیک - انیمیشن و....)
3. جمع بندی: ساخت محصولی شامل متن، عکس، انیمیشن، فیلم، صوت + تعامل که به ارائه محتوا بپردازد.
4. انتشار: ارائه محتوای الکترونیکی از طریق سی دی یا وب .
اجزای مورداستفاده در تولید محتوای الکترونیکی این اجزاء در کامپیوتر تحت فایل ذخیره می شوند و ما برای تهیهی یک برنامه ی محتوای الکترونیکی به این فایلها نیاز داریم.
بنا براین، برای کسی که می خواهد محتوای الکترونیکی تولید کند آشنایی مختصری با انواع فایلها ضروری است.
یادآوری:
در تولید محتوای الکترونیکی دروس به تولید موارد زیر نیاز است و برای هر یک نرم افزار پیشنهاد معرفی می شود:
1. متن: Presenter , Acrobat reader , Power point
2. عکس: Snag It , Photo shop , Photo impact
3. پویانگاری ( انیمشین) : Flash , Swish max , Captivate
4. فیلم : , Camtasia , Captivate
5. صدا : Captivate , Audition , Sound Fourge , Sound Booth
6. لوگو یا آدم : , D Xara3Flash
7. اسلاید: Divector , Captivate , Power point
8. آزمون: Elearning builder , Quizbuilder , Camtasia , Captivate
9. صفحه بندی و تولید اتوران: Autorun Enterprise , Captivate , Mutimedia Builder
یادگیری الکترونیکی
اینترنت در عرصه های آموزشی نیز چالش های جدیدی را ایجاد کرده است . استفاده از زیرساخت اینترنت برای آموزش ، در سالیان اخیر مورد توجه کارشناسان و مراکز علمی قرار گرفته است. آموزش الکترونیکی ، آموزش مبتنی بر کامپیوتر (CBT) ، آموزش مبتنی بر اینترنت (IBT) و آموزش مبتنی بر وب (WBT) نمونه اسامی انتخاب شده برای روش های جدید آموزشی می باشند . آموزش ( یاد دادن و یاد گیری ) ، طی سالیان آینده با انقلابی بزرگ روبرو خواهد شد. امکانات سخت افزاری و نرم افراری موجود، بشریت را به سمت یک انقلاب بزرگ آموزشی سوق می دهد.
آموزش های Online از سال 1990 مطرح و همزمان با رشد تجهیزات و امکانات مربوطه در دهه گذشته ، گام های موثری در این زمینه برداشته شده و اینک در نقطه عطفی قرار گرفته است . آشنائی با سیستم های آموزشی جدید برای تمامی دست اندرکاران امر آموزش ، حائز اهمیت است . اگر دانائی را عین توانائی بدانیم ، جوامعی از بشریت به توانائی و خود باوری خواهند رسید که زیر ساخت مناسبی را برای سیستم های آموزشی خود انتخاب و بر همین اساس حرکات هدفمند و سیستماتیک آموزشی را با تاکید بر عناصر متفاوت موجود در یک سیستم آموزشی ، آغاز نمایند. آموزش الکترونیکی فرصت مناسبی را برای تمامی دست اندرکاران سیستم های آموزشی فراهم نموده است تا بتوانند با بهره گیری از آخرین فن آوری های موجود ، مهمترین رسالت خود را که همان آموزش است با سرعت و کیفیتی مطلوب در اختیار متقاضیان قرار دهند .
یادگیری الکترونیکی
اینترنت در عرصه های آموزشی نیز چالش های جدیدی را ایجاد کرده است . استفاده از زیرساخت اینترنت برای آموزش ، در سالیان اخیر مورد توجه کارشناسان و مراکز علمی قرار گرفته است. آموزش الکترونیکی ، آموزش مبتنی بر کامپیوتر (CBT) ، آموزش مبتنی بر اینترنت (IBT) و آموزش مبتنی بر وب (WBT) نمونه اسامی انتخاب شده برای روش های جدید آموزشی می باشند . آموزش ( یاد دادن و یاد گیری ) ، طی سالیان آینده با انقلابی بزرگ روبرو خواهد شد. امکانات سخت افزاری و نرم افراری موجود، بشریت را به سمت یک انقلاب بزرگ آموزشی سوق می دهد.
آموزش های Online از سال 1990 مطرح و همزمان با رشد تجهیزات و امکانات مربوطه در دهه گذشته ، گام های موثری در این زمینه برداشته شده و اینک در نقطه عطفی قرار گرفته است . آشنائی با سیستم های آموزشی جدید برای تمامی دست اندرکاران امر آموزش ، حائز اهمیت است . اگر دانائی را عین توانائی بدانیم ، جوامعی از بشریت به توانائی و خود باوری خواهند رسید که زیر ساخت مناسبی را برای سیستم های آموزشی خود انتخاب و بر همین اساس حرکات هدفمند وسیستماتیک آموزشی را با تاکید بر عناصر متفاوت موجود در یک سیستم آموزشی ، آغاز نمایند. آموزش الکترونیکی فرصت مناسبی را برای تمامی دست اندرکاران سیستم های آموزشی فراهم نموده است تا بتوانند با بهره گیری از آخرین فن آوری های موجود ، مهمترین رسالت خود را که همان آموزش است با سرعت و کیفیتی مطلوب در اختیار متقاضیان قرار دهند .
آموزش الکترونیکی چیست؟
آموزش الکترونیکی ، امکان فراگیری مستقل از زمان و مکان را برای دانش پژوهان فراهم می آورد. جایگاه کامپیوتر در آموزش های الکترونیکی بسیار حائز اهمیت است . با پیکربندی مناسب کامپیوتر ( سخت افزار، نرم افزار و شبکه )، امکان استفاده از آموزش های الکترونیکی برای علاقه مندان فراهم می گردد. عملکرد کامپیوتر در آموزش های الکترونیکی نظیر عملکرد موبایل در ارتباطات است . با استفاده و پیکربندی مناسب موبایل امکان برقراری ارتباط مستقل از زمان و مکان خاص برای افراد بوجود می آید.
آموزش الکترونیکی می تواند مبتنی بر CD-ROM ، شبکه ، اینترانت و یا اینترنت باشد. آموزش الکترونیکی برای ارائه محتوی از عناصر اطلاعاتی با فرمت های متفاوت نظیر: متن ، ویدئو ، صدا، انیمیشن ، گرافیک و محیط های مجازی و یا شبیه سازی شده استفاده می نماید. تجارب بدست آمده از آموزش های الکترونیکی بمراتب گسترده تر از تجارب آموزشی بدست آمده در یک کلاس درس سنتی است . آهنگ فراگیری در سیستم های آموزشی الکترونیکی از یک روند مشخص و سیستماتیک تبعیت کرده و مخاطبان خود را با هر نوع سلیقه و گرایش بسرعت جذب می نماید.
آموزش های الکترونیکی رمز موفقیت خود را در شیوه ارائه ، نوع محتویات و توزیع ( عرضه ) مناسب می دانند. در آموزش های الکترونیکی از اغلب مسائل موجود در آموزش های سنتی نظیر : سخنرانی های یکطرفه ، تعامل و ارتباط ضعیف با فراگیران ، اجتناب می گردد. با استفاده از نرم افزارهای مربوط به سیستم های آموزش الکترونیکی می توان بسرعت محیط های آموزشی موثر و کارآ را با بهره گیری از عناصر متفاوت آموزشی ایجاد کرد.
سطوح آموزش الکترونیکی
آموزش الکترونیکی در چهار گروه عمده طبقه بندی می گردد. گروه های فوق سطوح متفاوت آموزشی از ابتدائی تا سطوح پیشرفته را تضمین می نمایند :
پایگاه های دانش . پایگاه های دانش و اطلاعات خود بعنوان یک آموزش واقعی در نظر گرفته نمی شوند. بانک های اطلاعاتی شکل اولیه ای از آموزش الکترونیکی می باشند. بانک های اطلاعاتی فوق را می توان در سایت های نرم افزاری متعدد، در اینترنت مشاهده نمود. بانک های اطلاعاتی با یک روش سیستماتیک قادر به ارائه توضیحات و راهنمائی های ضروری در ارتباط با سوالات مطرح شده در رابطه با نرم افزار می باشند. در این راستا دستورالعمل های لازم به منظور انجام عملیات خاص توسط یک نرم افزار بصورت مرحله به مرحله در اختیار متقاضیان قرار می گیرد.بانک های اطلاعاتی فوق ، اغلب بصورت متعامل با کاربران خود ارتباط برقرار می نمایند. مثلا" کاربران می توانند کلمات مورد نظر خود را در بخش مربوطه تایپ تا زمینه جستجو در بانک اطلاعاتی فراهم گردد. در این راستا امکان انتخاب موضوع مورد علاقه بر اساس لیست های مرتب شده (موضوعی و یا الفبائی) نیز وجود دارد.
حمایت فنی online
حمایت online نیز نوع خاصی از آموزش الکترونیکی بوده که در مواردی شباهت هائی با پایگاه های دانش ، دارد. برای پیاده سازی حمایت های فنی online ، از روش های متعددی نظیر : تالارهای مباحثه ، اتاق های گفتگو ، سیستم های BBS ، پست الکترونیکی و یا ارسال پیام فوری و زنده ، استفاده می شود. سیستم های فوق تعامل بمراتب بیشتری را نسبت به پایگاه های دانش با مخاطب، برقرار می نمایند.
آموزش نامتقارن
سیستم فوق در آموزش های اولیه الکترونیکی استفاده می گردید. در روش فوق امکان خود آموزی با محوریت فراگیران فراهم می گردد. برای پیاده سازی و اجرای سیستم فوق از امکانات و روش های متعددی نظیر : آموزش های مبتنی بر CD-ROM ، اینترانت و یا اینترنت استفاده می گردد. دستیابی به مجموعه ای از دستورالعمل ها به منظور انجام یک عملیات خاص از طریق سیستم های BBS ، گروه ها و تالارهای متفاوت مباحثه و پست الکترونیکی نمونه هائی از امکانات ارائه شده توسط سیستم های فوق می باشند. در برخی موارد سیستم های فوق ، بصورت کاملا" خود آموز بوده و از لینک های خاصی برای مراجعه به منابع متفاوت استفاده می گردد. دراین نوع سیستم ها، از مربیان آموزشی که بصورت زنده فعالیت های آموزشی فراگیران را مدیریت می نمایند ، استفاده نمی گردد. چارچوب و ساختار ارائه موضوع و محتوی اغلب بصورت خودآموز با هدایت لینک های تعریف شده در موضوعات متفاوت است .
آموزش همزمان
آموزش همزمان بصورت بلادرنگ با کمک یک مربی آموزشی که بصورت زنده ناظر تمام فعالیت های آموزشی فراگیران است انجام می گیرد. در سیستم فوق ، فراگیران با ورود به کلاس مجازی ، قادر به برقراری ارتباط مستقیم با مربی و سایر فراگیران موجود در کلاس خواهند بود. در این نوع آموزش الکترونیکی، تمام ویژگی های یک کلاس درس بصورت مجازی شبیه سازیو در اختیار مربی و فراگیران قرار می گیرد . مثلا" می توان بصورت مجازی دست خود را برای سوال کردن بالا برده و یا حتی از یک تخته سیاه مجازی استفاده و محتویات نوشته شده بر روی آن را مشاهده نمود. جلسات آموزشی ممکن است صرفا" در حد و اندازه یک جلسه بوده و یا هفته ها ، ماه ها و یا حتی سال ها ، بطول انجامد. این نوع آموزش ها معمولا" از طریق وب سایت های اینترنت ، کنفرانس های صوتی و یا تصویری ، اینترنت تلفنی انجام می گیرد.
روانشناسی یادگیری
چه نوع تحولات و یا اتفاقاتی در مغز انسان در زمان فراگیری ، بوجود می آید؟ آموزش در ابتدا نیازمند محرک های لازم است
.به منظور فراگیری موثر و کارآ ، محرک های موجود می بایست نگهداری گردند. متاسفانه سیستم های نرونی (عصبی) موجود در مغز که مسئول کنترل محرک ها و ذخیره سازی اطلاعات در حافظه می باشد ، بسرعت دچار خستگی می گردند ( پس از گذشت چند دقیقه ). بدین ترتیب آنها نیازمند بازسازی در فواصل بین سه تا پنج دقیقه می باشند ، در غیر اینصورت میزان پاسخگوئی و فراگیری آنها دچار افت می گردبازسازی می گردند ،سیستم آموزشی می بایست بسرعت با خستگی و دلزدگی بوجود آمده برای فراگیران برخورد مناسب را داشته ، تا امکان یادگیری موثرتر بوجود آید.
یادگیری بر اساس الگو ها ، موثرترین مدل یادگیری محسوب می گردد. در این روش، الگوها از مجموعه ای به مجموعه دیگر جابجا می گردند. الگوهائی که نرون های مربوط بخود را مسئول پاسخگوئی خواهند کرد ، از اطلاعات متفاوت در محل های متفاوت مغز استفاده می نمایند . مثلا" گوش دادن به یک حقیقت . زمانیک آرد با تخم مرغ ترکیب می گردد ، خمیری بوجود می آید که می توان آن را به قطعاتی به منظور ایجاد ماکارونی برش داد.
ارتباط یک مفهوم با یک حقیقت . غذا که دارای کربوهیدرات بالائی است ، برای تولید انرژی بدن لازم است .
تجسم دو چیز بایکدیگر . تیم های ورزشی به انرژی سریع نیاز داشته و آن را از طریق کربوهیدرات تامین می نمایند، بنابراینن قبل از بازی یک وعده غذا مناسب خواهند داشت .
سیستم های فوق با یکدیگر مرتبط بوده و از طریق همکاری بایکدیگر حافظه را شکل خواهند داد ( یادگیری ) هدف شکل دهی حافظه ، در هریک از سیستم های نرونی مربوطه است . بنابراین اطلاعاتی که بگونه ای طراحی می گردند تا از یک سیستم نرونی به سیستم نرونی دیگر حرکت نمایند، دارای کارآئی بیشتری در رابطه با یادگیری می باشند.
یادگیری الکترونیکی به چه صورت نگهداشت اطلاعات را بهبود می بخشد؟
آموزش علاوه بر استفاده از سیستم های نرونی مورد نیاز ، مستلزم استفاده از عناصر دیگر نظیر : ارتباط متقابل ، تخیل و فیدبک است . یادگیری الکترونیکی با استفاده از عناصر متفاوت ، که باعث ایجاد عناصر جدید آموزشی می گردد، فرآیند فراگیری را حذاب تر خواهد کرد. ایجاد جذابیت در یادگیری یکی از دلایل موفقیت آموزش های الکترونیکی است . در صورتیکه از عناصر جدید در سیستم های آموزش الکترونیکی استفاده نگردد ، عملا" جذابیت های لازم برای آموزش را از دست داده ایم . برای موفقیت در آموزش های الکترونیکی نکات زیر می بایست مورد توجه قرار گیرد.
بررسی نوع محتویات . استفاده از تصاویر ، صدا و متن و ترکیب مناسب آنها با یکدیگر پیامدهای مثبتی را بدنبال خواهد داشت. ارتباط متفابل با فراگیران بگونه ای که ایجاد محرک های لازم را تضمین نماید. استفاده از بازیها ، امتحانات کوتاه مدت برای اخذ فیدبک سریع از فراگیران مناسب ترین روش برای سنجش میزان موفقیت در آموزش است .
ایجاد فیدبک های سریع . دوره های آموزش الکترونیکی می بایست از روش هائی به منظور اخذ فید بک سریع استفاده تا در صورت اشکال و یا عدم موفقیت ، سریعا" نسبت به برطرف نمودن آن اقدام نمایند. فیدبک های مربوطه می بایست در سریعترین زمان ممکن اخذ گردند. آموزش در هر مرحله بر اساس آموزش در مرحله قبل ایجاد می گردد. بنابراین تشخیص و اخذ فیدبک های سریع ، مراحل متفاوت آموزشی را بدرستی تبین خواهد کرد. در صورتیکه در یک مرحله موفقیتی حاصل نشده باشد ، مرحله بعد که بر اساس مرحله قبل ایجاد شده است ، د توفیق چندانی ایجاد نخواهد کرد.
ارتباطات صمیمی با سایر فراگیران و مربیان الکترونیکی . استفاده از اتاق های گفتگو ، تالارهای مباحثه ، پیام های فوری و پست الکترونیکی در ایجاد ارتباط متقابل با فراگیران الکترونیکی بسیار موثر و کارساز خواهد بود.ایجاد کمیته های Online بطرز چشمگیری در عملکرد برنامه های آموزشی تاثیر خواهد داشت .
آموزش های الکترونیکی به فراگیران این امکان را خواهد داد تا هر فرد با توجه به مسایل و توانائی خود ، آهنگ یادگیری را خود مشخص نماید. در چنین مواردی ، فراگیران در صورتیکه به دلایلی ، چند روزی از سیستم استفاده ننمایند و از آموزش دور باشند ، پس از برطرف شدن مشکلات ، مجددا" قادر به ادامه آموزش خواهند بود. دوره های آموزشی مبتنی بر آموزش الکترونیکی دارای عناصر قابل کنترلی بوده که توسط کاربران استفاده می گردند. عناصر کنترلی فوق در کلاس ها ی آموزش معمولی استفاده نشده و با استفاده از آنان در آموزش های الکترونیکی ، فراگیران قادر به کنترل فرآیند آموزش ، خواهند بود. قابلیت تنظیم آهنگ آموزش توسط فراگیران یکی از دلایل مهم در رابطه با موثر بودن آموزش های الکترونیکی است .
