بخشی از مقاله
چکیده:
معماری پدیده ایی است ترکیبی که در عمل عرصه ایی را در بر می گیرد که ممکن است از یک دیدگاه کارکردی و از دیدگاه دیگر غیر کارکردی باشد. معماری به لحاظ خصلتی که دارد ، برعکس از جهان تجرید آغتز می کند و به عینیت می رسد. الگوهای خلق کالبد و فضای معماری امروزه بر نظریه های مختلفی استوار است، اما بطور کلی تجربه های شخصی هر فرد می تواند با ارزیابی موقعیت مکانی و زمانی بر ادراک محیطی و انتقال مفاهیم تاثیر گذار باشد. اولین ایده های معماری می تواند ار مسائلی کاملا تجریدی مانند مبانی پروژه، الگوهای هندسی یا دیاگرامهای تحلیل -کاربدی، متولد شوند. در نهایت فضای ساخته، محیط طبیعی مصنوع و فیزیکی است که در آن علاوه بر پرورش إهن، فعالیتهای طبیعی و بیولوژیکی انسان نیز صورت میگیرد.
مطالعه و بحث درباره ی تئوری معماری]ایران[ از اهمیت خاصی برخوردار است و در دریافتهای صحیح و اصیل از مساله هویت در رابطه با مفاهیم خاص فرم، نظم، ساختار در دامنه ی زمان و برداشت ها و بیانات منطبق با محیط، مکان و زمان می تواند بسیار پرچالش و دشوار تفسیر وبیان شود. در این نوشتار سعی خواهد شد با نگاهی خاص به مفاهیم معماری و چیستی و چگونگی این مفاهیم به خصوص در معماری ایران نزدیکتر گشته و چگونگی تاثیر آنها را بر آثار معماران در گذر زمان جستجو کرده با نگاهی خاص به بعضی ابنیه با کاربری خاص از جمله مسجد و تلاشی خواهیم کرد که با جستجو در صورت ظاهری مفاهیم معمارانه به حقیقت مفهومی که در کالبد، ساخته ی بشر در ادوار مختلف، اندکی هم که شده واقف گردیم. در این راه به مطالعه وبیان نظرات مختلف جمعی از معماران با جهان بینی و دیدگاه های گوناگون پرداخته شده و آنگاه یک جمع بندی نهایی در راستای عنوانی که بیان گشته صورت می پذیرد.
کلید واژگان: مفاهیم، الگوهای خلق فضای معماری، عناصر کالبدی، عناصر محیطی
مقدمه:
این نکته بسیار شایسته و قابل قبول خواهد بود که اصالت و جذابیت معماری هر دوره و هر منطقه را می توان در دلایلی خارج از آن نیز یافت و یا آنکه ریشه های شک یافتن و رشد آن را در فضایی مجزا جست و به بحث گذاشت و این موضوع هم در ایران و هم در دیگر کشورهای متوجه به مقوله معماری، قابل بررسی و بحث می باشد.به منظور دریافت معانی و بازشناخت مفاهیم اصیل معماری ، علی الخصوص معماری بومی به مثابه ی مقوله ای اساسی در معماری به دیدگاه و تعاریف گوناگون معماران به موضوع معماری می توان نگریست در گونه هایی مختلف،، چه در حوزه ی کاربری های ملموس و روزمره و چه در نگرش به مجموعه ایی از احساس و ادراک و الهام.معماران علی الخصوص معماران قرون اخیر و دانش آموختگان حوزه ی دانشگاه ها، به معماری به مثابه ی فرآورده ایی می نگرند که از دست و دانش آنها پا فرا نهاده است.
در عین حال باید که به این نکته توجه داشت که آدمی در هر زمان در جستجوی یافتن مبدا و هویتی بوده تا به اصالت و چیستی خویش واقف شود و در این حیطه هنر و معماری دلیلی است برای بیان آغاز و مبداء خویشتن خویش.در نوشته ی پیش رو نگاهی شده اجمالی به معانی و مفاهیمی که از طریق محیط به خصوص،ویژگیهای کالبدی معمارانه ی ساخته های انسان را به انسان القاء نموده به بیانی دیگر با نگاهی خاص به محیط مصنوع می تواند به اکتشاف سمبل ها و تناسبات و مشخصاتی که بیانگر جهان بینی و دریافت هنرمند معمار بانی شکل دهنده ی آن کالبد در موقعیت های خاص زمانی و اقلیمی و در واقع هویت و موجودیت معمارانه باشد، پرداخت.در قالب این متن سعی بر آن شده از زاویه ایی به معماری ایران نگریسته شود که بتوان آمیختگی بسیاری از دیدگاهها و هنرها را در قالب مرزهای مفاهیم فرم،نظم،زمان و ساختار و هویت مدون نمود.
- روش تحقیق
-در این مطالعه از روش فرضی-قیاسی - deductive- hypothectical/assumptive - استفاده گردیده و از موردپژوهی برای آزمون فرضیه ها کمک گرفته شده است.
-مرور متون و دیدگاههای مرتبط همراه با بررسی چشم انداز اندیشه ی صاحب نظران و جمع بندی دیدگاههای ایشان که به مفاهیم در راستای توجیه اصول حاکم بر ساخت معماری در گذشته و حال توجه داشته اند.
