بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیامهاي مؤثر بر خویشتنداري جنسی دانشآموزان پسر مقطع متوسطه به منظور تدوین محتواي مطلوب صورت گرفت. روش پژوهش حاضر پیمایشی- توصیفی میباشد. جامعه آماري این پژوهش شامل تمامی دانشآموزان پایههاي اول، دوم و سوم متوسطه در سال 1393 -94بودند. با روش نمونهگیري خوشهاي114 نفر از دانشآموزان در این پژوهش شرکت داده شدند که پرسشنامه محقق ساخته توسط آنان تکمیل شد. براي پاسخگویی به سوال پژوهش، به منظور شناسایی پیامهاي موثر بر خویشتنداري جنسی دانشآموزان پسر مقطع متوسطه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی - میانگین و انحراف معیار - استفاده شد.
براي تجزیه و تحلیل دادههاي فوق از نرم افزار اس پی اس اس 16 استفاده شد . پیامهاي مستخرج از منابع تربیت جنسی، در سیزده مؤلفه جاي گرفتند که نتایج پژوهش نشان داد مولفه هاي سیزده گانه از لحاظ میزان تأثیرگذاري بر خویشتن داري جنسی دانشآموزان پسر مقطع متوسطه در سطح مطلوب و نسبتا مطلوب قرار گرفتند که در این میان دانش آموزان پیامهاي مرتبط با مؤلفههاي»ترهیبی جسمی«، »ترهیبی اجتماعی«، »ترغیبی معنوي«، »عوامل مؤثر بر خویشتنداري« و »بهشت« را جزو مؤثرترین پیامها بر میزان خویشتنداري خود، عنوان کردند.
کلید واژه ها: پیام، خویشتنداري جنسی، محتوا، مقطع متوسطه.
مقدمه
موضوع تربیت؛ انسان است، که رسیدن او به تعالی و کمال - که هدف عالی آفرینش استبه ساز و کارهاي ویژه و پیچیدهاي نیازمند است. تربیت را میتوان رشد طبیعی و تدریجی و هماهنگ همه نیروها و استعدادهاي آدمی دانست - رهنما و همکاران، - 2 که یکی از مهمترین و در عین حال پیچیدهترین ابعاد آن، تربیت جنسی - غپطصهطأ2ک xکح - است - معرفاي، . - 39تربیت جنسی از موضوعهاي مهم در حوزه تربیت است و در چگونگی شکلگیري شخصیت انسان نقش مهمی داشته و بر افکار، عواطف و رفتارهاي وي تأثیرگذار است. در اهداف غایی آموزش و پرورش نیز »رشد همه جانبه شخصیت« مورد نظر است، براي رسیدن به این هدف، تربیت جنسی ضروري است - امین خندقی، ابراهیمی هرستانی، . - 243
پرداختن به بحث تربیت جنسی در دوره متوسطه داراي اهمیت زیادي است؛ چرا که دوره متوسطه از دوره هاي مهم و حساس و موثر در زندگی فردي و اجتماعی آدمی است که به سبب وضع زیستی، اجتماعی و روانی دانش آموزان، با سایر دورههاي تحصیلی مشترکات و ممیزاتی دارد. این دوره داراي طیف وسیعی است که دوران نوجوانی را در بر می گیرد و در انتهاي طیف به جوانی میرسد. در این دوره قسمت اعظم استعدادهاي خاص نوجوانان و جوانان بروز میکندوبه مرحله ادراك ارزشهاي اجتماعی، اقتصادي و معنوي میرسند؛ از این رو این دوره در نظامهاي تعلیم و تربیت کشورهاي مختلف جهان اهمیت زیادي دارد.
دورهاي که آموزش عمومی را به آموزش عالی پیوند میدهد و گروه کثیري را براي ورود به جامعه و بازار کار مهیا میکند؛ از این رو هر نوع نارسایی و خلل در این دوره مستقیماً بر عملکرد و کیفیت هر دو حلقه آموزش عمومی و عالی تاثیر بسزایی خواهد داشت - صافی، . - 9 از طرفی تربیت و آماده ساختن نوجوانان و جوانان یکی از مهمترین هدفهاي آموزش و پرورش است. به طوري که نمیتوان جامعهاي را یافت که از جوانان و مسائل آنان سخن نگوید و از آنها به عنوان عناصري مهم و ارزشمند یاد نکند - شعارينژاد، . - 27 از نظر اجتماعی روشن است که سرمایه واقعی هر جامعهاي همین نیروهاي نوجوانان و جوانانی هستند که آینده جامعه را میسازند و مشی آینده جامعه را ترسیم میکنند - نجفی، . - 12
یکی از مسائلی که در فرایند تعلیم و تربیت نوجوانان به عنوان یک چالش و دغدغه مهم واساسی محسوب می شود، بحث تربیت جنسی است. غریزه جنسی در دوره نوجوانی، تأثیرات نیرومند احساسات مربوط به تمایلات جنسی، جاي بسیاري از تصورات و مفاهیم ذهنی را میگیرد. بدون تردید، واقعه بلوغ از مهمترین رویدادها، و نوجوانی از حساسترین مراحل زندگی انسان است - نوابینژاد، . - 34دلیل مهم انحرافها و آسیبهاي جنسی، عدم برخورداري از مهارتهاي خویشتنداري و خودمهارگري است، یکی از مهمترین علل انحرافها، عدم برخورداري از صفات شخصیتی »تسلط بر خویشتن«؛ »خودمهارگري« خودکنترلی - ئپطصغپط سئکک - ؛ پرهیزکاري - تقوي - و خویشتنداريجنسی - عفت ورزي - است. اگر این صفات در انسان پایدار و ملکه نگردد، نمیتواند از لغزشها مصون بوده و بر خواستههاي نفسانی و تمایلات جنسی خود غلبه داشته باشد و در نتیجه، دچار انحراف و آسیب میشود - نورعلیزاده، . - 1388
از طرفی دیگر عفت و پاکدامنی جایگاه مهمی در نظام ارزشی اسلام و به ویژه در اخلاق جنسی دارند و همواره مورد تاکید واقع شده اند - طاهرپور، - 1389؛ تا جایی که حضرت علی - ع - در حکمت 474 نهج البلاغه مقام و جایگاه انسان عفیف را با مقام شهید در راه خدا مقایسه میکند و بیان میدارد: »پاداش مجاهد شهید در راه خدا، بزرگ تر از پاداش عفیف پاکدامنی نیست که قدرت بر گناه دارد و آلوده نمیگردد، همانا عفیف پاکدامن فرشتهاي از فرشتههاست - نهج البلاغه، ترجمه دشتی، . - 741 چنین جایگاهی براي عفت ناشی از گستردگی و شمولیت معنایی عفت است که تمام شئون و ابعاد وجود آدمی را در بر میگیرد. امام علی علیه السلام میفرماید: »شخص عفیف و خویشتندار زنا نمیکند« - آمدي، . - 256
مفهوم این روایت این است که نبود عفت موجب زنا می شود؛ چر ا که نتیجه عفت، مصونیت است - حرانی، . - 15 شواهد موجود بیانگر آن است که یکی از عوامل مشکلات جنسی، به ویژه هراس و بیزاري جنسی، به تجاوزها و سوءاستفادههاي جنسی، به خصوص در دوران کودکی و ضربه جنسی در سنین بالاتر بر میگردد - اسپنس، - 58 که علت اصلی آن هم به خاطر حاکم نبودن فرهنگ عفاف، بی مبالاتی، عدم آموزش مهارتهاي خودمهارگري و ضعف کنترل و نظارت در خانوادهها است. چنانچه سطح آموزش عمومی ارتقا نیابد و فقر فرهنگی بر جامعه سیطره داشته باشد؛ بحران جنسیت خواهد توانست تمام رگههاي جامعه را در برگرفته و ارزشهاي اجتماعی را تغیر دهد و اقشار انسانی را درگیر معضلات خود گرداند و به مرور زمان زیربناهاي ساختاري و هنجارهاي ارزشی جامعه را تهدید نماید - عبدالرحیمی، . - 1388
