بخشی از مقاله
مجتمع دخانیات تهران
1- تاریخچه کشت توتون
توتون کاری در استان تهران درسال 1318 بصورت پیمانکاری و ارباب و رعیتی شروع و مالکین قصبات به عنوان پیمانکاران طرف قرارداد دخانیات با کمک زارعین تحت سرپرستی خود اقدام به کشت توتون می نمودند .
پس از گذشت زمان و اجرای قوانین اصلاحات اراضی بتدریج زارعین صاحب زمین شده و خود راساً اقدام به انعقاد پیمان کشت توتون با دخانیات نمودند و توتونکاری رونق گرفت و مروجان کشت استخدام و به آموزش توتونکاران همت گماردند و واریته هایی همچون سامسون ، باسما ، تیکلاک ، و ترابوزان کشت اصلی است .
در سالهای اخیر با توجه به تغییر ذائقه مصرف کنندگان سیگار و ساخت سیگارتهای لوکس دو واریته توتون ویرجینیا و بارلی جایگزین واریته های گذشته شده است .
در باره دخانیات تهران :
مجتمع دخانیات تهران با فعالیت در حوزه های کشاورزی ، صنعت و بازرگانی دخانیان نظیر خرید و نگهداری توتون ، عمل آوری توتون و فروش محصولات دخانی با هدف تامین نیازهای اولیه صنعت دخانیات در زمینه تولید محصولات دخانی و تامین نیازهای مصرفی مردم منطقه در چارچوب سیاست جلوگیری از مصرف بی رویه کالاهای قاچاق و نامرغوب فعالیت می کند .
مجتمع دخانیات از قبل از اتقلاب تاکنون 10 مدیر به خود دیده که عباس علی تحویلداری، ابوالفضل جلالی ، بیوک بصیری ، دکتر حسن عابدی ، مرتضی قندی ، احمد منتظر ، عباسعلی معماریان ، سید محمد فتاحی ، مرتضی صدیقی و غلامرضا دینی از جمله آنها می باشند .
خرید توتون :
عملیات خرید در مکانی مخصوص بنام کمیسیون خرید صورت می گیرد که دارای شرائط ویژه ای برای اینکار می باشد کمیسیون خرید متشکل از رئیس کمیسیون ، ارزیاب ، انک نویس ، وزان ، توزین نویس و .... که هر یک دارای وظایف خاص می باشند .
خرید توتونکاری پیچیده ، فنی و بر اساس سیستم ویژه ای به دوش 11 درجه ای برای تیپ شرقی و 36 درجه ای ( بین المللی ) برای تیپ غربی صورت می گیرد .
وضعیت خرید توتون :
در سال زراعی 84 در مجموع تعداد 103 هزار و 994 عدل توتون معادل دومیلیون و
161 هزار و 842 هزار کیلوگرم به ارزش 22 میلیلرد و 647 میلیون و 895 هزار و 552 ریال از سه هزار و هشتصد توتونکار استان خریداری شد .
حوزه صنعت :
اداره خدمات فنی و مهندسی
اداره خدمات فنی و مهندسی مجتمع دخانیات تهران شامل بخشهای مختلفی از جمله ساختمان و تاسیسات برق و الکترونیک و صنایع و نوآوری و دفتر فنی می باشد .
حوزه بازرگانی :
حوزه بازرگانی مجتمع دخانیات با تعداد 32 نفر نیروی کار مجرب در دو بخش تدارکات و پخش و فروش فعالیت می نمایند اعم عملکرد یکساله این حوزه در سال 1384 بشرح ذیل می باشد .
1- واحد پخش و فروش:
این بخش با تعدا 250 نفر نیروی کار مجرب ( کارشناس فروش ، کارشناس و متصدیان مبارزه با قاچاق ، کارشناسان بازاریاب ، حسابدارن ، انباردار و کمک انباردار و غیره ) و با تعداد600 عامل فروش فعال و نیمه فعال ، فعالیت داشته و در سال 84 بالغ بر 80 هزار و 317 کارتن انواع کالای دخانیه و تنباکو با حدود 1850 برگ رسید انبار وارد انبارهای این مجتمع گردید و در نهایت با فروش به عاملین طی یک هزار و 80 برگه فروش از انبار خارج گردید.
در قسمت فروش نیز کارشناسان و بازاریابان این حوزه با تلاش بی وقفه و شبانه روزی اقدام به فروش تعداد 433 میلیون 375 هزار و 230 نخ انواع سیگارت به ارزش 50 میلیلرد و 896 میلیون و712 هزار و 362 ریال به عاملین فروش سیگار در سطح استان نموده اند .
2- واحد تدارکات
در این بخش نیز تعداد 60 نفر پرسنل فعال و سخت کوش ( مسئول تدارکات ، متصدی قراردادها و مناقصه و مزایده ، مامورین خرید و حسابدارا ن ) در زمینه انجام امور مختلف مربوط به خرید و فروش ، برگزاری استعلامات ، مناقصات و مزایده ها ، انعقاد قرارداد با پیمانکاران مختلف مشغول به انجام وظیفه می باشند اعم عملکرد این بخش در سال 84 در بحث مربوط به مناقصه.
الف) اقدام به برگزاری تعداد 70 مورد مناقصه عمومی در زمینه ساخت پالت چوبی ، جذب نیرو از طریق شرکتهای خدماتی ، خرید لیفتراک برقی ، گازرسانی خط 60 پوند مجموعه دخانیات ، مناقصه مربوط به تسمه نقاله و عایق کاری لوله و تاسیسات حرارتی کارخانه فرآوری سورک .
حوزه امور اداری و رفاه
1- صدور احکام مرخصی ، استحقاقی ، استعلاجی و بدون دستمزد ، 2- صدور احکام ارتقاء گروه تاسطح 11 تا مدرک تحصیلی لیسانس پس از تایید کمیته فرعی طرح طبقه بندی مشاغل ، 3- صدور احکام ارتقاء گروه تشویقی مشاغل ، رزمندگان ، آزادگان ، جانبازان ، گردان عاشورا. 4-
برقراری و قطع کمیته هزینه عائله مندی و حق اولاد . 5- افزایش و کاهش فوق العاده شغل، فوق العاده جذب مناطق محروم با رعایت مقررات مربوطه ، 6- صدور احکام انتصاب کارمندان در صورتیکه تغییر رسته و رتبه و رشته و تغییر محل خدمت و تنزل گروه آنان نگردد و پس از تایید کمیته فرعی ، 7- صدور احکام انتصاب در مشاغل سرپرستی تا سطح رئیس اداره در صورت داشتن احراز با تایید
کمیته فرعی ، 8- صدور احکام بازنشستگی کارمندان واجد شرایط تا سطح رئیس اداره ، 9- هماهنگی با سازمان بازنشستگي در خصوص برقراري حقوق بازنشستگان ،10- صدور حکم تغيير محل جغرافيايي کارمندان تا سطح رئيس،11- صدور احکام پايه سنوات اعم از کارگران دائم و قراردادي،12- صدور احکام بازخريدي کارگران فصلي دائم به تعداد 39 نفر، 13- صدور احکام بازنشستگي کارمندان و کارگران دائم به تعداد 35 نفر،14-صدور احکام ترويجي ،پايه سربازي، حق حضور در جبهه، سنوات،رتبه،15- صدور احکام نقل و انتقال کارگران پس از موافقت مديران مبدأ و
مقصد،16- تهيه فرم کميته جهت اجراء طرح طبقه بندي مشاغل کارگران، 17- امحاء پرونده هاي راکد با نظارت سازمان اسناد ملي.
امور مالي:
فعاليت هاي اداره امور مالي مجتمع ذخانيات در سال 84 به شرح زير است:
1- صدور اسناد کارپردازي در سال 84 2- تبديل حساب پروژه به دارايي با گردش بيش از 53 ميليارد ريال،3- بررسي خريد توتون و ثبت رسيد ها و حواله هاي انبار مواد خام، انبار نهاده ،انبار کالاي مانيپوله و انبارهاي فني،برقي،مکانيک،رستوران، ترابري، سوخت، ملزومات و غيره....
4- جمع آوري اطلاعات کامل و شناسايي مراکز هزينه جهت اجرايي کردن سيستم حسابداري صنعتي،5- انجام انبارگرداني ميان دوره اي در سال 84،6- سازماندهي انبارهاي مربوط به پروژه ريدرائينگ و شناسايي کليه اقدام چيني و ثبت در سيستم هاي مالي و اموال ،7- سازماندهي و نحوه پرداخت حقوق کارمندان بازنشسته و ايجاد حساب سپهر بانک و واريز کليه وطالبات به حساب بازنشسته ها،8- محاسبات پرداخت مطالبات مربوط به مرخصي سوخت شده سنواتي بازنشستگان،9- پرداخت مطالبات ناشي از اجراي طرح طبقه بندي کرگران دائم و قراردادي مجتمع دخانيات،10- بازخريد شده مجتمع،11- ايجاد و راه اندازي سيستم هاي مالي و حقوق و دستمزد و رفع عيب سيستم هاي مالي و حقوق دستمزد به رفع عيب سيستمهاي انبارهاي در سطح کليه واحدهاي تابعه مجتمع دخانيات تهران.
فعاليت هاي اداره دخانيات توليد و فروش مي باشد.
حسابهاي که اداره به آن سر و کار دارند عبارت است از : حساب بانکي ، بدهکاران، بستانکاران، خريد و فروش
فعاليت هاي که اداره دخانيات دارد پس از انجام حسابداري (روزانه)، وارد سيستم مکانيزه مي شود.
تاریخچه
پس از تهاجم پرتغاليها به جنوب ايران و اشغال جزيره هرمز و بندرعباس، توتون وتنباكو وارد ايران گرديده و در زمان شاه عباس صفوي كشت تنباكو از نواحي جنوب به صفحات مركزي، شرق و شمال غربي ايران گسترش يافت در سال 1875 ميلادي، شخصي به نام ) استپان ( كه درگيلان به نام حكيم فانوس معروف بوده است، نوعي خاص از بذرتوتون به نام ((سامسون )) را از تركيه به گيلان آورد وكشت نمود.پس از آن، بذر توتون به مازندران برده شد. و با توزيع آن بين چند كشاورزكشت توتون درآن منطقه رواج يافت.
هم اكنون مناطق عمده اي از استان گيلان، مازندران وگرگان و آذربايجان زيركشت توتون قراردارد.
جدول زير ميزان متوسط سطح زيركشت و توليد توتون سيگارت، توتون چپق و تنباكوي كشور را در ده ساله جدول زير ميزان متوسط سطح زيركشت و توليد توتون سيگارت، توتون چپق و تنباكوي كشور را در ده ساله
75 – 1365 نشان مي دهد:
نوع محصول سطح زيركشت (هكتار) ميزان محصول (تن/ يكسال)
توتون سيگارت 13100 14100
توتون چپق 1400 1100
تنباكو 2400 2800
مناطق عمده كشت توتون سيگارت عبارتند از:
گيلان: رشت ، فومن ، صومعه سرا، بازارجمعه، كسماء، طاهرگوراب، آستارا، بندرانزلي، تالش و....
مازندران:گرگان، بهشهر، نكاء، مينودشت، ساري، علي آباد و....
آذربايجان غربي: اروميه، خوي، سلماس، مهاباد، قره ضياءالدين و....
مناطق عمده كشت تنباكو عبارتند از:
اصفهان، خراسان، فارس، بوشهر، كاشان، شاهرود و.....
مناطق عمده كشت توتون چپق عبارتند از:
كردستان: سقز، سنندج، مريوان و بانه.آذربايجان غربي: اشنويه، نقده و سردشت. درسال 1294( ه .ش ) قانون انحصار دخانيات به مجلس تقديم شد و در سال 1314 (ه.ش) به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد و رسما" توليد توتون وتنباكو، خريد و فروش آن، ساخت سيگارت و توزيع آن در انحصار دولت - شركت دخانيات ايران– قرارگرفت.
اولين كارخانه سيگارتسازي درپنجم مهرماه 1316 (هش) درمحل فعلي شركت دخانيات واقع درتهران – خيابان قزوين احداث گرديد.
پس ازآن به تدريج رو به توسعه وگسترش نهاد كه از نظرتكنولوژيكي رشد كيفي قابل ملاحظه اي داشته است. بويژه در چند سال اخير با بهره گيري از ماشين آلات مدرن مخصوص اين صنعت درمنطقه گيلان، شركت دخانيات توانسته است خود را با تكنولوژي روز مجهز نمايد.
واردات
شرکت دخانیات ایران در راستای برنامه‌های کلان دولت جمهوری اسلامی ایران به منظور تأمین بخشی از نیازهای بازار مصرف کشور که در داخل امکان تولید آنان میسر نمی‌باشد و در راستای شفافیت هر چه بیشتر تجارت انواع محصولات دخانیات، مسئولیت نظارت بر رعایت استانداردهای کیفی و ظاهری اقلام وارداتی را جهت حفاظت از حقوق مصرف‌کنندگان بر عهده دارد.
با رعایت استانداردهای ظاهری محصولات وارداتی، شامل:
• الصاق هالوگرام
• چاپ پیام بهداشتی
• ثبت مشخصات کیفی
واردات هر نوع محصولات دخانی اعم از سیگار، توتون پیپ و تنباکوی خارجی به کشور آزاد می‌باشد.
طی سالیان اخیر شرکت دخانیات ایران ضمن عقد قرارداد با شرکتهای معتبر سیگارت‌سازی نظیر بی.ای.تی، جی.تی.آی، کوریاتوباکو و امپریال نسبت به تولید مشارکتی برخی مارک‌های تجاری پرمصرف اقدام نموده و سایر مارک‌های تجاری نیز از طریق نمایندگی‌های معتبر و واردکنندگان مجاز صورت می‌پذیرد.
کشور ایران به علت شرایط اقلیمی خاص و مناسب از دیرباز به عنوان یکی از مناطق مستعد جهت کشت انواع توتون سیگارت، تنباکو و توتون چپق و نیمکوب محسوب می‌گردد.
تنباکوهای اصیل ایرانی شهرتی جهانی داشته و سالانه مقدار متنابهی از این محصول به کشورهای مختلف دنیا ارسال می‌گردد. کشورهای حوزه خلیج فارس، لبنان، سوریه، عراق و... از جمله مصرف‌کنندگان عمده این محصول می‌باشند.
توتون‌های مرغوب کشت شده در ایران شامل انواع توتون‌های تیپ شرقی نظیر باسما، تیکلاک، توتون‌های نیمه شرقی نظیر ترابوزان و توتون‌های تیپ غربی نظیر ویرجینا و بارلی است که سالانه مقدار انبوهی از انواع توتون‌های کشاورزی و عمل‌آوری شده شرکت دخانیات
به مناطق و کشورهای مختلف دنیا نظیر آسیای میانه، اروپا و ... ارسال می‌گردد.
در حال حاضر کشت و عمل‌آوری توتون‌های مرغوب ایرانی جهت استفاده در محصولات تولیدی کمپانی‌های معتبر دنیا در قالب عقد قراردادهای همکاری مشترک در سرلوحه اقدامات شرک دخانیات ایران قرار گرفته است.
