بخشی از مقاله
در اين فصل با توجه به موضوع تحقيق، اهداف ومرور پيش نگاشته‌ها به انتخاب روش تحقيق تعيين متغيرها و فرضيات تحقيق پرداخته مي‌شود. هدف از انتخاب روش تحقيق آن است كه مشخص شود چه شيوه‌اي اتخاذ گردد تا هرچه سريع، دقيق وآسانتر به اهداف مورد نظر و پاسخ پرسش‌هاي تحقيق دست يافت. علاوه بر اين در اين فصل به تشريح جامعه آماري، تعيين حجم نمونه، اعتبار روايي و روشهاي تجزيه و تحليل اطلاعات پرداخته مي‌شود.
2-1 نوع و روش تحقيق
تحقيق حاضر از نوع كاربردي و به روش توصيفي، همبستگي مي‌باشد، همچنين اختلاف ميانگين‌ها نيز مقايسه ميگردد. اين تحقيق علاوه بر شناسائي نيازهاي آموزشي و ترويجي توتون كاران استان كردستان ، همبستگي بين متغيرهاي مستقل و وابسته و معني‌دار بودن اختلافات بين ميانگين متغيرهاي مستقل ونيز پيش‌گوئي تغييرات متغير وابسته بر اثر تغييرات متغيرهاي مستقل را مورد مطالعه قرار مي‌دهد.
3–1 شيوه اجراي تحقيق
تحقيق حاضر به شيوه ميداني و با استفاده از پرسشنامه براي شناسايي نيازهاي آموزشي وترويجي توتون كاران استان كردستان صورت صورت گرفته است. در اين تحقيق تعداد 175 نفر از توتون كاران استان كردستان از طريق نمونه‌گيري تصادفي انتخاب گرديدند و پرسشنامه‌هاي تحقيق توسط آنها تكميل شده كه بعد از جمعآوري اطلاعات، كار استخراج و تجزيه و تحليل داده‌ها صورت پذيرفت.
4 –1 جامعه آماري
جامعه آماري مورد بررسي در اين تحقيق شامل كليه كشاورزاني است كه در سال زراعي 83-1382 اقدام به كشت توتون در استان كردستان نموده اند وهمچنين طرف قرار داد با مجتمع دخانيات كردستان مي باشند كه برهمين 1038 نفر از توتون كاران جامعه آماري مارا تشكيل مي دهند كه از اين تعداد 657 نفر توتون بارلي و تعداد 381 نفر توتون باسما توليد نموده اند.
5 –1جمعيت مورد مطالعه
جمعيت مورد مطالعه شامل نمونه منتخب از جمعيت مورد نظر است كه با توجه به محدوديت‌هاي تحقيق و گستردگي جغرافيايي و پراكندگي جمعيت مزبور در سطح استان كردستان و نيز به علت عدم دسترسي به تمام آنان در مدت زمان انجام تحقيق، تعداد 175 نفر ازتوتون كاران در سطح استان برگزيده شدند تا پرسشنامه‌هاي تنظيمي توسط آنان تكميل گردد.
6 –1روش نمونه‌گيري
در اين تحقيق به منظور انجام نمونه‌گيري از ميان جامعه آماري موجود از روش نمونه‌گيري تصادفي استفاده گرديد. اگر در انتخاب نمونه ها براي هر يك از افراد جامعه محدود، شانس و احتمال مساوي در نظر گرفته شود آن را نمونه تصادفي ساده مي نامند . براي بدست آوردن يك نمونه تصادفي ساده كافي است كه براي كليه افراد احتمالات مساوي منظور شود.
در اين روش به هريك از واحد هاي جامعه مورد نظر احتمال انتخاب داده مي شود و انتخاب يك واحد به هيچ شكل در انتخاب ساير اعضاي جامعه تاثير ندارد. ( ازكيا، 1382)
نمونه تصادفي ساده موقعي بكار برده مي شود كه اولاً اختلاف بين افراد جامعه زياد نباشد (واريانس كم باشد) به عبارت ديگر افراد نسبت به هم همگن باشند و ثانياً اطلاع قبلي درباره افراد جامعه نداشته باشيم. روش انتخاب نمونه در آمار گيري تصادفي ساده به صورت قرعه كشي يا استفاده از جدول اعداد تصادفي صورت مي گيرد كه دراين تحقيق از روش قرعه كشي استفاده گرديده است.
7 –1تعيين حجم نمونه
با توجه به اين كه تمامي افراد جامعه را نمي‌توان مورد مطالعه قرار داد، تعدادي نمونه كه خصوصيات جامعه آماري را داشته باشند انتخاب ميگردد. در اين تحقيق نحوه تعيين حجم نمونه بر اساس فرمول كوكران مي‌باشد.
براي محاسبه فرمول كوكران احتياج به پيش برآورد واريانس است بنابراين تعداد 20 نمونه مقدماتي انتخاب گرديد كه انحراف معيار صفت مذكور( دفعات تماس با مروج ) برابر با 725/0 محاسبه گرديد و فاصله حدود اطمينان نيز براي اطمينان بيشتر برابر با 1/0 در نظر گرفته شد كه بر اين اساس، حجم نمونه برابر 175 نفر محاسبه گرديد.
8 –1 متغيرهاي تحقيق
متغير وابسته اين تحقيق ميزان نيازهاي آموزشي توتون كاران در استان كردستان مي باشد، كه اين مقياس از طريق حاصل جمع جبري 16 شاخص بر اساس طيف ليكرت سنجيده خواهد شد. همچنين درتحقيق حاضر 17 متغير مستقل وجود دارد كه شامل: سن، جنسيت، وضعيت تاهل تعداد فرزندان، سطح تحصيلات، شغل اصلي، سطح زير كشت توتون، سابقه كشت توتون ، نوع مالكيت ميزان درآمد سالانه از كشت توتون، استفاده از تسهيلات حمايتي شركت دخانيات، تعداد دفعات تماس با مروج دخانيات، تعداد دفعات شركت در كلاس هاي آموزشي ـ ترويجي، بازديد از مزارع نمونه استفاده از مجلات و نشريات ترويجي، استفاده از فيلم هاي آموزشي و عضويت در تعاوني يا تشكلهاي توتون كاران مي باشند.
9 –1روش جمعآوري اطلاعات
در تحقيق حاضر براي جمعآوري اطلاعات از دو روش عمده يعني روش كتابخانه‌اي، اسنادي و ميداني استفاده شده است.
در روش اسنادي و كتابخانه‌اي ابتدا به منابع رايانه‌‌اي مراجعه و پس از انتخاب منابع مورد نظر نسبت به تهيه، ترجمه و فيش‌برداري اقدام گرديد در اين تحقيق بررسي جامعي در اسناد و مدارك صورت گرفت تا ضمن تحكيم پايه‌هاي نظري تحقيق از نتايج بررسي‌هاي مشابه در خصوص موضوع تحقيق استفاده گردد.
در روش ميداني تنها وسيله مورد استفاده پرسشنامه مي‌باشد. براي دستيابي به اطلاعات مورد نياز در تحقيق با استفاده از مباني نظري تحقيق و فرضيات تحقيق پرسشنامه اي حاوي 27 سئوال تهيه گرديده است. اين پرسشنامه داراي سئوالات باز و بسته مي باشد كه در سئوالات، ويژگيهاي شخص پاسخگو و ميزان نيازهاي آموزشي ـ ترويجي توتون كاران مورد سنجش قرار گرفته است. براي سنجش طيف پاسخهاي مربوط به نظر خواهي در پرسشنامه از طيف ليكرت استفاده شده است كه در آن پنج گزينه خيلي كم، كم ، متوسط، زياد و خيلي زياد مد نظر قرار گرفته است.
10 –1 روايي Validity
به منظور تعيين روايي پرسشنامه، از نقطه نظرات و پيشنهادهاي اساتيد گروه ترويج و آموزش كشاورزي، محققان و كارشناسان شركت دخانيات استفاده گرديد و پس از اصلاحات لازم، اطمينان حاصل شد كه سؤالات مطرح شده توانايي و قابليت اندازه‌گيري محتوي و خصوصيات مورد نظر در تحقيق را دارا مي‌باشند.
11 - 1 اعتبار Reliability
براي سنجيدن اعتبار پرسشنامه‌هاي تهيه شده، به وسيله يك تحقيق مقدماتي
(Pilot test) تعداد 15 نسخه از آن توسط توتون كاران تكميل گرديد كه پرسشنامه‌هاي تكميل شده با استفاده از نرم‌افزار spsswin و ضريب كرنباخ آلفا مورد سنجش قرار داده شد كه نتايج حاصله از ضريب كرنباخ آلفا براي پرسشنامه مربوطه برابر 89 درصد گرديد.
12 –1 ضريب كرنباخ آلفا
آزمون كرنباخ آلفا نشان مي‌دهد كه سؤال‌هاي آزمون تا چه حد توانايي يا خصيصه واحدي را اندازه مي‌گيرد به طور كلي ضريب كرنباخ آلفا همساني دروني يا ثبات دروني را ارزشيابي مي‌كند كرنباخ براي برآورد همساني دروني آزمون فرمول ذيل را پيشنهاد كرده است.
در نهايت اعتبار يا ضريب به دست آمده براي پرسشنامه‌هاي مربوط به توتون كاران استان كردستان برابر 89/0 بدست آمد كه مي‌‌توان اظهار كرد كه پرسشنامه‌هاي تحقيق از اعتبار خوبي برخوردار مي‌باشند.
13 –1فرضيات تحقيق
فرضيه تحقيق حدس بخردانه در باره رابطه بين دو يا چند متغير است فرضيه ها به صورت جمله اخباري بيان مي شود و نشانگر نتايج مورد انتظار است. يك فرضيه هيچ گاه اثبات و يا ابطال نمي شود ، بلكه بر اساس داده هاي به دست آمده فقط تائيد يا رد مي شود(سرمد و ديگران ،1376 )
1ـ بين سن توتون كاران و ميزان نيازهاي آموزشي آنان رابطه معني داري وجود دارد.
2ـ بين توتون كاران زن و مرد از نظر ميزان نيازهاي آموزشي اختلاف معني داري وجود دارد.
H1: 12
H0: 1=2
3ـ بين توتون كاران متاهل و مجرد از نظر ميزان نيازهاي آموزشي اختلاف معني داري وجود دارد
H1: 12
H0: 1=2
4ـ بين تعداد فرزندان افراد توتون كار و ميزان نيازهاي آموزشي آنان رابطه معني داري وجود دارد.
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
5ـ بين سطح سواد توتون كاران و ميزان نيازهاي آموزشي آنان رابطه معني داري وجود دارد.
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
6ـ شغل اصلي توتون كاران بر ميزان نيازهاي آموزشي آنان تاثير گذار است.
H1: 12 … H0: 1=2 = …
7ـ بين سطح زير كشت توتون و ميزان نيازهاي آموزشي توتون كاران رابطه معني داري وجود دارد
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
8ـ بين سابقه فعاليت در زمينه كشت توتون و ميزان نيازهاي آموزشي توتون كاران رابطه معني داري وجود دارد.
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
9ـ نوع مالكيت اراضي زراعي( توتون ) بر ميزان نيازهاي آموزشي توتون كاران تاثير گذار است
H1: 12 … H0: 1=2 = …
10ـ بين ميزان درآمد ساليانه توتون كاران و ميزان نيازهاي آموزشي آنان رابطه معني داري وجود دارد
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
11ـ بين توتون كاراني كه از تسهيلات حمايتي شركت دخانيات استفاده نموده اند و سايريني كه استفاده نكرده اند از نظر ميزان نيازهاي آموزشي اختلاف معني داري وجود دارد.
H1: 12
H0: 1=2
12ـ بين تعداد دفعات تماس مروج با توتون كاران و ميزان نيازهاي آموزشي توتون كاران رابطه معني داري وجوددارد.
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
13ـ بين ميزان دفعات شركت توتون كاران در كلاسهاي آموزشي در زمينه كاشت، داشت و برداشت توتون و ميزان نيازهاي آموزشي آنان رابطه معني داري وجود دارد.
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
14ـ بين تعداد دفعات بازديد توتون كاران از مزارع نمونه توتون و ميزان نيازهاي آموزشي آنان رابطه معني داري وجوددارد.
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
15ـ بين ميزان استفاده توتون كاران از نشريات و مجلات آموزشي – ترويجي و ميزان نيازهاي آموزشي آنان رابطه معني داري وجوددارد.
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
16ـ بين ميزان استفاده توتون كاران از نمايش فيلم هاي آموزشي – ترويجي در خصوص كشت توتون و ميزان نيازهاي آموزشي آنان رابطه معني داري وجوددارد.
H1 : -1r1 r0
H0: r=0
17ـ بين توتون كاراني كه عضو تشكل ها يا تعاوني توتونكاري مي باشند با سايريني كه عضو نمي باشند از نظر ميزان نيازهاي آموزشي اختلاف معني داري وجود دارد.
H1: 12
H0: 1=2
14 –1 روشهاي تجزيه و تحليل آماري
در اين تحقيق پس از جمعآوري و دسته‌بندي داده‌ها از روش آمار توصيفي و استنباطي استفاده گرديده است كه در ذيل به ويژگي هر يك از آنها پرداخته مي‌شود.
الف) آمار توصيفي
آمار توصيفي به توصيف افراد گروه خاصي كه مورد مشاهده قرار گرفته‌اند محدود مي‌شود و در مورد افراد خارج از اين گروه هيچ‌گونه نتيجه‌گيري نمي‌گردد. در قسمت آمار توصيفي اين تحقيق ابتدا جداول توزيع فراواني تهيه گرديد و سپس مواردي چون فراواني، درصد فراواني، فراواني تجمعي، ميانگين، ميانه، نما (مد)، انحراف معيار محاسبه گرديدند.
ب) آمار استنباطي
در تحليل استنباطي هدف آن است كه بر اساس مطالعات انجام شده در مورد نمونه‌ها نتايجي در مورد جامعه به دست آيد در بخش آمار استنباطي از آماره‌هاي نظير ضريب همبستگي اسپيرمن آزمون من – وايت‌ني، آزمون كروسكال واليس و رگرسيون چند متغيره استفاده گرديد كه به برخي از خصوصيات و ويژگيهاي آزمون‌هاي انجام شده در ذيل اشاره ميگردد.
ضريب همبستگي رتبه‌اي اسپيرمن به عنوان ساده‌‌ترين نوع تحليل همبستگي شناخته شده است. وقتي جهت متغيرها به جاي اندازه‌هاي فاصله‌‌اي يا نسبي به صورت اندازه‌هاي رتبه‌اي بيان شوند از اين ضريب استفاده مي‌شود اين ضريب شاخصي براي تعيين نوع همبستگي و ميزان درجه رابطه بين صفات مي‌باشد و مقدار آن نيز بين 1 و 1- در نوسان است. همبستگي مثبت و كامل برابر 1+ است يعني در ازاي افزايش هر واحد به يكي از متغيرها واحدي متناسب با آن به متغير ديگر افزوده مي‌شود. همبستگي كامل و منفي برابر 1- است يعني اين كه در ازاي افزايش هر واحد به يكي از متغيرها واحدي متناسب با آن از متغير ديگر كاسته مي‌شد و بالاخره اين كه فقدان كامل همبستگي برابر صفر مي‌باشد.
در مواقعي كه داده‌هاي آماري به صورت كيفي غير اسمي يعني در مقياس ترتيبي بيان شده باشد براي مقايسه دو ميانگين از دو گزاره مختلف، از آزمون من وايت ني استفاده مي‌‌كنيم در واقع اين آزمون در مقابل حالت دوم آزمون t استودنت قرار دارد.
اساس و پايه اين آزمون رتبه دادن به متغيرها است، در واقع هدف اين آزمون آن است كه معلوم شود آيا دو جامعه از لحاظ وضع تمركز با هم فرق معني‌‌داري دارند و يا اين كه اختلاف موجود بر اساس شانس و تصادف به وجود آمده است.
هنگامي كه تعداد گروههاي مورد مقايسه بيش از دو تا و متغيرها رتبه‌اي باشند از آزمون كروسكال واليس استفاده ميگردد. اين آزمون مكمل آزمون من – وايت ني و جايگزين رتبه‌اي آزمون F مي‌باشد. كارآيي اين آزمون در حدود 95 درصد آزمون F است و محدوديت كمتري دارد و متفاوت بودن يا نبودن بيش از دو گروه مستقل را از لحاظ رتبه‌بندي مورد ارزيابي قرار مي‌دهد.
براي بررسي اثر جمعي متغيرهاي مستقل تحقيق بر متغير وابسته از روش رگرسيون چند متغيره استفاده ميگردد اهميت اصلي رگرسيون چند متغيره در تبين بكارگيري همزمان روابط و تأثيرات متغيرهاي مستقل با متغير وابسته است. در رگرسيون چند متغييره مقادير يك متغير (Y ) توسط مقادير دو يا چند متغيير ديگر (X1, X2, … ) برآورد مي شود
جدول 1-1 : بررسي آمار تحليلي مورد استفاده براي فرضيه هاي تحقيق
