بخشی از مقاله
سازمانهای مجازی
سرعت شاید مهمترین ثروت در هزاره سوم و عصر جدید موسوم به عصر اطلاعات باشد. برای کاستن زمان پاسخگویی و بهبود انعطاف‌پذیری، باید شکل کاملا جدیدی از سازمانها بوجود آیند. سازمانهای مجازی که امروزه با سرعت بالایی در حال شکل‌گیری هستند می‌توانند پاسخی به این نیازهای جدید باشند.
تحول الکترونیکی به طرق مختلف تجارت را تغییر داده است . ساختارهای سازمانی سنتی ، دیگر نمی‌توانند با این تحولات سازگار باشند. سرعت روز افزون جهانی سازی و تغییرات شدید ، نیازمندی به یک ساختار تجاری که بتواند این شرایط را به بهترین وجه بکار گیرد، حیاتی ساخته است. عدم توجه بسیاری از شرکتها به این شرایط جدید باعث ورشکستگی آنها شده است. بازار جدید نیازمند سازگاری مداوم و واکنشهای فوری است. سرعت هم‌اکنون یک شاخص رقابتی است و در نتیجه مدل قدیمی و کلاسیک تجارت رنگ خواهد باخت.
امتیازات رقابتی گذشته دیگر دوام ندارد، استراتژیهای مبتنی بر هزینه به سختی باقی مانده و دوام می‌آورند. سازمانها و شرکتهایی که در یک سازمان حجم وسیعی از فعالیتها را انجام می‌دادند، جای خود را به شرکتهای کوچکی داده‌اند که برای جلب رضایت مشتریانشان روی فعالیت خاصی متمرکز شدهاند.
در بازار و عصر جدید سازمانهایی که از دانش، افراد متخصص و فناوریهای روز به خوبی استفاده نمایند موفق‌تر هستند. کوچک شدن، مهندسی مجدد و تمرکز، برخی از رویکردهایی هستند که شرکتها برای شناسایی فعالیتهای بدون ارزش افزوده روی آنها حساب می‌کنند. فعالیتهای اقتصادی شبکه‌ای و تبادل اطلاعات اقتصادی فواید زیادی را برای استراتژی منبع یابی بیرونی به ارمغان آورده است.
طبق تعریف سازمانهایی که دارای سرمایه‌های غیر ملموس مشخص بوده و از مرزهای سنتی فراتر رفته‌اند، سازمانهای مجازی نام دارند. چنین سازمانهایی در تجارت خو
د از شرکای خارجی استفاده می‌کنند، که به آنها دست اندرکاران سازمان مجازی می‌گویند.
در حقیقت یک سازمان مجازی یک سازمان مبتنی بر شبکه است. برای اینکه یک سازمان خود را از ساختار موجود خارج ساخته و به حالت مجازی درآید نیازمند تغییرات سازمانی و تجدید ساختار در فرآیندها و عملکردهای سازمانی است که این امر با توجه به مقاومت طبیعی افراد در مقابل تغییر بسیار مشکل خواهد بود.
با تعریف کامل‌تری می‌توان بیان کرد که سازمان مجازی یک نوع خاصی از سازمان شبکه‌ای است که با استفاده از آخرین فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی مانند اینترنت واینترانت مراودت و همکاری با اشخاص و سازمانهای دیگر را خارج از فضا، زمان و مرزهای سازمانی امکان پذیر می‌سازد.
ویژگیهای سازمانهای مجازی
• مبتنی بر اطلاعات است.
• غیرمتمرکز است ولی از نظر فناوری شدیدا متمرکز عمل می‌کند.
• تمرکز فعالیتهای سازمان مجازی حول شایستگی‌های منحصر به فرد آن می‌باشد.
• انعطاف‌پذیر، چابک و سریعا قابل انطباق است.
• سرمایه‌گذاری‌های آن بهینه بوده و هزینه‌های سربار در آن حذف می‌شود.
• خلاق، پویا، سازگار و همراه با ساختاری مجازی مبتنی بر کار گروهی است.
اهداف عمده سازمانهای مجازی
• بهره‌برداری به موقع از انواع منابع موجود در بازار به منظور ارتقاء کیفیت و افزایش ارزش محصول
• به کارگماردن نیروی کار متخصص از هر قشر، طبقه، تخصص و ملیت
• ایجاد نظارت درونی و خود جوش که تنها از محیطی بدون ابهام، قدرتمند و دارای اصول اجرایی مشترک و اعتماد قلبی و واقعی بر می‌آید.
عنوان : سازمان مجازي
نویسنده : ابراهيم محمدي قراسوئي
كلمات كليدي : برون سپاري، سازمان شبكه¬اي، اداره مجازي، سازمان بدون مرز، مباني سازمان و مديريت
از جهت لغوی واژه مجازی از مباحث كامپیوتر عاریت گرفته شده است. در كامپیوتر به حافظه¬ای كه بیشتر از ظرفیت حافظه واقعی باشد، حافظه مجازی می¬گویند. در مطالعات سازمان نیز به همین سیاق و با توجه به این كه این نوع سازمان از منابع بیرونی كه واقعا متعلّق به خودش نیست، به وجود آمده است، آن را سازمان مجازی نامیده¬اند. یعنی سازمانی كه موجودیّت و اجزای تشكیل‌دهنده آن، متعلّق به سازمان¬های دیگر است و به‌خودی‌خود، موجودیّتی ندارد.
تعاریف مختلفی از سازمان مجازی شده است، كه نشان‌گر تازگی موضوع و عدم توافق صاحبنظران در این زمینه است:
سازمان مجازی، تلفیقی از گروه¬ها و واحدهای پراكنده است؛ كه با كمك شبكه¬های ارتباطی، به‌هم پیوند خورده¬ و تشكّل جدیدی را به‌وجود آورده‌اند.
شكلی از ارتباطات است كه به كمك شبكه¬های جهانی و هوش مصنوعی تكامل یافته است.
شبكه¬ای از سازمان¬ها كه اثربخشی آن، بیش از سازمان¬های بزرگ و مستقل است؛ اگرچه خود، موجودیّت مستقلی ندارد؛ یعنی سازمان مجازی، سازمانی تخیّلی است، كه خود وجود ندارد؛ بلكه دیگر سازمانها به آن موجودیت می¬دهند.
الگویی برای ایجاد تعامل و مراودات¬ جمعی میان گروه¬های كاری و كاركنانی كه در محیط¬های دور از هم پراكنده¬اند؛ كه امكان اثر¬بخشی تلاش-های جمعی و گروهی را فراهم می¬آورد و ساز و كارهای ارتباطی(شبكه¬ها و وسایل ارتباطات از راه دور)، آنها را به‌هم پیوند می¬دهند.
شبكه¬ای موقت از سازمان¬ها و واحدهای مستقل(تولید¬كنندگان، مشتریان و حتی رقبا) است؛ كه با كمك فن¬آوری اطلاعات، با یكدیگر در زمینه مهارتها، هزینه¬ها و دسترسی پیدا كردن به بازارها، باهم مشاركت می¬كنند.
رعت گردهم می¬آیند.
سازمانهای مجازی، در واقع نوعی از سازمانهای شبكه¬ای هستند، كه فاقد هسته مركزی دائمی‌اند.
یكی از روندهای مهمی كه از دهه 90 میلادی آغاز شده، این است كه بسیاری از شركت¬های مشهور، فعالیّت¬های خود را بر روی كارهایی متمركز كرده¬اند كه در آنها مهارت¬های بسیاری دارند و بقیّه كارها را به شركت‌های دیگر واگذار كرده¬اند. این سازمان¬ها ساختار خود را به صورت یك شبكه پویا تنظیم كرده و برحسب نیاز خود، با شركت¬های مختلف قرارداد می-بندند. این سازمان¬¬ها، با توجه به نیازهایی كه پیوسته تغییر می¬كنند، بخش‌هایی را به شبكه افزوده یا از آن كم می¬كنند؛ به‌طوری‌كه وظایف اصلی سازمان در سازمان¬های مختلف پراكنده شده یا به افراد مختلف واگذار می¬گردد.
در این ساختار، كارهای سنّتی سازمان¬ها؛ مانند فروش، حسابداری و تولید، زیر یك س
قف انجام نمی¬شود؛ بلكه به‌وسیله سازمان¬های پراكنده از یكدیگر صورت می¬گیرد؛ این سازمانهای پراكنده، به‌وسیله كانال¬ها، شبكه¬ها و وسایل الكترونیكی، به یك دفتر مركزی برای هماهنگی و كنترل، مرتبط می‌شوند.
سازمانی كه اغلب قریب به اتفاق فعالیت¬های خود را به سازمان¬های بیرونی واگذار كرده است، سازمان مجازی كامل است. سازمان¬های پارندی (Modular) سازمان¬های شبكه¬ای (Network) و سازمان¬های بدون‌مرزی (Barrier-Free)، همه، روایات متفاوتی از مقوله¬ای واحد، به‌نام سازمان مجازی هستند.
سازمان¬های مجازی، نمونه¬ای از سازمان¬های آینده هستند كه در آنها پیچیدگی، وسعت و حجم عملیات، به‌گونه¬ای است، كه دیگر نمی¬توان آنها را به‌صورت سازمان متمركز و واحد اداره كرد؛ بلكه برای ادامه كار آنها به سازمانهای دیگر نیاز است.
باید توجه كرد كه سازمان مجازی، مفهومی متفاوت از اداره مجازی است. در اداره مجازی تكنولوژی، جایگزین بسیاری از فضاهای فیزیكی واحد¬ها می¬شود؛ در حالی‌كه در سازمان مجازی با تأمین و تدارك فعالیت¬ها ازخارج سازمان، هدف‌های سازمان تحقق پیدا می¬كند.
ویژگی¬های سازمان مجازی
فن¬آوری محوری؛ كارآفرینان و شركت¬هایی كه در فاصله¬های دور ازهم قرار گرفته¬اند، به كمك فن¬آوری اطلاعات و شبكه¬های الكترونیكی براساس قراردادهای الكترونیكی باهم همكاری می¬كنند؛ به‌طوری‌كه تصوّر سازمان مجازی بدون فن¬آوری پیشرفته(فن¬آوری اطلاعات)، غیر ممكن است؛
برون‌سپاری(Outsourcing)؛ سازمان¬های مجازی بسیاری از فعالیتهای خود را از سازمان¬های دیگر تأمین می¬كنند. در این نوع ساختار، به جای انجام وظایف سنّتی در ادارات و واحدهای زیرمجموعه سازمان، واحدهای خارجی، عهده¬دار انجام این وظایف می¬شوند. یكی از عوامل مهمی كه مجازی بودن سازمان را تعیین می¬كند؛ واگذاری فعالیت¬ها به سازمان¬های دیگر است؛
فرصت‌طلبی؛ سازمان¬های مجازی موقّتی بوده و بیشتر آنها در پی بهره‌برداری از فرصت¬ها هستند و پس از برآورده‌شدن نیاز و از بین رفتن آن فرصت از هم جدا می¬شوند
اعتماد؛ تنوع رابطه¬ها در سازمان مجازی باعث می¬شود كه شركت¬ها، هرچه بیشتر به‌هم تكیه و اعتماد نمایند؛ زیرا آنها دارای سرنوشت مشتركی هستند؛
نبودن مرز؛ این الگو مرز سنّتی شركت-ها(تولید¬كنندگان، رقبا و ...) را تغییر می-دهد و نمی¬توان به‌راحتی مشخص كرد كه مرز شركت، از كجا آغاز و در كجا پایان می¬پذیرد؛
انعطاف¬پذیری؛ نبود مرزبندی¬های سنتی و محدودیت¬های ناشی از آن بین سازمان¬ها، همچنین استفاده از خدمات سازمانهای دیگر با عقد قرارداد، چالاكی خاصی به سازمانهای مجازی می-بخشد
مزایا
در این ساختار هیچ‌گونه هزینه سربار اداری وجود ندارد؛ زیرا كارها به صورت بستن قرارداد انجام می¬شود و ارتباطات به صورت الكترونیكی انجام می‌شود؛
نیروی كار انعطاف¬پذیر است و با شركت¬های جدید با توجه به تقاضاهای جدید و تغییرات محیطی، اقدام به عقد قرارداد می¬شود؛
ارائه خدمات و محصولات در سطح عالی؛ از آنجا كه هرشركت شایستگی¬های اصلی خود را در شبكه عرضه می¬كند، هرنوع وظیفه و فرآیند در عالی-ترین سطح ممكن ارائه خواهد شد؛ به‌گونه‌ای كه به‌ندرت امكان دارد، یك شركت، به‌تنهایی از عهده چنین كاری بر¬آید.
معایب :عدم کنترل بر سازمان؛ با توجه به ماهیّت غیر عادی سازمان و اینكه فعالیت¬ها، زیر یك سقف انجام نمی¬شود، هیچ كنترلی وجود ندارد و مدیران باید خود را با پیمانكاران مستقلّی كه برای انجام كارها قرارداد می-بندند، وفق دهند؛
عدم تعریف ساده و راحت سازمان؛ زیرا امكان دارد، هر هفته با پیمانكاران جدیدی قرارداد ببندند یا قرارداد آنها را فسخ و سازمانهای دیگری جایگزین آنها كنند و در نتیجه شكل سازمان تغییر كند؛
وفاداری بسیار اندك اعضا به سازمان؛ زیرا نمی¬توان یك فرهنگ منسجم و فراگیر در سازمان ایجاد كرد یا آن‌را مشاهده نمود؛
جابجایی بسیار زیاد كاركنان و اعضای سازمان؛ زیرا این افراد تنها به كار یا به شركت طرف قرارداد، متعهد هستند و هر زمان كه منافع خودشان یا شركت طرف قرارداد ایجاب كند، با سازمان مزبور قطع رابطه می¬كنند؛
احساس دغدغه، فشار، تنهایی و انزوا در كاركنان؛ به‌علت تغییرات دائم و فقدان ارتباطات ارگانیك بین آنان؛
احساس تعلق كمتر به سازمان؛ به‌علت فقدان ارتباطات چهره‌به‌چهره.
در زمانه ما كه عصر رقابت روزافزون بین سازمان¬ها است، سازمان¬هایی، كم‌هزینه، منعطف و سریع؛ مانند سازمان¬های مجازی می¬توانند، بسیار راه‌گشا و موفق باشند؛ اما نباید فراموش كرد كه مدیریت این سازمان¬ها، به‌علت وجود كاركنان بسیار متخصص، ساختار تخت و كنترل پایین بر واحد¬هایی كه كارهای سازمان را انجام می¬دهند، مشكل است. به‌علاوه، این سازمان¬¬ها، با اشراف بر فن¬آوری‌های نوین، سازگاری و مدیریت، مخاطرات مربوط به این فن‌آوری¬ها را می¬طلبند. همچنین فراهم بودن زیرساخت¬های حقوقی، اجتماعی و فرهنگی لازم، برای این سازمان¬ها در رشد و موفقیّت آنها بسیار حیاتی است. در نتیجه، مدیران قبل از اقدام برای تجدید ساختارها، با هدف مجازی‌شدن، باید به زیرساخت¬های لازم برای این سازمان¬ها توجه داشته باشند.
عنوان : كاربرد سازمان مجازي در كسب و كار
مقاله حاضر به بررسي تعاريف، ويژگيها، الگوهاي ساختاري و فرايند تشكيل سازمان مجازي مي‌پردازد. از آنجا كه پايداري سازمان مجازي به‌عنوان يك سيستم از اهميت ويژه‌اي برخوردار است، لذا عوامل پايدارساز اين گونه سازمانها نيز با ارائه يك الگو و اصول مربوطه ارائه شده است.
• مقدمه
اصطلاح سازمان مجازي، اولين بار توسط موشويتس در سال 1986 مطرح
شد. «مالون» و «ديويدو» MALONE و DAVIDOW اولين كساني بودند كه به‌طور دقيق و سازگار در كتاب خود ايده «بنگاه مجازي» را مطرح كردند. سازمان مجازي حيطه وسيعي از فعاليتهاي سازماني اقتصادي و غيراقتصادي را مي‌پوشاند.
كسب و كار الكترونيك شامل كار در خانه(TELEWORK) ، صنايع كوچك و متوسط مجازي تا شبكه‌هاي بزرگ كسب و كار در حيطه فعاليتهاي اقتصادي قرار مي‌گيرد. از سوي ديگر، در ساير بخشها نيز سازمانهاي مجازي خصوصا در همكاري ميان موسسات علمي، گروهها وسازمانهاي غيرانتفاعي و غيردولتي داراي كاربرد وسيعي است.
مقاله حاضر به بررسي مفاهيم ساختارها و سازوكارهاي سازمان مجازي در حيطه ك
سب و كار مي‌پردازد. اهميت سازمان مجازي در اين گونه فعاليتها شامل موارد زير مي‌شود:
1. اشتراك و همكاري در منابع، قابليتهاي محوري و تسهيم هزينهها ميان چندين شركت يا موسسه؛
2. شكلهاي مختلف سازماندهي و امكان انعطاف‌پذيري در سازماندهي؛
3. وجود فناوري اطلاعات به‌عنوان عامل اصلي و تواناساز؛
4. اجراي عمليات شبكه‌اي.
• ويژگيهاي سازمانهاي مجازي
گرچه از عمر مفهوم سازمان مجازي نزديك به دودهه مي‌گذرد، ليكن هنوز هم در ادبيات مزبور تفاوت در تعاريف ونگرشها وجود دارد. علت اين امر پويايي مفاهيم و بروز پديده‌هاي گوناگون و نوين در حيطه مزبور است. لذا در اين مقاله سعي شده تا تعاريف و ويژگيهاي ارائه شده به‌گونه‌اي جامع نظرات متخصصان مطرح اين رشته باشد.
• الف – تعريف سازمان مجازي: سازمان مجازي، شبكه‌اي پويا از سازمانها، شركتها، موسسات و حتي افراد مستقلي است كه در قالب اشكال گوناگون فعاليتهاي كسب و كار گروهي، تحت يك نام مشخص كه الزاما نام واقعي هيچ‌يك از اعضاي شبكه نيست، به‌صورت موقت يا دايمي گرد هم آمده‌اند تا با تسهيم هزينهها، قابليتهاي محوري، ريسك‌ها و امكانات از فرصتهاي كسب و كار برروي يك بستر فناوري اطلاعات و نيز با به‌كارگيري فناوري اطلاعات، استفاده كنند.
• ب – ماهيت كسب وكار: كسب و كار سازمان مجازي يك ماهيت نوآورانه، همكارانه، همفزاينده و پويا در قالب عمليات شبكه‌اي در ميان اعضا (شركتهاي تشكيل‌دهنده) دارد كه به‌صورت فرهنگ سازماني مشخص نيز در عملكرد كليت سازمان بروز مي‌كند.
• ج – ساختارها: در سازمان مجازي گرايش كلي به‌سوي از بين رفتن سلسله مراتب عرضي و نيز كاهش نياز به عمليات و ساختارهاي فيزيكي است تا بدين وسيله بهره‌وري بيشتري ميان اعضاي شبكه به‌وجود آيد. امكان پراكندگي جغرافيايي اعضا و وابستگي نمودار سازماني و شكل روابط به شرايط تشكيل شبكه باتوجه به اهميت ارتقاي اثربخشي عمليات آن از
ويژگيهاي ساختاري اين گونه سازمانهاست.
• د – مديريت: در سازمان مجازي يك ديدگاه مديريت مشترك و تسهيم فعاليت مديريتي، رهبري، مالكيت تسهيم‌شده، برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري جمعي، توافقي، عملكرد برمبناي اعتماد، هم‌سرنوشتي و ريسك‌پذيري گروهي وجود دارد.
• ه- بستر و موتور حركت: سازمان مجازي بر روي بستر فناوري و سيستم‌هاي اطلاعاتي بنيان گذاشته شده و از سوي ديگر فناوري اطلاعات به‌عنوان يكي از عوامل پويا و سازنده سازمان مطرح است. تبادل، توسعه، توزيع و تسهيم سازمان يافته اطلاعات و اطلاعات سامان يافته مرتبط و متناسب با سطوح مختلف تصميم‌گيري- عملياتي، فعاليت اساسي سازمان و نيز حاصل عملكرد قابل قبول آن است كه نهايتا در شكل دانش سازماني مديريت شده متبلور مي شود.
• الگوهاي ساختاري سازمانهاي مجازي
در پاسخ به اين سوال كه «چه موقع يك سازمان، مجازي است؟» يك پاسخ مطلق وجود ندارد بلكه برحسب ميزان اغناي شرايط مجازي‌بودن، مي‌توان يك سازمان را در مكان مشخصي از طيف مجازي بودن قرار داد. از اين‌رو، مي‌توان درجات مختلفي از مجازي بودن را باتوجه به سه ويژگي اساسي زير مورد شناسايي قرار داد:
1. فرهنگ سازمان مجازي
2. شبكه مجازي
3. بازار مجازي.
• الف – فرهنگ به‌معناي ميزان موافقتي است كه اعضاي يك جامعه به‌لحاظ ارزشها و عقايد مشترك با يكديگر دارند. فرهنگهاي سازماني كه گرايش به تحول دارند، احتمال مي‌رود بتوانند مجازي شوند و توانايي بالايي به‌لحاظ استفاده فعالانه از فرصتهاي درون و برون سازماني دارند.
• ب – شبكه مجازي به‌معناي گروهي از سازمانها يا گروه هاي درون سازمانهاست كه تــوسعه و حفظ روابط الكترونيــك براي پيشرفت موفقيت‌آميز وضعيت مجازي آنها نقش حياتي دارد. روابط درون شبكه غالبا تحت عنوان «مشاركتهاي ارزش افزوده» ناميده مي‌شود كه بر پايه روابط طولي، عرضي يا همـــزيستانه (SYM BIOTIC) بنا شده است. اين امور مرتبط است با رقبا، همكاراني كه در
زنجيره ارزش قرار دارند و نيز فراهم‌آورندگان خدمات و كالاها كه همگي تحت يك چتر پوشش داده شدهاند تا در مقابل سازمانهاي خارج از شبكه، به مزيت رقابتي بالاتري، به‌صورت جمعي دست يابند.
ماهيت مشاركت‌هايي كه سازمان مجازي را شكل مي‌دهند، قدرت و نيز قابليت جايگزين‌شدن آنها مشخص مي‌كند كه ساختار بهينه آنها چگونه خواهد بود. شش الگوي سازماني كه براي ساختار سازمانهاي مجازي مناسب تشخيص داده شده به قرار زير است:
1. صورتهاي مجازي
2. الگوهاي هم‌پيماني
3. الگوهاي پيمان ستاره‌اي
4. الگوهاي پيمان – ارزشي
5. الگوهاي پيمان – بازار
6. كارگزارهاي مجازي
• الف - صورتهاي مجازي، عبارتند از همان سازمانهاي سنتي كه اكنون برروي فضاي مجازي (اينترنت) حضور دارند:
• ب - الگوي هم‌پيماني: در اين سازمانها همكاري تسهيم شده ميان چندشركت وجود دارد به‌گونه‌اي كه هر شريك تقريبا سهم مساوي از منابع، قابليتها، مهارتها و دانش را به اشتراك مي‌گذارد و بدين ترتيب كنسرسيومي تشكيل مي‌شود. اين الگو براي اجراي پروژه‌ها مناسب است و برحسب توافق شركا مي‌تواند موقت يا دايم باشد.
• ج - الگوي پيمان-ستاره‌اي: در اين الگو، شبكه هماهنگي متشكل از اعضاي به‌هم پيوسته وجود دارد كه هسته يا محور را تشكيل مي‌دهد و در اطراف آن سازمانهاي ديگري به‌عنوان اقمار قرار مي‌گيرند.
• هسته مركزي كه رهبريت را به‌عهده دارد داراي نقش برتر بوده و قادر است قابليتها، تخصصها، دانش و منابع لازم را براي عمليات تعريف شده و نيازهاي اعضاي فراهم آورد.
• د – الگوي پيمان-ارزشي: الگوهاي پيمان ارزشي، طيفي از توليدات، خدمات و امكانات وابسته به يكديگر را برمبناي ارزش قابل دستيابي در يك صنعت يا زنجيره ارزش مشخص گرد هم مي‌آورد.
• شركتهاي عضو اين سازمان مجازي، همگي در كار خود متخصص بوده و در بازار يا قابليت محوري خود كاملا متمركز هستند.
• ه- الگوي پيمان- بازار – سازمانهايي كه بر پايه الگوي پيمان بازار ايجاد شدهاند، به‌منظور هماهنگي ساخت و توليد، بازاريابي، فروش و ترويج مجموعه‌از توليدات و خدمات متنوع اما سازگار گرد هم مي‌آيند. تفاوت ميان الگوي پيمان-بازار با الگوي پيمان – ارزش از اين جنبه است كه احتمالا چندين زنجيره ارزش در الگوي پيمان بازار درگير هستند.
• و – الگوي كارگزاران مجازي: كارگزاران مجازي درواقع طرح‌ريزي شبكه‌هاي پويا را برعهده دارند. اين كارگزاران فرصتهاي استراتژيك نويني را به‌عنوان عرضه‌كنندگان شخص ثالث ارزش افزوده مانند موارد معمولي بازاريابي اينترنتي و يا كارگزاران اطلاعات ارائه مي‌كنند كه حول خدمات ويژه اطلاعات تجاري به ايجاد يك ساختار مجازي اقدام مي‌كنند. اين الگو نسبت به ساير الگوها بيشترين انعطاف را داراست و ويژگي ديگر آن اين است كه معمولا موقتي است.
• فرايند تشكيل سازمان مجازي
هنگامي كه يك فرصت كسب وكار تشخيص داده مي‌شود، نياز به برنامه‌ريزي و ايجاد سازمان مجازي، ايجاد موافقت يا قراردادهاي همكاري ميان اعضا يا شركاي مناسب و تنظيم و آرايش‌دهي زيرساخت مورد نظر براي اجراي عمليات طبق توافق، پديد مي‌آيد. مراحل عمده و عمليات لازم براي ايجاد سازمان مجازي در شكل شماره يك آمده است.
• عوامل تثبيت‌كننده سازمانهاي مجازي
در پايداري و تثبيت سازمان مجازي دو عامل نقش اساسي را بازي مي‌كنند كه به‌قرار زير است:
1. امنيت در كسب و كار و تبادل اطلاعات.
2. ايجاد جو اعتماد در سازمانها يا شركتهاي عضو سازمان مجازي.
امنيت در تبادل اطلاعات داراي سه جنبه اصلي است كه عبارتند از:
• الف – شناسايي، بدين معني است كه يا توسط شخص ثالث مورد اعتماد دوطرف، در مورد آنها تاييديه صادر و يا از طريق تبادل رمز مشترك مورد شناسايي طرفين، مبادله اطلاعات انجام شود.
• ب – دسترسي، بدين معني است كه فضاي مورد نياز طرفهاي استفاده كننده از اطلاعات بايد كاملا شناسايي شده و به هر عضو در سازمان مجازي دسترسي مناسب براي استفاده از اطلاعات ارائه شود. در اين راه، وجود ابزارهاي مهمي از قبيل كدهاي شناسايي، ديواره‌هاي آتش وغيره ضروري است.
• ج – انتقال، بدين معني است كه انتقال اطلاعات برروي بسترهاي امن از قبيل شبكه‌هاي خصوصي مجازي(VIRTUAL PRIVATE NETWORK) ويا درون شبكه‌هاي حلقه‌اي بسته(EXTRANET) كه بين طرفهاي شريك در سازمان ايجاد شده، صورت مي‌گيرد.
در رابطه باامنيت اطلاعات ديدگاههاي متفاوتي وجود دارد كه در جدول شماره يك دو ديدگاه متفاوت با يكديگر مقايسه شدهاند.
برخي صاحبنظران براين عقيده‌اند كه تعريف اعتماد در سازمان مجازي به معناي مكانيسمي براي كاهش بي‌اطميناني يا عدم قطعيت اجتماعي است كه از ويژگيهاي سازمانهاي مجازي است. لذا اعتماد را به‌عنوان آمادگي پذيرش ريسك مطرح مي‌كنند. اين تعريف را در مطالعه اعتماد در تيم‌هاي مجازي نيز به‌عنوان «اتكا بر رفتار ارتباطي فرد ديگر به‌منظور دستيابي به يك هدف مطلوب اما در عين حال غيرقطعي در يك موقعيت مخاطره‌آميز» به‌كار برده‌اند.
بنابراين، كلا مي‌توان اعتماد را به‌عنوان مجموعه‌اي از اعتقادات و باورها درباره ديگران دانست كه اين امر عنصر مخاطره را در موضوع اعتماد توجيه مي‌كند. در يك جامعه مجازي، رفتارهاي فرصت‌طلبانه ممكن است به اعمالي از قبيل فروش غيراخلاقي اطلاعات محرمانه شخصي يا سازماني، استفاده از جامعه مزبور در جهت عرضه كالا و غيره منجر شود. در اين جوامع به‌خاطر امكانات وسيعي كه به‌لحاظ ناشناس سازي افراد و سازمانهاي اقدام‌كننده وجود دارد، اجراي رفتارهاي فرصت‌طلبانه بسيار ساده‌تر و كشف آنها توسط قربانيان بسيار مشكل‌تر از جوامع معمولي است.
برخي از عواملي كه اعتماد طبق آنها تعريف مي‌شود و آن را قابل اندازه‌گيري مي‌كند به‌قرار زير است:
1. پاسخگوبودن به ديگران (ديگر سازمانها و شركتها). اين معيار طبق موارد زير تعريف مي‌شود:
• الف – ارائه پاسخ در زمان مورد انتظار و تعيين شده (تعداد دفعات، موقعيتها،...)؛
• ب – كيفيت پاسخهاي ارائه شده (عالي، خوب، متوسط، بد، خيلي بد).
2. مشاركت اطلاعاتي عبارت است از ميزان راه‌دادن ديگران به حريم اطلاعاتي خود. اين معيار را با سوال درباره آمادگي و علاقه ديگران (ساير شركتها يا موسسات) براي به اشتراك گذاشتن اطلاعات خود مي‌توان سنجيد.
تمايل به اعتماد. اين معيار را با سوال درباره آمادگي و علاقه به وابستگي به ديگران يا ميزان آمادگي به واگذاري امور خود به ديگران مي‌توان سنجيد
مدیریت - بازاریابی - تجارت
در این مقاله ما قصد داریم تا اصول و مبانی یک سازمان مجازی را برایتان آنالیز و تجزیه و تحلیل نماییم . وبه یک سری سوالات اساسی و زیر بنایی در این مورد پاسخ دهید . مثلا"
▪ سازمان مجازی چیست ؟
▪ تفاوت سازمان مجازی با سایر سازمانها چیست ؟
▪ گامهای اجرایی وفرایندهای سازمانهای مجازی کدامند ؟
▪ عواملی که برای ایجاد یک سازمان مجازی اجرا می شوند کدام اند؟
