مقاله در مورد مطالعه یک دانش آموز که دچار اختلال در یادگیری است

بخشی از مقاله

انگیزه و هدف تحقیق:
جامعه اسلامی و انقلابی ما در مسیر رشد و تعالی خود مسئولیت خطیر و مقدس انسان سازی را بر دوش معلمین نهاده است و هزاران خانواده با امید و آرزو و کودکان و نوجوانان خود را در آغوش مدارس می سپارند تا اولیای مدرسه با علم و ایمان دلسوزی به ترتیب و آموزش فرزندانشان بپردازند معلمی که از توانایی های یادگیری آگاهی ندارد و شاید به طور مستمر کودکانی را که

رفتارهای ویژه ای از خود نشان می دهند مورد توبیخ قرار دهد و از آنان بخواهد که بیشتر توجه کنند و در حل مسئله پویاتر باشند در جریان این بی توجهی و مورد توبیخ قرار گرفتن توسط معلم باید منتظر بروز ناتوانائی های یادگیری جدیدی باشند. هدف از انجام این تحقیق این است که در مورد یک دانش آموز که دچار ناتوانی در یادگیری است ارزیابی به عمل آید، عواملی را که باعث بروز

اختلال در یادگیری او شده شناسایی و به یاری خداوند متعال راه حل های مناسبی برای از بین بردن مشکلات و مشکلی که بر سرراه این دانش آموز قرار داد ارائه شود. و از آنجائی که خداوند متعال عنایت فرمود من توانستم در این راه قدم بردارم و با شناختی که از نظر اخلاقی، شخصیتی، اقتصادی، فرهنگی دانش آموز پیدا کردم در این راه موفق شدم.
مقدمه
شناخت افراد دانش آموز مهمترین ابزار در جهت تثبیت، اصلاح و یا تغییر رفتارهای روزمره آنان به شمار می آید. هر چند شخصیت انسان از پیچیدگی های خاصی برخوردار است که امکان شناخت دقیق و کامل خصوصیات جسمی و روانی آنها را محدود می نماید ولی در حد توانایی خود باید بکوشیم تصویر مناسبی از توانمندی ها در روحیه های فردی ویژه دانش آموز کسب نماییم یا بتوانیم راه را برای برقراری ارتباط سودمند با آنان هموار کنیم و در مسیر تعلیم و تربیت عملی و فعال نقش های ویژه ای اعمال نماییم.

از اصلی ترین رسالت های معلمان بصیر و آگاه در فرایند تعلیم و تربیت توجه به ویژگی های زیستی، شناختی، عاطفی و خانوادگی فراگیران و ثبت چگونگی رفتار تحصیلی ایشان است. معلم دلسوز کلاس ضمن توجه به ویژگی های رفتاری کلیه شاگردان خود به آن دسته از کودکانی که در امر یادگیری با کندی یا ضعف مشهود مواجه هستند توجه خاص مبذول داشته، زمینه تقویت انگیزه و تلاش مستمر و موفقیت آمیز ایشان را فراهم می نماید. کودکان مبتلا به ناتوانی های یادگیری ویزگی های متنوع و گوناگونی از خود ظاهر می کنند. اکثر مشکلات این کودکان در کارهای مربوط به مدرسه از جمله گوش دادن، فکر کردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن می باشد. در عین حال انواع به خصوص هر نارسایی و درجات مختلف آنها گوناگونی موجود در میان این گروه از کودکان را افزایش می دهد.
شخصیت کودک و نوجوان متاثر از عوامل متعدد رشد می یابد. خانه و مدرسه دو نهاد تربیتی مهم به شمار می آیند.
که در صدر عوامل تاثیر گذار بر روند رشد و تکامل رفتار و منش نوباوگان جامعه قرار دارند. کودک در خانه و در دامان پدر و مادر رشد و نمو می کند و از آنان راه و رسم زندگی را می آموزد. وقتی رهسپار مدرسه می شود تحت تاثیر افکار معلمان و مربیات خود قرار می گیرد. و در عین حال از همسالان خود اطلاعات زیادی کسب می نماید و شخصیت او به تدریج ساخته می شود نظر به

اینکه در زندگی روزمره با کودکانی سروکار داریم که به رغم برخوردار بودن از رشد جسمی، اخلاقی عادی در خانواده، برقراری ارتباط با همسالان و دارا بودن هوش عادی، در طول تحصیلات با مشکلات جدی در زمینه های خواندن و نوشتن مواجه هستند. کودکانی که دچار ناتوانی های یادگیری بوده، بیشتر توجه خود را به مسئله خواندن متمرکز می نمایند مشکل عمده این گروه ناتوانی در مهارت های ادراکی حرکتی می باشد.

بسیاری از مبتلا به ناتوانی یادگیری از نظر هوشی و نیز توانایی های ذهنی در سطح مناسبی می باشند. این کودکان در یک چند فرانید اساسی در رابطه با خواندن، درک کردن یا نوشتن دارای اشکال هستند و به شرطی که این مشکلات ناشی از عقب ماندگی های ذهنی، نقص بینایی، نقص حرکتی نباشد علائم این اختلالات ممکن است بصورت های مختلف از قبیل: اختلال در توجه به تفکر ، تکلم، نوشتن باشد.

بیان مسئله
در حال حاضر این نظریه در میان برخی از متخصصان وجود دارد که ناتوانایی های یادگیری به گونه ای با ناتوانی در به جریان اندازی اطلاعات در ارتباط است. برخی دیگر از متخصصان ناتوانی های یادگیری را اختلال در یک یا چند جریان روانی و شناختی و زبانی می دانند گروهی دیگر بر این

باورند که ناتوانی های یادگیری به اختلال در ادارات و هماهنگی حرکتی، ادراکی، اختلال بصری ،ادارکی و ضعف حافظه و توجه مربوط می شود و کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری که طبق تخمین های جهانی حدود هشت درصد از کودکان و غالباً پسران را تشکیل می دهند معمولاً پیش از ورود به مدرسه شناخته نمی شوند زیرا این ناتوانایی ها در خواندن، هجی کردن، نوشتن ظهور می یابند. بسیاری از کودکان مبتلا به ناتوانایی یادگیری بی اختیاری از حد نشان می دهند از ان جمله

است دشواری در جلوگیری از کارهای حرکتی حواس پرتی و عدم توجه اختلالات کودکان در یادگیری امور اجتماعی و تحلیل ناشی از شناخت در اجرای کارها یا پاسخگویی به سوالها نیز می تواند تا اندازه ای عامل به وجود آورند. ناتوانایی های یادگیری باشد ناتوانی یادگیری دانش آموزان مانند مشکل رفتاری یا اخلاقی آنها علت و انگیزه ای دارد که باید ابتدا عوامل ناتوانی در یادگیری را بشناسیم و آنگاه به رفع مشکل بپردازیم لذا ما به دنبال این سوال هستیم که مسائل و مشکلات

ناتوانی در یادگیری کودک مورد نظر ما چیست.

توصیف وضعیت موجود
روز بازگشایی مدارس وقتی مدیر مدرسه لیست دانش آموزان کلاس را به من داد گفت خانم شمس الدین متاسفانه یک دانش آموز دیرآموز داری. من اسامی آنها را خواندم و با صفی منظم همگی به کلاس رفتند با توجه به کوتاهی و بلندی قد، انها را گروه بندی کردم و هرکس در جای مخصوص خود نشست. بعد نوبت به معرفی و آشنایی رسید. با توجه به سخن مدیر مدرسه و گروهبندی کردن بچه ها سه نفری در یک گروه بوند گفتم بچه ها با هم مشورت کنید اسم و فامیل هم دیگر را بپرسید برای خود دوست پیدا کنید بعد من از شما می خواهم خود را معرفی کنید بدین ترتیب اول خودم را معرفی کردم بعد گروهها یک به یک خود را معرفی می کردند تا رسید به گروه گل سرخ که این دانش آموز دیرآموز هم در این گروه قرار گرفته بود گفتم عزیزم اسمت چیست؟ گفت: پزانه بچه ها زدند زیر خنده و هیاهویی در کلاس ایجاد شد بعد بچه ها گفتند خانم اسمش

فرزانه است چون درست حرف نمی زند پارسال هم پیش دبستانی نیامده است. و این باعث شد فرزانه دیگر حرف نزند هفته اول گذشت و من بچه ها را گروهبندی کرده بودم و نگاره ها را تدریس می کردم و اگر سوالی هم از گروه فرزانه می پرسیدم او حرفها را جابجایی می گفت و مثل بچه های کوجک حرف می زد به دنبال علت مسئله برآمدم با مطالعه منابع و صحبت با مادرش و مدیر مدرسه دلایل این مشکل را چنین یافتم. که به برخی از آنها اشاره می کنم:
1- نقش تربیتی و حفاظت مادر

2- ضربه های روحی در گذشته یا مکان خاص
3- ترس از معلم، محیط مدرسه
4- خجالت نشانه ای از احساس حقارت
5- مشکلات اقتصادی و نداشتن امکان رفاهی
6- مشکل خانوادگی
7- زیاده روی محبت مانع رشد و تکامل شخصی طفل می گردد افراد نازپرورده که در محیط خانواده تمام خواسته هایشان انجام می گیرد، در محیط اجتماع انتظار دارند تمام آرزوهای آنان به فوریت

برآورده شود. با توجه به شواهدو مدارک بدست آمده می توان گفت فرزانه از نظر خانوادگی دارای مشکل است. به همین دلیل در یادگیری دچار اختلال شده و احساس ناتوانی و عدم سازش با محیط مدرسه را دارد و مشکل او با توجه به صحبت های مادرش گفت من دختر بزرگم که کلاس پنجم بود و از نظر روانی هم مشکل داشت در راه مدرسه به خانه تصادف کرده و فوت شده و

همچنین چون من تمام بچه هایم دختر هستند خیلی توجهی به فرزانه نمی کنم و از نظر اقتصادی هم مشکل داریم چون شوهرم کارگر شهرداری است و خودم هم بیکار می باشم و از همان اول با زبان کودکی با فرزانه صحبت کردیم اینطور صحبت می کند. او گفت ما قبلا عشایر کوچ رو بودیم و در روستاهای دور به صورت چادر نشینی زندگی می کردیم که متاسفانه به دلیل خشکسالی های اخیر ناچار شدیم به شهر بیایم و در این شهر ساکن هستیم و همه این مسائل می تواند ضربه های روحی برآن وارد کند. و از نظر ترس از مدرسه هم باید بگویم که از معلمان می ترسد و به خاطر همین پارسال پیش دبستانی نیامده است می گوید معلمان تنبیه می کنند. پس تنبیه از طرف معلم باعث می شود که کودک برای همیشه از دیگر معلمین و مدرسه بترسد و باعث می شود که نتواند توانایی های خود را درجمع نشان دهد. چگونگی برخورد معلم نقش موثری در این

گونه ترس ها دارد. که من امسال روز اول با آوردن شکلات به کلاس و با گفتن کلمات عزیزم، جانم، فرزندم ، دخترم وارد شدم و ترس از معلم را در بچه ها از بین بردم. مسئله بعد خجالت نشانه ای از احساس حقارت است. احساس حقارت از ارزیابی نادرست خویش سرچشمه می گیرد این احساس وقتی برای خود پیش می آید که خود را پایین تر از حد مطلوب ببیند و فکر کند که به آن چه که خود را شایسته ی آن میدانسته نرسیده است احساس حقارت به وسیله گروه هم سن، خانواده و جامعه ایجاد می شود و همه این گروه ها نقش مهمی در ایجاد این احساس دارند. وقتی فرد در خانه تحقیر می شود، احساس بی ارزشی می کند برخورد معلمین و همسالان در محیط رقابت آمیز مدرسه مقایسه دانش آموز با یکدیگر، احساس حقارت را سبب می شود در صورتی که این مشکل شش ماه دوام داشته باشد به عنوام یک مسئله قابل بررسی است.
شاهد شماره یک «توصیف وضعیت موجود»
دانش آموز مورد مطالعه ما در دبستان هاجر در کلاس اول مشغول به تحصیل بود این دبستان زیر نظر اداره آموزش و پرورش منطقه ی بردسیر می باشد دارای پنج پایه تحصیلی و کلاس پیش دبستانی است اغلب دانش آموزان از دوره پیش دبستانی با هم بوده اند و معمولاً دوستی و صمیمیت در بین آنها مشهود است. چون در این مدرسه از هر پایه یک کلاس تشکیل می شود دانش آموزان پا به پای هم ارتقای سطح تحصیلی دارند و بدین دلیل غالبا با روحیات و وضعیت تحصیلی یکدیگر آشنایی دارند کلاس اول دارای 24 دانش آموز بود مورد مطالعه ما فرزانه فدائی دختر هفت ساله از هیمن کلاس می باشد. او سبزه رو و از نظر ظاهری هیچ گونه تفاوتی با هم کلاسی های خود ندارد ولی با سپری شدن روزهای اولیه ی تحصیل متوجه شدم (فرزانه) نه تنها از نظر حرف زدن مشکل دارد از نظر نوشتن املا هم مشکل دارد و از نظر خط هم خیلی خوش خط نمی نویسد. پس به دنبال پیدا نمودن مشکل، درصدد جمع آوری اطلاعات برآمده و از افراد مورد نظر که به گونه ای از وضعیت موجود فرزانه آگاهی داشتند کمک خواستم و مصاحبه ای با آنها به عمل آوردم.

شاهد مورد نظر:
1- دانش آموزان کلاس اول 2- مادر فرزانه 3- مدیر مدرسه 4- مشاهده رفتار توسط خودم 5- مربی بهداشت 6- خود دانش آموز 7- مربی پرورشی

روشهای گرد آوری اطلاعات
در این تحقیق چون قصد آن است که مطالعه درباره خصوصیات و مشخصات یک دانش آموز انجام شود بنابراین از روش مطالعه موردی استفاده شده است. روش جمع آوری اطلاعات برای این تحقیق مصاحبه با خود دانش آموز دوستان دانش آموز، مربیان پرورشی و بهداشت و مدیر مدرسه می باشند و مشاهده ی نمرات املاء
مصاحبه با خود دانش آموز:
نام کودک، تاریخ تولد، کلاس، شغل مادر، تحصیلات مادر، شغل پدر، تحصیلات پدر
1- آیا پدر و مادر شما با هم زندگی می کنند.
2- خانه ای که زندگی می کنید متعلق به خودتان است.
3- اسم دوستانت را بگو
4- از کدام درس خوشت می آید.
5- در خانه وقت بیکاری چه کاری می کنی

مصاحبه با مدیر مدرسه

1- دانش آموز در رعایت مقررات مدرسه کوشا نیست.
2- والدین او اصلا به مدرسه مراجعه نمی کنند.
مصاحبه با مربی بهداشت
1- رشد جسمی او طبیعی است.
2- میزان بینایی و شنوایی او مشکلی ندارد.
3- بیماری خاصی ندارد.
4- نظافت را رعایت نمی کند.
مشاهده رفتار توسط معلم
1- در کارها دقت و تمرکز خاصی ندارد.
2- در انجام کارها سرعت کافی ندارد.
3- احساس مسئولیت می کند.
4- رفتار خشونت آمیز ندارد.

5- کم تحرک و کم حرف است.
6- از مدیر مدرسه می ترسد.
7- در انجام تکالیف اشتباه می کند.
8- به راحتی منظورش را بیان می کند.
9- با محبت است.
10- لکنت زبان ندارد ولی جای حروف را تغییر می دهد.
11- در خواندن مشکل ندارد در نوشتن مشکل دارد.
هنگامی که به طور قطع و یقین مشکل را احساس کردم و مصاحبه را انجام دادم فهمیدم که فرزانه مشکل خاصی ندارد و از نظر تکلم هم کم کم درست صحبت می کند و فقط باید مشکل املا آن را حل نمود.

تجزیه و تحلیل داده ها
در سال تحصیلی 65-64 در تهران تحقیقی برروی یک دانش آموز دختر کلاس پنجم که دچار ناتوانی در یادگیری می باشد انجام گرفت این دانش آموز در درس املا مشکل داشت و به علت ضعف در این درس دو سال در کلاس سوم مردود شده بود. برای بررسی متخصصان اقداماتی را انجام داده

که نتیجه اقدامات چنین می باشد از نظر حواس مختلف به ویژه حس بینایی وشنوایی و هماهنگی های حرکتی طبیعی است از نظر اعمال ریاضی در حد متوسط کلاس خود هست درآزمایش املا مشخص شد که به خاطر سپردن شکل ها و کلمات پشت هم مشکل دارد. تجزیه و تحلیل دیکته ها نشان داد که در حفظ نوشتن یک دست حروف که پشت سر هم قرار گرفته است و یک کلمه را تشکیل می دهد مشکل دارد. با توجه به تجزیه و تحلیلی که از مشاهدات و رفتار کودک و مصاحبه و تست هوشی که بر روی شاگردم فرزانه انجام دادم فهمیدم که مشکل اساسی از نظر هوشی و

ذهنی نسبت به کودکان عادی و هم سن خود در حد متوسط خوب می باشد من به مادرش پیشنهاد کردم که ارتباط عاطفی بیشتری با فرزند خود برقرار کنند و به وضعیت آموزشی کودک خود رسیدگی نمایند هر چند که هر دوی آنها (پدر و مادر) فرزانه بی سواد هستند. خانواده دچار

مشکل مادی می باشد که این عامل روی کودک تاثیر گذاشته است و با توجه به تست سنجش هوشی که از بچه ها به عمل می آورند به این نتیجه رسیدند که وی عقب مانده ذهنی نیست بلکه مشکل او کمبود وقت و توجه می باشد که به دیر آموز مشهور شده است و آن هم با تمرین و آموزش جبرانی حل خواهد شد. به طور کلی بچه هایی که با اختلالات یادگیری مواجه هستند

بیشتر از دیگران نیازمند زمان آموزشی و مواد مناسب آموزشی هستند و بیشتر نیازمند تشویق مخصوصاً تشویق مادی می باشند.

ویژگی های راه پیشنهادی برای تغییر داده ها
1- گروهبندی کردن دانش آموزان: اصولاً گروهبندی کردن دانش آموزان با توجه به اینکه کتاب فارسی اول تغییر یافته است روش بسیار خوبی برای یادگیری فراگیران می باشد بدین صورت که بچه ها علاقمند می شوند در فعالیت ها شرکت کنند و بتوانند نظر خود را اعلام کنند و ایجاد علاقه، پرورش تفکر، توانایی اظهار نظر ،تقویت قدرت تجربه، ایجاد ارتباط با دیگران را باعث می شود بدین دلیل می گویم که این فرزانه در ابتدا که نمی توانست درست حرف بزند بچه ها خیلی به او توجهی نمی کردند ولی وقتی من در گروه او را به عنوان سرگروه انتخاب کردم و جمع کردن

دفترهای دیکته را به او واگذارکردم و همچنین آوردن گچ، پاک کردن تخته و پاسخ دادن سوالات به عنوان سرگروه توانست بیشتر فعالیت کند و خودی نشان دهد و دقت او در گوش دادن و نوشتن املا بیشتر شد و نمراتش نسبت به اول سال تاکنون 100% تغییر کرده است.

2- احساس مسئولیت: همه ی خانواده ها دوست دارند فرزندانی مسئولیت پذیر داشته باشند از این که کودکان کارهای شخصی خود را با اعتماد به نفس بالایی انجام دهند خرسندند پذیرش مسئولیت ریشه در اعتماد به نفس دارد. کودکانی که رهبر گروه و مبصر کلاس بودن را می پذیرند. از عزت نفس و اعتماد بالایی برخوردارند یکی از وظایف مهم اولیاء و مربیان آموزش، قبول مسئولیت به فرزندان است. مواظبت از اموال و وسایل بازی، کمک به کارهای جزیی در حیاط مدرسه و محی

ط خانه و غیره موجب تشویق کودک می شود و احساس قبول مسئولیت را در آنها تقویت می کند.
3- تشویق : تشویق در اصل به معنای به شوق افکندن به کار می رود. تشویق و تنبیه در امر آموزش و پرورش طریقه ای کارساز بوده که از زمان های بسیار قدیم کم و بیش در جهت پیشبرد دانش و فرهنگ از آن استفاده می شده است.