مقاله در مورد پروژه قصر بلورین

بخشی از مقاله

پروژه قصر بلورین

انقلاب صنعتی
در طی چهار قرن _شانزده، هفده، هجده، نوزده_ که تغییرات زیر بنایی در جهان بینی دنیای غرب پدید آمد بینش انسان غربی نسبت به خود و جهان پیرامون بطور اساسی دگرگون شد. بایدها و نبایدها و مقدسات و نا مقدسات جهان سنت زیر سوال رفت و به جای آن هستی ها و واقعیت و کارکردها و عملکردهای دنیای مدرن جایگزین شد و علم لاهوتی تبدیل به علم ناسوتی گردید. لذا همه امور محسوس موضوع شناخت شد. زمین شناسی، اقیانوس شناسی، زیست شناسی، انسان شناسی، روان شناسی، جامعه شناسی و غیره به صورت موضوعاتی در آمد که به طور پیوسته و نظام مند مورد تحقیق و تفحص قرار گرفت. علم و شناخت به صورت غایت انسان مدرن درآمد.
تاکید بر قوه تفکر انسان، واقعیت عینی، کشف قوانین طبیعت و تجربه و آزمایش باعث پدید آوردن شرایطی شد که علم و به تبع آن تکنولوژی به سرعت رشد و توسعه یافت. هر تحقیق و پژوهشی باعث اختراع و اکتشافات جدیدی شد که آن نیز به نوبه خود پدیده ها و ابداعات جدیدی را به دنبال داشت.
در سال 1769 ماشین بخار توسط جیمز وات (1819 _1736) در انگلستان اختراع شد و طلیعه انقلاب صنعتی و تکنولوژی مدرن ظهور کرد. استفاده از نیروی بخار به عنوان نیروی محرکه، توان و قدرت بی اندازه برای توسعه صنایع ایجاد کرد. تولید خانگی و کارگاهی در مقیاس خرد و محلی و به سرعت تبدیل به تولید انبوه در کارخانجات با استفاده از قدرت ماشین و انرزی گردید. از اولین نمونه های کارخانجات مدرن می توان از نخ ریسی، پارچه بافی، ابزار آلات، مصالح ساختمانی و وسایل حمل و نقل مانند کشتی سازی و راه اهن نام برد.
صنایع مربوط به ساختمان نیز به سرعت پیشرفت کرد. صنعت شیشه سازی در نیمه دوم قرن هجده گسترش بسیار یافت. در سال 1806 جام های شیشه ای به ابعاد 5/2 در7/1متر تولید شد. اسانسور در اواسط قرن نوزده در نیویورک اختراع شد. تولید تیر آهن، فولاد و سیمان در طی قرن 19 در کلیه کشورهای غربی رشد بسیار سریع داشت
ساختار جمعیتی در انگلستان در اوایل انقلاب صنعتی به گونه ای بود که یک پنجم جمعیت در شهرها و چهار پنجم در روستاها سکنا داشتند. در اواسط قرن 19 نیمی در شهرها و نیمی دیگر در روستاها بودند. در حال حاضر چهار پنجم مردم در شهرها و یک پنجم در روستاها زندگی می کنند.
به وجود آمدن طبقات جدید اجتماعی به نام کارگر صنعتی و مالکان کارخانجات یا بورژوازی و پدید آمدن اختلافات شدید طبقاتی باعث پیدایش نظریه های ضد سرمایه داری مانند سوسیالیسم و کمونیسم شد. در بعضی از کشورهای اروپایی انقلاب کارگری رخ داد و بعضی اصلاحات در قانون کار برای کاهش فشار بر این طبقه صورت گرفت.
تغییرات زیر بنایی در شهرها فقط تغییرات جمعیتی و اجتماعی نبود، بلکه شهرها از نظر کالبدی نیز به کلی دگرگون شدند. پیشرفت تسلیحات جنگی باعث از بین رفتن برج ها، دروازه ها و خندق ها در اطراف شهرها و همچنین در اطراف مقرهای حکومتی شد.
شاید بتوان اذعان نمود که هیچ پدیده ای در تاریخ شهرسازی، چه در اروپا و چه در سایر نقاط جهان به اندازه اتومبیل بافت و کالبد شهرها را تغییر نداده است. اتومبیل مقیاس شهرها را عوض کرد. مجاورت محل کار با محل زندگی، متراکم بودن ساختمان ها در مرکز شهر، کوچه های باریک با مقیاس انسانی و مراکز محلات همه از بین رفت و مقیاس انسانی تبدیل به مقیاس اتومبیل شد.
مدرنیته، نهادهای مدرن و ساختمان های جدیدی را هم با خود به داخل شهر همراه اورد، از جمله دانشگاه، وزارتخانه، ایستگاه راه آهن، موزه، نمایشگاه، بیمارستان، شهرداری، دادگستری و پارلمان.

نخستین سازه های فلزی در اروپا
آبراهام داربی در سال 1735، در انگلستان فرآیندی را به وجود آورد که در آن با استفاده از زغال سنگ به جای زغال چوب، تولید انبوه آهن امکان پذیر شد. این فرایند نه تنها در مهندسی، صنعت و حمل و نقل انقلابی پدید آورد، بلکه تاثیر مشابهی نیز در امر ساختمان سازی داشت. این ماده ساختانی جدید، که دو امتیاز قدرت تحمل زیاد و ابعاد نسبتا کوچک قطعات مستقل را در خود جمع کرده بود، ابتدا در ساختمان پل ها به کار گرفته شد.در دهه های بعدی ساختمان های بسیاری در سایر کشورها ساخته شد که ماده اصلی ساختمانی آن ها آهن بود.
ساختن گلخانه ها در انگلستان و فرانسه تاریخچه ای طولانی دارد.که نقطه اوج این سیر تکاملی، ساختن قصر بلورین توسط جوزف پاکستون در سال 1851 بود، که البته بعد از پایان نمایشگاه، قطعات مختلف قصر را از یکدیگر جدا کردند و بعد از اصلاحات جزئی آنها را دوباره در سیدنهام لندن سر هم کردند.
اولین نمونه از ساختمان ها و سازه های مدرن در اروپا می توان از پل رودخانه سورن (1779-1775)، پل ساندرلند (1796-1793)، پل معلق کلیفتون (1836)، کارخانه ریسندگی در شرازبری انگلستان (1797-1796)، قصر بلورین 1851، نمایشگاه بین المللی پاریس 1889 (
برج ایفل و تالار بزرگ ماشین) را می توان نام برد.

جوزف پاکستون
پاکستون یک باغبان، طراح و خالق یکی از ساختمان های مشهور سلطنت ملکه ویکتوریا، قصر بلورین، بود. پاکستون در 13 آگوست 1803 در بدفوردشایر در خانواده ای کشاوزر متولد شد. او تا سال 1823 مشغول به تعدادی از شغل های باغبانی بود تا اینکه او در باغ های چیسویک که مربوط به قشر بستان کار اشرافی های د ونشایر ششم بود، شروع به کار کرد. با توانایی های تاثیرگذار پاکستون، اشرافی ها در سال 1826پاکستون را به عنوان سرباغبان در باغ های چاتسورث قرار دادند. در چاتسورث، پاکستون باغ ها، فواره ها، و آلاچیقی طراحی کرد. او همچنین یک هنرستان معروف به هنرستان بزرگ و یک مکانی با عنوان خانه زنبق ها که برای زنبق های بزرگی طراحی شده بود را ساخت. او همچنین با برادرزاده نگهبان باغ های چاتسورث به نام سارا براون ازدواج کرد.
شهرت وی با نمایشگاه بزرگ قصر بلورین در 1851 آغاز شد. همه 245 طرح ارائه شده برای قصر بلورین در هاید پارک لندن مورد بررسی قرار گرفت و رد شد. پاکستون در آن زمان به لندن رفته بود و چیزهایی در مورد مشکلات آن شنیده بود. در طی چند روزی که در انجا بود او طرحی داد که بر اساس مدلی بزرگتر از خانه زنبق ها در چاتسورث بود. طرح او برای ساختن، جابجا کردن و به سرعت آماده شدن ساده و آسان بود.
تازگی طرح او، سیستم مدولار آن، طرح پری فابریکه و استفاده از شیشه بود.قصر شیشه ای با 2000 کارگر و در طول 6 الی 9 ماه ساخته شد.
زمانی که قصر شیشه ای در می 1851 بازگشایی شد، موفقیت بسیار بزرگی به شمار می آمد. در اکتبر همان سال، پاکستون از نظر ملکه ویکتوریا شوالیه خوانده شد. هنگامی که نمایشگاه به پایان رسید، قصر بلورین دوباره در سیدنهام لندن در جنوب لندن ساخته شد، مکانی که شهرت آن را تا زمان آتش سوزی در سال 1936 یادآور می شد.
با اینکه پاکستون به عنوان سرباغبان در چاتسورث انتخاب شده بود، اما تعدادی از پروژه های بزرگ دیگر را هم به عهده گرفت. از جمله این کارها می توان: کار بر روی پارک عمومی، مشاوره برای بهبود باغ های رویال بوتانیک در کیو و طراحی خانه های شهری و برج های منتمور برای میر بارون را نام برد.
او از طریق برنامه ریزی های موفقیت آمیزش در ترقی صنعت راه آهن ثروتمندشد و در 8 ژون سال 1865 در گذشت.

نمایشگاه جهانی و علل پیدایش آن
اصولا فضاهای نمایشگاهی یکی از دستاوردهای دوران مدرن است. شاید پیش از انقلاب صنعتی، فضای نمایشگاهی به معنای امروزین آن هرگز وجود نداشت. به واقع تولید انبوه کالاهای صنعتی، خدمات نوین و دستاوردهای روزمره تکنولوژیکی نیازمند عرصه¬ها و فضاهای جدیدی برای نمایش آن به عموم بود که تا پیش از انقلاب صنعتی وجود چنین فضاهایی بی¬معنی می-نمود.

آنچه با مطالعه سابقه یک و نیم قرنی فضاهای نمایشگاهی از پیدایش کریستال پالاس در سال 1851 تاکنون می¬توان فهمید ارتباط معنی دار طراحی فضاهای نمایشگاهی با تکنولوژی¬های جدید ساختمانی است. شاید هیچ بنای معماری به اندازه بناهای نمایشگاهی تا این حد متاثر از تکنولوژی¬های جدید و به روز بشر نبوده است. به همین اندازه ماهیت انقلابی و تاثیر گذاری چنین بناهایی بر سبک¬های معماری جدید را نمی¬توان نادیده انگاشت. کریستال پالاس در سال 1851 به واقع انقلابی در استفاده از شیشه و فلز بود. بی¬دلیل نیست که در مقدمه هر روایتی از معماری مدرن نیم نگاهی به این غول شیشه¬ای انداخته می¬شد.

فکر تا سیس نماشگاه:
در قصر بلورین نمایشگاهی به وجود امد که در نوع خود بی سابقه بود و جرات و جسارت اقدام به کارهای بزرگ را در نخستین سالهای حکومت ملکه ویکتوریا نشان می داد.فکر تاسیس ین نماشگاه از پرنس البرت همسر ملکه ویکتوریا و"سر هنری کل" بود و پرنس البرت این فکر را به صورت موضوعی اصلی و اساسی در اورد."کل"مکالمه خودرا با پرنس البرت چنین گفت:
"از پرنس پرسیدم نظر وی این است که این نمایشگاه ملی و یا بین المللی باشد.فرانسویان قبلا برای بنای نمایشگاه خود همین مطلب را بحث کرده اند و ترجیح دادند که نمایشگاهشان صرفا ملی باشد. پرنس لحظه ای فکر کرد و سپس گفت باید محصولات خارجی هم در معرض تماشا گذاشته شوند و سپس اضافه کرد:
"بین المللی بی تردید".
تصمیم پرنس دائر بر ایجاد نمایشگاهی جهانی به هیچ روی اتفاقی نبود.این مطلب از سخنرانی وی در 1850 روشن تر می شود:
"تردیدی نیست که عصر ما عصر تغییر و تحول است.عصری که به قدرت راه را به سوی هدفی بزرگ که انرا تاریخ معین داشته است می کوبد: این هدف وحدت بشری است.اقایان!با نمایشگاه سال 1850 تصویری زنده و روشن از پیشرفت های صنعتی برای رسیدن به این هدف به دست خواهد امد"

انقلابی در معماری:
با ساختن قصر بلورین فکری بی سابقه در معماری صورت حقیقت به خود گرفت.از این گذشته در گذشته در قصر بلورین برای نخستین بار بر اسکلتی از چدن و اهن ساختمانی از شیشه و اهن و چوب ساخته شد.امکانات حاصل از پیشرفت صنعت تا قبل از این بنا هرگز به این روشنی به منصه ظهور نرسیده بود.این مجموعه ی چوب و شیشه و اهن که با ان راه حلی عالی برای ساختن نمایشگاه پیدا شد چنانکه در زمان ساختن ان نیزدانسته شد تخیل و ابتکاری تازه را به وجود اورد که از روح عصر مایه می گرفت .معاصرین این ساختمان به اطمینان پیش بینی کردند که : "انقلابی که قصر بلورین در معماری به وجود امدسبکی نو پدید اورد".
بنابر این می توان قصر بلورین را نقطه اغازی برای معماری مدرن دانست.
ساختن طاقی ها در قرن 19 در ساختمان های صنعتی حل شد:
در دوره های گذشته مسئله ساختن طاقی ها از معانی معنوی و تقریبا متافیزیکی برخوردار بوده است.روشن است چنین نمایشگاه هایی خارج از رابطه مستقیم با احتیاجات معنوی بشر بودند.به یک معنی این مطلب شامل تمام امور این دوره میشود.بی تقاوتی این عصر به احتیاجات انسانی دراین ساختمان ها –اگر چه به خشونت- اما به صداقت نمودار است.
دو زیبا ترین نمایشگاه های این عصر- قصر بلورین که به سال1851 ساخته شد وتالار ماشینی که در نمایشگاه سال 1889 بر پا گشته اند از میان رفته اند.از بین رفن این دو بنا نتیجه نحوه فکری "این نیز بگذرد"است که به عصر ما حاکم است.تنها عکس ها و تصاویری که از این دو ساختمان مانده اند شاهد ان است که چگونه بشر بر نیروی جاذبه ی زمین در این ساختمان ها ساختمان هائی که حالتی از تعلیق در فضا دارنذ(و این مطلب اساس و معنای مسئله ساختن طاقی هاست)به زیباترین صورتی در قرن 19 تسلط یافته است.

قصر بلورین:
قصر بلورین از صنعت عظیم و پیشرفته انگلستان مایه گرفت و در ساختن ان از ساده ترین و منطقی ترین نحوه تولید صنعتی استفاده شد.سازنده ان"جوزف پاکستون"از همان نحوه ای که قبلا در ساختن گلخانه ای برای نگهداری گیاهان منطقه حاره در "چست ورث"انگلستان به سال 1837 به کار برده بود استفاده کرد.بزرگ ترین قطعات یکپارچه شیشهکه در ان زمان تولید می شد فقط 25/1 متر بود.این بنا به قسمی طرح شد که به کار بردن این قطعات شیشه بی انکه لازم باشد ان ها را برید میسر باشد.تولید قطعات بزرگشیشه در این زمان ممکن نبود و شیشه هایی که در قصر بلورین بکار رفتند کارخانه برادران"چنس" در بیرمنگام ساخت (کوره این کارخانه هنوز مورد استفاده است).
آنچه در قصر بلورین تحقق یافت و حائز اهمیت بود این بود که در اندک زمانی ساختمانی عظیم با قطعاتی که در جای دیگر ساخته شده و در محل به هم پیوسته شدند شکل گرفت. میدان دادن به امکانات فنی در معماری تا بدین اندازه به گونه ای اتفاقی صورت گرفت و توفیق اجباری بود: مدتی محدود به تاریخ برپایی نمایشگاه مانده بود و مسابقه ای که برای انتخاب بهترین طرح ترتیب داده شده بود به نتیجه نرسیده بود. پرنس آلبرت، همسر ملکه ویکتوریا که سرپرستی این نمایشگاه را داشت، ناگزیر خواستار راه حلی شد که در اندک زمان مساحتی عظیم را که برای نمایشگاه لازم بود در بر گیرد. طرح جوزف پاکستون که معماری باغ ساز بود و در ساختن گلخانه (که اساسی مرکب از آهن و شیشه داشت) دستی آزموده داشت مقبول افتاد.
در اهمیت این نمایشگاه همین بس که بگوییم چهارده هزار موسسه که متجاوز از نیمی از آنها غیر انگلیسی بودند شرکت داشتند و در مدت شش ماه که نمایشگاه دایر بود متجاوز از 6000000 نفر از آن دیدن کردند.

عوامل سازنده قصر بلورین
• این پروژه با آقای ویلیام کوبیت مورد مهندسی و مدیریت قرار گرفت.
• پیمانکارهای کار با آهن آن آقایان چارلس فوکس و هندرسن بودند.
• برادران شیشه کار چاسن حدود 840000 متر مربع شیشه فراهم کردند، آنها تنها شیشه کارانی بودند که می توانستند چنین مقدار شیشه را مهیا کنند و توانایی آوردن نیروی کار کافی از فرانسه برای انجام کار را داشتند.
• هزینه ساخت قصر را ملکه ویکتوریا به عهده گرفت
دلايل اهميت قصر بلورين در معماري:
1- از قطعات پيش ساخته اي درست شد كه در محل احداث بنا به يكديگر متصل شدند.
2- در ساختن اين قصر از مصالح جديد، مانند آهن و شيشه استفاده شده بود- آهن و شيشه اي كه بعدها محبوب معماران مدرن شد و برخي طرح هاي سبك و اثيري بسيار جالب از تركيب آن دو پديد آمد.
3- اساس و اسكلت ساختماني قصر بلورين كاملاً در معرض ديد بود، به همين دليل در اتصال كوچك ترين اجزاء به سازي و سمبل كاري ممكن نبود.
4- تناسب اجزاء و اتصال پيچ و مهره ها و شيشه و آهن به فرهنگ معماري افزوده شد و بيشتر به آن ها توجه شد.
تاثيرات متضاد قصر بلورين:
اين قصر روي هم رفته دو نوع تاثير متضاد به بار آورد:
1- از يك جانب، امكانات فني كه در ساختمان قصر بلورين به كار گرفته شد و نيز فرآورده هاي صنعتي كه در آن به معرض تماشا گذاشته بودند، نويد عصر تازه اي را مي داد كه در آن صنعت و فن به عنوان وسيله اي براي بهبود زندگي و رفاه و تحرك و فراغت بيشتر آدمي به كار گرفته مي شد

.
2- پاره اي از متفكران انگليسي به ويژه به عواقب صنعتي شدن مي انديشيدند و در اين مورد خاص پيشرفت هاي صنعتي را خطري براي كارهاي دستي مي ديدند، كه هدفش برخلاف صنعت، توليد هر چه بيشتر و سود افزون تر نبود بلكه كيفيت كار و هنر و خلاقيت بود.

سازه کریستال پالاس:
ساختن قصر بلورین با قطعات "پره فابریکه" کوچک از راستی در ان زمان شگفت انگیز بود.قاب های شیشه ای این ساختمان چوبی بودند و بر تیر های اهنی قرار می گرفتند.ستون های چدنی هر طبقه بر ستون های طبقه زیرین خود پیچ و مهره شده بودند.قطعات چوبی اهنی و چدنی ساختمان در کارگاه های مختلف در بیر منگام ساخته شدند و در لندن به یکدیگر اتصال یافتند و بدین ترتیب ساختمانی به مساحت 74322 مترمربع - تقریبا چهار برابر کلیسای سنت پطر مطلبی که معاصرین قصر بلورین به غرور از ان یاد می کردند – فقط در 6 ماه ساخته شد.

در قصر بلورین با همه زیبایی معماری ان برای مسئله ساختن طاقی ها از اهن جوابی پیدا نشد.طاقی گهواره ای این ساختمان از چوب بود و دهانه 22 متری ان کوچکتر از دهانه بسیاری از طاقی گهواره ای قرون وسطی بود.

پاکستون یک سر باغبان در چاتسورث بوده است. در ان جا او اهن و شیشه را برای ساخت گلخانه بزرگش مورد ازمایش قرار داد.چیز هایی را که جوزف پاکستون برای طرح قصر بلورین مد نظر داشت استواری ،محکمی ،ماندگاری ،سادگی و عاری بودن ان از تزئین بود.
بررسی پلان ساختمان قصر بلورین