بخشی از مقاله
چکیده
محیط زیست مناسب، بستر صلح و امنیت است. همچنان که اگر صلح و امنیت نباشد محیط زیست جداً در معرض خطر قرار می گیرد، چرا که همیشه یکی از مخرب ترین آثار جنگ، لطمات و آسیب های وارده به محیط زیست بوده است. امروزه مخاطرات ناشی از پدیده های نوظهور زیست محیطی، بیش از پیش زیست کره را با خطر نابودی مواجه ساخته است. از این رو، حفاظت از محیط زیست جهانی همگام با صلح نیازمند تحقق همکاری های بین المللی است. در این راستا تحقق همکاری های بین المللی در پرتو دیپلماسی محیط زیست ممکن می گردد. در این مقاله به تبیین اثرات دیپلماسی محیط زیست در برقراری صلح پایدار جهانی پرداخته شد. در پایان مشخص گردید که دیپلماسی محیط زیست، ابزاری مهم جهت دستیابی به صلح و توسعه پایدار می باشد و تداوم آن به صورت پایدار موجب ثبات صلح و در نهایت صلح پایدار جهانی خواهد گردید.
مقدمه
بدون تردیدکاملاً غلط می باشد که تصور گردد با تنش زدایی در قلمرو روابط نظامی و سیاسی جهان، صلح و امنیت پایدار برقرار خواهد گردید.چرا که صلح و امنیت واقعی و پایدار در یک جامعه بشری نتیجه منطقی تعامل و تعادل در تمام ابعاد مختلف زندگی بشری است. ابعاد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی زندگی بشر باید با یکدیگر در تعامل و تعادل باشند تا در آن جامعه توسعه پایدار و در نتیجه صلح پایدار برقرار گردد.
صلح و امنیت پایدار همچون خیمه ای است که اگر حتی فقط یکی از پایه های مهم آن هم محکم بسته نشده باشد باد و طوفان می تواند به راحتی آن را دچار تلاطم و بی ثباتی بنماید. امنیت زیست محیطی یکی از اصلی ترین پایه های صلح و امنیت پایدار است که چنانچه تأمین نگردد هرگز نمی توان شاهد برقراری یک صلح و امنیت پایدار و واقعی در جهان بود. - رئیسی، - 1387 دیپلماسی محیط زیست، ابزاری مهم جهت دستیابی به صلح و توسعه پایدار می باشد. حفاظت از محیط زیست امروز در عرصه جهانی، آبستن احتمالات بسیاری است و لیکن هرنوع تصمیم گیری در این خصوص بایستی آینده پیش رو را مد نظر داشته باشد. - لری و پی سو باتی، ترجمه طیبی، - 1394
-1 تاثیر توسعه یافتگی کشورها بر محیط زیست و صلح
کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه در بوجود آمدن چالش های زیست محیطی نقش دارند و تنها نحوه آسیب وارد کردن به محیط زیست توسط آنها متفاوت می باشد. کشورهای توسعه یافته به دلیل توسعه گسترده و از کنترل خارج شده به محیط زیست آسیب وارد می کنند. کشورهای در حال توسعه به دلایل افزایش جمعیت و بهره برداری بیش از حد از منابع و تولید آلاینده ها - خارج از توان زمین در بازیابی - ، موجب آسیب رسانی به محیط زیست می گردند. در کشورهای در حال توسعه که بیشتر مردم از رفاه مناسبی برخوردار نمی باشند، کم شدن منابع و بوجود آمدن فقر اقتصادی در آن کشورها به طورواضح در کاهش امنیت داخلی اثرگذار می باشند و خواه ناخواه بر روابط با کشورهای همسایه و از بین رفتن صلح تأثیرات عدیده ای خواهند گذاشت.
هر چند کشورهای توسعه یافته از لحاظ امنیت درونی وضعیت بهتری در مقایسه با کشورهای در حال توسعه دارا هستند، اما جهت جبران آسیب های زیست محیطی و کاسته شدن از منابع داخلی ناشی از توسعه گسترده به دنبال کسب منابع و منافع اقتصادی، دچار تنش در روابط بین الملل خواهند بود. از جهت دیگر، سالیانه شاهد مهاجرت جمعیت زیادی از کشورهای در حال توسعه به کشورهای توسعه یافته هستیم - طبق آمار بانک جهانی، یکی از دلایل مهاجرت، مشکلات زیست محیطی می باشد - ساکن شدن افرادی با فرهنگ و عقاید متفاوت در این کشورها مطمئناً به وجود آورنده اختلاف نظرات و ناملایمات در آن جامعه می باشد که منجر به کاهش امنیت خواهد شد.
-2 دیپلماسی محیط زیست
محیط زیست یکی از کلیدی ترین مباحث قرن حاضر است که بحران کوچکی در ابعاد محلی آن می تواند فوراً به یک مسئله جهانی تبدیل شود. - مجابی، - 1392 بنابراین عدم توجه به محیط زیست برای دولت ها فاجعه و یا حتی سقوط آنها را در پی خواهد داشت. از این رو توجه جامعه جهانی بایستی بیش از پیش به چارچوب های مقرر جلب گردد که از جمله این چارچوب ها »دیپلماسی محیط زیست« است. در یک تعریف بسیط، دیپلماسی هنر برقراری و تقویت روابط دوجانبه و چند جانبه با هدف تامین منافع ملی است.
- داداندیش و همکار، - 1390دیپلماسی محیط زیست در واقع چارچوب نظام یافته در رعایت حفظ محیط زیست در اثر همکاریهای منطقه ای و بین المللی با حفظ احترام به تعهدات مشترک بین المللی و قواعد الزام آور در جهت تحقق ثبات صلح جهانی است. - طیبی، - 1395 فرهنگ حفاظت از محیط زیست خود بر دو محور دیپلماسی عمومی - ترویج فرهنگ عمومی محیط زیست میان مردم و همکاری شهروندی - و دیپلماسی رسمی - اجلاس های بین المللی زیست محیطی - در چارچوب دیپلماسی محیط زیست استوار است. - شیرازیان و همکار، - 1396
1؛-2 دیپلماسی عمومی - ترویج فرهنگ عمومی محیط زیست میان مردم و همکاری شهروندی -
دیپلماسی عمومی درک توده های مردم کشور مخاطب، دادن پیام برای آنان، فعالیت به منظور تاثیرگذاری بر آنها و توسعه گفت و گو میان شهروندان و نهادهای یک کشور از یک سو و نهادهای کشور مخاطب از سوی دیگراست؛ که این امر باعث تقویت منافع ملی می شود. - Wolf and Rosen,2004 - »تبادل عقاید، اطلاعات، هنر و دیگر جنبه های فرهنگ ، در میان ملت ها به منظور پرورش رشد چند جانبه« - Cummings, 2003 - تعریفی از دیپلماسی فرهنگی می باشد که در خدمت دیپلماسی عمومی قرار دارد.
دیپلماسی عمومی با استفاده از مولفه های قدرت نرم به دنبال متقاعد کردن دیگران به تبعیت از هنجارها و نهادهایی است که رفتار مطلوب را ایجاد می کند. - Nye,2004 - دیپلماسی عمومی محیط زیست به دنبال ترویج فرهنگ عمومی محیط زیست میان مردم و همکاری شهروندی می باشد. دیپلماسی محیط زیست یکی از موضوعات اصلی و کارآمد برای تعامل کشورها و نهایتاً تعامل شهروندان و عمیق تر شدن صلح و دوستی است. - طیبی، - 1395
2؛-2 دیپلماسی رسمی - اجلاس های بین المللی زیست محیطی -
هدف اصلی دیپلماسی بین المللی محیط زیست، برانگیختن همکاری بین المللی به منظور تولید موافقتنامه ها وسایر اسناد بین المللی در خصوص مسائل زیست محیطی است.در این فرایند، تفاوت ها می تواند نقطه آغاز و اصول پیشگیرانه به منظور اقدام برای حفاظت از محیط زیست اعمال گردد.
