بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی با رضایت زناشویی در معلمان شهر اهواز می باشد. نمونه این پژوهش شامل 190 نفر از معلمان بود که به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس از بین تمامی معلمان انتخاب شدند. برای گردآوری داده های از پرسشنامه سبک های دلبستگی سیمپسون، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجانی گراتز و رومر و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ استفاده شد.
پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود و نتایج تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه نشان داد که بین سبک های دلبستگی ایمن و رضایت زناشویی رابطه مثبت معنا داری وجود دارد. اما بین سبک های دلبستگی ناایمن - دوسوگرا و اجتنابی - با رضایت زناشویی و همچنین دشواری در تنظیم هیجانی با رضایت زناشویی رابطه منفی معناداری وجود دارد. یافته ها نشان داد که بین سبک های دلبستگی با رضایت زناشویی رابطه ی چندگانه وجود دارد. همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که سبک دلبستگی دوسوگرا بهترین پیش بینی کنندهی رضایت زناشویی می باشد. بعلاوه نتایج پژوهش نشان داد که بین معلمان زن و مرد از لحاظ متغیرها - سبک های دلبستگی، رضایت زناشویی - تفاوت معناداری وجود ندارد.
مقدمه
رضایت زناشویی، عبارتست از احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر، موقعی که همه جنبه های ازدواج را در نظر می گیرند. رضایت زناشویی یک حالت روحی است که مزایا و هزینه های ادراک شده در ازدواج را در یک فرد خاص نشان می دهد دلبستگی. پیوند عاطفی هیجانی نسبتاً پایداری است که بین کودک و مراقبت کننده اصلی - مادر - ایجاد می شود و به دیگر روابط نزدیک او مانند - روابط رمانتیک - گسترش می یابد.
همچنین نتایج نشان داد که سبک های دلبستگی با سبک های اسناد و سازگاری زناشویی رابطه داشت.پژوهش کاچادورین - 2004 - 3 مشخص کرد که سبک دلبستگی ایمن با تمایل به گذشت در روابط و رضایت زناشویی رابطه مثبت دارد. مارچاند - 2004 - 4 نشان داد که بین سبک های دلبستگی و علائم افسرده کننده5 و رفتارهای حل تعارض6 با رضایت زناشویی رابطه وجود دارد و رفتارهای حل تعارض زن ها، میانجی بین سبک دلبسته مضطرب و رضایت زناشویی بود.
بانس - 2004 - 7 نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که سبک دلبسته ایمن با رضایت زناشویی بالاتر و سبک دلبسته ناایمن با رضایت زناشویی پایین تر رابطه داشت. سامر8 و کوزارلی - 2004 - 9 نشان داد که افراد با سبک دلبستگی ایمن نسبت به افراد با سبک دلبستگی ناایمن، کمتر اسنادهای ناسازگارانه را که منجر به رضایت زناشویی بالاتری می شودراگزارش دادند. بنابراین افراد با سبک دلبستگی ایمن رضایت زناشویی بالاتری را نشان دادند.
نجم - 2005 - 10 نشان داد که افراد با سبک دلبستگی ایمن هوش هیجانی بالاتری را نسبت به افراد با سبک دلبستگی ناایمن داشتند و همچنین افراد با هوش هیجانی بالا بطور قابل توجه رضایت زناشویی بالاتری را گزارش دادند. کرولی - 2006 - 11 نشان داد که بین سبک های دلبسته نا ایمن - مضطرب دوسوگراواجتنابی - با رضایت زناشویی رابطه معکوس وجود دارد. سبک تعارض توافق به طور مثبت با رضایت زناشویی رابطه داشت. در صورتی که سبک تعارض اجتناب بطور معکوس با رضایت زناشویی رابطه داشت. هاسلی - 2006 - نشان داد که زوج های با سبک دلبستگی ایمن رضایت زناشویی بالاتری را نسبت به زوج هایی که حداقل یکی از آنها سبک دلبستگی ناایمن داشت گزارش دادند.
همچنین زوج های با تعهدات مذهبی مشابه رضایت زناشویی بالاتری را نسبت به زوج هایی که تفاوت های زیاد در عقاید مذهبی داشتند گزارش دادند. لمنز - 2007 - 1 نشان داد که زوج های افسرده نسبت به زوج های سالم دارای مشکلات دلبستگی، ارتباطی و رضایت زناشویی پایین تر بودند. از سوی دیگر زوج های سالم رضایت زناشویی بالاتر، سبک دلبستگی ایمن و مشکلات ارتباطی پایین تر را گزارش دادند.عیدی و خانجانی - 1385 - نشان داد بین سبک های مختلف دلبستگی از لحاظ میزان رضایت زناشویی تفاوت وجود دارد.
افراد ایمن چه مرد و چه زن و شوهر رضایت زناشویی بالاتری نسبت به سبک های دیگر دارند و زمانی که هر دو زن و شوهر سبک دلبستگی ایمن دارند رضایت زناشویی بالاتر از زوج هایی است که یکی یا هر دو آنها نا ایمن - اجتبابی یا دو سوگرا - هستند. همچنین نتایج نشان داد زمانی که سبک دلبستگی زن و شوهر متجانس است به عبارتی هر دو ایمن یا هر دو اجتنبابی یا هر دو سوگرا هستند رضایت زناشویی آنها بالاتر از زوج هایی است که سبک دلبستگی غیر متجانس دارند.
در میان سبک های مختلف دلبستگی پائین ترین رضایت زناشویی متعلق به زوج هایی بود که یکی از آنها سبک دلبستگی در سوگرا داشت. از دیگر نتایج این پژوهش این بود که مردان نسبت به زنان رضایت زناشویی بالاتری دارند. رجایی - 1386 - نشان دادند اما با سبک های دلبستگی اجتنابی و دو سوگرا همبستگی منفی وجود داشت. زنان و مردان از نظر رضایتمندی زناشویی تفاوت معنادار نداشتند. جامعی نژاد - - 1389 پژوهشی نشان داد که بین عشق، عاطفه منفی و سبک دلبستگی ایمن و اجتنابی با رضایت زناشویی رابطه معناداری وجود دارد.
ولی عاطفه مثبت و دلبستگی اجتنابی با رضایت زناشویی رابطه معنا داری را نشان ندادند. همچنین یافته ها نشان داد که بین عشق و شادمانی ذهنی و سبک های دلبستگی رابطه چندگانه وجود دارد و همچنین سبک دلبستگی دوسوگرا بهترین پیش بینی کننده رضایت زناشویی می باشد.در پژوهشی یلسما و شرلین - 2003 - نشان داد که هم در زنان و هم در مردان دشواری در تنظیم هیجانی با رضایت زناشویی رابطه منفی داشت. نتایج نشان داد که تنظیم هیجانی پایین در هر یک از همسران، تأثیر منفی بر رضایت زناشویی زوجین خواهد داشت. همچنین شاتل2 - 2001 - در پژوهش خود به این نتیجه دست یافتند که توانایی فهم هیجانات و تنظیم هیجانات شخص با رضایت زناشویی رابطه دارد.
گاتمن - 2003 - نشان داد که رضایت زناشویی به میزان زیادی با بیانگری هیجانات مثبت رابطه داشت و زوج هایی که رضایت زناشویی بیشتری داشتند از هیجانات مثبت به عنوان روشی برای تنظیم هیجانات منفی در روابطشان استفاده می کنند.فردیس - 2007 - 3 نشان داد که یکی از عوامل تعیین کننده مهم کیفیت روابط عاشقانه تنظیم هیجانی و بیانگری هیجانی است همچنین بیانگری هیجانات مثبت برای هر رابطه ای مفید است.
ابزاز اندازه گیری الف - پرسشنامه سبک های دلبستگی
این پرسشنامه توسط سیمپسون - 1990 - ، ساخته شده است و هدف آن رفع نقص سه بند معروف هازن و شیور بوده است. این آزمون شامل 13 جمله در مقیاس لیکرتی است که آزمودنی در پاسخ به هر سوال باید یکی از گزینه های طیفحالتی5 - از کاملاً موافق تا کاملاً مخالف - را انتخاب کند. از این 13 جمله، 5 جمله برای ارزیابی سبک دلبستگی ایمن و 8 جمله برای ارزیابی دو سبک دلبستگی اجتنابی و مضطرب دوسوگرا است. تحلیل عوامل مقیاس هایی که براساس سه عبارت هازن و شیور ساخته شده اند، دو بعد را آشکار ساخته اند، که بعد اول »ایمن اجتنابی« است که بعدها احساس راحتی به هنگام نزدیک شدن نامیده شد.
بعد دوم »اضطراب دوباره روابط« است - فینی 1994؛ سسیمپسون، 1990؛ استراهان4، 1991؛ به نقل از فینی، - 1999 که بخصوص در سبک دوسوگرا مشاهده سبک دلبستگی ایمن همبسته شد. که ضریب همبستگی حاصل 0/54 و این ضریب نیز در سطح P<0/01 معنی دار بود و سوال سوم با سبک دلبستگی مضطرب - دوسراگرا همبسته شد که ضریب همبستگی آن 0/24 به دست آمد و در سطح P<0/05 معنی دار بود.
همچنین برای تعیین پایانی آزمون از دو روش آلفای کرونباخ و تنصیف استفاده کرد که %70 و %62 به دست آمد.پایانی این پرسشنامه برحسب آلفای کرونباخ و اجرای مجدد در فاصله های زمانی یک هفته تا دو سال، حدوداً %70 برآورده شده است - کرت پاتریک، 1996؛ کونیلیز ورید، 1990؛ سیمپسون ، 1992؛ به نقل از رضازاده، . - 1381 رضازاده - 1381 - پایانی این آزمون رابه شیوه اجرای مجدد برای نمونه ایرانی، در 25 زوج به فاصله 6 هفته، %68 به دست آمده است. همچنین اعتبار ثبات درونی این پرسشنامه برحسب آلفای کرونباخ در 132 زوج، %74 به دست آمده است عباسی سرچشمه - 1384 - پایانی این آزمون را به شیوه آلفای کرونباخ و تنصیف محاسبه کرد که مقادیر آن به ترتیب %70 و %62 به دست آمده است.
سیمپسون به منظور بررسی اعتبار این پرسشنامه از مقیاس عشق را بین - 1970 - و مقیاس وابستگی ساخته شده توسط برشید و فی - 1977 - 1 و مقیاس خود افشاگری - میلر2 ، - 1983 استفاده کرده است. - به نقل از عباسی سرچشمه، - 1384 .عباسی سرچشمه - 1384 - برای بدست آوردن اعتبار این آزمون، از سه سؤال محقق ساخته و با توجه به تعریفی که هازن و شیور برای سه سبک دلبستگی ارائه میدهند، استفاده کرد. بدین منظور این سؤال ها با نمره های سبکهای دلبستگی مورد نظر همبسته شدند. سؤال اول با سبک دلبستگی اجتنابی همبسته شد که ضریب همبستگی آن 0/59 بود که در سطح P< 0/01 معنی دار بود.
سؤال دوم به سبک دلبستگی ایمن همبسته شد که ضریب همبستگی حاصل 0/54 و این ضریب نیز در سطحP< 0/01 معنی دار بود و سؤال سوم با سبک دلبستگی مضطرب - دوسوگرا همبسته شد که ضریب همبستگی آن 0/24 به دست آمد و در سطح P< 0/05 معنی دار بود. همچنین برای تعیین پایایی آزمون از دو روش آلفای کرونباخ و تنصیف استفاده کرد که %70 و %62 به دست آمد. در تحقیق حاضر، ضرایب پایایی پرسشنامه سبک های دلبستگی با استفاده از روش آلفای کرونباخ و تنصیف محاسبه گردید که به ترتیب 0/51 و 0/60 می باشد .
پرسشنامه انریچ توسط اولسون، فورنیرودرانکمن - 1989 - 3 در آمریکا با هدف ارزیابی زمینههای بالقوه مشکل زا یا شناسایی زمینههای قوت و پرباری رابطه زناشویی ساخته شده است - به نقل از ثنایی، . - 1379 این پرسشنامه یک ابزار 115 سؤالی و فرم دیگر آن 125 سؤالی است. فرم 115 سؤالی این پرسشنامه، از دوازده خرده مقیاسی تشکیل شده است. خرده مقیاسهای این پرسشنامه عبارتند از: تحریف آرمانی، رضایت زناشویی، مسائل شخصیتی، ارتباط، حل تعارض، مدیریت مالی، فعالیت های اوقات فراغت،رابطهی جنسی، فرزندان و فرزند پروری، خانواده دوستان، نقش های مساوات طلبی و جهت گیری مذهبی . پرسشنامهی انریچ در ایران توسط سلیمانیان 1373 - به صورت فرم کوتاه 47 سؤالی ساخته شده است که همان دوازده خرده مقیاسی را شامل میشود در تحقیق حاضر از این فرم استفاده شد.
اولسون - 1989 - پایایی پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ را با روش ضریب آلفای کرونباخ 0/92، ناپیر0/89 - 2000 - 4، سلیمانیان 0/95 - 1373 - گزارش کرد معتمدین - 1382 - ضریب آلفای کرونباخ و تنصیف این پرسشنامه را به ترتیب 0/57 و 0/61 گزارش کرد. سلیمانیان - 1373 - روایی همگرای پرسشنامه 47 سؤالی رضایت زناشویی انریچ را با فرم اصلی 115 سؤالی 0/95 محاسبه کرده است. معتمدین - 1382 - روایی این پرسشنامه را با پرسشنامه سازگاری زناشویی - P< 0/05 - 0/60 به دست آوردهاند. در تحقیق حاضر، ضرایب پایایی پرسشنامه رضایت زناشویی نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ و تنصیف محاسبه گردید که به ترتیب برابر با 0/90 و 0/90 می باشد که بیانگر ضرایب پایایی مطلوب پرسشنامه مذکور است.
