بخشی از مقاله
خلاصه
مقدمه: رشد روانی اجتماعی یکی از پارامترهای مهم دورههای مختلف زندگی بشراست که میتواند شاخصهای سلامت روانی به خصوص نوجوانان را متاثر کند. پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه رشد روانی اجتماعی با مشکلات رفتاری دانش آموزان پسر سال دوم متوسطه شهر تهران انجام شد.
روش پژوهش: روش این پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه تحقیق عبارتند از: کلیه پسران نوجوان مقطع سنی 17- 16 ساله مدارس متوسطه منطقه 5 تهران که در سال 1394 مشغول تحصیل بودند. که از بین آنان 153 نفر به شیوه خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار های پژوهش عبارت از پرسشنامههای مشکلات رفتاری کوای و پترسون و رشد روانی اجتماعی اریکسون بودند. به منظور بررسی فرضیههای پژوهش از روشهای آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون همراه با رگرسیون با استفاده از نرم افزار Spss20 استفاده شد.
یافته ها: یافتهها نشان داد رشد روانی اجتماعی با مشکلات رفتاری رابطه منفی معناداری نشان داد. همچنین نتایج نشان داد هر چه رشد روانی اجتماعی دانش آموزان پسر 17-16 ساله منطقه 5 تهران بیشتر باشد آنها مشکلات رفتاری کمتری دارند.
بحث و نتیجه گیری: لذا متخصصان روانشناسی می توانند با اتخاذ تدابیری، با افزایش میزان رشد روانی اجتماعی از میزان مشکلات رفتاری آنها بکاهند.
مقدمه
نوجوانی بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی شامل گروه سنی10-19 سال است و متخصصین روانشناسی و علوم تربیتی بر این باورهستند، که دوره نوجوانی حساسترین، بحرانیترین و مهمترین دوره رشد هر انسان می باشد؛ به این دلیل که در این دوره فرد به بلوغ می رسد، در پی کشف هویت خود است، به دنبال استقلال و جدایی از وابستگیهای دوره کودکی است و نوجوانان در این دوره دارای وضعیت روانی با ثباتی نیستند و در این دوره هست که معمولا بیشترین مشکلات رفتاری برای آنها بوجود می آید - لطف آبادی،. - 1393 یکی از نظریههای مهم رشدی نظریه اریکسون است.
او معتقد است رشد در انسان یک فرایند روانی و اجتماعی است که خصوصیات فردی را درارتباط با ویژگیهای محیطی و نوع روابط اجتماعی تجربه شده فرد در دوران مختلف و در برخورد با بحرانهای هر مرحله سنی شکل می دهد - فیست و فیست1،1986،ترجمه سید محمدی،. - 1394 شرایط محیطی و ویژگیهای دوره نوجوانی ممکن است مشکلات رفتاری خاصی را در افراد ایجاد نماید. مشکلات رفتاری در دوران نوجوانی بسیار شایع و مهم هستند.
نوجوانان دارای مشکلات رفتاری- روانشناختی به دلیل نقص جسمی، حسی و محرومیت های ناشی از آن، اغلب قادر به ایجاد رابطه اجتماعی و متقابل با دیگران نیستند و سازگاری عاطفی و اجتماعی آنان با دشواری روبه رو است. این افراد معمولا منزوی و درونگرا هستند - ساداتیان ،. - 1392 بهداشت روان پایه و اساس رشد انسان است. این حقیقت را باید پذیرفت که مسائل سلامت روان همراه زندگی است، امکان پدید آمدن آنها همیشه وجود دارد و لازم است تا درباره ی آنها بحث و گفتگو شود تا فرزندان بتوانند در سایه شرایط سالم محیطی و سلامت روانی به رشد و سازگاری برسند.
از طرف دیگر مطابق با تئوری اریکسون رشد کودک، خود محصول عوامل متعددی و تبادلات پیوسته و پویایی بین ساختار بیولوژیکی، ژنتیک و ویژگی های محیطی است و یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر رشد روانی و اجتماعی است، روابط والدین و کودکان می باشد که از اهمیت بحرانی در زندگی کودک در حال رشد برخوردار است، به طوری که کیفیت این روابط در سال های اولیه کودکی، اساس رشد شناختی، اجتماعی، و هیجانی آینده را پایه گذاری می کند - مانتیما2، . - 2006 به دنبال کیفیت حل بحرانهای رشدی و پدیدآیی ویژگی های خاص روانشناختی، نوجوانان تفاوتهای ظریفی را در بیان و ابراز عواطف و نحوه کنترل آنها از خود نشان می دهند. عواطف بخش مهم و اساسی زندگی انسان را تشکیل می دهند به گونه ای که تصویر زندگی بدون آن پنداری دشوار است.
ویژگیها و تغییرات عواطف، چگونگی ارتباط عاطفی و درک و تفسیر عواطف دیگران نقشی مهم در رشد و سازمان شخصیت تحول اخلاقی و روابط اجتماعی، شکل گیری هویت و مفهوم خود دارد - لطف آبادی،. - 1393 یانگ، کو، وانگ و یانگ - 2014 - در پژوهش خود با عنوان »فرهنگ، فرزندپروری، و مشکلات رفتاری کودک: یک مطالعه تطبیقی - مقایسه ای - خانواده های مهاجر چند فرهنگی و خانواده های بومی در تایوان« گزارش کردند، کودکان مادران مهاجر نمرات بالاتری برای تمام سندروم های رفتاری بر اساس گزارش والد داشتند.
تحقیق اسچوارت3 و همکاران - 2005 - نشان می دهد نوجوانانی که بحران هویت بیشتری دارند احتمالا مشکلات رفتاری بیشتری را تجربه می کنند. در مطالعه ای که توسط خاکیان، زکی یی و نقشینه - 1394 - تحت عنوان" رابطه تمایزیافتگی خود در مادران و همبستگی خانوادگی با اختلالات رفتاری کودکان" انجام گرفت، نتایج نشان داد که بین همبستگی خانوادگی با اختلال های بیش فعالی و ناسازگاری اجتماعی رابطه منفی وجود دارد؛ و بین تمایزیافتگی خود مادران با اضطراب- افسردگی و اختلال کمبود توجه رابطه منفی و معناداری وجود دارد.
به بیان دیگرمنظور از مشکلات رفتاری عبارت است از مشکلاتی که نوجوانانمعمولاً در مواجهه با همسالان، والدین، وظایف تحصیلی، مسائل اجتماعی و شخصی با آن روبه رو می شوند - انیسی و همکاران،. - 1386 رفتارهای نامناسب، عوامل تهدید کننده سلامت و پیامد های منفی نوجوانی می تواند تهدید جدی را بر سلامت فرد در طول زندگی ایجاد کند. بدین سان تحقیق حاضر به دنبال بررسی این مسئله است که آیا رشد روانی اجتماعی با مشکلات رفتاری نوجوانان رابطه دارد؟
روش پژوهش
روش تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق عبارت بود از کلیه دانش آموزان پسر مقطع دوم متوسطه منطقه 5 شهرتهران که در سال 1395 - 1394 در مدارس رسمی دولتی در حال تحصیل بودند - حدودا 2000 نفر - . ازمیان مدارس منطقه 5، سه مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شد، که در هر مدرسه 8 کلاس وجود داشت. که با توجه به تعداد متغیر ها و انتخاب 30 نفر به ازای هر متغیر و به منظور جلوگیری از افت نمونه 170 تعداد نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند.
