بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال تبیین رابطه بین سبکهای تفکروراهبردهای یادگیری با انگیزش پیشرفت می باشد. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه سوم وپیش دانشگاهی شهر نوراباد بود که به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای تعداد 415 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش سبکهای تفکر دانش آموزان از فرم کوتاه سبک های تفکر :TSI - استرنبرگ و واگنر، - 1992، برای سنجش راهبردهای یادگیری از پرسشنامه راهبردهای یادگیری :Lsq - وین اشتاین و مایر، - 1986 و برای سنجش انگیزش پیشرفت از تست انگیزش پیشرفت هرمنس A.M.T - ، - 1977 استفاده شد.
داده های پژوهش با آزمون همبستگی پیرسون وتحلیل رگرسیون چند گانه با روش همزمان مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که از مجموع سیزده سبک تفکر نه سبک - قانونگذار، قضایی، سلطنتی، سلسله مراتبی، جرگه سالاری، هرج و مرج طلبی، بیرونی، محافظه کارانه و آزاد منشانه - با انگیزش پیشرفت رابطه مثبت و معنادار داشته است، همچنین بین راهبردهای یادگیری با انگیزش پیشرفت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، از بین سبکهای تفکر، سبک تفکر سلسله مراتبی قادر به پیش بینی انگیزش پیشرفت میباشد. و از میان راهبردها ، پردازش اطلاعات بیشترین توان تبیین انگیزش پیشرفت را دارد. همچنین، مولفه نگرش با انگیزش پیشرفت بیشترین رابطه و مولفه اضطراب کمترین رابطه معناداری را دارد.
مقدمه
از وظایف اساسی آموزش وپرورش در هر کشوری آموزش مباحث پایه ،پرورش استعداد و آماده سازی دانش آموزان برای شرکت با انگیزه وفعال در جامعه است. در آموزش وپرورش معاصر نه تنها مقدار یادگیری بلکه یادگیری بهتر دارای اهمیت است . از مهمترین راههای بهبود شرایط یادگیری ،آموزش راهبردهای مناسب ،افزایش سطح کیفی روشهای آموزش واز همه مهمتر ایجاد علاقه وانگیزش در معلمان ویادگیرندگان است.یکی از عواملی که بریادگیری تاثیرمی گذاردانگیزش پیشرفت است.
هنری مورای - - نیاز به پیشرفت را میل به غلبه بر مشکلات ، تمرین قدرت ،تلاش برای انجام دادن امور مشکل وتلاش برای اجرای هر چه سریعتر کارها تعریف کرده است - - . او معتقد است که لذت پیشرفت در رسیدن به هدف نیست ،بلکه در گسترش وتمرین مهارتهاست - هنری مورای ،1938 به نقل از شمس اسفند آباد و همکاران،. - 1384 بهترین راه ایجاد انگیزش در یادگیرندگان نسبت به یادگیری بهبود شرایط یادگیری و افزایش سطح کیفیت روشهای آموزشی است. از این طریق یادگیرندگان در یادگیری به موفقیت بیشتر می رسند . واین موفقیت ، علاقه وانگیزش آنها را نسبت به یادگیری مطالب تازه افزایش می دهد - سیف،. - 1387 از سوی دیگر سبک های تفکر،نیز برکیفیت یادگیری تاثیر می گذارند.
استرنبرگ - 1997 - شیوه های متفاوت افراد در پردازش اطلاعات را به عنوان سبک های تفکر نامگذاری کرده است.به اعتقاد وی اهمیت دادن به سبک های تفکراز این جهت ارزشمند است که در جامعه به کرات سبک های تفکر با توانایی های افراد مشتبه می شوند و در نتیجه تفاوت های فردی ناشی از سبک های تفکر به اشتباه به تفاوت توانایی ها نسبت داده می شوند.بدترین حالت،عدم تطابق سبک تفکر دانش آموز با سبک تفکرمعلم است وچنین ناهماهنگی ای در مدرسه صورت جدی تری به خود می گیرد.
سبک های تفکر برنظریه خود مدیرتی ذهنی استرنبرگ - - 1998-1997 استوار است و به این مسئله اشاره میکند که همانگونه که راههای متفاوتی برای مدیریت یک جامعه وجود دارد افراد نیز از شیوه های متفاوتی برای بهره گرفتن از توانایی های خود استفاده می کنند.این نظریه براین اصل مبتنی است که نوع وشکل حکومتی که ما در جهان داریم،تصادفی نیست،بلکه بازتاب بیرونی افکاری است که در اذهان مردم وجود دارد.این نظری ه سیزده سبک تفکر را توصیف میکند که در پنج بعد متمایز می شوند:کارکردها - قانونی،اجرایی و قضایی - ،فرم ها - سلطنتی،سلسله مراتبی،الیگارشی و آنارشیست - ، سطوح - کلی نگر وجزیی نگر - ،حوزه ها - بیرونی ودرونی - ،تمایل ها - آزاداندیش ومحافظه کار - هستند.
یکی دیگر از عوامل مرتبط با یادگیری،راهبردهای یادگیری است. راهبرد به نقشه کلی یا مجموعه ای از عملیات گفته می شود که برای رسیدن به هدف معینی طرح ریزی میشود - سیف،. - 1387راهبردهای یادگیری به راهبردهای شناختی - مرورذهنی،بسط دهی،سازمان دهی - راهبردهای فراشناختی - طرح ریزی،نظارت بر درک مطلب و خودنظم دهی - وراهبرد های مدیریت منابع - کمک طلبی،مدیریت زمان و محیط مطالعه - تقسیم می شوند - برگر و کارابنیک،. - 2010بنابراین انگیزش پیشرفت در هدایت رفتار یادگیرنده نقش مهمی را ایفا می کند.از سوی دیگر سبک تفکر وراهبردهای یادگیری نیز می توانند انگیزش پیشرفت راتحت تاثیر قرار دهند.به همین علت پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین سبکهای تفکر وراهبردهای یادگیری با انگیزش پیشرفت پرداخته است.
روش
پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان کلاس سوم وپیش دانشگاهی دوره متوسطه - رشته های علوم انسانی، ریاضی فیزیک وعلوم تجربی - دختروپسر بخش مرکزی شهرستان ممسنی می باشدکه در سال تحصیلی 93-94مشغول به تحصیل بودند .از این جامعه آماری، 415 نفر دانش آموز به عنوان حجم نمونه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از:
پرسش نامه سبکهای تفکر استرنبرگ و واگنر - :TSI استرنبرگ و واگنر، - 1992
این پرسش نامه که توسط استرنبرگ و واگنر - 1992 - طراحی شده از 65 پرسش و13خرده آزمون تشکیل شده است هر خرده آزمون شامل 5 پرسش است که یک سبک تفکرراارزیابی میکند.13سبک تفکر شامل،. قانونگذار، اجرایی، قضایی، سلطنتی، سلسله مراتبی،جرگه سالاری،هرج ومرج طلبی،کلی ،جزئی،درونی،بیرونی،محافظه کارانه وآزاد منشانه است. و با استفاده از مقیاس لیکرت پنج درجه ای با نمره های = 1 کاملا مخالفم ، =2 مخالفم ، =3 نظری ندارم، =4 موافقم ،=5 کاملا موافقم برای هر گزینه نمره گذاری می شود.
استرنبرگ ضریب اعتبار درونی مقیاس را میان /57 تا /88 و توانگر مروستی - 1383 - ضریب همبستگی هر گویه با خرده مقیاسها را میان /51 تا /81 با سطح معنا دار /001 اعلام کرده است. دامنه ضریب پایایی این پرسشنامه در مطالعات قبلی بین /40 تا /80 می باشد.ضریب پایایی گزارش شده از سوی استرنبرگ برای مقیاس سبک تفکر /80 وضریب پایایی محاسبه شده از سوی توانگر مروستی - 1383 - برابر /78 بوده است.شکری وهمکاران - 2009 - ضریب آلفای کرونباخ برای سبک های تفکر را از /50 تا /80 گزارش کرده اند. روایی همزمان این پرسشنامه با پرسشنامه بلند سبک تفکر /79 می باشد - استرنبرگ واگنر، 1992 ،امامی پور ،. - 1382
پرسش نامه راهبرد های یادگیری :lsq - وین اشتاین و مایر،. - 1986
این پرسش نامه با پنج راهبرد مرور ذهنی، بسط یا گسترش معنایی ، سازمان دهی ، نظارت بر درک و عاطفه دارای 77ماده و 10 مقیاس باز خورد، انگیزش ،مدیریت زمان ،اضطراب،تمرکز،پردازش اطلاعات، انتخاب ایده اصلی ،راهنمای مطالعه ،خودآزمایی و راهبردهای آزمون است . ماده های این پرسش نامه بر مبنای یک طیف پنج درجه ای نمره گذاری می شوند. در ایران خدیو زاده - 1381 - این پرسشنامه را برای اولین بار در مورد 412 نفر از دانشجویان دوره علوم پزشکی مشهد اجرا کرد.
به منظور تعیین همسانی درونی داده ها نیز الفای کرونباخ 10 مقیاس پرسشنامه محاسبه شد نتایج این محاسبه برای هریک ازمقیاس ها به این ترتیب گزارش شده است:بازخورد/62،انگیزش /64 ،مدیریت زمان/64،اضطراب /79،تمرکز /83،پردازش اطلاعات/75،انتخاب ایده اصلی/62،راهنمای مطالعه/62،خود آزمایی /67راهبردهای آزمون. /75 روایی پرسشنامه نیز توسط وین اشتاین ومایر - /75 - 1986 گزارش شده است.
پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس - A.M.T -
هرمنس - - 1977آن را بر مبنای دانش نظری وتجربی موجود در نیاز به پیشرفت وبا بررسی بیشتر پژوهش های مربوط به آن تهیه کرده است. در ایران این پرسشنامه به وسیله هومن ابتدا به 40 سوال افزایش یافت اما پس از انجام تحلیل های آماری مرتبط با روانسنجی در نهایت به 37 سوال کاهش یافت .پرسش های تست به صورت جملات نیمه تمام بیان شده و به دنبال هر جمله ناتمام چهار گزینه داده شده است.گزینه ها بر اساس اینکه انگیزه پیشرفت از زیاد به کم یا از کم به زیاد باشد،4 تا 1 یا 1تا 4 نمره تعلق می گیرد.
ضریب اعتبار آزمون با استفاده از روش الفای کرونباخ،پس از حذف 8 سوال برابر /803 به دست آمد .اجرای روش تحلیل مولفه های اصلی در پژوهش درباره روایی پرسشنامه نشان می دهد که مواد پرسشنامه به گونه کلی با یک عامل همبسته است .چرخش عامل ها به روش واریماکس برای ساده سازی ساختار پرسشنامه ،نشان می دهد که ساختار نظری پرسشنامه از هفت عامل با بار عاملی دست کم /3 تشکیل شده است.
