بخشی از مقاله
چکیده
خلاقیت و نوآوری فناورانه در جنبه های کاربردی و فنی علوم یا به عبارتی خلاقیت و نوآوری در فناوری - تکنولوژی - را می توان خلاقیت و نوآوری فناورانه - خلاقیت و نوآوری تکنولوژیکی - یا خلاقیت و نوآوری مهندسی نامید. یکی دیگر از عوامل مهم انگیزه است.هدف به فعالیت انسان جهت و نیرو می دهد اگر انسانی در طول زندگی خود هدف قابل وصولی نداشته باشد پویایی و حرکت خود را از دست خواهد داد هدف ارزشمند فرد را به خواستن و طلب کردن وادار می کند. خلاقیت و یادگیری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر بسیار امر مهمی است و شامل دانشجویان شاغل،متأهل،مجرد و اعم از زن و مرد می باشد که به خصوصیاتی از قبیل سن،جنس،تحصیلات و ... می پردازد. اهمیت این پژوهش در این است که یادگیریهای ساده تر موجب یادگیریهای پیچیده تر می شوند به علاوه چون محیط زندگی افراد آدمی همواره در معرض تغییر است و انسان برای غلبه بر این دگرگونیها ناچار از یادگیری است.
کلید واژه: انگیزه، خلاقیت، خمینی شهر ، نوآوری، یادگیری،
مقدمه
خلاقیت یا آفرینندگی فرآیندی ذهنی کشف ایده ها و مفاهیم یا آمیزش ایده ها و مفاهیم موجود است که توسط فرآیند بینش خوداگاه یا ناخودآگاه تحریک می شود.در واقع خلاقیت یعنی بکارگیری تواناییهای ذهنی برای ایجاد یا تبلور یک فکر یا مفهوم جدید که برخی نیز آن را به ترکیب ایده ها یا ایجاد پیوستگی بین ایده ها تغییر نموده اند.خلاقیت و سبکهای یادگیری بی ارتباط با هم نمی باشند و با توجه به تعریفی که از یادگیری می شود و آن را تغییرات کم و بیش دائمی رفتار در نتیجه تجربه می دانند می توان تصور کرد که با انواع یادگیری در زندگی مواجه خواهیم بود به این دلیل که فرد از زمان تولد تا سالمندی تجارب مختلفی در حوزه های مختلف کسب می دانند.تلاشهای مکرر برای راه رفتن،سخن گفتن،غذا خوردن،ارتباط با همسالان،دفاع از خود،مطالب اموزشگاهی،مهارتهایی مثل رانندگی،یادگیری مشاغل و ...نمونه هایی از یادگیری هستند که فرد در طول زندگی خود به شیوه های مختلفی آنها را یاد می گیرد.به طور کلی خلاقیت فرآیندی است که طی زمان ادامه داشته و ابتکار،انطباق پذیری و تحقق از خصوصیات بارز آن به شمار می آیند و می تواند جوابگویی برای مشکلات باشد.
برخی از محققان اصولی برای مشخص شدن مرزهای خلاقیت تعریف نموده اند اول اینکه خلاقیت متضمن پاسخ یا مفهومی نو باشد یا آنکه احتمال وقوع آن بسیار کم باشد اما باید توجه داشت که نو بودن و اصالت با آنکه شرط لازم خلاقیت است اما کافی نیست.دوم خلاقیت باید گره ای را بگشاید یا با وضعیتی تناسب داشته یا مقصود معینی را برآورد.سوم خلاقیت واقعی مشروط به دوام آن بینش ابتکاری،لرزیابی و تفسیر و رشد آن باشد.در جمله ای کوتاه می توان اینگونه بیان کرد"خیلی ها ایده های خوب دارند اما عده کمی آنها را عملی می کنند".همچنین یکی از عواملی که معمولا با خلاقیت مربوط می دانند موضوع هوش است.یادگیری یک فرآیند است در هر فرآیند عوامل و متغیرهایی در حال تعاملند.نوع و شدت تعامل،تغییرات گوناگونی را به دنبال می آورد.بررسی همه عوامل موثر در فرآیند تدریس امکان پذیر نیست.چند تا از مهمترین این عوامل که تأثیر آشکاری در روند یادگیری دارند عبارتند از : آمادگی،انگیزه و هدف،تجارب گذشته،موقعیت و محیط یادگیری،روش تدریس رابطه جز و کل،تمرین و تکرار آمادگی شاگرد باید از لحاظ جسمی،عاطفی ،عقلی و... رشد کافی کرده باشد تا بتواند به خوبی یاد بگیرد و یادگیری زمانی برایش مفید خواهد بود که از هر نظر آمادگی لازم داشته باشد..
-1 اهداف پژوهش
هدف کلی بررسی میزان بین خلاقیت و سبکهای یادگیری دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر و هدف فرعی تعیین میزان خلاقیت ذهنی، رفتاری، خلاقیت بیرونی و درونی، خلاقیت آشکار وسبکهای یادگیری دانشجویان دانشگاه آزاداسلامی واحد خمینی شهر می باشد.
-2 فرضیه های پژوهش
بین تعیین میزان خلاقیت ذهنی، رفتاری، خلاقیت بیرونی و درونی، خلاقیت آشکار وسبکهای یادگیری دانشجویان دانشگاه آزاداسلامی واحد خمینی شهر رابطه معنادار وجود دارد.
-3 روش و نوع تحقیق:
این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی است. همچنین این تحقیق را می توان از نوع تحقیقات کاربردی به شمار آورد.از نظر زمانی تحقیق فعلی از نوع تحقیقات مقطعی نیز می باشد.روش انجام این تحقیق پیمایشی - زمینه یابی - می باشد. و جامعه آماری ایت تحقیق الف - دانشجویان شاغل ب - دانشجویان پسر مجرد ج - دانشجویان دختر مجرد د - دانشجویان مرد متأهل ه - دانشجویان زن متأهل است. به منظور نمونه گیری در این تحقیق از روش نمونه گیری هدفمند استفاده می شود. ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می باشد. به منظور سنجش روایه پرسشنامه از طریق روش روایی محتوا استفاده شده است.
به منظور تعیین اعتبار یا پایائی پرسشنامه از روش محاسبه ضریب آلفای کورنباخ سنجش شده است،در مورد پرسشنامه این پژوهش ضریب آلفای محاسبه شده برابر با %78 گزارش شده است که نشان دهنده پایائی مناسب پرسشنامه می باشد. و به منظور تجزیه و تحلیل این داده ها در این تحقیق از روش آمار توصیفی - توزیع فراوانی - جداول یک بعدی و دوبعدی در - حد،میانگین،میانه - و روش آمار استنباطی آزمون کای اسکوی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است.
-4 تعریف خلاقیت
خلاقیت مفهومی است که تعریفهای آن در طول زمان تغییراتی کردهاست. خلاقیت را به عنوان نوعی مسألهگشایی مد نظر قرار دادهاست. به نظر وی تفکرِ خلاق مختصراً عبارتست از فرآیند حس کردن مسائل یا کاستیهای موجود در اطلاعات، فرضیهسازی درباره حل مسائل و رفع کاستیها، ارزیابی و آزمودن فرضیهها، بازنگری و بازآزمایی آنها و سرانجام انتقال نتایج به دیگران. - تورنس1962ص - 3 در حقیقت، خلاقیت نوعی توانایی در تولید ایدههای نو از طریق ترکیب، تغییر و دوباره بهکارگیری آنها و ارائه یک طرح جدید است.
-1-4 اصول اولیه خلاقیت به طور کلی خلاقیت فرایندی است که طی زمان ادامه داشته و ابتکار، انطباقپذیری و تحقق از خصوصیات بارز آن به شمار میآیند و میتواند جوابگویی برای مشکلات باشد. برخی از محققان اصولی برای مشخص شدن مرزهای خلاقیت تعریف نمودهاند: اول اینکه خلاقیت متضمن پاسخ یا مفهومی نو باشد یا آنکه احتمال وقوع آن بسیار کم باشد. اما باید توجه داشت که نو بودن و اصالت با آنکه شرط لازم خلاقیت است اما کافی نیست. زمانی یک پاسخ را میتوان بخشی از یک فرایند خلاقیت به شمار آورد که تا اندازهای با واقعیت مطابقت داشته یااصولاً واقعی باشد. دوم خلاقیت باید گرهای را بگشاید یا با وضعیتی تناسب داشته و یا مقصود معینی را برآورد. سوم، خلاقیت واقعی مشروط به دوام آن بینش ابتکاری، ارزیابی و تفسیر و رشد آن باشد. در جملهای کوتاه میتوان اینگونه بیان کرد« خیلی ها ایدههای خوب دارند اما عده کمی آنها را عملی میکنند.« همچنین یکی ازعواملی که معمولاً با خلاقیت مربوط میدانند موضوع هوش است.
-2-4 عوامل باز دارنده خلاقیت تلاشهای قبل از بلوغ برای حذف خیالبافی محدودیتهای بازدارنده قوه تدبیر وکنجکاوی کودکان تکیه بیش از حد به نقش جنسیت؛تفکر خلاق مستلزم حساسیتی بیش از حد - خصوصیتیکاملاً زنانه - و وابستگی به غیر و اتکای به خود - خصلتی کاملاً مردانه - است. از همین رو یک پسر بسیار خلاق نسبت به سایر همجنسان همسال خود بیشتر دارای صفات زنانه به نظر میرسد.
-3-4 عوامل تشدیدکننده خلاقیت و نوآوری حس درونی تفکر، انسان را قادر میسازد شرایطی را که وجود خارجی ندارند، در درون ذهن شبیهسازی نماید و به وی این امکان رامیدهد تا در امکانات یکسان با سایرین برای خود فرصتهای بهتری بیافریند. در واقع امور خلاقیت شاید بیشتر اکتسابی باشد تا فطری و میتوان با آموزشهایی این توانایی را در خود افزایش داد. مجموعه عواملی که باعث تشدید و ترغیب فرد به نوآوری میگردند به عوامل تشدیدکننده تعبیر میگردند که در اینجا توضیح داده میشوند .
-1-3-4 انگیزهها انگیزههای ترغیب کننده به نوآوری، میتوانند به خصوصیات و زندگی خصوصی افراد مربوط باشد و یا اینکه به اجتماع محل سکونت فرد بستگی داشته باشد که ما در اینجا دلایل بروز هر یک را بررسی میکنیم .
-2-3-4 انگیزههای بیرونیبه همه انگیزههایی که از جامعه به فرد القاء میگردند گفته میشود که خود بر اثر موارد زیر ناشی میگردند:
-3-3-4 بحرانهای جامعه
میدانیم سرچشمه خلاقیت نیاز است. اغلب مواقع اگر نیازی در زندگی بشر مشاهده نشود، الزامی به خلاقیت وجود نخواهد داشت . نیازهای بشر معمولاً به طور یکنواخت بروز مییابند مگر در شرایطی استثنایی مانند بحرانهای مختلف از جمله بحرانهای طبیعی چون سیل و زلزله و آتشفشان و طوفان و همچنین بلایایی که خود انسان مسب آنهاست که بارزترین آنها جنگ است. نوع و دلیل بروز یک بحران در اینجا مد نظر نیست و آنچه حائز اهمیت است هجوم سیل عظیمی از نیازها پس از وقوع بحران است که میتواند در جامعه
سبب یک انقلاب فکری در نزد افراد گوناگون گردیده و به شکل نوآوری و خلاقیت بروز نماید. -4-3-4 سطح توقعات جامعه:
جامعهای که در آن سیر صعودی پیشرفت حاکم باشد، هر روز از طرف تک تک اعضای خود شاهد خلاقیت و نوآوری است. در این جامعه نوآوری به قشر متفکر و اندیشمند محدود نگردیده و همه مردم را شامل میشود بطوریکه حتی تبهکاران نیز در این جامعه هر روز به فکر خلق روشی نو در روند کاری خود میباشند .
-5-3-4 انگیزههای درونی انگیزههایی که از درون شخص، منشاء میگیرند را انگیزههای درونی مینامند که شامل موارد زیر میباشند:
اسعتداد ذاتی فرد این امر حتی بدون وجود هر گونه محرک خارجی ممکن است آگاهانه یا ناآگاهانه صورت گیرد و با داشتن هوشی متوسط و آموختن راههایافزایش تفکر خلاق، کاملاً قابل دسترسی برای همه نیازهای زندگی میباشد.
-6-3-4 نیازهای درونی:
گاهی اوقات افراد در خود نیرویی احساس میکنند که همواره آنان را وا میدارد که در جهت کمک به دیگران و ارتقای سطح زندگی در جامعه، دست به نوآوری بزنند. این افراد از هر جنس و سن و شغلی میتوانند باشند. به عنوان مثال خانمی در آمریکا که از آگهی های تجاری تلویزیون ناراضی بود آنها رامطابق با ذوق خود مجدداً مینوشت.
-7-3-4 بحرانهای شخصی:
بحرانهای شخصی نیز مانند بحرانهای جامعه، میتوانند محرک بسیار قوی در امر نوآوری برای شخص باشند. -5 خلاقیت و نوآوری علمیخلاقیت و نوآوری در هر یک از رشته های علم را می توان خلاقیت و نوآوری علمی نامید . کشفیات و نظریه های علمی مانند نظریه های علوم فیزیک ، شیمی ، روانشناسی ، اقتصاد ، مدیریت و غیره خلاقیت ها و نوآوری های علمی محسوب می شوند . بنابراین برحسب این که کدام رشته علمی درنظر گرفته شود انواع خلاقیت و نوآوری وجود دارد . مثلا منظور از خلاقیت و نوآوری فیزیک خلاقیت و نوآوری در حوزه علمی فیزیک و یا خلاقیت و نوآوری روانشناسی خلاقیت و نوآوری در حوزه علم روانشناسی می باشد .
-1-5 شرایط مناسب تفکر و خلاقیت
- 1 تفکر نیازمند محیطی آرام است.
- 2 از روش طوفان مغزی استفاده کنید.این تکنیک علاوه بر اینکه مخزنی از ایده ها برای شما ایجاد می کند، به کمک آن می توانید در امور خود تصمیم گیریهای بهتری را اتخاذ نمایید.
