بخشی از مقاله
چکیده
اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی از عوامل مهم تاثیر گذار و کاهش دهنده عملکرد تحصیلی دانش آموزان هستند. هدف از این تحقیق بررسی رابطه سبک های یادگیری با اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی دانش اموزان است. روش این پژوهش از نوع توصیفی همبستگی و از رگرسیون گام به گام برای تحلیل نتایج استفاده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه دانش- آموزان متوسطه فرزانگان شیراز تشکیل دادند که به روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 200 نفر انتخاب شد. و به پرسشنامه های اضطراب امتحان ساراسون، فرسودگی تحصیلی مسلش و سبک های یادگیری کلب پاسخ دادند.
یافته ها نشان داد سبک های یادگیری جذب کننده و همگرا با اضطراب امتحان رابطه معکوس معنا دار دارند. همچنین سبک های یادگیری جذب کننده با فرسودگی تحصیلی رابطه معکوس معنا دار دارند از طرفی سبک یادگیری همگرا به طور معنیدار قادر به پیشبینی اضطراب امتحان میباشد سبکهای یادگیری جذب کننده و همگرا به طور معنیدار قادر به پیشبینی فرسودگی تحصیلی میباشند. نتایج نشان داد هنگامی که سبک های یادگیری جذب کننده و همگرا افزایش یابد اضطراب امتحان دانش آموزان کاهش می یابد. و همچنین هنگامی که سبک یادگیری جذب کننده افزایش یابد نیز فرسودگی تحصیلی کاهش می یابد.
مقدمه
در میان نهادهای گوناگون اجتماعی، مدرسه مهمترین تجلی گاه فرهنگ حاکم بر جامعه و محل ارضا نیازهای عقلانی و عاطفی افراد شناخته شده است و اکنون که در هزارهی سوم میلادی به سر میبریم، مدرسه مهمترین نهادهای اجتماعی به حساب میآید. جدیدترین تحقیقات نیز حاکی از کارکردهای مهم این نهاد در روزگار ماست - پرویزی،. - 1392 اگر چه تمام انسانها توانایی یادگیری دارند اما میزان و نحوهی یادگیری انسانها حتی در موقعیتی یکسان متفاوت است. این امر به دلیل تنوع و گوناگونی روشهای یادگیری آنهاست. این روشها به کیفیت یادگیری فرد اشاره دارد نه کمیت آن - سیف، . - 1389 در این راستا، مطالعهی تاثیر تفاوتهای فردی در یادگیری از دیرباز مورد توجه پژوهشگران و نظریه پردازان یادگیری قرار گرفته است.
از جمله تلاش برای درک چگونگی یادگیری بشر در سال 427 قبل از میلاد، توسط سقراط و افلاطون با ارائهی نظریات فیلسوفانهی خود آغاز گردید اما فرضیه سازی رسمی در مورد تفاوتهای فردی هنگامی آغاز شد که هرب1 ثلان در سال 1954 اصطلاح" سبکهای یادگیری"2 را مطرح نمود - امامی پور و شمس،. - 1390 سبک یادگیری در ساختار عمیق نظام عصبی و شخصیت تشکیل میشود و تحول انسان و تجارب فرهنگی وی در خانه، مدرسه و جامعه آن را قالب ریزی میکند - سویشر3،. - 2000 پژوهشگران نشان دادند که دانش آموزان سبکهای یادگیری متفاوتی دارند، یعنی اطلاعات را از طریق صافیهای متفاوتی پالایش و دستکاری میکنند. از جمله تفاوتهای دانش آموزان در یادگیری، تفاوت در نوع سبک یادگیری آنهاست.
مدل سبک یادگیری را براساس پژوهشهای افرادی چون راجرز، پیاژه و یونگ توسعه داد. تئوری سبکهای یادگیری کلب شامل چهار سبک یادگیری متفاوت است، مبتنی بر چرخه یادگیری چهار مرحلهای، مراحل چرخه یادگیری عبارتند از: تجربه عینی-احساسی، مشاهده انعکاسی- دیداری، مفهوم سازی انتزاعی- فکری، آزمایشگری فعال- عملی. کلب با ترکیب چهار مرحله یادگیری، چهار نوع سبک یادگیری را نیز مشخص نمود: سبک همگرا یا هنجارپذیر - مفهوم سازی انتزاعی+ آزمایشگری فعال - ، سبک واگرا یا هنجارگریز - تجربه عینی + مشاهده تأملی - ، سبک جذب کننده یا همگونساز - مفهوم سازی انتزاعی + مشاهده تأملی - ، سبک انطباق یابنده یا همگونگر - تجربه عینی+ آزمایشگری فعال - . فراگیران دارای سبک یادگیری همگرا، از طریق فکر کردن روی موضوعات و انجام آن فعالیتها، به صورت عملی میآموزند. فراگیران دارای سبک یادگیری واگرا، از طریق احساس کردن و دیدن میآموزند، آنها ترجیح میدهند، ببینند تا انجام دهند و از تخیل برای حل مسئله استفاده میکنند.
فراگیران دارای سبک یادگیری جذب کننده از طریق فکر کردن و نگاه عمیق میآموزند این افراد برای درک موقعیت از مفاهیم انتزاعی استفاده میکنند و فراگیران دارای سبک یادگیری انطباق یابنده از طریق تجربه کردن و انجام دادن میآموزند - سادلر و اسمیت6، . - 2010 بنابراین دانش آموزان تفاوتهای فردی زیادی دارند و شیوههای یادگیری متنوعی نیز دارند، آگاهی از سبکهای یادگیری فراگیران، میتواند نقش مهمی در یادگیری و موفقیت تحصیلی آنها داشته باشد. مزیت شناسایی سبک یادگیری این است که اطلاعاتی درباره راهبردهای یادگیری و روشهای آموزشی و متناسب با این سبکها ارائه می دهد - لینگ و هسیو7، . - 2010 مطالعات نشان داده است که اضطراب رابطه مهمی با یادگیری دارد.
در حقیقت، اضطراب، یک علامت هشدار دهنده است که از خطری قریب الوقوع خبر میدهد و شخص را برای مقابله آماده میسازد - کاپلان و سادوک، . - 2015 اضطراب امتحان یک دانش هیجانی ناخوشایند، به موقعیت ارزیابی است. این هیجان با احساس نوعی از تنش، تشویش و برانگیختگی سیستم عصبی خودکار مشخص میشود - ابولقاسمی و همکاران، . - 1383 اضطراب امتحان، سلامت روانی دانش آموزان را تهدید میکند و بر خودکارآمدی، شکوفایی استعداد، شکلگیری شخصیت و هویت اجتماعی آنان تاثیر سوء میگذارد - وانیر8، . - 2004 مدتهاست که اضطراب امتحان به عنوان یکی از اجزای انگیزشی مهم درون محیط مدرسه شناسایی شده است.
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد اضطراب با توانایی دانش آموزان در استفاده مؤثر از راهبردهای یادگیری تداخل ایجاد کرده و باعث کاهش انگیزش در فرد میشود - براکنی9 و کارابنیک10، 1995، به نقل از میلر11 ، . - 2010 پوتوین و دانیلز - 2010 - 12 نشان دادند که دانش اموزان با اهداف عملکرد اجتنابی اضطراب امتحان بیشتری از خود نشان میدهند و در مقابل دانش آموزانی که اهداف یادگیری دارند سطح پایینی از اضطراب امتحان بروز میدهند.
ارتقای بهداشت روانی محیط تحصیل به عنوان یکی از مهمترین ابعاد توسعه و بهسازی منابع انسانی بوده، و در چند دههی اخیر توجه سازمانهای آموزشی به نیروهای سالم جسمی و فکری در موسسات آموزشگاهی را به خود جلب کرده است. از جمله سازههای کلیدی که باید به آن توجه شود، فرسودگی تحصیلی13 میباشد - یانگ، . - 2004 متغیر فرسودگی به موقعیتها و بافتهای آموزشی گسترش پیدا کرده که از آن به عنوان فرسودگی تحصیلی نام برده میشود، میتوان گفت که موقعیتهای آموزشی به عنوان محل کار فراگیران محسوب میشود.
