بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: هدف پژوهش حاضر پیش بینی فرسودگی تحصیلی بر اساس کمال گرایی و مقابله تحصیلی در نمونه ای از دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان سقز بود.
روش: این پژوهش از نوع همبستگی مقطعی با تعداد 411 نفر از دانش آموزان دبیرستانی شاخه نظری 214 - دختر و 197 پسر - بود که به مقیاس های فرسودگی تحصیلی، کمال گرایی و مقابله تحصیلی پاسخ دادند. تحلیل داده ها با روش رگرسیون چندگانه جهت پیش بینی فرسودگی تحصیلی اجرا گردید.
یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل همبستگی و رگرسیون گام به گام این پژوهش نشان داد که بین فرسودگی تحصیلی و مولفه های مثبت و منفی کمال گرایی رابطه مثبت وجود دارد، اما در مورد مولفه های مقابله تنها بین راهبرد فرافکن و فرسودگی تحصیلی رابطه مثبت معنی دار مشاهده شد. در مورد رابطه سایر مولفه های مقابله تحصیلی یعنی؛ راهبرد بدون مقابله رابطه مثبت، و مقابله مثبت و مقابله انکار، رابطه منفی با فرسودگی تحصیلی وجود دارد. در مورد پیش بینی فرسودگی تحصیلی نیز می توان گفت که چهار متغیر کمال گرایی منفی، نظم، راهبرد مقابله مثبت و راهبرد مقابله فرافکن، در مجموع 12/1 درصد از کل واریانس فرسودگی را پیش بینی می کنند.
نتیجه گیری: با توجه به این که کمال گرایی و مقابله تحصیلی به عنوان عوامل پیش بینی کننده فرسودگی تحصیلی نقش دارند، می توان جهت پیش گیری از آن، مداخلات لازم را به صورت آموزش مهارت های مقابله ای و تشریح ویژگی های کمال گرایی به عمل آورد.
مقدمه
بحث فرسودگی4 تبدیل به موضوع شناخته شده ای در تحقیقات روان شناسی و موضوعات مرتبط در سه دهه گذشته شده است. فرسودگی در افراد مختلفی که مشاغل خدماتی داشته و ارتباط مستقیمی با دیگران دارند و دچار استرس مزمن می شوند، مورد بررسی قرار گرفته است. این اصطلاح ابتدا توسط فرایدنبرگر روانپزشک مطرح و سپس توسط مزلاچ و جکسون در مطالعات اخیر توسعه یافت - باربوزا و برسین، . - 2007 کلمه فرسودگی از ادبیات فضانوردی و فضاپیمایی وارد علوم اجتماعی شده و به معنای سوختن و نابود شدن است. در حالی که در علوم فضایی جهت توصیف مصرف سوخت در راکت ها و راکتورهای هسته ای به کار می رود، در علوم اجتماعی این اصطلاح در مورد خستگی، مخصوصاً در نتیجه کار زیاد یا استرس شغلی مورد استفاده قرار می گیرد.
فرسودگی بیشتر زمانی که ناهماهنگی عمده ای بین ماهیت کار و ماهیت فردی که آن کار را انجام می دهد، به وجود آید. عوامل اصلی فرسودگی شامل اضافه بارکاری، کمبود کنترل، کمبود قدردانی، کمبود مقبولیت اجتماعی، تضاد ارزش ها و کمبود انصاف و عدالت که شاخص های آشکار ناهماهنگی بین فرد و کار است، می باشد - مزلاچ و لایتر، 1997، به نقل از یانگ، . - 2004 ویژگی های اساسی سندروم فرسودگی شامل خستگی هیجانی، زوال شخصیت و نارضایتی فردی و شغلی به صورت کاهش فعالیت می باشد. این نشانگان را می توان در چهار گروه ؛ روان تنی، رفتاری، عاطفی و تدافعی دسته بندی کرد - بابوزا و برسین، . - 2007 افراد در معرض فرسودگی جهت کاهش خستگی هیجانی، با ایجاد فاصله روانی در تلاش برای حفاظت خود در برابر محیط اجتماعی می باشند.
راهبردهای درست مقابله5 ، فرد را در برابر فشارهای ناشی از استرس های محیطی توانا می سازد، استفاده از راهبردهای نادرست6 در رسیدن به اهداف کارایی ندارد و احساس بی کفایتی و تردید را در فرد به وجود می آورد، انتظارات ایده آلی و آرزوهای بزرگ - کمال گرایی - منابعی درونی برای ناکامی و درنتیجه دلایل اصلی فرسودگی می باشند - نوشاد، . - 2008 از نظر آدی و ویکفیلد - 2011 - دو شاخص کلیدی عملکرد دانش آموزان درگیری7 و فرسودگی هستند که در دو انتهای طیف تحصیلی قرار دارند.
فعالیت فراگیران در موقعیتهای آموزشی را می توان به عنوان یک" کار "در نظر گرفت - سالملا- آرو و همکاران، 2008، به نقل از نعامی - 1388 افرادی که فرسودگی تحصیلی دارندمعمولاً علائمی مانند بی اشتیاقی نسبت به مطالب درسی، ناتوانی در ادامه حضور مستمر در کلاس های درس، مشارکت نکردن در فعالیت های کلاسی، احساس بی معنایی در فعالیتهای درسی و احساس ناتوانی در فراگیری مطالب درسی را تجربه می کنند - نعامی، . - 1388
سبک مقابله به معنای روند حل مسئله شناخته شده است که به افراد کمک می کند تا خود را در موقعیت های روانی-اجتماعی که با استرس مواجه می شوند، وفق دهند - لازاروس و فولکمن، 1984، به نقل از چانگ، . - 2012 از نظر وینلت نیز مکانیسم های دفاعی به فرایندهای تنظیم کننده خودکاری اطلاق می شود که برای کاهش ناهماهنگی شناختی و به حداقل رساندن تغییرات ناگهانی در واقعیت درونی و بیرونی از طریق تاثیر گذاری بر چگونگی ادراک حوادث تهدید کننده عمل می کنند - بشارت و همکاران، . - 1387 مقابله تحصیلی عبارت است از راهبردهای رفتاری و شناختی که فراگیران به کار می گیرند تا هیجانات منفی ناشی از رویدادهای تحصیلی ناخوشایند، مانند عملکرد ضعیف بر روی آزمون ها یا شکست در انجام یک تکلیف را کنترل کنند - کامینز و دوک، 1999، به نقل از شیخ الاسلامی و احمدی، . - 1390 پافشاری بر روی تکالیف دشوار و خود تنظیمی علمی تحت عنوان راهبردهای مقابله ای سازگارانه یا مثبت نامیده می شود.
راهبردهای مقابله ای ناسازگارانه شامل راهبرد انکار: 8 نادیده گرفتن رویداد تحصیلی منفی، و راهبرد فرافکن:9 سرزنش کردن دیگران برای شکست شخصی است - کاپلان و میگلی، به نقل از شیخ الاسلامی و احمدی، . - 1390 ترو و کانل از رفتارها و تفکرات غیرمقابله ای10 نیز نام می برند که به اضطراب و نگرانی یادگیرنده در مورد قضاوت دیگران و یا نادان به نظر رسیدن اشاره دارد - به نقل از شیخ الاسلامی و احمدی، . - 1390 با توجه به افزایش چشمگیر استرس مربوط به مدرسه در بین نوجوانان کشورهای شمال اروپا - سالملا- آرو و تینکنین، - 2012، بسیاری از دانش آموزان هنگام روبه رو شدن با تکالیف مشکل تحصیلی، به زودی دست از کار می کشند یا مقاومت و تلاش های بیهوده انجام می دهند.
این در حالی است که افراد دارای مهارت های مقابله درست، با مشکلات بهتر کنار می آیند و احتمال دارد در کار و زندگی موفقیت بیشتری کسب کنند - نیومن، . - 2002 افرادی که استراتژی های مقابله ایی نادرستی به کار می برند، خسته هستند، از طلب کمک اجتناب می نمایند، مشکلات را نادیده می گیرند، از چالش گریزانند و به زودی تسلیم می شوند - اسکینر و گرین، . - 2008 جیانکولا، گراویج و بورچیرت - 2009 - معتقدند که مقابله سازگارانه به نتایج مثبت و مقابله ناسازگارنه به نتایج منفی منجر می شود. در گذشته راهبرد هیجان محور به عنوان آسیب شناسانه یا ناسازگار تلقی می شد.
با این حال راهبردهای هیجان محور هم اکنون به عنوان تلاش هایی جهت تداوم شناخت و فهم افراد از عواطف تعریف می شود که با انطباق مثبت روان شناختی مرتبط است - نیف، سی و دجیترات، . - 2005 شیوه مقابله ای مسئله محور پیش بینی کننده ی سلامت روان فرد - خسروی و آقاجانی، - 1382 و تعلل ورزی تحصیلی در جهت معکوس - سپهریان و جباری لطف، - 2011 است و رابطه مثبتی باسلامت روانِ پزشکان - سلیمان نژاد، همدمی و سودی، - 1391 و پیشرفت تحصیلی - شکری، کدیور و دانشورپور، - 1386 دارد. در حالی که برخی از محققان به دنبال بررسی رابطه ی نشانگان فرسودگی و فشار روانی و راهکارهای مقابله با آن هستند، برخی دیگر در پی یافتن ویژگی های شخصیتی با علائم مشخص این نشانگان هستند. از جمله این ویژگی ها می توان به کمال طلبی افراد اشاره کرد.
