بخشی از مقاله
چکیده: هدف از انجام این تحقیق بررسی رابطه سرمایه فکری و عوامل درون سازمانی با برنامه ریزی استراتژیک در هیئت های ورزشی استان اردبیل بود روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی- همبستگی میباشد که بهصورت پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری شامل افراد شاغل - رئیس، نائب رئیس، خرانه دار، مسئول روابط عمومی و... - در هیئت های ورزشی استان اردبیل می باشد که براساس مرکز آمار و اطلاعات در سال1394 به تعداد 714 نفر می باشند. نمونه گیری براساس جدول مورگان 214 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند.
ابزار گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ارزیابی سرمایه فکری که توسط بونتیس - - 1998 ، پرسشنامه عوامل درون سازمانی - فضیلی و علیشاهی، - 1391 و برای اندازه گیری برنامه ریزی استراتژیک از پرسشنامه های برنامه ریزی استراتژیک مدل برایسون - - 1999 استفاده شد. روایی، محتوایی و صوری پرسشنامه توسط اساتید مدیریت ورزشی تائید و سپس پایایی آنها به وسیله آلفای کرونباخ به ترتیب 0.88، 0.86، 0.89 بدست آمد برای تجزیه و تحلیل از آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین، انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از کلموگراف اسمیرنف برای نرمال بودن داده ها و چون داده ها نرمال نبودند از آزمون ناپارامتریک اسپیرمن برای آزمون فرضیه ها استفاده شد؛ و در پایان از آزمون رگرسیون برای پیش بین ترین مولفه های سرمایه فکری و عوامل درون سازمانی بر روی برنامه ریزی استراتژیک استفاده شد.
یافته ها نشان داد که بین سرمایه فکری و مولفه های آن - سرمایه انسانی، سرمایه ارتباطی و سرمایه ساختاری - و عوامل درون سازمانی و مولفه های آن - تعهد مدیریت به تسهیم دانش، وجود تکنولوژی مناسب تسهیم دانش، فضای تعامل اجتماعی، اعتماد بین پرسنلی، ساختار پاداش و تفاوت های موقعیتی - با برنامه ریزی استراتژیک رابطه مثبت معناداری وجود دارد؛ و بنابراین براساس مدل رگرسیون می توان نتیجه گرفت که مولفه های سرمایه فکری و عوامل درون سازمانی تبیین کننده خوبی برای برنامه ریزی استراتژیک هیئت های ورزشی استان اردبیل باشند.
مقدمه
سرمایه های فکری اگرچه در قبل ناشناخته بود ولی اکنون به اشکال مختلف در فرآیند توسعه اقتصادی، مدیریتی، تکنولوژیکی و اجتماعی به ایفای نقش می پردازد. انقلاب حاصله در تکنولوژی اطلاعات، اهمیت در حال افزایش دانش و اقتصاد مبتنی بر دانش، الگو های در حال تغییر ایجاد جامعه شبکه ای و همچنین پیدایش نوآوری به عنوان مهمترین عوامل تعیین کننده مزیت رقابتی از جمله مواردی هستند که موجبات افزایش اهمیت سرمایه فکری در سازمان ها را بیش از پیش فراهم کرده است - رستمی،. - 1382 ویژگی های درونی سازمان، جزئی از منابع حیاتی برای موفقیت به شمار می روند.
لذا توجه بیش از پیش به شناسایی این ویژگی ها و نیز چگونگی تاثیر آن ها بر خروجی های سازمان، در محیط به سرعت در حال تغییر امروز، امری ضروری و پرهیزناپذیر به نظر می رسد. این عوامل درون سازمانی شامل مجموعه گسترده و نسبتا ثابتی هم چون فرهنگ، ساختار، قدرت و ویژگی های سیاسی هستند که محیط و محدوده فعالیت سازمان را شکل می دهند - فضیلی و علیشاهی،. - 1391 پژوهش حاضر در نظر دارد تا با شناسایی ارتباط بین سرمایه فکری و عوامل درون سازمانی با برنامه ریزی استراتژیک هیئت های ورزشی استان اردبیل، به انجام مطالعات برای باشگاه های ورزشی و اداره ورزش و جوانان استان اردبیل ارائه دهد تا آنها با وقوف بر تفاوت های موجود بتوانند در راستای کسب موفقیت بیشتر، فعالیت های خود را به صورت استراتژیک برنامه ریزی کنند.
امروزه عده ای بر این عقیده اند که همه پیشرفت ها در رشته های مختلف علوم باید در نهایت با مدیریت علمی هدایت و راهبری گردد، بدون پیشرفت و استقرار مدیریت در سازمان های مختلف، دستاورد های عظیم کنونی حاصل نمی شد. در بخش تربیت بدنی و ورزش، علم مدیریت هنوز جایگاه مناسب خود را پیدا نکرده است و شکاف عمیق بین نظر و عمل و غیر کاربردی شدن دانش تربیت بدنی، خود دلیل آن است که از امکانات و منابع موجود بدرستی بهره برداری نمی شود - سجادی، 1382 به نقل از رضایی و همکاران، . - 1392 برنامه ریزی استراتژیک نوعی برنامه ریزی است که از طریق دور اندیشی و در جریان فرا گروهی نظام یافته، انجام می گیرد یکی از عناصر عمده در مدیریت، برنامه ریزی است.
برنامه ریزی شالوده عناصر مدیریتی و فرایندی است که سازمان ها در قالب آن همه فعالیت ها و کوشش های خود را درمورد اهداف مورد نظر، راه رسیدن به آن و چگونگی طی مسیر را در یکدیگر ترکیب و ادغام کرده و هدف از اجرای آن دستیابی به نتایج سازمانی است. پس مدیریت برای کلیه منابع تحت اختیار خود بایستی برنامه ریزی مناسبی داشته باشد. - شکرچی زاده و همکاران،. - 1394 در این راستا پژوهش حاضر در تلاش است تا به بررسی رابطه بین سرمایه فکری و عوامل درون سازمانی با برنامه ریزی استراتژیک - مدل برایسون - هیئت های ورزشی استان اردبیل بپردازد و محقق به دنبال این سوال است که آیا بین سرمایه فکری و عوامل درون سازمانی با برنامه ریزی استراتژیک - مدل برایسون - در هیئت های ورزشی استان اردبیل رابطه وجود دارد؟
با توجه به موقعیت های در حال تغییر و وضعیت هایی که به صورت پویا و در حال تغییر و دگرونی هست، الزاما در شرایطی قرار می گیریم که می بایست نسبت به آینده خود آگاهانه و هوشیارانه برخود کنیم تا بتوانیم در صحنه رقابت باقی بمانیم و برای اینکه در ارتباط با آینده هیئت های ورزشی تصمیمات هوشیارانه، آگاهانه و مبتنی بر تحقیق، مبتنی بر تجزیه و تحلیل اتخاذ شود بایستی نسبت به آینده سازمان و هیئت های ورزشی و موقعیت هایی که در آینده قرار است صورت گیرد با آگاهی و با اطلاعات و مبتنی بر آنالیز دقیق عمل کنیم همچنین بسیاری از موقعیت هایی که برای هیئت های ورزشی صورت گیرد و آنها را در یک موقعیت برتر قرار دهد و با اهرم هایی که در چهارچوب برنامه ریزی استراتژیک پیدا کند و با توسل به برنامه ریزی استراتژیک بتوانند برتری خود را در این عرصه نشان دهند و این توانایی آنها را در یک موقعیت برتر قرار دهد باید زمینه هایی به وجود بیاورند که برنامه ریزی استراتژیک در اولویت برنامه های هیئت های ورزشی در استان قرار گیرد.
لذا نیاز مبرم هیئت های ورزشی استان اردبیل به ایجاد یک نظام برنامه ریزی و توجه به سرمایه فکری و عوامل های درون سازمانی این هیئت ها باید در اولویت و کار اصلی مدیران و دست اندرکاران ورزش استان قرار گیرد. راه توسعه ورزش استان در گرو برنامه ریزی است که بتوانند این هیئت ها به یکی از قطب های مهم توسعه ورزش و استعدادیابی تبدیل شوند و با نتایج به دست آمده از این تحقیق اداره ورزش و جوانان استان، هیئت های ورزشی استان، سازمان های خصوصی و دولتی که به نحوی با ورزش در ارتباط هستند می توانند استفاده کنند و ضروت این مطالعه از آنجا ناشی می شود که پژوهش های انجام شده در این حوزه اندک بوده و محقق در این پژوهش به دنبال این است که رابطه بین سرمایه فکری و عوامل درون سازمانی با برنامه ریزی استراتژیک در هیئت های ورزشی استان اردبیل را مطالعه نماید.
روش شناسی
این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی، همبستگی میباشد که بهصورت پیمایشی انجام شده است چون روابط بین متغیرهای پیشبین و ملاک، بررسی شده است. بنابراین، نوع پژوهش از جهت هدف، کاربردی است و با توجه به این که به بررسی سرمایه فکری و عوامل درون سازمانی با برنامه ریزی استراتژیک در هیئت های ورزشی استان اردبیل میپردازد از نوع همبستگی میباشد. همچنین با در نظر گرفتن معیار زمان، پژوهش حاضر از نوع تحقیقات مقطعی میباشد زیرا این پژوهش فقط در یک مقطعی از زمان صورت گرفت.
جامعه آماری شامل افراد فعال شاغل در هیئت های ورزشی شامل رئیس، نایب رئیس، خزانه دار، مسئول روابط عمومی و... استان اردبیل می باشد که براساس مرکز آمار و اطلاعات در سال1394 به تعداد714 نفر می باشند. در این تحقیق بر اساس جدول کرجسی - مورگان اقدام به تعیین نمونه گیری تصادفی از جامعه حداکثری نموده که به اندازه 248 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و سپس سئوالات پرسشنامه در بین آنان توزیع شد که پس از جمع آوری پرسشنامه ها 214 پرسشنامه قابل استفاده بود.
ابزار گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ارزیابی سرمایه فکری که توسط بونتیس - - 1998 ساخته شده است که دارای 41 سوال بسته پاسخ می باشد و با مقیاس پنج درجه ای لیکرت - خیلی کم1=، کم2=، متوسط3=، زیاد4=، خیلی زیاد - 5= می باشد پرسشنامه عوامل درون سازمانی که دارای 6 مولفه های .1تعهد مدیریت به تسهیم دانش .2 وجود تکنولوژی مناسب تسهیم دانش .3 فضای تعامل اجتماعی .4 اعتماد بین پرسنلی .5 ساختار پاداش .6 تفاوت های موقعیتی در مقیاس پنج درجه ای لیکرت - خیلی کم1=، کم2=، متوسط3=، زیاد4=، خیلی زیاد - 5= می باشد و برای اندازه گیری برنامه ریزی استراتژیک از پرسشنامه های برنامه ریزی استراتژیک مدل برایسون - - 1999 که این پرسشنامه شامل مولفههای توافق اولیه، تعیین وظایف، تنظیم بیانیه مأموریت و محیط سازمان، تعیین موضوعات استراتژیک، چشم انداز سازمان و برنامه عملیاتی و با مقیاس پنج درجه ای لیکرت - خیلی کم1=، کم2=، متوسط3=، زیاد4=، خیلی زیاد - 5= می باشد.
در این پژوهش از آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی پرسشنامه و از روش آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد، در بخش آمار توصیفی با استفاده از جداول فراوانی، میانگین، انحراف معیار و واریانس به تجزیه و تحلیل داده های جمیعت شناختی و اهداف توصیفی شد. و در بخش آمار استنباطی از آزمون کلموگروف اسمیرنف جهت مشخص کردن نرمال بودن داده های آماری استفاده شد. و سپس داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار spss19 و براساس نتایج مستخرج از آزمون K-S با غیرپارامتریک - ضریب همبستگی اسپیرمن - مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در پایان از آزمون رگرسیون برای پیش بین ترین مولفه های سرمایه فکری و عوامل درون سازمانی بر روی برنامه ریزی استراتژیک استفاده شد.
