بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه صلاحیت چندفرهنگی با رضایت شغلی در مشاوران مدارس صورت پذیرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را مشاوران مرد و زن مدارس استان گیلان و اردبیل تشکیل میدادند که از میان آنها 302 مشاور 157 - زن و 145 مرد - با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه صلاحیت چندفرهنگی روانشناسی مدرسه - MSPCI - و پرسشنامه رضایت شغلی مینه سوتا - MSQ - استفاده شد.
دادههای این پژوهش با روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. یافتهها نشان داد بین صلاحیت چندفرهنگی و رضایت شغلی مشاوران مدارس رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون آشکار کرد که متغیر صلاحیت چندفرهنگی 32 درصد از واریانس رضایت شغلی مشاوران مدارس را تبیین میکند. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که صلاحیت چندفرهنگی از متغیرهای مهم و مرتبط با رضایت شغلی در مشاوران مدارس میباشد.
مقدمه
ایران از زمره کشورهایی است که علاوه بر واقع شدن در مسیر جهانی شدن، در داخل مرزهای ملی خود نیز از تنوع قومیتی برخوردار است، که هر کدام از این اقوام ایرانی از هویت فرهنگی خاص و متمایز از هم برخوردار هستند سازمان آموزش و پرورش به عنوان یکی از سازندهترین سازمانها و از ارکان اساسی برای توسعه آموزشی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی هر جامعه مطرح است. ضرورت دارد، هرجا جامعهای که به توسعه میاندیشد تعلیم و تربیت مطلوب را در رأس برنامه های خود قرار دهد مشاوران آموزش و پرورش از جمله نیروهای انسانی هستند که برای بررسی و حل مشکلات روانی و سازشی، تصمیمگیری و طرحریزی تحصیلی، شغلی و خانوادگی دانشآموزان، افزایش تواناییها در خودشناسی و خودرهبری آنان فعالیت میکنند. موفقیت این مشاوران تا حد زیادی در گرو رضایت و خشنودی از شغلشان است.
برخی از صاحب نظران معتقدند رضایت شغلی ترکیبی از عوامل روانشناختی، فیزیولوژیکی و محیطی است کهنهایتاً موجب احساس خشنودی یا عدم خشنودی از شغل میگردد - حسینی، . - 1384 گینزبرگ و همکارانش، رضایت شغلی را به دو نوع مختلف تقسیمبندی کردهاند. »رضایت درونی« که از دو منبع به دست میآید. اول، احساس لذتی که انسان صرفاً از اشتغال به کار و فعالیت عایدش میشود. دوم، لذتی که بر اثر مشاهده پیشرفت و یا انجام برخی مسئولیتهای اجتماعی و به ظهور رساندن تواناییها و رغبتهای فردی به انسان دست میدهد. »رضایت بیرونی« که با شرایط اشتغال و محیط کار ارتباط دارد و هر لحظه در حال تغییر و تحول است.
از عوامل رضایت بیرونی به عنوان مثال، شرایط محیط کار، میزان دستمزد و پاداش، نوع کار و روابط موجود بین کارگر و کارفرما را میتوان نام برد - قادری و شناور، . - 1386 یکی از بحثانگیزترین مباحث در زمینه رضایت شغلی، ارتباط آن با عملکرد است. سه نظریه در اینباره ارائه شده است. »رضایت موجب عملکرد میشود.«، »عملکرد موجب رضایت میشود.«، » پاداش، بین عملکرد و رضایت به عنوان واسطه عمل میکند.« دو نظریه نخست از حمایت ضعیفی برخوردار است، اما نظریه سوم که براساس آن پاداش به عنوان واسطه عملکرد و رضایت عمل میکند از حمایت بیشتری برخوردار میباشد.
درمطالعات و بررسیهای انجام گرفته، این اتفاقنظر دیده میشود که عواملی از قبیل همکاری و دوستی بین کارکنان، رابطه رؤسا با مرئوسین، شایستگی و صلاحیت مدیران، ارتباطات کافی و صحیح، حقوق و مزایا، امکانات رفاهی، پایگاه اجتماعی و شناسایی ارزش کاری، ثبات کار، روابط کاری، تطابق اهداف شخصی کارکنان با اهداف سازمان، شرایط و محیط کار، فرصت برای رشد و ترقی، خطمشی و نحوه اداره امور سازمان، نظم وانضباط در کار، ارتباط با همکاران، کسب موفقیت در کار و قدرانی در مقابل انجام کار، در روحیه و رضایت شغلی کارکنان مؤثر هستند - محمدی، 1386، به نقل از زمندی، . - 1391 در یک جامعه چندفرهنگی ضروری است که مشاوران خود را مجهز به ذرهبینی به نام مشاوره چندفرهنگی کنند تا نحوه دیدن، ارزیابی، طبقهبندی و بررسی افراد دیگر را به بهترین نحو ممکن انجام دهند و صلاحیت لازم در این زمینه را کسب کنند.
به گفته اینگنٌ - 2011 - براساس ACA2، صلاحیت مشاوره چندفرهنگی استعدادی است که به موجب آن مشاوران، دانش و آگاهی فرهنگی را درباره خود و دیگران کسب میکنند و این آگاهی و دانش را به طور اثربخشی در کار با مراجعان مورد استفاده قرار میدهند. سوَ - 2012 - ، صلاحیتهای چندفرهنگی را چنین تعریف میکند؛ احترام قائل شدن، حساس بودن به تاریخچه و نیازهای کنونی، نقاط قوت و منابع جوامع برای افرادی که از نظر تاریخی تحت حمایت روانشناسان و مشاوران بودهاند.
سو، آردوندو و مک دیویسُ - 1992 - ، سه مؤلفه اصلی در حوزه صلاحیتهای مشاوره چندفرهنگی را شامل آگاهی، دانش و مهارت میداند. صلاحیت مشاوره چندفرهنگی طرحریزی شده توسط سو و همکاران براساس این سه مؤلفه میتواند برای همه حوزههای مشاوره - گروهی، خانواده، تحصیلی، توانبخشی، بازی درمانی و ... - به کار گرفته شود - بوستونِ، . - 2009 مورنوّ - 2003 - سه مؤلفه دانش و مهارتهای مراجع محوریْ، مهارتهای غیرمرسوم و زبان دومَ، آگاهی و مهارتهای درونگریُ را برای صلاحیت چندفرهنگی شناسایی کرد.
هولکومب، مک کوی و چریلًٌ - 2005 - در تحقیقی به بررسی صلاحیت چندفرهنگی مشاوران مدارس پرداختند. نتایج نشان داد که مشاوران مدارس تا حد زیادی خود را با صلاحیت در همه حوزهها - برای مثال دانش چندفرهنگی، اصطلاحات فنی و آگاهی چندفرهنگی - میدانستند. هولکومب- مک کوی و چریل اضافه می-کنند که مهم است بدانیم که آموزش چندفرهنگی به طور معناداری بر آگاهی و عملکرد واقعی مشاوران مدارس تأثیر میگذارد.
