بخشی از مقاله
چکیده
عملکرد خانواده در رشد بهنجار و نابهنجار فرد نقش دارد. روابط والدین و نوجوانان و عملکرد خانواده با رشد رفتاری نوجوان تطابق دارد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه عملکرد خانواده با تحول روانی - اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر خرمدره می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی می باشد جامعه پژوهش در تحقیق حاضر کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر خرمدره در سال تحصیلی 94-95 بود که تعداد آنها600 نفر بودند. نمونه مورد مطالعه در پژوهش حاضر 235 نفر براساس جدول مورگان به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. از پرسشنامه های عملکرد خانواده - - FADو تحول روانی - اجتماعی هاولی - MPD - 1 برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته های نشان داد بین عملکرد خانواده با تحول روانی- اجتماعی دانش آموزان دختر رابطه مثبت معنی دار وجود دارد P<0/01 - - .پژوهشگر نتیجه گرفت عملکرد خانواده ، تحول روانی - اجتماعی دانش آموزان را می تواند پیش بینی کند.
واژگان کلیدی: عملکرد خانواده ، تحول روانی - اجتماعی ، دانش آموزان دختر.
مقدمه
خانواده یک نظام اجتماعی و طبیعی است که مجموعه ای از قواعد و اصول را ابداع و برای اعضای خود نقش های متنوعی تعیین می کند.خانواده تولید کننده معنا و مفهوم است.در اکثر تحقیقات، بیشترین سهم در تعیین عوامل یک رفتار به خانواده اختصاص داده شده است. شاید به این دلیل که خانواده اولین آموزشگاهی است که فرد آن را تجربه می کند و غنا و محتوای آموخته های او ارتباط مستقیمی با عملکرد و محتوای محیط خانواده دارد. مینوچین 1974 - ، به نقل از ثنایی، - 1375 معتقد است سیستمی که بیش از همه بر رفتار فرد اثر دارد خانواده است. در واقع، خانواده نه تنها رفتار سازشی و بهنجار، بلکه رفتارهای نابهنجار افراد را شکل می دهد.
عملکرد خانواده یعنی توانایی خانواده در هماهنگی یا انطباق با تغییرات ایجاد شده در طول حیات، حل کردن تعارض ها، همبستگی میان اعضاء و موفقیت در الگوی انضباطی، رعایت حد و مرز میان افراد و اجرای مقررات و اصول حاکم بر این نهاد با هدف حفاظت در کل نظام خانواده است. خانواده کارا خانواده ای است که در آن بین اعضاء هماهنگی وجود دارد. شش ویژگی خانواده های کارا عبارتند از: تعهد، احترام، گذراندن وقت بیشتری برای گفتگو، صرف وقت برای با هم بودن، توانایی حل مشکل و نیکویی روح. بخشی پور رودسری - 1380، به نقل از رجبی، چهاردولی، عطاری، - 1386 بیان می کند که نخستین و بلاواسطه ترین شبکه ارتباطی که هر یک از انسان ها را فراگرفته است" شبکه روابط خانوادگی" است.
به طور کلی، بیماری یا مشکل روانی هر یک از افراد نتیجه صورت های آسیب شناسی روابط خانوادگی است.اریکسون - 2011 - معتقد است هر دوره رشد دارای بحران ها و تعارض هایی است که باید در هر دوره رفع شوند تا فرد برای ورود به مرحله بعد آمادگی کافی داشته باشد. حل این بحران ها سلامت روانی را تضمین می کند، در غیر این صورت باعث بیماری روانی می شود. منظور از بحران یک نقطه عطف است، دارای جنبه مثبت و منفی است و تجربه های روانی متضادی را در شرایط مختلف رشد برای فرد ایجاد می کند، یکی او را به پیش می برد و دیگری او را عقب می راند. در ایجاد این بحران ها هم عوامل زیست شناختی و جسمانی و هم عوامل فرهنگی و اجتماعی تأثیر دارند - به نقل از عباسی اول،. - 1390 عبدلی،شمسی پور دهکردی،شمس، - 1388 - می نویسند به نظر اریکسون چگونگی حل تعارض بر وجود یا عدم وجود تعارضات مراحل بعدی رشد اثر می گذارد.
در واقع حل تعارض به من نیرو می بخشد و به طور مثبت به حل بحران مرحله بعدی کمک می کند. تحقیقات اشتاینبرگ - 2001به نقل از شمس اسفندآبادی و همکاران، - 1386 نشان داد که پاسخگو بودن والدین، برقراری روابط صمیمانه و گرم با فرزندان و حمایت مناسب می تواند به ایجاد رابطه متقابل با والدین و افزایش اعتماد به نفس آنان در روابط اجتماعی منجر شود.حالوگ، هینریچرز، کوچل، برترام، نومن 2 - 2010 - در تحقیقات خود نشان دادند عملکرد خانواده در رشد بهنجار و نابهنجار فرد نقش دارد. بطوری که عوامل خطر خانواده از قبیل عدم وجود ارتباط مثبت با والدین، دلبستگی ناایمن، مشکلات زوجین و آسیب شناسی مربوط به والدین خطر بروز مشکلات عاطفی و رفتاری در کودکان را افزایش می دهد.
ایرلند، اسمیس، 3 - 2008 - ، نشان دادند بین والدین خشن ونوجوانان دارای مشکلات رفتاری ارتباط زیادی وجود دارد.ایورسن 4 - 2007 - نشان داد تجارب منفی خانوادگی اولیه سبب مشکلات رفتاری اولیه کودکان می شود. تحقیقات هافمن - - 2006 نشان می دهد که بین ساختار خانواده و مشکلات رفتاری ارتباط وجود دارد. نوجوانان دارای مادران طلاق گرفته، مادر و ناپدری، تک مادر و تک پدر گزارش بیشتری از مشکلات رفتاری داشتند.خادم، مدانلو، رضایی، کشت کار - 1388، به نقل از رحمانی، - 1390 نشان داد که بین اختلالات رفتاری فرزندان با تک والد بودن، سکونت در خانواده های پرجمعییت و کم در آمد، شغل و تحصیلات والدین ارتباط معناداری وجود دارد.
قمری و خوشنام - - 1388 در پژوهش خود به عملکرد خانواده جنبه مهم محیط خانواده اشاره کردند که سلامت جسمانی، اجتماعی و هیجانی کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد . شمس اسفند آبادی، صدرالسادات و امامی پور - 1386 - نشان می دهند که از هم گسیختگی خانواده غالبأ منجر به فرار کودکان از منزل، مدرسه و ولگردی می گردد. معظمی، مهدوی، - 1388 - در تحقیقانی نشان دادند که موقعیت و ترکیب خانواده به گونه ای است که اساسی ترین نقش را در زندگی کودک دارد. هدف از این پژوهش بررسی رابطهی سبکهای تربیتی والدین با تحول روانی - اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر خرمدره بود .
روش
