بخشی از مقاله
چکیده:
به منظور مقایسه جوامع بادامک در مناطق قرق و غیر قرق در جنگلهای مناطق مرکزی ایران از لحاظ آفتزدگی و خشکیدگی، جنگلهای بنه-بادام منطقه حفاظت شده باغ شادی هرات استان یزد انتخاب شد. در هر دو بخش قرق و غیر قرق برای مقایسه دو معیار فوق، به روش تصادفی 19 قطعه نمونه برداشت شد. از نرم افزاز Spss و آزمون ناپارامتریک من ویتنی برای آنالیز دادهها استفاده شد. در هر قطعه نمونه تعداد درختان بادامک با خشکی بالای %25 و تعداد درختان مبتلا به آفات ثبت شد. نتایج نشان داد که از نظر خشکیدگی درختان در دوقسمت قرق و غیر قرق اختلاف معنیدار بود اما از لحاظ درختان بیمار اختلاف معنیدار نبود. از نتایج این تحقیق میتوان برای برآورد اثرات مثبت و منفی مناطق قرق در جنگلهای مرکزی استفاده کرد.
کلمات کلیدی: آزمون من ویتنی، آفتزدگی، باغ شادی، خشکیدگی، قرق
مقدمه:
قرق عبارت است از جلوگیری از ورود دام به تمام یا قسمتی از مرتع برای یک یا چندسال متوالی که با اهداف مختلفی انجام میشود. این اهداف عبارتند از: ارزیابی تغییرات دراز مدت پوشش گیاهی بدون حضور دام، ارزیابی تأثیر چرای دام، تقویت پوشش گیاهی و دادن فرصت کافی به نهالها و پایههای تازه روییده از بذر در مناطقی که عملیات اصلاحی انجام شده است. آذرنیوند و زارع چاهوکی - . - 1389 قرق باعث افزایش پوشش تاجی گیاهی و تراکم لاشبرگ - Yong -Zhong et al., 2005 - , - Shifang et al., 2008 - افزایش تنوع گونهای - Angasa & Oba., 2010 - ، - - Mengistu et al., 2005 لازم به تذکر این مطلب است که این اثرها میتواند به واسطه تفاوت در شرایط محیطی مکانهای مختلف ،وهابی و همکاران، - - 1380 ؛ جنگجو، - - 1388، مدت زمان قرق Valone & Sauter, 2005 - ، - Angasa & Oba, 2010 و ترکیب پوشش گیاهی اولیه مکانهای قرق شده متغیر باشد - . - Havstad et al., 1999
همچنین سلامی و همکاران - - 2007 ، تنوع گونهای گیاهان دو عرصه تحت چرا و قرق در مراتع نوشهر را بررسی و مقایسه کرده و به این نتیجه رسیدند که تمامی شاخصهای عددیتنوع گونهای در عرصه قرق، بیشتر از عرصه تحت چرا میباشد. جهانتاب و همکاران - 2010 - در مقایسه تنوع پوشش گیاهی در دو منطقه قرق و چرا در مراتع زاگرس مرکزی نتیجه گرفتند که عرصه قرق در تمامی شاخص های عددی از نظر غنا، یکنواختی و تنوع گونه ای بیشتر از عرصه تحت چرا بود.مناطق تحت حفاظت و قرق شده اگرچه از دست اندازی انسان و بسیاری از خطرات دیگر به طور نسبی در امانند اما از بسیاری عوامل تهدید کننده مانند سایر مناطق دیگر، به نسبت کمتر یا بیشتر رنج میبرند. بعضی از این عوامل عبارتند از: خشکی آب و هوا، آفات و غیره که تمام پوشش درختی و درختچهای مناطق مرکزی ایران با آن دست و پنجه نرم میکند.
در این مناطق علاوه بر خشکیدگی درختان هجوم آفاتی از قبیل: حشرات چوبخوار و گیاهان انگل و نیمه انگل باعث تغییر چهره جنگلهای این مناطق شده است.درختان پس از تنش خشکی و خشک شدن، آلودگی شدید به حشرات چوبخوار پیدا میکنند و خسارت حشرات چوبخوار به عنوان عامل ثانویه در مرگ درختان محسوب میشود و تنوع در شرایط رویشگاه و ساختار توده موجب تنوع در شدت آلودگی درختان به سوسکچوبخوار میشود. حسینی - . - 1390 در تحقیقی، حمزه پور و همکاران - 1389 - در بررسی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی در دشت برم کازرون استان فارس نشان دادند که تقریبا در 90 درصد درختان خشکیده در این منطقه، آثار وجود فعالیت سوسکهایچوبخوار وجود دارد. سوسکهای چوبخوار پس از خشکیدگی و ضعف درختان به آنها حمله میکنند حال اینکه دارواش و موخور قبل از خشکیدگی میهمان درختان می شود. در صورتی که عوامل محیطی برای گونه میزبان مناسب بوده و رویشگاه غنی باشد، میزبان تا
