بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش که به بررسی رابطه هوش اجتماعی با عملکرد کارکنان ستادی دیوان محاسبات کشور پرداخته است از جنبه هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - پیمایشی می باشد ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه که روایی آن تایید و پایایی آنها 81 درصد بدست آمده است برای آزمون فرضیه ها ابتدا از آزمون کلموگروف اسمیرونف برای نرمال بودن داده ها و جهت سنجش تاثیر متغیرها از تحلیل رگرسیون استفاده گردیده است یافته های تحقیق که حاصل جمع آوری اطلاعات از یک نمونه 127 نفری از کارکنان دیوان محاسبات کشور می باشد نشان دهنده این است که -1 پردازش اطلاعات اجتماعی -2 آگاهی اجتماعی -3 مهارت اجتماعی بر عملکرد کارکنان تاثیر معناداری دارد.
مقدمه
هوش اجتماعی یک مولفه مربوط به رفتار شایسته اجتماعی است و شایستگی اجتماعی به عنوان پتانسیل یک شخص و توانایی لازم برای عملکرد اجتماعی میباشد - هامپل و همکاران،. - 2011 هوش اجتماعی به عنوان توانایی ضروری برای افراد به منظور ارتباط ، درک و تعامل موثر با دیگران تعریف کرده اند. هوش اجتماعی میتواند به طور گسترده ای به عنوان یک نوع هوش که در پشت تعاملات و رفتارها قرار دارد وجود داشته باشد.
هوش اجتماعی اصطلاح فراگیری است که مجموعه ای گسترده ای از مهارت ها و خصوصیات فردی را در بر گرفته است و معمولا به آن دسته از مهارتهای درون فردی و بین فردی اطلاق میگردد که فراتر از حوزه مشخصی از دانشهای پیشین ، همچون هوش و مهارتهای فنی یا حرفه ای است - رضایی و خلیل زاده،. - 1388افراد در موقعیتهای اجتماعی به خاطر تفاوتهای فردی یکسان عمل نمیکنند این تفاوتهای فردی به هوش اجتماعی اشاره دارد - نصیری ولیک بنی،. - 1393 هوش اجتماعی بخش گسترده ای از منبع دانش است که که به وسیله آن مشکلاتی که فرد در دنیای فیزیکی و اجتماعی با آن روبه رو است را حل میکند - حیدرزادگان و همکاران،. - 1393هوش اجتماعی که میتواند با عملکرد کارکنان رابطه داشته باشد و در این پژوهش به این مساله پرداخته خواهد شد.
مبانی نظری
هوش اجتماعی
هوش اجتماعی، اصطلاح فراگیری است که مجموعه گستردهای از مهارتها و خصوصیات فردی را در برگرفته و معمولا به آن دسته از مهارتهای درون فردی و بین فردی اطلاق میگردد.که فراتر از حوزه مشخصی از دانشهای پیشین، همچون هوش و مهارتهای فنی یا حرفهای است. در طی دو دههی اخیر مبحث هوشاجتماعی یکی از مهمترین مباحث علوم اجتماعی و علوم انسانی از جمله در حوزه مدیریتی، سازمانی و آموزشی مورد توجه قرار گرفته است و همواره کاربردها و تواناییهای آن در مقایسه با دیگر هوشها مورد بحث بوده است - رضایی و خلیلزاده، . - 27 :1388 افراد در موقعیتهای اجتماعی، به خاطر تفاوتهای فردی در ادبیات روانشناسی به هوش اجتماعی اشاره داد که با توجه به موارد مطرح شده در بالا اهمیت هوش اجتماعی روز به روز بعنوان یک مبحث جدید از اهمیت بیشتری بویژه برای افرادی که در طول روز به مهارتهای ارتباطی نیازمند هستند، دارد.
هوش اجتماعی، اصطلاح فراگیری است که مجموعه گسترده ای از مهارت ها و خصوصیات فردی را در بر گرفتهومعمولاً به آن دسته از مهارت های درون فردی وبین فردی اطلاق می گردد که فراتر از حوزه مشخصی از دانش های پیشین، همچون هوش و مهارت های فنی یا حرفه ای است .ثرندایک از پیشگامان نظریه هوش اجتماعی است آن را به عنوان توانایی درک دیگران ورفتار عاقلانه در ارتباطات انسانی تعریف کرده است . ثرندایک برای اولین بار اصطلاح هوش جمعی یا اجتماعی را در تبیین رفتار وکردار انسان به کار گرفت .
هوش اجتماعی عبارت است از توانایی برقراری روابط بین فردی در گروه و همکاری با دیگران، استفاده از توان ذهن و جسم برای برقراری ارتباط با دیگران و درک بهتر آنان، کسب این نگرش که دیگران را برای رشد و توسعه روابط بین فردی و رفتار دوستانه تشویق کنید و آگاهی از اینکه چگونه با دیگران توفیق مادرارتباط اجتماعی است و با آموزش یا مطالعه به دست نیامده است . درحقیقت ایجاد روابط سالم یا به دیگر سخن " سیاست برقرار کردن رابطه " یک توان خاص و ارجمند است - بوزان1، . - 1384 استرنبرگ2 روان شناس د انشگاه ییل از مردم خواست که خصوصیات یک فرد با هوش را بیان کنند، افرا د بسیاری مهارت های عملی را جزء ویژگی های اصلی برشمرد ند.
تحقیقات بیشتر، استرنبرگ را به نتیجه گیری ثرندایک بازگرداند و آن این که هوش اجتماعی از توانایی تحصیلی متمایز است و همان چیزی است که افراد را وادار میکند که در عرصه زندگی به خوبی عمل کنند - دهشیری، . - 1382 از سال 1920تا1990 پژوهش درزمینه هوش اجتماعی، دستخوش تحول بوده است و دیدگاه های مختلفی به وجود آمده اند که هوش اجتماعی را به عنوان توانایی ارتباط با دیگران، دانش میان فردی، توانایی قضاوت درست درباره احساسات، خلق ها و انگیزه های دیگران، عملکرد اجتماعی موثر و مهارت رمزگشایی نمادهای غیر کلامی تعریف کرده اند.
- گلمن، . - 1379 به نظر می رسد آنهایی که از هوش هیجانی پایینی برخوردارند، بدلیل مشکلات ارتباطی و عدم رابطه سازگاری که ناشی از همان ضعف مهارتهای هیجانی است در مهارتهای اجتماعی یا به عبارت بهتر در هوش اجتماعی، با مشکلات بیشتری روبرو می شوند . از طرفی هوش اجتماعی عبارت است از توانایی بکارگیری مهارتهای ارتباطی، روابط دوستانه با دیگران، رفتارهای اجتماعی و هم دلی با دیگران - محمدیان و حسینآبادی، . - 1385 با روش هایی می توان هوش اجتماعی را تقویت کرد:
➢ هماهنگی حرکات بدنی با گفتار
➢ افزایش معاشرت و ارتباط خود با دیگران
➢ آموزش اولیه در خانواده
➢ ارتباط و تبادل افکار و اطلاعات
➢ نهادینه کردن آموزش هوش اجتماعی در مدرسه و جامعه
➢ تقویتهنرِ شنونده بودن - گوش کردن به حرفهای طرف مقابل -
➢ برخورد با هر فرد به آن صورتی که هست واستحقاق دارد
➢ ارزش قایل شدن برای سخنان افراد مقابل
➢ استفاده از کلمات زیبا سنجیده و به موقع - مهرابی و همکاران، . - 1386 گاردنر و همکاران - - 1386 معتقدند هرکس چهار خصوصیت زیر را داشته باشد، صاحب هوش بین فردی است :سازماندهی گروه ، مذاکره برای حل مسائل ، روابط شخصی، تجزیه و تحلیل اجتماعی.
➢ مولفههای هوش اجتماعی سیلورا، مارتینوس و دهل - - 2001 در تدوین مقیاس خود گزارشی هوش اجتماعی، سه مولفه برای آن درنظر گرفتهاند که عبارتند از:
➢ پردازش اطلاعات اجتماعی
➢ آگاهی اجتماعی
➢ مهارتهای اجتماعی - رضایی، . - 32 :1389
-1 پردازش اطلاعات اجتماعی: پردازش اطلاعات اجتماعی یعنی توانایی برای درک و فهم و پیشبینی رفتار و احساسات دیگران. پردازش اطلاعات راهی برای پیوند منفعلانه با ارتباط است. افرادی که اطلاعات را صرفا پردازش میکنند، فعالانه در پی آن نمیگردند، اما وقتی با آن مواجه شدند آن را بکار میگیرند، حتی اگر این مواجه تصادفی باشد.
-2 آگاهی اجتماعی: درک مناسب نگرانیها و احساسات سایرین از ارکان موفقیت در فعالیتهای اجتماعی است. حساسیت دیگران برای کسب عملکرد شغلی برتر، بسیار حیاتی است. پزشکانی که به هیجانات و روحیات بیماران خود حساس هستند، موفقترند. توانایی شناخت نیازهای دیگران جزو ویژگیهای مدیران موفق و تیمهای توسعه محصول میباشد. سطح آگاهی اجتماعی، توانایی شناسایی نگرانیهای و نیازهای اغلب ناگفته مشتریان اعم از موکل، کارمند و غیره و سپس هماهنگ کردن آن نیازها و نگرانها با خدمات، محصول و نحوه تامین نیازها در صلاحیت خدمات دهی به مشتریان خود نقش کلیدی دارد. در این استراتژی، همدردی از جمله زمینههایی میباشد که عاملان قدرتمند را از عامیلن عاملین عادی و متوسط تمیز میدهد - گلمن، نقل از رضایی و خلیلزاده، . - 1388
