بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مفاهیم ضروری و همواره مورد بحث دنیای پیچیده انسان که قدمتی به بلندی هستی وی دارد مفهوم سلامتی است. باتوجه به اهمیت سلامت روانشناختی در ایجاد شادکامی و جلوگیری از خلق منفی ضرورت توجه به مولفه های مرتبط با سلامت روانشناختی روشن می شود . هدف از پژوهش حاضر بررسی هویت دینی و ملی با شادکامی و افسردگی بوده است . در این تحقیق تعداد 100 نفر از دانشجویان دانشگاه بندرگز با توجه به جامعه به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند و به وسیله دو پرسشنامه هویت دینی و ملی و شادکامی-افسردگی - - DHS مورد ارزیابی قرار گرفتند . نتایج به دست آمده نشان داد که بین هویت دینی و ملی با شادکامی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و بین هویت دینی و ملی با افسردگی رابطه منفی و معنادار وجود دارد .
-1 مقدمه
بسیاری از مطالعات به نظر می رسد درصدد نشان دادن این موضوع هستند که عنصر معجزه گر در دین که باعث ایجاد شادی می شود ، وجود ارتباطات اجتماعی است . در بین مردم ، علی الخصوص جوامع فردگرا مانند ایالات متحده آمریکا ،در مورد مذهب به عنوان یک سسیستم اعتقادی درونی و شخصی صحبت می شود ولی درواقع دین به ندرت به صورت جداگانه نمود پیدا می کند . درعوض ، دین به طور معمول یک فعالیت اجتماعی است و تحقیقات نشان می دهد که روابط اجتماعی یکی از مهمترین ایجادکننده های شادی است.تحقیقات سالسمن ، براون و همکاران نشان داده است که احساس حمایت اجتماعی به عنوان میانجی رابطه بین دینداری و بهزیستی افراد است .
افراد مذهبی سطوح بالاتر حمایت اجتماعی را گزارش می کردند و این سطوح بالاتر حمایت اجتماعی منجر به سطوح بالاتر سلامت و بهزیستی روانی افراد می شود - روتلیج1 ، [1] - 2012 .برای بسیاری از مردم اعتقاد دینی -مذهبی اصلی و عمده این است که پروردگارشان وقتی با هر مشکلی مواجه شوند به آنها کمک خواهد کرد ، هرچه افراد بزرگتر می شوند ، به نظر می رسد جنبه های معنویت و دینی آنها افزایش می یابد و یا در زندگی آنها نقش برجسته تری ایفا می کند - رپنتروپ و همکاران ، . [2] - 2005 با توجه به پژوهش حاضر خواستاریم آیا بین هویت دینی و ملی با شادکامی و افسردگی رابطه وجود دارد ؟
-1-1دین و هویت
تحولات اخیر در حوزه علوم اجتماعی به طور کلی و بالاخص جامعه شناسی نشان می دهد که گرایش تدریجی به سمت احیای علاقه به موضوعات دینی و هویتی رو به رشد است . ارتباط مثبت دین و هویت قابل قبول است ، به ویژه در مشاهده و تجزیه و تحلیل گروههای فردی از جمله جوانان ، نوجوانان ، گروه های کوچکتر و بزرگتر و ... مشخص می شود - اوپنگ ، >3@ - 2013 .هنجارهای دینی ، در القای باورهای مذهبی به جامعه معتقدان ، نقش مهمی بازی می کند .
این به این معناست که اعتقادات مذهبی ، ارزش ها و اخلاقیات ، به توانمندسازی جوانان جهت درک بهتر جهان و جایگاه منحصربه فرد خود کمک می کند - اریکسون ، .>4@. - 1964 دین و مذهب ، ارزش های فردی و هنجارهای اجتماعی را فراهم می کند .به نظر می رسد وقتی افراد با دیگران در ارزش های مشترک سهیم هستند ، زندگی شادتری خواهند داشت . دینداری باعث می شود افراد در کشورهای مذهبی شادتر باشند . همچنین دینداری بستری در جهت ایجاد هویت اجتماعی نیز فراهم می کند.
-2-1 فرهنگ ، دین و شادکامی
آنچه به معنای واقعی فرهنگ است و در بردارنده رقابت پذیری بالا ، یک فرایند پویا و همواره در حال تغییر است . تعریف فرهنگ باید حسی که به افراد نسبت به محیط زندگیشان القا می کند ، حس واقعی از جهت و معنای زندگی باشد . محیط فرهنگی که شخص در آن زندگی می کند می تواند قویا بر شادی و کیفیت زندگی افراد تاثیر بگذارد . یکی از سیاست های دولت باید ایجاد شرایطی پرجنب و جوش و شادی آور برای افراد باشد .
ارزش ها تعیین کننده درستی ها و اهمیت ها در زندگی است که بر رفتارهای ما تاثیر می گذارد . بی شک مهمترین ارزش ها که بیش از 70 درصد افراد به آن اشاره کرده اند ، زندگی خانوادگی ، مسئولیت پذیری ، اعتقادات مذهبی ، محبت ، دوستی ، ارتباطات متقابل ، سخاوت و آزادی است . ارزش ها جامعه را به سمت توسعه هدایت می کند و به افراد برای رسیدن به شادی کمک می کند - چوفل ، . [6] - 2012 مفهوم هویت ملی را اصولا باید در جایی به کار برد که ملت شکل گرفته باشد و یک دولت ملی بر پایه ی آن مدعی حاکمیت انحصاری بر کشور ملت باشد .این ادعا به آن معنا نیست که تا زمان شکل گیری یک کشور ملت هیچ گونه هویت مبتنی بر اشتراکات فرهنگی، زبانی، مذهبی وجود نداشته است .
آنچه مهم است این است که هویت های اجتماعی نوع اخیر را نمی توان هویت ملی نامید زیرا ملتی بر ساخته نشده و شکل نگرفته است که اعضایش با چنین هویت اجتماعی گسترد ه ای همانندسازی کنند. گرایش به هویت ملی به معنی ارزیابی مثبت یا منفی فرد از ابعاد و مؤلفه های هویت ملی و نیز میزان احساس پایبندی و دلبستگی و تعهد به هویت ملی و تقبل نقش های اجتماعی مشخص در جهت تقویت یا تضعیف آن است . در واقع هویت ملی به معنای احساس تعلق و وفاداری به عناصر و نمادهای مشترک در اجتماع ملی جامعه ی کل است .
مهم ترین عناصر و نمادهای ملی که سبب شناسایی و تمایز می شوند، عبارتند از : سرزمین ، دین و آیین، آداب و مناسک ، تاریخ، زبان و ادبیات و مردم و دولت .در درون یک اجتماع ملی، میزان تعلق و وفاداری اعضا به هر یک از عناصر و نمادهای مذکور ، احساس هویت آنها را مشخص می کند - افشارکهن و همکاران ، . [7] - 1393 اگرچه غرور ملی و شادی - بهزیستی - اغلب در بافت و چارچوب موفقیت ملی مورد بحث قرار می گیرد ، هیچ تعریف واحد و سازگارانه ای از این عبارات وجود ندارد . تعریف نسبتا دقیق موضوع بهزیستی و سلامت روان ، به عنوان " یک طبقه گسترده ای از پدیده ها شامل : پاسخ های هیجانی - احساسی ، گستره رضایتمندی ها ، و قضاوت های کلی در مورد رضایت از زندگی " تعریف شده است .
این مفهوم دربردارنده دو بعد است : بخش عاطفی که اشاره دارد به " عاطفه مثبت و نبود عاطفه منفی " و بخش شناختی . در بخش عاطفی ارزیابی مربوط به خوشی ولذت های عواطف و احساسات هدایت شده، است، در حالی که بخشی شناختی مربوط به ارزیابی مبتنی بر دریافت اطلاعات از نحوه زندگی تاکنون ، انتظارات و درواقع شبیه به پیش بینی یک زندگی " ایده آل " است - هلمان ، . [8] - 2012 یکی از ساده ترین نکات آغاز گر برای فهم اهمیت هویت مذهبی این است که بدانیم گروههای مذهبی ، گروههای اجتماعی هستند .
بیت هامیلتون اشاره می کند که مذهب در واقع یک سیستم استفاده شده برای بقای هویت است . بنابراین ارتباطی بین استقلال فردی و هویت جمعی فراهم می کند . این اشکال یک پیوند مستقیمی با نظریه اجتماعی - SIT - دارد . چنانچه گروههای مذهبی گروههای اجتماعی هستند ، بهتر است اشاره شود که هویت مذهبی می تواند به عنوان شکلی از هویت اجتماعی فعالیت کند . هویت مذهبی می تواند با اشکال هویت شکل گرفته باشد یا با آنها کنش متقابل داشته باشد . هویت مذهبی و فرهنگی اغلب با هم همپوشی دارند و به نظر می رسد با هم تنیده اند . فرهنگ فرد می تواند گفته های مذهبی را تعیین و تایید کند و افراد اغلب گروههای فرهنگی را توسط مذهبشان تعریف می کند - راجرز و لونتال ، - 2003 . [9]
-2 روش تحقیق
این پژوهش ، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد . در پژوهش حاضر جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد بندرگز می باشد که از این میان نمونه ای به حجم 100 نفر - شامل 50 نفر پسر و 50 نفر دختر - به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.
-1-2 ابزارها
الف - پرسشنامه افسردگی - شادکامی - - DHS
این مقیاس که در سال 1993 توسط مکگریل و جوزف ساخته شده است، یک پرسشنامه خودسنجی است که 25 گویه دارد و گویههای آن تجارب عاطفی، شناختی و بدنی را دربرمیگیرند. هر گویه در یک مقیاس چهار درجهای هرگز - صفر - ، به ندرت - - 1، و اغلب اوقات - 3 - نمرهگذاری می شود. از این گویه ها 13 گویه به افکار، احساسات و تجارب بدنی منفی مربوط می باشند که به صورت معکوس نمرهگذاری می شوند.
