بخشی از مقاله
چکیده
بیان مسأله: شادکامی یک مفهوم مثبت است که براي سالم ماندن مهم و حیاتی است - گوین و ماسون، . - 2004 و به عنوان یک رضایت کامل، بادوام و قانع کننده در زندگی، به عنوان یک کل تعریف شده است - بخت و همکاران، . - 2008 با توجه به این اهمیت هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین هوش هیجانی و شادکامی در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور آذربایجان غربی است. روش پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی و همبستگی است. براي بررسی رابطه بین متغیرهاي هوش هیجانی و شادکامی از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و براي به دست آوردن تفاوت بین میانگین متغیرهاي مورد مطالعه از آزمون t مستقل استفاده شد.
یافته هاي پژوهش: نتایج به دست آمده در زمینه اعتبار آزمونهاي مورد مطالعه و مقایسه آن با نتایج سایر مطالعات در این زمینه نشان میدهد که آزمونهاي هوش هیجانی و شادکامی از اعتبار بالایی جهت انجام فعالیتهاي پژوهشی برخوردارند. با توجه به نتایج به دست آمده بین هوش هیجانی و شادکامی دانشجویان رابطه مثبت و معناداري وجود دارد. بین میانگین متغیرهاي هوش هیجانی و شادکامی بر اساس جنسیت و رشته تحصیلی تفاوت معناداري وجود ندارد. بحث و تفسیر: میتوان گفت هوش هیجانی در شادکامی عنصري کلیدي و با اهمیت است. دارا بودن این هوش در افراد و دانشجویان باعث سازش یافتگی بیشتر در موقعیتهاي متفاوت و همچنین افزایش مهارتهاي اجتماعی خواهد شد و به تبع آن سازگاري بیشتر که منجر به شادکامی میگردد. در ادامه راهکاهرهایی در این زمینه ارائه شد.
کلمات کلیدي: هوش هیجانی، شادکامی، دانشجویان، دانشگاه پیام نور، آذربایجان غربی
مقدمه
واژه شادکامی، در بر گیرنده چند مفهوم ذهنی مثل شادمانی، خشنودي، لذت و خوشایندي است اما به معناي خوش بینی بیپایه و خودفریبی، انکار واقعیتها و ندیدن مشکلات خود و دیگران نیست - دینر1 و همکاران، . - 2002 شادي و شادکامی از متغیرهاي مهم و تأثیر گذار در طول زندگی آدمی است. شادي به نوعی معناي زندگی یا از معنا دهندگان آن است - کینگ2 و ناپا3، . - 1998 وین هورن4 - 2003 - معتقد است که شادکامی عبارت است مقدار ارزش مثبتی که یک فرد براي خود قایل است. شادکامی یک مفهوم مثبت است که براي سالم ماندن مهم و حیاتی است - گوین5 و ماسون6، . - 2004
و به عنوان یک رضایت کامل، بادوام و قانع کننده در زندگی، به عنوان یک کل تعریف شده است - بخت7 و همکاران، . - 2008 نتایج تحقیقات انجام شده در زمینه شادکامی براساس جنسیت نشان میدهد که میانگین نمره شادکامی پسران بیشتر از دختران است - بیرامی و همکاران، 1390 و علی پور و نوري، . - 1385 همچنیننتایج سایر پژوهشها نشان میدهد که بین میانگین شادکامی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداري وجود ندارد - صیامیان و همکاران؛ 1390، علی پور و آگاه هریس، 1386؛ عناصري، 1386؛ صفري، 1389؛ یعقوبی، 1389؛ امیدیان، 1388؛ دبیري و همکاران، 1390؛ صحرائیان و همکاران، 1390؛ رفیعی و همکاران، 1391؛ علوي، 2007 و دینر1 و همکاران، . - 2003
هوش هیجانی
سالووي2 و مایر - 1990 - 3 اولین تعریف و مدل رسمی از هوش هیجانی را ارایه نمودند. آنها هوش هیجانی را به عنوان توانایی درك و ابراز هیجان، تطبیق هیجان با افکار، فهم و استدلال با استفاده از هیجان خود و دیگران تعریف کردند. هوش هیجانی به منزله توانایی تشخیص، پردازش و مدیریت هیجانهاي خود و دیگران تعریف میشود. این تواناییها باید در فرایندهاي زیربنایی ادراك علایم هیجانی و سازش یافتگی با موقعیتهاي متفاوت یک بافت اجتماعی و هیجانی دخالت داشته باشد. مایر و سالوي - 1993 - هوش هیجانی را نوعی هوش اجتماعی و مشتمل بر توانایی کنترل هیجانهاي خود و دیگران و تمایز بین آنها و استفاده از اطلاعات براي راهبرد تفکر و عمل دانسته و آن را در پنج حیطه خودآگاهی4، اداره هیجانها5، خود انگیزي6، همحسی7 و تنظیم روابط8 خلاصه میکنند. نتایج پژوهشها نشان می دهد که میانگین نمره مردان نیز در متغیرهاي هوش هیجانی بالاتر از میانگین نمره زنان است - بیرامی و همکاران، . - 1388
سایر نتایج پژوهشها نشان میدهد که میانگین نمره هوش هیجانی دختران از پسران بیشتر است - احمدي ازغندي و همکاران، . - 1386 نتایج پژوهشهاي انجام شده در زمینه رابطه بین هوش هیجانی و شادکامی نشان میدهد که بین هوش هیجانی و شادکامی در دانشجویان رابطه معناداري وجود دارد - نادري و همکاران، 1394؛ میربلوك و همکاران، 1394؛ حسن نیا و همکاران، 1393؛ بهالو هوره، 1393؛ بهمئی و همکاران، 1393؛ رحیمی، 1393؛ کاراندیش، 1392؛ قلتاش و همکاران، 1390؛ یعقوبی و برادران، 1390؛ شریعتی و رمضانی، 1388؛ پورزارعی، 1386؛ گالاگر9 و ولا– 10 برودیک، 2008؛ فورنهام11 و کریستوفر12، 2007 و فارنهام و پتریدس13، . - 2003 با توجه به اهمیت پژوهش هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین هوش هیجانی و هوش اخلاقی بر شادکامی دانشجویان دانشگاه پیام نور است.
روش پژوهش
جامعه آماري و نمونه مورد مطالعه: با توجه به روش پژوهش از بین همه دانشجویان دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی نمونهاي به حجم 224 نفر بر اساس نمونهگیري طبقهاي انتخاب شدند. از نظر جنسیت 93 نفر 41/5 - درصد - پسر و 131 نفر 58/5 - درصد - دختر بودند. همچنین میانگین سنی نمونه مورد مطالعه 22/33 سال بود با میانه 22 سال و انحراف استاندارد 3/04 - کمترین سن 18 سال و بیشترین سن 36 سال بود - .
روش پژوهش
پژوهش از نوع توصیفی و همبستگی است. براي بررسی رابطه بین متغیرهاي هوش هیجانی و شادکامی از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و براي به دست آوردن تفاوت بین میانگین متغیرهاي مورد مطالعه از آزمون t مستقل استفاده شد. براي تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار Spss 24 استفاده شد.
ابزار پژوهش
براي اندازه گیري متغیرهاي مورد مطالعه از آزمونهاي زیر استفاده شد:
آزمون هوش هیجانی: مقیاس هوش هیجانی توسط شوت و همکاران در سال 1988 طراحی گردید - شوت1 و همکاران، . - 1998 اعتبار آزمون با استفاده از روش باز آزمایی پس از دو هفته اجراي مجدد 0/78 و با استفاده از روش آلفاي کرونباخ 0/90 به دست آمده است - شوت و همکاران، . - 1998 باستین2 و همکاران - 2005 - اعتبار آزمون را 0/89، آستین3 و همکاران 0/84 - 2004 - و و خسرو جاوید 0/81 - 1381 - ذکر کردهاند. اعتبار به دست آمده براي این آزمون در پژوهش حاضر برابر با 0/861 به دست آمد. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که مقیاس هوش هیجانی از اعتبار و روایی قابل قبولی در جمعیت دانشجویی برخوردار است - بیانی، . - 1388 در این آزمون به گزینههاي کاملاً نادرست نمره 1، نادرست 2، تا حدي درست 3، درست 4و کاملاً درست نمره 5 نمره داده میشود و برخی سؤالها به صورت عکس نمره گذاري خواهند شد.
آزمون شادکامی: آرگایل و همکاران - 1995 - براي اندازهگیري شادکامی پرسشنامه 29 مادهاي ساختهاند و با تحلیل عاملی نتایج آن 7 عامل از آزمون استخراج کردند. هر یک از سؤالهاي این آزمون داراي 4 گزینه میباشد که از صفر تا 3 نمره به خود اختصاص میدهند. حداکثر نمره آزمودنی در این آزمون 87 میباشد - بهادري خسروشاهی و باباپورخیرالدین، . - 1391 نمره بالا در این آزمون نشان دهنده شادکامی بالا خواهد بود. روایی این پرسشنامه در مطالعات هیلز و آرگایل - 2001 - مناسب گزارش شده است. روایی صوري این پرسشنامه توسط جعفري و همکاران - 1383 - ؛ علی پور و آگاه هریس - 1386 - و نشاط دوست و همکاران - - 1386 مورد تأیید قرار گرفته است. اعتبار این آزمون در پژوهشهاي بهادري خسروشاهی و باباپورخیرالدین - 1391 - ؛ یعقوبی و برادران 0/82 - 1390 - ؛ دبیري و همکاران 0/91 - 1390 - ؛ هادي نژاد و زارعی - 1388 - ؛ خوش کنش و کشاورز افشار - 1387 - ؛ علی پور و نوربالا - 1378 - ؛ و علی پور و آگاه هریس - - 1386؛ کشاورز 0/82 - 1384 - ؛ فرانسیس4 و همکاران - 1998 - مورد تأیید قرار گرفته است. اعتبار به دست آمده براي این آزمون در پژوهش حاضر برابر با 0/899 به دست آمد.
یافتههاي پژوهش
نتایج به دست آمده در زمینه اعتبار آزمونهاي مورد و مقایسه آن با نتایج سایر مطالعات در این زمینه نشان میدهد که آزمونهاي هوش هیجانی - 0/861 - و شادکامی - 0/899 - از اعتبار بالایی جهت انجام فعالیتهاي پژوهشی برخوردارند. شاخصهاي توصیفی متغیرهاي مورد مطالعه در جدول 1 نشان داده شده است.
