بخشی از مقاله
این تحقیق به منظور بررسی رابطه مطلوبیت اجتماعی و خودکارآمدی با میزان شادکامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد واحد کرمان انجام شد. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه آزاد واحد کرمان در سال تحصیلی ۱۳۹۴-۱۳۹۳ به تعداد ۷۴۰۰ نفر بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان به تعداد ۳۴۲ نفر تعیین و با استفاده از روش در دسترسی انتخاب شدند. برای ارزیابی از پرسشنامه های مطلوبیت اجتماعی، کراون ومارلو (۱۹۶۰)، شادکامی آکسفورد هیلز و آرگایل (۱۹۹۸)، خود کارآمدی عمومی شرر ومادوکس (۱۹۸۲) استفاده شد. نتایج نشان
داد که بین مطلوبیت اجتماعی و خودکارآمدی با شادکامی در دانشجویان رابطه وجود دارد. بعلاوه پسران از لحاظ خود کارآمدی، شادکامی و مطلوبیت اجتماعی بالاتر از دختران بودند.
واژه های کلیدی: مطلوبیت اجتماعی، خود کارآمدی، شادکامی
۱-مقدمه
شادکامی یکی از موضوعات جالبی است که همواره واز قدیم الایام مورد توجه پژوهشگران به ویژه روانشناسان دنیا قرار دارد به طوری که در مورد آن تاکنون پژوهشهای زیادی صورت گرفته است (آرجیل، ۲۰۰۱،سلی گمن، ۲۰۰۰) این که چه چیزی به شادکامی منجر می شود مورد بحث مجامع علمی می باشد در این خصوصی ارسطو فیلسوف معروف معتقد است که شادکامی ترکیب یافته از عوامل هماهنگ درونی و بیرونی است (به نقل از می چالو، ۲۰۰۷) با نگاه به تحقیقات موجویای نولا (۲۰۰۲) در بررسی عوامل تعیین کننده زندگی شاد به این نتیجه رسید که سن، اشتغال، سطح تحصیلات و میزان درآمد به طور مثبت با زندگی شاد و تعداد فرزندان به طور منفی با زندگی شاد در ارتباط است مایرز (۱۹۹۲) می گوید افراد، شاد احتمالا دوستانی دارند که آنها را تشویق و حمایت میکنند. از نظر دنی و و کوپر (۱۹۹۸) افراد شاد افرادی اجتماعی و خون گرم و در مورد خود، آینده و متبحر شدن احساس مثبت دارند مطلوبیت اجتماعی گرایش به پاسخ دادن به شیوه ای که فرد بهتر بتواند به نظر دیگران باشد افراد دارای ویژگی مطلوبیت اجتماعی، سعی دارند با اغراق نمودن در صفات مثبت وانکار صفات منفی شان، خود را بسیار اخلاقی، درستکارومبرا به نظر برسانند. بر این اساسی هر عاملی، یا موقعیت یا صفتی که با داشتن انگیزه برای انتقال اثرات مطلوب بر دیگران ، یا با اعتماد کم به توانایی خود برای ایجاد اثرات مطلوب ودلخواه بر دیگران، رابطه داشته باشد (گافمن ۱۹۵۹، شلنگر، ۱۹۸۰، نقل از لیری و کوالسکی ،۱۹۹۸).
خود کارآمدی به باور یا قضاوت فرد در مورد توانایی انجام فعالیت خاصی گفته می شود(پندار، ۲۰۰۶). به عبارت دیگر اینکه ما معیارهای رفتارهای خود را تا چه اندازه درست برآورده کرده باشیم، احساس های شایستگی ، کفایت و قابلیت کنار آمدن با زندگی است. برآورده کردن و حفظ معیارهای مربوط به عملکردمان، خود کار آمدی را افزایش می دهد و ناکامی در بر آوردن حفظ معیارها، آن را کاهش می دهد. در حقیقت ادراک فرد از میزان کنترل بر زندگی، تشکیل دهنده احساس خود کار آمدی میباشد (شولتز وشولتز، ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۷).
۲-بیان مساله
شادکامی از حیطه عواطف و هیجاناتی است که آدمی تجربه می کند و در بر گیرنده احساسات مثبتی چون لذت، آرامش، حس جریان داشتن وشیفتگی در زندگی است و بر تصمیم گیری، افکار و اعمال فرد تأثیر می گذارد(امیری، ۱۳۸۸). به نظر دینر (۲۰۰۹) سه جزء اساسی شادکامی عبارتند از: هی جان مثبت، رضایت از زندگی و نبود هیجانات منفی (از جمله نبود اضطراب، افسردگی و...) و نیاز داشتن روابط مثبت با دیگران، هدفمند بودن زندگی، رشد شخصی، دوست داشتن دیگران و طبیعت نیز از اجزاء شادکامی هستند. شوارتز و استراک (۲۰۱۲) به نقل از فرانسیس ( ۲۰۱۳) باور دارند که افراد شادکام کسانی هستند که در پردازش اطلاعات سوگیری دارند، یعنی، اطلاعات را به گونه ای پردازش و تفسیر می کنند که به خوشحالی آنها می انجامد. شادکامی دارای سه جز است: جز خلقی ( شادی و خوشحالی)، جز اجتماعی ( گسترش روابط اجتماعی) و جز شناختی (تفکر و پردازش اطلاعات به سمت عواطف شادی بخشی) فرانسی (۲۰۱۳) دریافت که برون گرایی، شادکامی و رضایت از زندگی را برای ۱۳ سال آینده پیش بینی می کند و بنابراین، شادکامی یک ویژگی شخصیتی است که می توان برای آن یک پایه زیست شناختی در نظر گرفت. بربنر (۲۰۰۳) به نقل از مایرز (۲۰۱۲) شادکامی را متغیری می داند که پایه شخصیتی دارد.
او در مطالعه بین فرهنگی خود به این نتیجه رسید که در ملت ها و فرهنگ های گوناگون، در محیطها و موقعیت های اجتماعی مختلف، مردم در زمینه شادکامی با هم متفاوتند و این تفاوت ها پایدار است. یکی از موضوعات مرتبط با شادکامی، وجود شبکه حمایتی است، به این دلیل مایرز (۲۰۰۹) می گوید، وقتی از مردم پرسیده شود که فرد شادکام چه کسی است، در پاسخ به شبکه های حمایتی از روابط در یک فرهنگ اشاره می کنند که به تفسیری مثبت و خوش بینانه از رویدادهای روزمره زندگی می انجامد و بنابراین ارتباط اجتماعی با افراد و نوع این ارتباط و میزان مطلوبیت اجتماعی یکی از عوامل موثر در شادکامی است. به عبارتی مطلوبیت اجتماعی و تمایل به مورد تایید قرار گرفتن یک نیاز مشترک بین تمام انسان ها است. همه افراد به طور طبیعی تمایل دارند که تایید شوند و توسط دیگران پذیرفته شوند و در جهت رسیدن به این پذیرش تلاشی می کنند(صدیق پور، محمودیان وسلطانی، ۱۳۸۸). گروهی از انسانها همیشه مطابق با نظرات و اعتقادات خود صحبت می کنند. اگر از آنها در مورد موضوعی سئوال شود، با صداقت پاسخ می دهند. در عقاید خود ثابت قدم هستند و تحت هر شرایطی حتی اگر پاسخ های آنها طرد اجتماعی را به دنبال داشته باشد، به سئوالات یکسان پاسخ می دهند. گروهی دیگر طوری صحبت می کنند که مورد تایید دیگران قرار گیرند. اگر از آنها در مورد موضوعی سئوال شود، به نحوی پاسخ می دهند که فکر می کنند، دیگران دوست دارند. این افراد سعی می کنند با قواعد و هنجارهای اجتماعی سازگاری نشان دهند و از طرد اجتماعی در امان بمانند. سخن گفتن و رفتار کردن مطابق انتظارات دیگران را مطلوبیت اجتماعی می نامند( صدق پور و همکاران، ۱۳۸۸). مطلوبیت اجتماعی همانند پیوستاری است که در یک انتهای آن افرادی با سطح بالای مطلوبیت اجتماعی که نظرات و تجربیات خود را در مصاحبه و پاسخگویی به سئوالات تغییر می دهند و در انتهای دیگر آن افرادی با مطلوبیت اجتماعی پایین که به هیچ وجه نظرات و تجربیات خود را تغییر نمی دهند، قرار دارند. مطلوبیت اجتماعی عبارتست از تمایل افراد برای پاسخ دادن مطلوب و پرطرفدار از نظر اجتماعی به جای توصیف آنچه واقعا فکر می کنند، اعتقاد دارند و یا انجام می دهند(قربانی، ۱۳۹۰). خود کارآمدی یک توانایی است که در آن مهارتهای رفتاری، عاطفی، اجتماعی و شناختی باید سازماندهی شده و برای اهداف بی شمار بطور موثر هماهنگ شوند. بیان داشتن صرف مهارتها و توانایی ترکیب آنها برای انجام عملی در شرایط دشوار تفاوت آشکار، وجود دارد(نجمی، ۱۳۸۷). از این رو هدف پژوهش حاضر پاسخ گویی به این سئوال است که آیا بیان مطلوبیت اجتماعی و خودکارآمدی با شادکامی دانشجویان دانشگاه آزاد مقطع کارشناسی واحد کرمان رابطه
