بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه کنترل عمل با فرسودگی تحصیلی دانشجویان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 94-95 بود که تعداد 90 نفر از آنها به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس تجدید نظر شده کنترل عمل دیفندروف و پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو بود.
داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی - شامل درصد، میانگین و انحراف معیار - و آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل داده ها نشان داد که کنترل عمل با فرسودگی تحصیلی رابطه منفی معنی داری دارد. همچنین رابطه کنترل عمل با مولفه های فرسودگی تحصیلی ، به این ترتیب است که با خستگی تحصیلی و بی علاقگی رابطه منفی معنی داری دارد اما با ناکارآمدی تحصیلی رابطه معنی داری ندارد.
مقدمه
زندگی تحصیلی یکی از مهمترین ابعاد در زندگی هر شخص است که بر سایر ابعاد زندگی تأثیر فراوان دارد. در این میان یکی از مسائل و مشکلات زندگی افراد و نظام آموزشی هر کشور چالشهای متعددی است که فراگیران برای دستیابی برای اهداف آموزشی خود با آن مواجه میشوند - سرانچه، مکتبی، یخچالی، . - 1393 وقتی چنین چالشهایی، منفی در نظر گرفته شوند، اثر زیان باری بر روی انگیزش، عملکرد تحصیلی1 و بهزیستی روانشناختی2 فراگیران خواهد داشت.
به عبارتی دیگر در حالی که حضور در دانشگاه برای بسیاری از دانشجویان تجربه های خوشا یندی به همراه دارد، برای برخی دیگر از دانشجویان، مطالب تحصیلی مانند آزمونها، مقالهها، ارائه مطالب و غیره منجر به فرسودگی تحصیلی3 دانشجویان خواهد شد - بهروزی، شهنی ییلاق، پور سید، . - 1391 فرسودگی4 حالتی از خستگی ذهنی و هیجانی است که حاصل از سندرم استرس مزمن مانند گران باری نقش، فشار و محدودیت زمانی و فقدان منابع لازم برای انجام دادن وظایف و تکالیف محوله است.
فرسودگی در آغاز یک اختلال مرتبط با شغل دیده میشد - واحدی، هاشمی و شفیعی سورک ، . - 1393 اما مطالعات نشان داد که فرسودگی میتواند در بافت آموزشی و بین دانشجویان هم رخ دهد - باکر9، . - 2008برای اینکه آموزشگاه هم جایی است که فرا گیران در آن کارمند به حساب می آیند .آنها در زمان های معینی در کلاس درس حاضر می شوند و تکالیفی را برای گذراندن آزمون و نمره گرفتن انجام می دهند - مادین، اوزتربگ، تویوانن و سندل10،. - 2011 به طوری که می توان گفت موقعیت های آموزشی به عنوان محل کار فراگیران محسوب می شود . با این وجود ،متغیر فرسودگی به موقعیت ها و بافت های آموزشی گسترش پیدا کرده است که از آن با عنوان فرسودگی تحصیلی نام برده می شود.
فرسودگی تحصیلی در دانشجویان که به معنی ایجاد احساس خستگی نسبت به انجام تکالیف درسی و مطالعه ،داشتن نگرش بدبینانه نسبت به تحصیل و مطالب درسی و احساس بی کفایتی تحصیلی است - داوید12، . - 2010شامل سه حیطه خستگی تحصیلی13 ،بی علاقگی تحصیلی14 و نا کارآمدی تحصیلی15 می باشد - میکائیلی، افروز و قلی زاده،. - 1391 نتایج مطالعات نشان می دهد ، دانشجویان از فرسودگی تحصیلی بالا و پیامد های آن رنج می برند.
افرادی هم که فرسودگی تحصیلی دارند معمولاً علائمی مانند بی اشتیاقی نسبت به مطالب درسی ناتوانی نسبت به حضور مستمر در کلاسهای درسی مشارکت نکردن در فعالیتهای کلاسی، احساس بی معنایی در فعالیتهای درسی و احساس ناتوانی در فراگیری مطالب درسی را تجربه می کنند - نعامی، . - 1388 از سویی دیده شده است که فرسودگی تحصیلی با مسائل روانی و رفتاری خطیر از جمله افسردگی، عملکرد تحصیلی ضعیف، غیبت از کلاس و ترک تحصیل مرتبط است.
نیومن 3معتقد است که فرسودگی تحصیلی در دانشجویان بنا به دلایل مختلف یکی از عرصه های مهم تحقیقاتی دانشگاه است. که مهمترین آن ها عبارتند از: - الف - فرسودگی تحصیلی ارتباط دانشجویان را با دانشگاه و دانشکده تحت تاثیر قرار می دهد. - ب - فرسودگی تحصیلی می تواند میزان علاقه و اشتیاق دانشجویان را به ادامه تحصیل تحت تاثیر قرار دهد. - ج - فرسودگی تحصیلی می تواند یک ابزار مهم و اساسی برای فهم اعمال گوناگون دانشجویان مانند عملکرد تحصیلی در دوران تحصیل باشد. بنا به این نکته اساسی، تشخیص متغیر های پیش بین کننده فرسودگی تحصیلی یکی از موضوع های اساسی در این زمینه است - بهروزی و همکاران، . - 1391 از این رو در این پژوهش، کنترل عمل به عنوان یک متغیر تاثیر گذار بر فرسودگی تحصیلی مورد توجه قرار گرفته است.
کنترل عمل4 یکی از فرایند های خود تنظیمی است که به افراد اجازه می دهد مقاصد شان را شکل دهند، نگهداری کنند، آن ها را اجرا کنند و اهدا فشان را به اهداف عینی تبدیل کنند - کهل5، 1984؛ به نقل از فرخی و چاری، . - 1393 طبق نظریه کنترل عمل این توانایی خود تنظیمی به عنوان یک صفت مفهوم سازی می شود و در پیوستاری از جهت گیری پویا تا جهت گیری ایستا اندازه گیری می شود. جهت گیری پویا - ایستا6 به تفاوت های افراد در آغاز و حفظ اهداف مربوط می شود - کهل، 1994؛ به نقل از دیفندروف7، . - 2000 افراد با جهت گیری پویا به وسیله بهره وری، افزایش عملکرد - کهل، 1994؛ به نقل از کایروچی و بلیچ8، - 2006 و توانایی تمام کردن تکالیف بعد از شکست یا عقب نشینی خفیف مشخص می شوند.
