بخشی از مقاله
چکیده
هر انسانی در طول زندگی خود، استرس را تجربه میکند و چنین بهنظر میرسد که این مقوله، جزو لاینفک زندگی امروزی شده و به ندرت میتوان از آن دوری کرد .استرس مفهومی است آشنا، مانند عشق، نفرت، گرسنگی و موفقیت که کاربردی روزمره داشته و به زبان رانده می شود و برای بقا و تطابق دادن با تغییرات زندگی، امری آشنا به حساب میآید استرس، امروزه بهدلیل پیشرفتها و تغییراتی که در زندگی پیش آمده، با بیماریها و اختلالات گوناگونی در ارتباط است که زندگی میلیونها انسان را به مخاطره میاندازد .این مقاله در صدد این است که که با ارائه تعارف علمی گوناگون از مفهوم استرس ، منابع به وجود آمدن استرس، و ارائه را حل مقابله با این معضل روانی می باشدو از بعد دینی و روانشناسی دیدگاهی مناسب را برای کنترل این معضل اجتماعی داشته باشد
مقدمه
در دنیای امروز کمتر کسی را می توان یافت که خالی از دغدغه و استرس به زندگی بپردازد ،یافتن چنین افرادی در زندگی روزانه به ویژه در زندگی شهری کاری بس دشوار است. همه ما به گونه ای با استرس دست و پنجه نرم می کنیم و تا حدودی تلاش می کنیم آن را کنترل کنیم و در این را ه کارهای زیادی همچون شرکت در کلاسها ی گوناگون و هر روشی که مارا در مهار آن یاری کند کمک می گیریم اما غافل از اینکه راه حل اصلی خود فرد است
استرس می تواند زندگی را برای ا فراد سخت و دشوار کند و آن ها را از انجام فعالیت های روزمره دور کند ،افرادی که دائما دچار استرس هستند با خود کلنجار می روند و تا بخواهند فعالیتی انجام بدهند دچار ترس و عدم اعتماد به نفس می شوند
تقریبا همه ی ما در دوره ای از زندگی خود احساس وحشتناک از دست دادن کنترل را داشته ایم و احساس دلشوره در موقعیت های سخت و ناخوشایند را تجربه کرده ایم .در صورتی که افراد می توانند با کمی تامل ،درک ،دانش ،استرس را کاهش دهند و موقعیت های ناخوشایند را به موقعیت های رضایت بخش و خوشایند تبدیل کنند امروز علم روانشناسی با تکیه بر یافته های علمی و تجربی و ارائه راه حل های همچون تغییر موقعیت ،کسب تکنیک های آرامش بخشی .سعی در مهار و کنترل استرس دارد
تعاریف علمی استرس
در روزگاران قدیم تعریف مشخصی از استرس وجود نداشت اما از ان به عنوان حالتی تهاجمی که گاه موجب مرگ میشود یاد می کردند اما امروز تعاریف مختلفی از استرس شده که در زیر توضیح داده میشود
استرس به معنای فشار و نیرو است. و محرکی را که در انسان تنش ایجاد کند استرس زا یاعوامل استرس زا می نامند
هانس سلیه پدر تحقیقات استرس می گوید استرس به مجموعه واکنشهای غیر اختصاصی که موجودات زنده در مقابل هر نوع تقاضای سازگاری از آن از خودشان نشان می دهند
محققان برای استرس تعاریف مختلفی ارائه داده اند. این تعاریف اگر چه دارای تفاوت هایی ظاهری و شکلی هستند، ولی از نظر محتوائی تقریباً عقیده واحدی را منعکس می کنند. »دنیس جیف« استرس را حالتی می داند که از دخالت متغیرات »روانی - فیزیولوژیکی« بر دو عامل محیط و سلامتی جسمانی فرد بروز می کند.
محقق دیگری به نام »کری کوپر« آن را عکس العمل بیوشیمیائی و رفتاری فرد می داند که در مواجهه با خطر به انسان دست می دهد. به رغم »سوزان کارترایت« استرس مجموعه ای از واکنش های عمومی فرد به عوامل ناسازگار و غیرمنتظره محیط است که او را وادار می کند با اتخاذ روش »جنگ یا گریز » - Fight or Flight - با خطر مقابله کرده و یا راه فرار را انتخاب کند. »کاکس« می گوید استرس پاسخ فرد به فرآیندهای درونی و بیرونی است که بر ظرفیت ادغام نیروهای جسمی و روانی، فشار وارد می سازد.
به عقیده وی، استرس بخشی از مجموعه سیستم پویای برخورد و تعامل فرد و محیط و به عبارت دیگر تطابق بین »خود دیگر« و یا »خود درون« که با »خود برون« در توافق نیست، می باشد. از طرفی کارل البرشت، استرس را بخش طبیعی عملکرد انسان دانسته و عقیده دارد که باید اختلاف بین استرس منطقی و استرس مخرب را آموخت و حساسیت خود را تجربه کرد تا توانائی مقاومت در ما ایجاد شود
ویژگیهای رویداد های استرس زا
رویداد های بی شماری می توانند استرس ایجاد کنند .بعضی از آنها تغییرات بزرگ هستند که بر تعدا زیادی از مردم تاثیر می گذارند ،مثل جنگ ،حوادث اتمی - مثلا انفجار چرنوبیل در 1986 و فوکوشیمای ژاپن در سال - 2011 و بسیاری از رویداد های دیگر. بعضی دیگر تغییرات عمده زندگی یک نفر است مثلا تغییر شغل ،زنج بردن از بیماری ،دردسرهای روزمره، نیز می توانند استرس زا محسوب شوند. بعضی از رویداد های استرس زا موقت هستند مثل گیر کردن در ترافیک یا رفتن برای مصاحبه شغلی .اما بضی از رویدادهای استرس زا مزمن هسنتد یعنی خیلی طول می کشد یا حتی گاهی تا ابد ادامه می یابند مثلا زندگی زنا شوی پر از اختلاف .
نکته .استرس می تواند به عنوان یک منبع در درون خود فرد باشد و خودش را به صورت انگیزه یا آرزو نشان دهد که با یکدیگر سازگاری ندارند
می توان رویداهای استرس زا را به دو گروه تقسیم کرد :
.1رویدادهای آسیب زا یا تروماتیک خارج از تجربه ی عادی ،رویداهای غیرقابل کنترل
.2 رویدادهای قابل کنترل
.1 رویدادهای تروماتیک
آشکارترین منبع استرس رویدادهای تروماتیک یا آسیب زا ست .رویداد تروماتیک عبارت است از موقعیتی است به شدت خطرناک و خارج از تجربه ی عادی انسان است از جمله ی این رویدادها می توان از سیل ،زلزله ،فعالیت هی ناشی از تجاوزات انسانی ،قتل و موارد بسیار زیادی از این قبیل بسیاری از بازماندگان رویدادهای تروماتیک یک سری واکنشهای روانشناختی از قبیل حالت بهت زدگی و گیج زدن از خود نشان می دهند و حتی بعضی از آن ها منفعل می مانند و حتی توانای انجام دادن کارهای ساده را ندارند
.2 قابل کنترل
این رویداد به این معناست که ما تا چه اندازه میتوانیم استرس را متوقف یا آغاز کنیم در واقع ما در این نوع رویداد دارای یک شناخت هستیم ،قابل کنترل بودن رویداد بر ادراک ما از عوامل استرس زا تاثیر می گذارد هر انداز ه که رویداد ها غیر قابل پیش بینی بیشتر باشند احتمال ارزیابی استرس بیشتر خواهد شد این رویدادهای شامل مرگ یکی از عزیزان ،بیماری خطرناک.
