بخشی از مقاله
خلاصه
همانگونه که می دانیم، امروزه با توجه به گسترش شهر ها و به تبع آن، الزام وجودکارگاه های عمرانی درون شهر به جهت توسعه تأسیسات زیر بنایی، مسکن وحتی مراکز تجاری و اداری، متاسفانه موارد ایمنی و بخصوص ایمنی در بحث عبور و مرور در حریم کارگاه ها، آنچنان که باید و شاید رعایت نشده و باعث بروز خسارات جبران ناپذیری می گردد. در این مجال، تلاش شده تا با بیان قوانین و مقررات و الزامات ایمنی، و همچنین نحوه ی استفاده از علائم راهنمایی و رانندگی و علائم ایمنی کارگاهی و ترکیب آنها، راهکارهایی جهت استفاده بهتر از این موارد با رعایت قوانین مرتبط ارائه گردد.
1. مقدمه
با توجه به الزام اجرای بسیاری پروژه های عمرانی درون شهرها، و نظر به اینکه طبق قوانین موجود بحث ایمنی تنها به ایمنی درون کارگاه ها منحصر نبوده و ایمن سازی حریم پروژه ها نیز اهمیتی همتراز با آن دارد، انجام این مهم ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد. بدیهی است که رعایت این امر، به عنوان نمونه، در خصوص ایمن سازی ترافیکی حریم کارگاه ها، فقط با اجرای یک قانون، و با استفاده از علائم ایمنی کارگاهی به تنهایی،کارگشا نبوده و قطعاً نیاز به آگاهی کامل از قوانین ایمنی کارگا هی، قوانین راهنمایی و رانندگی، و همچنین شناخت کلیه علائم و تابلوهای اینچنینی را دارد. در این خصوص، می توان از موارد متعددی نظیر کنترل های مهندسی، استفاده از سیستم های ایمن، حفاظ گذاری، استفاده از تابلوهایی جهت هشداردهی به عابرین و سایرذینفعان، و یا موارد دیگر بسته به شرایط، بهره جست .
2. روش اجرایی :
کنترل ترافیک در مناطق عملیات اجرایی بخش از هر پروژه عملیاتی در معابر را تشکیل می دهد. عملکرد اولیه اجرای کنترل ترافیک، عبور ایمن رانندگان و عابرین پیاده از مناطق عملیات اجرایی و حمایت ازکارگران و تجهیزات مربوطه است . تجهیزات کنترل ترافیک برای راهنمایی و کمک به رانندگان خودروها برای عبور ایمن از معابری است که در دسترسی سفرهای عمومی قرار دارند و هدف از استفاده از این تجهیزات، کمک به تضمین ایمنی در کار در خیابان ها و معابر، به وسیله ایجاد حرکت های منظم و قابل پیش بینی ترافیک، اعم از موتوری و غیر موتوری در تمامی سیستم حمل و نقل جاده ای و همچنین ارائه راهنمایی و هشدارهای لازم به تمامی عناصر در جریان ترافیک و تأمین ایمنی رانندگان، عابرین پیاده و پرسنل شرکت های خدمات عمومی، اجرایی و یا هر سازمان دیگری که اقدام به عملیات حفاری در خیابان ها یا مجاورت آن می نمایند می باشد .
انتخاب و کاربرد تجهیزات کنترل ترافیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است . انجام هرگونه عملیات اجرایی و کنترل ترافیک برروی راه های موجود، باید ضامن حفظ ایمنی استفاده کنندگان از راه، مأموران و کارگران مربوط، جریان روان و ایمن ترافیک و سرعت عمل در انجام کار را همراه داشته باشد . بنابراین برنامه ریزی مناسب و هماهنگ فعالیت ها، به منظور تأمین ایمنی لازم و کاهش تراکم ترافیک و نیز جلوگیری از تأخیر در سفر و ناراحتی استفاده کنندگان از راه، با اهمیت می باشد .
در محل انجام عملیات، شخص حقیقی یا حقوقی و یا سازمان های زیربط در قبال جان تمام استفاده کنندگان از راه و حفاظت آن ها از جراحات و نیز حفظ اموال آنها از خسارات احتمالی مسئول می باشند. بنابراین هشدارها، موانع فیزیکی و دیگر اقدام ها به میزانی که مورد نیاز است، باید در مجاورت محل کار به کار رود . بدیهی است پیمانکاران باید قبلاً براساس ضوابط و مقررات مربوط، ضمن کسب موافقت ادارات مربوط محل، زمان شروع و خاتمه کار را به طریق مقتضی به اطلاع پلیس راهور برسانند.
عملیات اجرایی باید با نصب علایم ترافیکی مصوب آیین نامه ایمنی راه های ایران همراه باشد. ضرورت دارد وسایلی که مورد استفاده قرار می گیرند، از فواصل دور به خوبی قابل رویت باشند، و درجه بالایی از حفاظت پرسنل را موجب شوند. ناظران باید به تمام مراحل تعیین شده برای نصب، نگهداری و جمع آوری علایم و تجهیزات ایمنی در عملیات اجرایی، و نیز گماردن پرچمدار - دیده بان - در محل های مقتضی،کاملاً آگاه بوده و قبلا آموزش های لازم را دیده باشند و مأموران و کارگران را بطور مرتب از نحوه ی ورود و ترک ایمن محل کار در شروع و انتهای هر نوبت کار روزانه در مواقع اضطراری آگاه نمایند .
تابلو های انتظامی محدودیت های قانونی را وضع می کنند، لذا نباید آنها را بدون مجوز مسئولان نصب کرد یا برداشت. تابلوهای اخطاری - خطرنما - شرایط وقوع خطر را به اطلاع رانندگان می رسانند. تابلوهای اخطاری بیشترین کاربرد را در محدوده عملیاتی دارند. در خصوص نصب تابلوهای انتظای بعلت وضع کردن محدودیت های قانونی باید به این نکته توجه داشت که نصب کردن یا برداشتن آنها باید با اخذ مجوز از محل های مربوطه باشد.
تجهیزات کانالیزه کردن ترافیک برای هشدار به رانندگان در حال عبور از محدوده عملیات اجرایی معابر و منظور حفاظت از پرسنل مشغول به کار و هدایت وسایل نقلیه از منطقه خطر بکار می روند. این تجهیزات می بایست یک انتقال آرام و تدریجی رابرای ترافیک عبوری از یک خط به خط دیگر یا به کنار گذر یا مسیر انحرافی یا به هنگام کاهش عرض مسیر در حفاری ها فراهم آورند. این تجهیزات می بایست طوری ساخته شوند که در صورت برخورد خودروها باآنها، هیچ گونه آسیب خاصی به خودروها وارد نسازند .
هدف اصلی این امراطمینان از عبور امن و یکنواخت خودرو ها در منطقه عملیات اجرایی و در عین حال حفظ ایمنی کارکنان و تجهیزات است. محل رویت این تجهیزات - شامل مخروط های ایمنی، خطرنما، بشکه های ایمنی و راه بندها - فاصله بین اولین تابلوی هشداری و نقطه فراتر از منطقه کار می باشد، یعنی جایی که ترافیک پس از آن دیگر تحت تأثیر عملیات واقع نشده و می تواند در مسیر خود ادامه حرکت دهد.
تابلو ها باید در محلی نصب شوند که بتوانند پیام خودر را با حداکثر تأثیر انتقال دهند و این امر می بایست با طراحی و راستای خیابان هماهنگ باشد. بعنوان یک قاعده کلی تابلو ها باید در سمت راست خیابان نصب شوند. در مواقعی که یک سری از تابلوهای پیش آگاهی مورد استفاده قرار می گیرند، نزدیکترین تابلوی هشداری - خطرنما - به منطقه عملیاتی می بایست در فاصله ی150متر بعد از اتمام منطقه عملیاتی نصب شود. تابلوهایی که درست در مرز منطقه عملیاتی قرار دارند می بایست فاصله ی کمتری با یکدیگر داشته باشند.
3. علایم ترافیکی
علایم ترافیکی به سه دسته تقسیم می شوند :
- 1 علایم انتظامی - بازدارنده و محدود کننده -
- 2 علایم هشدار دهنده یا اخطاری
- 3 علایم آگاهی دهنده یا اخباری
4. علایم انتظامی
علایم انتظامی - بازدارنده و محدود کننده - که شکل هندسی آنها بطور معمول به شکل دایره با نوارحاشیه قرمز رنگ بوده و دارای نوشتار یا علامت خاص ممنوعیت در وسط می باشند.
5. علایم هشدار دهنده یا اخطاری :
که شکل هندسی آنها بطور معمول به شکل مثلث با نوار های حاشیه قرمز و زمینه سفیدرنگ که یک رأس آن به طرف بالا است و نوشتار یا علامت داخل آن نوع خطر را بوسیله علایمی خاص با رنگ مشکی نشان می دهد . بعنوان نمونه اولین علامتی که باید توسط رانندگان رویت شود تابلوی اخطاری "مسیردر دست تعمیر است ." می باشد که باید با فاصله مناسبی قبل از شروع کارهای راهداری و راهسازی - محوطه کاری - نصب گردد .
