بخشی از مقاله
چکیده
تدریس اولین اصلیادگیری و یک نوع ارتباط میان معلم و شاگرد است. ارتباط شرط لازم تدریس در فرآیند آموزش بوده و هیچگونه یادگیری یا تغییر در فرآیند تدریس صورت نخواهد گرفت مگر اینکه معلم با فراگیرانش ارتباط مؤثر برقرار کند و بداند که در صورت رعایت نکردن این نکات، ارتباط موفقی برقرار نخواهد شد و شاگردانش تدریس او را غیرمفید به حساب خواهند آورد. خواندن داشتهها دومین اصل ارتقاء در درس ریاضی است و دانشآموز با مطالعه صحیح و اصولی به حقایق و موضوع درس مسلط شده و ارتباط بین معلم و دانشآموز تقویت میشود. در حقیقت دانشآموز جهت ارتقاء دانش ریاضی باید با نحوه صحیح و اصولی مطالعه ریاضیات آشنا باشد.
ریاضی، خواندن یک رمان نیست و بسیاری از شیوه های تند خوانی و گذرا که در دروس دیگر رایج است در ریاضیات جایی ندارد. مفاهیم ریاضی به هم پیوسته بوده و عدم تفهیم دریک موضوع باعث کج فهمی مطالب دیگر میگردد. سومین اصل ارتقاء دانش ریاضی انتقال داشتهها به زبان ریاضی بر روی کاغذ و در حقیقت نوشتن است. نوشتن هم برای معلم در جهت انتقال درس و هم برای دانشآموزان برای انتقال مفاهیم به معلم بسیار اساسی است. چه بسا بسیاری از دانشآموزان مطلبی را مسلط بوده ولی درک صحیحی از انتقال آن بر روی کاغذ ندارند.
درحقیقت نگارش واِژه ها و فرمولهای ریاضی به شیوه درست کمک موثری به خواننده درجهت تفهیم کامل ریاضی مینماید. بسیاری از کتابهای ریاضی که غیر اصولی و با فرمولهای اضافی و تالیف ضعیف گردآوری گردیدهاند در همان نگاه اول دانشآموز را نسبت به این درس بدبین نموده و دانشآموز خود را در برابر انبوهی از فرمولها و نمادهای ریاضی میبیند و بیگمان نسبت به این درس از همان ابتدا سوءظن پیدا میکند.
معلم ریاضی نقش بسزایی در تربیت و انتقال و گسترش دانش ریاضی دارد. معلم در فرآیند تدریس هر اندازه از نظر علمی قوی تلقی شود ولی دارای رفتار انسانی نامطلوب، عدم آشنایی با روانشناسی آموزش، عدم بکارگیری از روش های نویین آموزشی جهت انتقال درس و عدم بکارگیری و مشارکت فعال دانشآموزان در کلاس درس باشد، موردقبول شاگردان واقع نخواهد شد. شخصیت متعادل، همراه با تسلط علمی معلم بر محتوا و موضوع درس و اخلاق شایسته ، او را از نظر شاگردانش با ارزش و معتبر میسازد.
در این مقاله ضمن بیان ویژگیهای دانشآموزان به لحاظ یادگیری و مطالعه سطوح علمی آنان به سه موضوع مهم در ارتقاء دانش ریاضی یعنی تدریس مفید، نحوه مطالعه مفید و موثر و در نهایت نگارش داشتهها و نوشتن ریاضی میپردازیم. در حقیقت اگر معلمان از یک روش تدریس مطلوب برخوردار بوده و با نحوه خواندن صحیح و اصولی ریاضی و در نهایت نوشتن ریاضیات آشنا باشند بی گمان در ارتقاء دانش ریاضی به همگان به نحو مطلوبی موثر خواهند بود.
-1مقدمه
با رشد روز افزون سرعت علم و دانش و روش های آموزشی متاثر از همین رشد و تحول تکنولوژی ، همچنین تغییر سلایق ، نیاز ها و انتظارات دانشآموزان تغییر میکند . بنابراین در عصر امروز یک معلم باید اختلالات یادگیری، ارتباط مناسب با دانشآموزان را یافته و روش های آموختن و تجربه کردن را به دانشآموزان یاد دهد نه این که صرفا در نقش ماشین انتقال اطلاعات باشد. معلم باید از دانشآموزان بخواهد که چه چیزی آموختهاند و آیا توانایی بکارگیری آنها را دارند؟ در نهایت معلم باید از دانشآموزان بخواهد که آیا آنها توانایی انتقال معلومات خود را به دیگران دارند؟ در حقیقت نوشتن ریاضیات لازمه ارتباط با این علم است.
[3] ریاضیات ، علمی با مفاهیم ذهنی و انتزاعی است ، یعنی بسیاری از مفاهیم ریاضی ، تصوّراتی از اشیا هستند که حضور آن ها به همان صورت ذهنی در دنیای واقعی میسر نیست . معلم باید با شناخت جامع از توان ذهنی دانشآموزان شرایطی را مهیا سازد که همه در حد توان ذهنی خود درک مناسبی از موضوع مورد بحث داشته و در بحث ها و مناظرات کلاس شرکت نماید . در حقیقت معلم در بحث شکوفایی دانشآموزان گام برداشته و احساس سرخوردگی و پوچی را باید از ذهن دانشآموزان بزداید.
معلم باید با ترسیم اشکال، ارائه مثال در دنیای واقعی و حتی ارائه مثال نقض بانگارشی صحیح و کوتاه و به دور از هرگونه استفاده نابجا از علایم و نماد های بیهوده ریاضی در تفهیم مطالب به دانشآموزان نهایت تلاش خود را نموده و به آنها تفهیم نماید که چگونه با مطالعه صحیح درک درستی داشته باشند. [1] معلم با شناخت جامع و یک روانشناسی آموزشی مناسب از میزان درک ذهنی دانشآموزان و معرفی نمادها و فرمولها به دانشآموزان می فهماند که ریاضی با زبانی شیوا با ما سخن میگوید. شیوههای نویین تدریس را در آموختن هرچه بهتر به دانشآموزان تجربه نماید. با ارائه مثالهای مناسب که در حقیقت ترکیبی از تدریس و نوشتن است برای درک بهتر به دانشآموز کمک نماید. به عبارت دیگر در این دوره ، باید از روش هایی بهره برد که توانایی ذهنی - ریاضی دانشآموزان را تقویت و باعث رشد فکر و ایده در ذهن آنان شود و در نتیجه یاد گیری فعال ایجاد نماید .
[7] شیوهی آموزش برای ریاضیات بخصوص در دوره ی متوسطه باید با کشاندن دانشآموز به راه کشف و شهود، آماده ساختن او به پژوهش، عادت دادن او به تفکر منطقی، تشویق او به پرسشگری و جستجو گری و با خلاق ساختن ذهن او همراه باشد و از آنجا که کاربردهای امروزی ریاضیات، از چارچوب موضوع های درسی این علم - عدد و شکل هندسی - پا فراتر گذاشته است ، می توان مهارت های ذکر شده را با نمونههای جدی و آموزندهای از کاربرد ریاضیات تلفیق کرد و بعد آنها را به دانشآموزان یاد داد . دانشآموز با بهره گیری از یک منبع مهم آموزشی و تمرینات مداوم و پیوسته به سطح مطلوبی از یادگیری ریاضیات در کشف شهودی و منطقی آن دست خواهد یافت.[2]
-2چالش یادگیری ریاضیات
ناتوانی دریادگیری ریاضیات یکی از شابع ترین انواع اختلالات یادگیری 2 است که درتمام سنین ممکن است وجود داشته باشدوعلائم ونشانه های آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است .ضعف ونقص دومورد ازعملکرد های مهم ذهنی می توانند در بروز ناتوانی یادگیری ریاضیات نقش مهمی داشته باشند.مشکلات درک وپردازش فضایی-بصری که دراین مورد فرد در درک وپردازش آن چه که می بیند مشکل خواهد داشت .مورد دوم مشکلات درک وپردازش زبان است که دراین مورد در درک وپردازش آن چه که می شنود مشکل خواهد داشت.
ویژگی های این نوع از اختﻻﻻت یادگیری که به ناتوانی در ریاضیات و حساب مربوط می شود بسیار متفاوت است و به همین دلیل تاثیر آن در افراد مختلف می تواند به همان اندازه متفاوت باشد. به عنوان مثال فردی که در زمینهی پردازش فضایی - بصری مشکل داشته باشد به نحو خاصی در یادگیری ریاضیات با دشواری روبه رو خواهد شد و فردی که در زمینهی درک و پردازش شنیداری زبان مشکل داشته باشد به نحو دیگری در یادگیری ریاضیات و حساب با مشکل روبه رو خواهد شد.