بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به صورت آزمایشی میدانی با طرح پیشآزمون - پسآزمون و گروه گواه در یک جامعه دانشآموزي اجرا شد. این پژوهش به بررسی اثربخشی دو روش تدریس آموزش چرتکه و روش سنتی بر انگیزش ریاضی و عملکرد ریاضی پرداخته است. ابزار این پژوهش شامل، علاقه به ریاضی نعمتی، پرسشنامههاي انگیزش درونی و عزت نفس کورتر و عملکرد ریاضی محقق ساخته بودند. نمونهي این پژوهش شامل 60 دانشآموزدختر پایه چهارم ابتدایی شهرستان اهواز بود که با روش نمونهگیري تصادفی چندمرحلهاي انتخاب و به دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. در ابتدا از آزمودنیهاي هر دو گروه، پیشآزمونهاي یکسان از متغیرهاي انگیزش ریاضی و عملکرد ریاضی به عمل آمد. پس از تدریس به 2 روش آموزش چرتکه و آموزش سنتیمجدداًدر متغیرهاي فوق از آنها پسآزمون گرفته شد.
سپس، با استفاده از آزمون مانکوا (MONCOVA) به آزمایش فرضیهها پرداخته شد. با توجه به نتایج به دست آمده چنین به نظر میرسد که آموزش چرتکه بر انگیزش ریاضی دانشآموزان، تأثیر معنیدار داشته است.
کلمات کلیدي: چرتکه، عملکرد ریاضی، انگیزش ریاضی
National Conference 27/8 /2015 Kome elmavaran danesh R.S. Institute
Article Code: 3198
١
.1 مقدمه
نتایج حاصل از سومین مطالعه بینالمللی ریاضیات و علوم(تیمز(1 نشان داد که عملکرد دانشآموزان ایرانی نسبت به دانشآموزان سایر کشورهاي جهان، ضعیف است و با متوسط جهانی، فاصله زیادي دارد. این مطالعه، مهمترین و بزرگترین مطالعه این انجمن در دهه 90 بود و نزدیک به 41 کشور عضو انجمن در آن شرکت داشتند. همه کسانی که به نحوي با آموزش ریاضی در کشور ما در ارتباط بودند در پی کسب این نتایج ضعیف به جستجوي علل این نتیجه غیرهمنتظره پرداختند .[1] البته نتایج حاصل از همین مطالعه حاکی از آن بود که اکثر افراد مؤفق در این حوزه از کشورهاي آسیاي شرقی مانند ژاپن، کره، تایوان، سنگاپور و هنگ کنگ بودند و پس از آن در ردههاي بعدي کشورهایی از قاره اروپا مانند مجارستان و هلند که در آنها بر ریاضی واقعی تأکید میشد، قرار داشتند. آمریکاییها و انگلیسیها در این تحقیق رتبه قابلقبولی نیز به دست نیاوردند. تحقیق مشابهی نیز در سال 2003 در این رابطه انجام گرفت که تنها تفاوتش، بهبود رتبه این دو کشور بود .[7]
تحقیقات مقایسه اي نیز توسط استیگلر2 و همکارانش (فراناندز 3 و یاشیدا(4 انجام شد که به طور قاطع نشان میداد که دانشآموزان شرقی بخصوص ژاپنیها، کرهايها و چینیها در دستاوردهاي علم ریاضی از همتاهاي غربی خود برتر هستند[11]قطعاً.از نتایج بهدست آمده این حس به ما منتقل میشود که شاید دلیل برتري شرقیها در ریاضی، روش تدریسی است که در این کشورها مورد استفاده قرار میگیردخصوصیتی. برجسته که قطعاً برتري استفاده از چرتکه در این کشورها را تأیید مینماید. بنابراین یکبار دیگر چرتکه، این وسیله ساده اما با دوام توجه جهانیان را به خود جلب کرد.[5] بههرحال شعلهي آگاهی استفاده از چرتکه دوباره در دهههاي 80 و 90 میلادي و بخصوص پس از انتشار گزارشات اولین و دومین مطالعات بینالمللی مقایسه دستاوردهاي ریاضی از نو روشن گردید . [9] این مطالعات توسط انجمن جهانی ارزیابی دستاوردهاي آموزشی (IEA) انجام شدند. در هر دو تحقیق عملکرد دانشآموزان آسیایی همانند ژاپن، کره و تایوان به طور قاطع از همتاهاي غربی خود بالاتر بودند . این پدیده باعث جنب و جوش فراوان در تحقیقات با درو نمایه مقایسه بین فرهنگی شد و تحقیقات بسیار زیادي بین کشورهاي این دو بلوك بخصوص بین آمریکاییها و ژاپنیها انجام گردید.[9]
اکنون پس از گذشت چند سال از آن تاریخ، علاقه به چرتکه دربین خانوادههاي ایرانی بوجود آمده است و مدارس خصوصی زیادي با محوریت چرتکه در سرتاسر کشور ظهور کرده است که در برخی از آنها، چرتکه و محاسبات ذهنی با هم تدریس میشود و به شدت مورد استقبال والدین قرار گرفته است. دانشآموزان ایرانی در مسابقات بین المللی شرکت می کنند و بهطرز عجیبی محاسبات را با سرعت و دقت بسیار بالایی انجام میدهند و با وجود رقباي قدرتمند و سابقه کم شرکت در این مسابقات، مدالهاي رنگارنگی را کسب میکنند. این عملکردهاي شگفتانگیز قطعاًچشم رسانه هاي عمومی و پس از آن سیاستمداران و معلمانی که در رأس کار در ایران قرار دارند را خواهد گرفت.
با نگاهی مجدد به نتایج تیمز یکی از خصوصیات برجسته این است که هر 5 کشور برتر در این مطالعه بینالمللی، استفاده از چرتکه را چه به صورت رسمی و یا غیر رسمی، در تعلیم و یادگیري ریاضی دارند. ممکن است فردي بگوید که نتایج این تحقیق ارتباطی با چرتکه ندارد، چرا که در این آزمونها، چرتکهاي استفاده نشده تا بتوان دستاوردهاي ریاضی گروه نمونه را به وسیله آن سنجید. بعلاوه سطح استانداردهاي علمی نمونههاي این تحقیق، دانشآموزان دوره دوم (پس از ابتدایی) بودند نه دانشآموزان ابتدایی. با این وجود آمایو به خوبی اشاره میکند که یادگیري چرتکه و محاسبات ذهنی در سالهاي اول مدرسه، نه تنها عملکرد ریاضی5 دانشآموزان را در مقایسه با کسانی که چرتکه یاد نمی گیرند بالا میبرد بلکه نشاندهندهي اثري است
