بخشی از مقاله
*** این فایل شامل تعدادی فرمول می باشد و در سایت قابل نمایش نیست ***
رتبه بندی جمعیت هلال احمر به کمک روش EVAMIX
(مطالعه موردی : در برخی از شهرستان های استان مازندران در سال ۱۳۹۲)
چکیده :
هر ساله شاهد صحنه های دلخراشی در تصادفات جاده ای هستیم که اگر به موقع امداد رسانی صورت نگیرد باعث از بین رفتن جان بسیاری از هموطنان مان خواهد شد. از این رو شناسایی محورهای حادثه خیز و در پی آن استقرار واحد های مختلف هلال احمر، برای امداد رسانی به موقع، بسیار حائز اهمیت می باشد. در این نوشتار سعی بر این شد تا ۴ شهر بسیار پرتردد بابل ، آمل ، قائم شهر و چالوس را با استفاده از روش ٬ EVAMIX رتبه بندی کرده تا بتوان میزان عملکرد هر واحد را بررسی کرده که در نتیجه هم باعث ایجاد رقابت بین واحدهای زحمت کش هلال احمر می شود و هم واحد هایی که عملکرد ضعیفی داشتند را شناسایی و تقویت کرده تا هموطنان ما در هنگام حادثه فقط نگران مال خود باشند و نگران جان عزیزان خود نباشند چرا که مطمئن هستن امدادرسانی به موقع انجام می شود.
واژگان کلیدی : امدادرسانی ، حادثه ، رتبه بندی ، هلال احمر ، EVAMIX
مقدمه :
جایگاه جمعیت هلال احمر از نظر عرف بینالمللی بسیار حائز اهمیت است. صلیب سرخ و هلال احمر بینالمللی، بزرگترین شبکه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهان محسوب می شوند. امروزه در سطح بینالمللی یکی از معیارهای سنجش میزان فعالیتهای بشردوستانه و غیرسیاسی در هر کشور ، وضعیت جمعیت ملی هلال احمر و صلیب سرخ و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آنها است ۳ا. از اهداف این سازمان می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تربیت و پرورش نوجوانان و جوانان در همه ابعاد وجودی و قدرت مدیریت و کنترل گروه
- تربیت مدیرانی موفق در همه ابعاد (مدیر بحران وحادثه - مدیرخانواده - مدیر اجتماع و ...)
- ارتقاء سطح دانش اعضا و زمینه سازی برای برگزاری برنامه هایی توسط خودشان با هدف برقراری و ترویج صلح دوستی و تفاهم پایدار میان ملتها
- تربیت، هدایت و رهبری جوانان داوطلب و تشکیل گروههای تخصصی برای پاسخگویی به نیاز جامعه و تأمین احترام انسانها و ترویج کرامت انسانی
- ارتقاء سطح مهارتها و قابلیت های اعضا برای پرورش و تربیت امدادگرانی مؤمن ، چالاک ، توانمند ، مهرورز ، عدالت گستر و خدمت رسان - حمایت مدبرانه از زندگی و سلامت انسانها، سازماندهی توان، علاقه، انگیزه و ظرفیت نامحدود جوانان در جهت اجرای طرحهای سازنده و کاربردی بشردوستانه در عرصه تسکین آلام بشری.
از آنجایی که شهرهای مورد مطالعه در این مقاله از لحاظ مسافر خیز بودن ، جزء شهرهای پر اهمیت می باشند لذا با رتبه بندی از روش EVAMIX هر یک از این شهر ها از منظر امداد رسانی ، می خواهیم به وجود حد استاندارد تعداد پرسنل و تعداد واحد های سیار در هر شهرستان پی ببریم.
در هر یک از شهرستان های فوق ، هر ساله شاهد تعداد زیادی سوانح طبیعی و رانندگی هستیم که در صورت نبود امکانات و نیروی امدادی ، بسیاری از هموطنان ما جان و سرمایه خود را از دست می دهند. از این رو در صدد این برآمدیم تا نقاط حادثه خیز هر شهرستان را محاسبه و پی به وجود دقیق تعداد امدادگر در نقاط حادثه خیز هر یک از این شهر ها ببریم.
در حال حاضر کل جمعیت هلال احمر شهرستان بابل ۵۷۵۰ نفر ، شهرستان آمل ۷۱۶۵ نفر ، شهرستان چالوس بیش از هزار نفر و شهرستان قائم شهر ۲۳ نفر می باشد. که به این جمعیت ها سالانه حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر افزوده می شوند که البته بستگی به ظرفیت و تعداد فراخوان هر شهرستان دارد.
و اما معنای برخی از واژههای اختصاری در جمعیت هلال احمر :
۲) پیشینه ی تحقیق
۲-۱) آشنایی با تاریخچه هلال احمر
دولت عثمانی در سال ۱۸۷۶ به جای استفاده از نشانصلیب سرخ از معکوس رنگهای پرچم خود یعنی هلال احمر در زمینه سفید برای جمعیت ملی خود استفاده کرد .
که بعدها بسیاری از کشورهای اسلامی آن را به عنوان نشان جمعیت ملی خود بکار بردند. عنوان سازمان بینالمللی که با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال ۱۸۶۴ میلادی و در نتیجه تلاش ژن هنری دونان سوئیسی تشکیل شد، صلیب سرخ است. در سال ۱۸۶۲ ژن هنری دونان کتاب خاطره ای از سولفرینو را شرح داد و خواستار
تشکیل جمعیتهای امدادی داوطلب، برای تسکین آلام این گونه آسیب دیدگان از جنگ شد. [۳]
وی پیشنهاد داد که خدمت به زخمیهای نظامی، فعالیتی بیطرف محسوب شود و انجمن ژنوی امور عام المنفعه با علاقه وافر از پیشنهاد وی استقبال کرد. در نتیجه، کنفرانسی بینالمللی با شرکت نمایندگان ۱۶ کشور در ژنو تشکیل شد و موافقتنامه ۱۸۶۴ برای بهبود وضع مجروحان و رنجوران نظامی میدان جنگ تدوین شد و به امضای نمایندگان ۱۲ دولت از کشورهای شرکت کننده رسید. در آن بی طرف شمردن متصدیان خدمات پزشکی نیروهای مسلح، رفتار انسانی با زخمیها و بی طرفی غیرنظامیانی که داوطلبانه به کمک مجروحان جنگ می شتابند و نیز علامتی بینالمللی به منظور مشخص شدن اعضا و وسایلی که در این راه به کار می روند، پیشبینی شده بود. به خاطر ملیت دونان، صلیبی سرخ بر زمینهای سفید به تقلید از پرچم سوئیس به عنوان نماد و علامت آن انتخاب شد. در سال ۱۹۶۳ میلادی، در ۸۸ کشور جهان جمعیتهای ملی صلیب سرخ پدید آمد و همچنین ۲ گروه بینالمللی دیگر نیز مرکزشان در ژنو دایر بود. یکی کمیته بینالمللی صلیب سرخ که در سال ۱۸۶۳ تأسیس شد و مرکب از ۲۵ تن از بزرگان سوئیس بود که هنگام جنگ به عنوان میانجی های بیطرف خدمت می کردند و دیگری اتحادیه جمیعت های صلیب سرخ که در سال ۱۹۱۹ تأسیس شد و هدفش کمکهای متقابل و همکاری و توسعه فعالیت های مربوطه در زمان صلح بود. فعالیت صلیب سرخ بین المللی از پایان جنگ جهانی دوم ، توسعه فراوانی یافت. کمیته بینالمللی صلیب سرخ (ICRC)، که مقر آن در ژنو قرار دارد، سازمانی است بیطرف، بی غرض و مستقل که وظیفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است از: حفاظت از زندگی و کرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی و یاری رسانی به آنها فعالیتهای کمیته بینالمللی بر پایه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سیاسی، دینی و عقیدتی بیطرف است.
۲-۲) تأسیس در ایران
دولت ایران در سال ۱۳۰۱ جمعیت ملی خود را تأسیس کرد، ولی به جای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال احمر، علامت شیر و خورشید سرخ را به عنوان نشان جمعیت خود انتخاب کرد . علامت شیر و خورشید در کنفرانس ژنو در سال ۱۹۲۹ به عنوان نشان سوم مورد حمایت بینالمللی، به تصویب رسید. از آن پس ۳ نشان صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ به عنوان نشانهای رسمی و بینالمللی شناخته شد و نهایتاً در متن کنوانسیونهای چهارگانه ژنو مصوب ۱۹۴۹ به عنوان نشانه ۳ گانه بینالمللی که تحت حمایت حقوق بینالمللی بشردوستانه قرار دارد ، به تصویب رسید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۵۹ دولت ایران با ارسال نامه ای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو، اعلام کرد که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به حالت تعلیق درآورده و به جای آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد کرد. از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت.
۳) روش EVAMIX :
این روش در سال ۱۹۸۲ توسط ووگد معرفی گردید و در این روش دو رویکرد کاملا متفاوت نسبت به شاخص های کمی و کیفی وجود دارد و لازم است تا شاخص ها مستقل باشند.در واقع در این روش شاخص ها به دو دسته کمی (کاردینال) و کیفی (اوردینال) تفکیک می شوند و محاسبات مربوط به هر دسته از شاخص ها به صورت مجزا انجام می شود. مقدار غلبه نیز برای ماتریس های تفاضلی محاسبه می شود و در پایان پس از محاسبه امتیاز ارزیابی گزینه ها، گزینه ها رتبه بندی می شوند. 5,41
ویژگی های مدل :
• این روش در زمره روش های جبرانی است.
• در این روش نیاز به تبدیل شاخص های کیفی به کمی نیست. [1 ,5,4]
مراحل روش EVAMIX
روش EVAMIX دارای ۵ مرحله می باشد که توضیح هر یک به صورت زیر می باشد :
مرحله ۱) محاسبه میزان برتری گزینه ها در شاخص های کمی و کیفی :
شاخص ها به دو دسته کیفی ( اردینال ) که با O نمایش داده می شوند و کمی ( کاردینال ) که با C نمایش داده می شوند ، تقسیم می شوند. مقایسه ی بین شاخص های اردینال به وسیله فاکتور غالب انجام می شود که بیانگر میزان برتری گزینه A به گزینه Ak است که این مقدار به صورت زیر بدست می آید : [ 1 ,4]
به مفهوم ارزیابی گزینه بر اساس شاخص Cj می باشد 4.1.
به مفهوم ارزیابی گزینه بر اساس شاخص می باشد .
محاسبه وزن :
زمانی که شاخص های کمی و کیفی با هم باشند از تصمیم گیرنده خواسته می شود که وزن مربوطه را اختصاص دهد و میزان اهمیت شاخص ها را مشخص کند به صورتی که
همچنین مقایسه ی بین شاخص های کاردینال از طریق محاسبه فاکتور غالب معرفی می شود که بیانگر میزان برتری گزینه Ai به گزینه است :
تعاریف مشابه شاخص های اردینال است
مرحله ۲ ) محاسبه ماتریس تفاضلی در شاخص های اردینال :
مقادیر تفاضلی به صورت تابع در نظر گرفته می شود و به صورت زیر محاسبه می شود: [ 4.1]
که ماکزیمم مقدار فاکتور غالب در شاخص های اردینال است و تا مینیمم مقدار فاکتور غالب در شاخص های اردینال است. مقادیر حاصل از مقادیر تفاضلی برای مقایسه ی بین تک تک گزینه ها در ماتریس تفاضلی قرار داده می شود.
مرحله ۳ ) محاسبه ماتریس تفاضلی در شاخص های کاردینال :
بصورت تابع تعریف می شود و مقدار آن به صورت زیر محاسبه می شود :
که ماکزیمم مقدار فاکتور غالب در شاخص های کاردینال است و مینیمم مقدار فاکتور غالب در شاخص های کاردینال است. مقادیر حاصل از مقادیر تفاضلی برای مقایسه ی بین تک تک گزینه ها در ماتریس تفاضلی قرار داده می شود.
مرحله ۴) محاسبه غلبه کل :
حال اندازه غلبه کل به صورت ذیل تعریف می شود:
