بخشی از مقاله
چکیده :
مدیران سازمانها، مؤسسات و شرکتهای موفق تلاش میکنند با ایجاد انگیزه در کارکنان آنان را به کار ترغیب نموده و به آنها القاء نمایند که کاری که انجام میدهند مربوط به خودشان بوده و سازمان را از آن خود شمرده و خود را در پیشرفت و شکست و موفقیت آن سهیم بدانند. این کار در کنار آموزش حین خدمت و آشنائی کارکنان با اهداف سازمان در سایه ایجاد انگیزههای مهم در نیروی انسانی امکانپذیر است. به طرق مختلفی میتوان در کارکنان انگیزه ایجاد کرد، یکی از این راهها دادن پول به عنوان پاداش - کارانه - میباشد.
در این روش افراد با توجه به ارزیابی از عملکردشان و به تناسب سطح عملکرد کمی و کیفی خود از سطوح مختلف پاداشهای مادی بهرهمند میشوند. - گریپتر1، - 1389 تحقیق حاضر را برحسب هدف میتوان در دسته کاربردی قرار داد؛ و بر حسب نحوه گردآوری دادهها، توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. از نظر روش تجزیه و تحلیل دادهها نیز، از نوع همبستگی و معادلات ساختاری محسوب میگردد. به این منظور، براساس نمونهگیری به صورت تصادفی، نمونهای معادل 386 نفر انتخاب شده و با استفاده از پرسشنامه به این نتیجه رسیدیم که: ابعاد 4 گانه پاداش کل دارای تأثیر معناداری بر رضایت کارکنان در جامعه آماری مورد مطالعه بودهاند و بهترتیب بیشترین میزان تأثیر عبارتند از: "جبران خدمات"، "محیط کاری"، "رشد شخصی" و "مزایا".
مقدمه
یک سیستم پاداش نوین نظیر پاداش کل بر این فرض استوار است که همه افراد مانند یکدیگر نیستند و همه آنها فقط به منظور کسب حداکثر پاداشهای مالی کار نمی کنند. - آزوسو، - 2009 درحالیکه پول بطور آشکار بخش مهمی از پاداش است، اما به طور فزاینده ای مشاهده شده است که چیزی بیش از فقط پول نقد برای جذب و نگهداری افراد توانمند مورد نیاز است. عناصری در پاداش کل وجود دارد که هر یک از آنها برنامه ها، فعالیت ها، اجزا و ابعادی را در بر می گیرند کهجمعاً استراتژی سازمان را در جهت جذب، برانگیختن و نگهداری کارکنان تعیین میکنند. این عناصر نمایان گر جعبه ابزاری هستند که یک سازمان انتخاب می کند تا هم برای سازمان و هم برای کارکنان ارزش بیافریند. - سلورمن و ریلی، - 2003
بیان مسأله تحقیق
یک سیستم پاداش نوین نظیر پاداش کل بر این فرض استوار است که همه افراد مانند یکدیگر نیستند و همه آنها فقط به منظور کسب حداکثر پاداشهای مالی کار نمی کنند. - آزوسو، - 2009 درحالیکه پول بطور آشکار بخش مهمی از پاداش است، اما به طور فزاینده ای مشاهده شده است که چیزی بیش از فقط پول نقد برای جذب و نگهداری افراد توانمند مورد نیاز است. عناصری در پاداش کل وجود دارد که هر یک از آنها برنامه ها، فعالیت ها، اجزا و ابعادی را در بر می گیرند کهجمعاً استراتژی سازمان را در جهت جذب، برانگیختن و نگهداری کارکنان تعیین میکنند.
این عناصر نمایان گر جعبه ابزاری هستند که یک سازمان انتخاب می کند تا هم برای سازمان و هم برای کارکنان ارزش بیافریند. - سلورمن و ریلی، - 2003 به هر حال شناخت اثرات مثبت و منفی پرداخت پاداش بر عملکرد کارکنان نیاز به یک پژوهش علمی و کاربردی را ضروری ساخته است. در همین راستا تحقیق حاضر درصدد است تا نشان دهد، عناصر پاداش کل در میان کارکنان یک سازمان چه اثراتی به همراه دارد و تا چه میزان عناصر پاداش کل، رضایت کارکنان را به همراه داشتهاست.
تبیین فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی تحقیق
عناصر پاداش کل تأثیر معناداری بر رضایتمندی کارکنان دارند.
فرضیه های فرعی تحقیق
-1 "جبران خدمات" تأثیر معناداری بر رضایتمندی کارکنان دارند .
-2 "مزایا" تأثیر معناداری بر رضایتمندی کارکنان دارند .
-3 "رشد شخصی" تأثیر معناداری بر رضایتمندی کارکنان دارند.
-4 "محیط کاری" تأثیر معناداری بر رضایتمندی کارکنان دارند.
اهداف تحقیق
هدف اصلی
بررسی میزان تاثیر عناصر "پاداش کل" بر رضایت کارکنان .
اهداف فرعی
-1 شناسایی میزان تأثیر "جبران خدمات" بر رضایتمندی کارکنان .
-2 شناسایی میزان تأثیر "مزایا" بر رضایتمندی کارکنان .
-3 شناسایی میزان تأثیر"رشد شخصی" بر رضایتمندی کارکنان.
-4 شناسایی میزان تأثیر "محیط کاری" بر رضایتمندی کارکنان .
روش تحقیق
پایه هر علمی، روش شناخت آن است و ارزش هر علمی بر روش شناسی آن علم استوار است. روش تحقیق مجموعهای از قواعد، ابزار و راههای ممتد و نظاممند برای بررسی واقعیتها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است - خاکی، . - 1387 در این پژوهش، تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. زیرا تصویری از وضعیت موجود ارائه میدهد و عناصر و متغیرهای پژوهش و نحوه ارتباط میان آنان را در چارچوب مشخص، توصیف می کند.
جامعه آماری و نمونه آماری
جامعه آماری شامل همه عناصری است که موضوع یک پژوهش خاص در آن مصداق مییابد و مایلیم درباره آن استنباط کنیم - هومن، 1387، ص . - 167 حجم جامعه آماری در این پژوهش محدود و شامل کارکنان یک سازمان در تهران میباشد.
روش تجزیه و تحلیل
تجزیه و تحلیل دادهها، فرایندی چند مرحلهای است که طی آن دادههایی که از طریق بهکارگیری ابزارهای جمعآوری نمونه - جامعه - آماری فراهم آمدهاند، تلخیص، دستهبندی و در نهایت پردازش میشوند تا زمینه اجرای انواع تحلیل و ارتباط بین دادهها به منظور آزمودن فرضیهها فراهم آید - خاکی ، . - 1387 در این تحقیق، برای تجزیه و تحلیل دادههای بدستآمده از نمونهها هم از روشهای آمار توصیفی و هم از روشهای آمار استنباطی استفاده شده است؛ که پس از جمعآوری دادهها و بررسی متغیرهای جمعیت شناختی با استفاده از آمار توصیفی، تحلیلی و معادلات ساختاری اقدام به انجام آزمونهای ذیل خواهد شد.
تعاریف مفاهیم و اصطلاحات متغیرهای تحقیق
تعریف مفهومی:
1 این نوع تعریف به شناسایی ماهیت یک پدیده کمک کرده و نقش مهمی را در فرآیند منطقی تدوین فرضیه ها ایفا می کند. - سرمد و همکاران،ص - 1389 :40
تعریف عملیاتی : این تعریف بر ویژگی های قابل مشاهده استوار است. در این بیان عبارت - قابل مشاهده - به نکته مهمی در تعریف عملیاتی اشاره دارد. تعریف عملیاتی فعالیت های محقق را در اندازه گیری یا دستکاری یک متغیر مشخص می سازد.
در فرآیند تحقیق، مراحل زیر پیگری شده است :
- 1 تدوین چارچوب مفهومی با استفاده از اطلاعات کتابخانه ای و اسناد و مدارک موجود و مشاهده سایت های اینترنتی مرتبط .
-2 تدوین فرضیه هایی با استفاده از مبانی نظری، پیشینه تجربی تحقیق
- 3 مصاحبه با تعدادی از مدیران و کارشناسان ارشد در خصوص ترکیب و شمای کلی پرسشنامه و نحوه طراحی آن ، سئوالات مصاحبه در قالب کلی فرضیه ها و سئوالات تحقیق بوده است .
-4 طراحی ابزار پرسشنامه با همکاری و راهنمایی اساتید محترم و سایر صاحب نظران و جمع آوری اطلاعات براساس چار چوب نظری و فرضیه های تحقیق .
-5 نتایج بدست آمده و یافته های تحقیق با استفاده از دانش موجود و با راهنمایی استاد محترم راهنما و اساتید مبتنی بر نتایج تحقیق ارائه گردیده است .
-6 پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج تحقیق ارائه گردیده است . تحقیق حاضر براساس چگونگی بدست آوردن داده های مورد نیاز می تواند در زمره تحقیقات توصیفی - غیرآزمایش - پیمایشی به حساب آید.
ساختار و نحوه طراحی پرسشنامه
پرسشنامه محقق ساخته تحقیق حاضر در جهت بررسی اعتبار مدل و زمینههای تحقیق طراحی شده است. متغیرهای پرسشنامه و شاخصهای معرف، متغیرهای اصلی پژوهش میباشند.
مدل مفهومی تحقیق
در این تحقیق از مدل مفهومی هنمن 2007 استفاده و فرضیات تحقیق از آن برگرفته شده است
متغیرهای تحقیق
در یک تحقیق برای پاسخ دادن به سؤالهای تحقیق و یا آزمون فرضیهها، تشخیص متغیرها امر ضروری است. در این تحقیق دو نوع متغیر در نظر گرفته شدهاست.
الف - متغیر مستقل : یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعد از انتخاب، دخالت یا دستکاری شدن توسط محقق، مقادیری را میپذیرد تا تأثیرش بر روی متغیر دیگر - متغیر وابسته - مشاهده شود.
ب - متغیر وابسته : متغیری است که تغییرات تحت تأثیر متغیر مستقل قرار میگیرد - بازرگان، سرمد، حجازی ،. - 1380 در این تحقیق "عناصر پاداش کل" بعنوان متغیر مستقل و "رضایت کارکنان" بعنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.
مفهوم شناسی و اهمیت پاداش
پاداش از چنان اهمیتی در مباحث مربوط به مدیریت برخوردار است که از آن به عنوان یکی از منابع قدرت مدیر تحت عنوان » قدرت پاداش« یاد میشود. منظور از قدرت پاداش استفاده از پاداشهای مختلف درونی و بیرونی به منظور کنترل عملکرد افراد است. به عبارتی، مدیر از قدرت پاداش به منظور تأثیرگذاری و کنترل رفتار زیردستان استفاده میکند - رابینز و کالتر2، . - 1999 در بازار بسیار رقابتی امروز، نیاز سازمانها به حفظ نیروی انسانی متخصص بیش از پیش آشکار شده و ارائه پاداش، راهبردی در جهت وصول به این مهم است. - ساندرز3، . - 2000
اگرچه همه مدیران دارای قدرت پاداش مشابهی هستند اما موفقیت در دسترسی و بکار بردن اثربخش پاداش نیازمند مدیریت آن است. به منظور مدیریت بهینه پاداش آشنایی با انواع پاداش و سیستمهای مختلف پرداخت کننده پاداش ضروری به نظر میرسد که در قسمتهای بعد به تشریح این مطالب پرداخته شود. سازمانها به منظور ایجاد انگیزش در کارکنان خود از سیستمهای مختلفی استفاده میکنند. چهار نوع سیستم رایج در سازمانهای امروزی وجود دارد که عبارتند از: برنامه های سهیم شدن در سود، برنامه های مزایای انعطاف پذیر، مرخصی و پرداخت مبتنی بر مهارت - هلریگل و دیگران، . - 1995
انواع پاداش
دو نوع پاداش اساسی وجود دارد: پاداشهای بیرونی4 و پاداشهای ذاتی یا طبیعی.5
الف: پاداشهای بیرونی عبارتند از پاداشهایی که از بیرون اداره شده و پیامدهای ارزشمندی که از یک نفر به شخص دیگر معمولاً از یک سرپرست یا یک مدیر سطح بالاتر به زیردست داده میشود. مثالهای رایج این نوع پاداشها در محیط کار: اضافه حقوق، ارتقا، مرخصی تشویقی، مزایا، تمجید شفاهی و... است.
