بخشی از مقاله
چکیده
بدون تردید چگونگی روابط انسانی در مدیریت، تابع نوع نگرش به انسان استگهدر فرهنگ اسلام که سرشار از بهترین شیوه ها و روشهاي پیشرفته زندگی به ویژه در قلمرو مدیریت است، بیش از تمام مکاتب بر ارزش انسان و رشد و تعالی مادي و معنوي او، تاکید گردیده و دراین زمینه، توجه کافی به انسان و ابعاد مختلف آن، از بالاترین اهداف به شمار می آید. لذا بدیهی است روابط انسانی در مدیریت اسلامی نیز مورد توجه بوده استگهچنانچه قدرت و تاثیر این مدیریت عالی بوده که در عصر پیامبر اکرم هصا هو دوران ائمه اطهار هعا هاز جامعه اي فقیر و ناتوان که گرفتار جنگهاي قومی و قبیله اي بر سر مسائل و مفاخر بی ارزش بودند، جامعه اي نوین و متعالی ساخت، به طوري که در مدت کوتاهی توانست بر بزرگترین امپراتوري هاي زمان خود پیروز گردیده، خود حکومت و تمدن عظیمی را پی ریزي نماید.
بهترین روش ها و دستورات اداره و هدایت انسان ها، در گفتار و کردار پیامبر اکرم هصاهو ائمه اطهار هعاهگرد آمده است و هرکس بنا به بضاعت خویش از این خرمن گوهربار، خوشه اي چیده استگهاین مقاله سعی دارد تا از دیدگاه هاي حضرت حق، امیر کلام، امام علیهعاهدر زمینه روابط اجتماعی و سازمانی یا نحوي برخورد با مردم، بهره گیردگهاهمیت و ضرورت روابط انسانی از دیدگاه اسلام و از منظر نهجهالبلاغه به عنوان یکی از منابع غنی اسلامی و همچنین اصول روابط انسانی اسلامی در ادامه خواهد آمدگ البته در این مقاله به بررسی برخی از نکات اساسی و مهم در این زمینه از منظر امام علیهعاهپرداخته می شود و با بحث و نتیجه گیري به پایان می رسد.
واژه هاي کلیدي:روابط انسانی، مدیریت اسلامی، نهجهالبلاغه، امام علی
مقدمه
جامعه امروز، جامعه سازمانی است. امروزه، انواع خدمات و تولیدات مورد نیاز جامعه و مردم به وسیله سازمانهاي گوناگون فراهم می شوندگ ههر سازمانی با انجام دادن وظایف چند گانه یا تخصصی، هدفهاي عام یا خاصی را براي جامعه و مردم متحقق می سازدگهاین هدفها و وظایف بسیار دشوارتر و پیچیده تر از آنند که به وسیله ي یک فرد یا یک گروه کوچک تحقق پذیر و انجام یافتنی باشندگهاز این رو، گردش امور زندگی، وابسته به سازمانها، و پیشرفت و بقاي جامعه و تابع کار و عملکرد موثر آنهاستگهروابط انسانی از رابطه یا روابطی که بین دو یا چند انسان وجود دارد صحبت می کندگهچرا که برقراري روابط آنقدر مهم و سرنوشت ساز است که موفقیت هر انسانی را باید از روي نوع رابطه او با دیگران ارزیابی کردگهانسان ها ناگزیر به برقراري ارتباط با دیگران هستند و در صورتی که این ارتباط بتواند موجب همدلی و درك متقابل شود باعث رضایت خاطر و لذت می گردد، درغیر این صورت موجب ناخشنودي و رنجش می گرددگهه ایجاد روابط انسانی به ظرافت ها و شیوه هاي خاصی نیاز دارد که علاوه بر دارا بودن دانش، هنر و مهارت هاي ویژه شرایط زمانی و مکانی خاص را می طلبد.
ارتباطگه انسانی صرفاً ارتباط ظاهري در یک محیط و تحت شرایط فیزیکی نیست، بلکه دوست داشتن واقعی انسان هاستگهانگیزه هاي نیاز بشري، انسان را بر آن می دارد که هم زیستی و سازگاري خود را از راه پیوستن به گروه هاي اجتماعی و انباشتن نیروهاي فعال خود با رعایت اصول معاضدت و همکاري حاصل نمایدگهو تا جایی ایجاد این روابط و حفظ آن داراي اهمیت است که حضرت امیر فرد ساعی در این امر را یک انسان کامل می دانند و کسی را که در روابط اجتماعی خویش با دیگران بر اساس ارزش هاي خدا پسندانه رفتار کند، انسان کامل می شمارندگهچنانچه درباره ویژگی هاي انسان کامل در روابط اجتماعی فرمودند: مردم را با لقب هاي زشت نمی خواند، همسایگان را آزار نمی رساند، در مصیبت هاي دیگران شاد نمی شود، در کار ناروا دخالت نمی کند و از محدوده حق خارج نمی شودگهاگر خاموش است، سکوت او اندوهگینش نمی کند و اگر بخندد، آواز خنده او بلند نمی شود .
اگر به او ستمی روا دارند، صبر می کند تا خدا انتقام او را بگیردگهنفس او از دستش در زحمت، ولی مردم در آسایشندگهبراي قیامت، خود را به زحمت می افکند، ولی مردم را به رفاه و آسایش می رساندگهدوري او ار برخی مردم، از روي زهد و پارسایی و نزدیک شدنش با بعضی دیگر، از روي مهربانی و نرمی استدوري. او از روي تکبر و خودپسندي و نزدیکی او از روي حیله و نیرنگ نیستگهچنانچه از این سخنان زیبا و روشن مشخص است نوع و چگونگی برخورد با مردم در روابط روزانه و معمولی داراي حساسیت و اهمیت خاصی می باشد چه رسد به ارتباطات اداري و محیطهاي کاري که از اهمیت بیشتري برخوردار استگهلذا توجه به نکات مهم در این زمینه، نه تنها راه رسیدن به اهداف سازمانی را تسهیل می کند بلکه درهاي خوشبختی و سعادت دنیا و آخرت بر انسان گشوده و رضایت خدا و خلق خداوند را در پیش داردگ هدراینجا قبل از پرداختن به مسائل اساسی مرتبط با روابط انسانی از دیدگاه امام همام، حضرت امیرالمومنین، ابتدا مختصري از مفاهیم و تعاریف مختلف از این موضوع بیان می شود.
تعریف روابط انسانی و سیر تاریخی آن
روابط جمع مکسر رابطه است و رابطه هم در یک جا به صورت ربط دهنده واسطه بین دو نفر یا دو چیز، راهب و زاهد و حکیم از دنیا گذشته تعریف شدهگو در کتاب دیگرچ رابطه مؤنث ربط و به معنی رابطه داشتن، پیوستگی، علاقه و دلبستگی تعریف شده استضمناً،گه رابط نیز مشتق از ربط است و ربط به نوبه خود »دل قوي، آرامش قلبی، مواظبت، گروه و بسته « هتعریف شده استگه همچنین واژه هاي تعامل، ارتباط متقابل، رابطه متقابل، رابطه دوطرفه، میان کنش، و واکنش، و مانند آن نیز در همین زمینه استعمال می شود و مفهومی نزدیک به رابطه و مرابطه داردگهدر یکی
