بخشی از مقاله
چکیده
فرااندیشه دین شناخت پیشرفت در مقتضیات پایدار جامعهایرانی در فرآوری تحقیق و توسعهای خویش در گرایش اسنادی، سند الگوی پایه پیشرفت اسلامیایرانی را به دست می دهد. پس از سامان کلان سند الگو، اکنون میتوان به بسط آن تا الگوی راهبریتحول چه در ساحت رویکردها و چه در ساحت اسناد برنامهای و عرصهای همت گماشت که بهناگزیر در اختیارداشتن روششناسی بسط آن ضروری مینماید.روششناسی فرااندیشه و دانش جامع نظامشناسی و نظامسازی پیشرفت، به مثابه ساحت روششناسی تبدیل سند الگوی پایه پیشرفت به الگوی تفصیلی راهبری تحول کدام است؟فرضیه مرجع در ساختی دو لایهای، در گذار از مسئلهشناسی پیشرفت به پردازش مبانی معرفتشناخت پیشرفت، روششناسی مرجع را ناظر به سند الگوی پایه پیشرفت، بازخوانی و بهکار میبندد.
1 دو گام پایه در شناخت الگوی برگیری روشهای شناخت و به این قرار برآمدن رویکرد خاص روششناختی به توسعه سند الگو، تحلیل ماهیت معرفتشناخت و سازوکاری فراندیشه مرجع نظام و سپس بازخوانی پیاز پژوهش فرآورنده روششناسی توسعه سند الگو است؛ ×
2 ماهیت استنتاجی، استنادی و سپس کاربردی هماهنگ روشهای مورد نیاز پردازش تفصیلی الگوی راهبری تحول در دو ساحت نظامشناسی رشدشناخت و نظامسازی توسعهای، اقتضاء سه دسته منطق و به این قرار سه دسته روششناسی را دارد: منظومه منطقهای مبنای نظریهپردازی پیشرفت، حیث استنتاجی و منظومه منطقهای درونزای نظامشناسی، حیث استنادی و منظومه خردهروشهای کاربردی، حیث کارآمدی پژوهش توسعهای سند الگو را پشتیبانی میکند و روششناسی آیندهنگاریراهبردی، راهبرنده بسامانی سطح نظامساز اندیشه دینشناختپیشرفت و تفقهدردین است.
کلیدواژگان: سندالگویپایه، الگویراهبریتحول، معرفتشناسی، روششناسی، تفقهدردین، ولایت فقه، ولایت فقیه، نظامشناسی نظامسازی، فقه نظام
1 سرآغاز
سند الگوی پایه پیشرفت در قرائت پیشنهادی مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه - رشد - - آکوچکیان؛ - 1396 ویرایش اول خویش را یافته و به عرصه نظر آمده است. گام بسط الگوی تفصیلی پیشرفت یا الگوی راهبری تحول - آکوچکیان؛ - 1395 رسیده است و میتواند در فصل رویکرد، اسناد برنامهای و اسناد عرصهای، توسعه یابد. فصل »نظامسازی فرااندیشه و دانش جامع در دینبنیان« اینک و در این گام تفصیلی است. اکنون و بهتدریج میتوان مرزتفاوت سند پیشنهادی یادشده را با سند پیشنهادی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در روششناسی مرجع آن دریافت و تفصیل این وجوه فارق را در دومین گام از وجه نظر روششناسی، مرجع تحلیل تفصیلیتری داشت.
ماهیت معرفتشناخت اندیشه و نظریه پیشرفت، اقتضاء روششناسی مرجعی را دارد که ساحت بسط سند الگوی پایه پیشرفت و الگوی پیشرفت را نیز بهدست میدهد. اینک و در این مرحله، گذار از بسط روشمند الگوی اجمالی به الگوی تفصیلی پیشرفت است که به ناگزیر از مجرای توسعه سطوح نظامشناسی تا نظامسازی پیشرفتشناخت و تحقیق و توسعهای ملی، به گذار از نظریه و نظام ولایت فقیه به نظریه و نظام ولایت فقه در دین میانجامد. بازخوانی دو سویه دو مقوله فقه و ولایت نه فقط ضرورتی معرفتشناخت بلکه ضرورتی تاریخی و به اقتضاء بلوغ نظریه و نظام جمهوری اسلامی در میان میآید. روش شناسی توسعه آن سند مرجع در ذیل این ساختار دو وجهی رویکردی و مناسباتی چیست؟
روششناسی یادشده، روششناسی از سطح نظامشناسی تا نظامسازی است. نهاد تولید علم در این چشمانداز، نهاد برآورنده نظام دانایی منجر به تحول درونزای ساخت اجتماعی قلمداد می شود.پردازش روششناسی مرجع الگوی پیشرفت سابقه تفصیلی چندانی ندارد، اما میتوان رگههای پشتیبان آن را در حوزه روششناسی علوم، علم اصول، حوزه معناشناسی شناختی و الگوهای نوین آیندهنگاری پیجویی کرد و برخی از اهل نظر چونان شهید سیدمحمدباقر صدر، نیز به مباحثی در حوزه فلسفه اصول ورود کردهاند اما همچنان این عرصه از اهتمام بایستهای برخوردار نبوده است و همچنان در مطالعات پیشامعرفتشناخت ایستاده است.کاستی برجسته نوع روششناسیهای جاری در عرصه دینپژوهی، فقه پژوهی و نیز پیشرفت پژوهی از اعتنانکردن به ماهیت معرفتشناخت این فرااندیشه - فقه و حکمت جامع نظامشناسی و نظام سازی - مرجع است. ایده پیشنهادی در پنج سطح تحلیل به همراه یک بهره نهایی، به معرض نقد اهل نظر میآید:
1 ماهیت معرفتشناخت و سازوکاری فراندیشه مرجع نظام
2 پیاز پژوهش فرآورنده روششناسی توسعه سند الگو
3 منظومه منطقهای مبنای نظریه×پردازی پیشرفت
4 منظومه منطقهای درون زای نظامشناسی نظامسازی
5 روششناسی آیندهنگاری راهبردی
و بهره کارکرد روششناسی جامع پیشنهادی، مجال بایسته ارزشیابی این منظومه منطقی است.نظر برگزیده در پیشنهاد روششناسی توسعه سند الگوی پیشرفت به الگوی تفصیلی راهبری تحول، در راستای ایده فهم به فهم پیشنهادی در نظریه »الگوی راهبری تحول - ׫آکوچکیان؛ - 1395 و در راستای سطوح نظریه مبنای تبیین شده در سلسله کنفرانسهای پیشین - فقه در دین و ولایت فقه در دین در گذار از فقه احکام و ولایت فقه در احکام - ، اینک به معرض نظر اهل نقد میرسد. »روششناسی فقه نظامشناسی نظامسازی پیشرفت« در راستای آن گام آغازین، روششناسی فرآوری و جریان فقه در دین در برسازی تفکر راهبردی و ولایت فقه در دین است.مجال کوتاه مقاله مروری بر سامان عمومی این روششناسی است که کاربرد خود را از جمله در آثار پژوهشی تفسیری توسعهای مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه - رشد - ، به معرض داوری آورده است.روش برگزیده پژوهش این اثر نمونه کاربردی روششناسی پیشنهادی آن است.
2 فصل اول: ماهیت معرفت شناخت و سازوکاری فرااندیشه مرجع نظام
روششناسی مرجع در هر نظام معرفتی، تابعی از سامان معرفتشناخت آن نظام است و کارکرد خود را در نظامسازی توسعهای یا اقتدار توسعهای نظام مدیریت مبتنی بر آن نظام معرفتی نشان می دهد. روششناسی تبدیل سند الگوی پایه پیشرفت به الگوی تفصیلی راهبری تحول، در اصل روششناسی ماهیت سازوکاری ابراندیشه نظامشناسی سازی پیشرفت است. سه گام تحلیل این آموزگاری را دارد:
21 مسئله پیشرفت، مسئله محوری فقه نظام با نظر به مجموع مباحث پیشتر آمده در مقالات پیشین این قلم در موضوع سند الگوی پایه پیشرفت - آکوچکیان، احمد و صفری، زهرا؛ 1392، آکوچکیان، احمد و دستجانی، رضوانه؛1392، آکوچکیان، احمد و نجفی، زهرا؛1393، آکوچکیان، احمد و بخشی، مرضیه؛1394، آکوچکیان، احمد و بخشی، مرضیه؛1395، آکوچکیان، احمد و بخشی، مرضیه؛ - 1396، اینک معین است که کارکرد راهبردی حیث معرفتشناخت »تفقه در دین« به مثابه نظام جامع ادراکی رشدشناخت دین و دینشناخت رشد - فراگیر دو نظام گزارهای حقیقی و انشائی - و فرااندیشه مرجع پیشرفت، از رهگذر نظامشناسی نظامسازی راهبردی پرداخت الگوی پایه نظام ج.ا.ا. و بر آن مبنا، بازخوانی »اندیشه والگوی ولایت فقیه« است.
بر این اساس، اوصاف درونزای الگوی درونزای پیشرفت، بر مدار الگوی تفقه در دین بنیان رشد توسعه، بازتعریف میشود. الگوی پیشرفت مزبور، الگوی پیشرفت ولایتمندی تفقه در دین، پس الگوی پیشرفت پایه نظام ولایت فقیه است.بسط سند الگوی پایه به الگوی راهبری تحول در دو سطح تحلیلی نظامشناسی تا نظامسازی در ذیل الگوی راهبری تحول در یک الگوی سه لایهای با چهار رکن راهبردی، توسعه مفهومیدارد و روششناسی آن در حقیقت روششناسی سازوکار میان این دو فرآیند است.با لحاظ دیدگاه یاد شده، میتوان دریافت که با نظر به دو بخش دادوستدی نظامشناسی و نظامسازی، از اصل نظریه و نظام مدیریت فقه در دین بنیان، دو نقشه مرجع ناگزیر میشود: یکی نقشه جامع - نگاشت مسیر - علم - اندیشه و دانش پیشرفت - در فصل نظامشناسی و نیز نقشه جامع علمی - الگوی پیشرفت دانشبنیان - در حیث عمومیمدل سند الگوی پایه پیشرفت در فصل نظامسازی پیشرو میآید.
22 ماهیت سازوکاری ابراندیشه نظام شناس نظام ساز پیشرفت مستند به معرفتشناسی فقه نظام، میتوان از اندیشه و دانش مرجع نظامشناسی نظام سازی پیشرفت سخن گفت.ورود تحلیلیتر به فهم روششناسی مرجع در فقه پیشرفت، بهناگزیر وامدار بازتحلیل لایه ها، سطوح و وجوه معرفتی این فرااندیشه مرجع است تا هم از سویی ریزروشها و هم از سویی روش کلان معین شود. شناسایی این سطح از روش، وامدار تبیین ماهیت سازوکاری این معرفت مرجع و اقدام مبتنی بر این معرفت است. تا بهطور خاص روششناسی برگزیده، روششناسی بهطور تام و تمام کاربردی باشد و عینیت معرفت منجر به اقدام و اقدام مبتنی بر این معرفت را در دسترس بگذارد.
روشنبینی به ماهیت سازوکاری نظامشناسی نظامسازی پیشرفت، تصویر دقیقتر و کاربردیتری از نسبت اندیشه پیشرفت با منظومه فکر دینی و معارف دروندینی و جایگاه نسبت اجزای نظامواره این منظومه جامع - مانند نسبت فقه احکام با منظومه فلسفههای مضاف - نک به: خسروپناه؛ 1385، ج 1و - - 2 بهدست میدهد.تحلیل روششناسی مرجع در فقه نظامشناس نظامساز در گرو شناخت ماهیت سازوکاری این معرفت خاص - فرااندیشه پیشرفت - است. این سازوکار در سویی فراگیر فرآیند نظر به اقدام و فرآیند اقدام به نظر - در برش طول و در تعبیری درستتر عمقی - و در سویهای دیگر سازوکار حاکم بر هر کدام از سطوح فرآیند یادشده - برش عرضی ودر
